Yehova Ulelanga Bengidi Bandi Banunu na Kanye
“Leza kadipo wa bukondame wakuvulaminwa mīngilo yenu ne lusa lwenu lo mwalombwele pa dijina dyandi.”—BAH. 6:10.
1, 2. (a) Le uvulukanga bika ponso pomona mununu? (b) Lelo Yehova umwene namani Bene Kidishitu banunu?
PONSO pomona banunu mu kipwilo mvwi ku mutwe tō, mwene uvulukanga nsekununi ya mu Bible idi mu mukanda wa Danyele? Yehova Leza wilombola aye mwine na mvwi ku mutwe mu kimonwa kyaāpele Danyele. Danyele wāsonekele amba: “Nabandila enka ne byatūdilwe bipona, ne umo mwine Kafulamoba washikata; bivwalwa byandi byādi bitōka to-o bwa mpemba, ne nywene ya ku mutwe wandi’nka bwa moya a mukōko atōka to-o.”—Dan. 7:9.
2 Divule mungya kipangila, moya a mukōko ekalanga atōka. Nanshi, mvwi ya ku mutwe ne kitenta kya bu “Kafulamoba” bilombola myaka mivule ne tunangu twa Leza, bintu byotufwaninwe kumupela bulēme. Shi ke pano, Yehova Kafulamoba umwene namani batutu ne bakaka banunu ba kikōkeji? Kinenwa kya Leza kinena’mba: “Mutwe wa mvwi i kilongo kya ntumbo, ukatanwa mu dishinda dya boloke.” (Nk. 16:31) Bine, shi Mwine Kidishitu wa kikōkeji ke mununu kadi ne mvwi, Yehova aye umonanga kuno kutama bu kuyampe. Lelo umonanga batutu ne bakaka banunu na mwibamwena Yehova?
Mwanda Waka Badi na Mvubu?
3. Mwanda waka banabetu banunu i ba mvubu kotudi?
3 Mu bengidi banunu baswe ba Leza mudi ne batutu ba mu Kitango Kyendeji kya Batumoni ba Yehova, batadi bendakana ba dyalelo ne ba kala, bapania bapyasakane, ne basapudi ba Bulopwe bapye—batutu ne bakaka bengila mu bipwilo byetu na kikōkeji. Padi uyukile bamo basapwile myanda miyampe na bupyasakane mu bula bwa myaka ne boba batonwene bankasampe bashinte būmi bwabo na bimfwa byabo biyampe. Banabetu bamo banunu bāselele biselwa bya mingilo bilēma ne kupangwapangwa pangala pa myanda miyampe. Yehova ne “umpika wa binebine, udi na manwa” batendelanga byonso byobālongele ne byobalonga mu mwingilo wa Bulopwe.—Mat. 24:45.
4. Mwanda waka tufwaninwe kulēmeka Bene Kidishitu banunu ne kwibalombelela’ko?
4 Bano banunu ba kikōkeji bafwaninwe kufwijibwa’ko ne kulēmekwa na bengidi bakwabo ba Yehova Leza. Bijila bya Leza byāpelwe Mosesa nabyo bilombola kukwatañana kudi pa bukata bwa kabango ne bulēme pa banunu na kwakamwa Yehova. (Levi 19:32) Tufwaninwe kulombelela’ko bano banabetu ne kufwija’ko Leza pa mingilo yabo ya buswe. Mutumibwa Polo wādi ulombelela’ko bengidi nandi banuke ne batame.—Tanga 1 Tesalonika 1:2, 3.
5. Tukokeja kumwena namani mu kwikala pamo na batōtyi ba Yehova banunu?
5 Kadi, bonso mu kipwilo bakokeja kumwena mu kwikala pamo na banunu Bene Kidishitu. Batōtyi ba Yehova banunu ba kikōkeji badi na buyuki buvule bobatambwile kupityila ku kwifunda, ku kubandaula bintu, ne ku myanda yokebadi bemwene. Ke bayuke kwikala na kitūkijetyima ne kanye, kadi pobafundija lukongo lukwabo lwiya’ko bekalanga na nsangaji ne kuloelelwa. (Mit. 71:18) Banwe bankasampe, ikalai na ñeni ne kumwena mu ino nsulo ya buyuki pomuteka mu uno mushimwa wa mema mulampe.—Nk. 20:5.
6. Ukalombola namani amba uswele banunu binebine?
6 Le ulombolanga banunu amba wibaswele mwibaswelele Yehova? Muswelo umo otukokeja kulombola amba twi baswele i na kwibayukija amba utendelanga kikōkeji kyabo ne ulondanga milangwe yabo miyampe. Kadi, shi ulonga byobanena, ukalombola amba bulēme bowibalēmekele i bwa binebine. Bene Kidishitu bavule banunu bavulukanga madingi mayampe ebapele bakulu babo ba kikōkeji ne kamweno kobamwenine mu kulonda ao madingi mu būmi bwabo.a
Lombola Kanye mu Miswelo Mimweke
7. Le Yehova upele bāni kiselwa kibajinji kya kulela banunu?
7 Leza upele bisaka bidi na banunu kiselwa kibajinji kya kwibakambakena. (Tanga 1 Temote 5:4, 8.) Yehova usangalanga pamona bisaka bivuija kiselwa kyabyo kitala banunu mwanda bilombolanga amba bilelele banunu monka mwaebalelela. Leza ukwatakanyanga bino bisaka ne kwibyesela pa bukomo bobilonga ne pa kwipāna kwabyo konso.b
8. Mwanda waka bipwilo bifwaninwe kuta Bene Kidishitu banunu mutyima?
8 Mo monka, Yehova usangalanga pamona bipwilo bikwasha banunu bafudile ino abo’ko babudilwe bantu ba mu kisaka betabije nansha bampikwa mutyima wa kwibalela. (1 Tem. 5:3, 5, 9, 10) Pa kino, bipwilo bikalanga “ne kanye, ne kwisanswa bu-bāna, ne mutyima wa lusalusa” pa bano banunu. (1 Pet. 3:8) Mutyima obitele ku banunu badi mu bukata bwabyo i mulombolwe patōka na Polo wānene amba shi kya ku ngitu kimo kisusuke, “nabya byonsololo bibamone malwa pamo na akyo.” (1 Kod. 12:26) Nanshi kulongela banunu bilongwa bimweke ne bya lusa i kulonda musoñanya utanwa mu madingi a Polo anena’mba: “Mwiselelei byakwimulemena bānwe bene na bene, nankyo umbafikija ponka pa mukanda-wabijila wa Kidishitu.”—Ngat. 6:2.
9. Lelo banunu balemenenwanga na bika?
9 Lelo i bika bilēmenenanga banunu? Bavule kebejangapo kukōka. Pakwabo bakolelwanga ne kulonga tuntu tupēla, pamo bwa kwenda kwa dokitele, kusoneka mikanda, kukomba mu njibo, kutēka bidibwa. Banunu byokebekalangapo divule na kinzalangya ne kyumwa, bakokeja kuleka kudya ne kutoma mobadi bafwaninwe kulongela. Ne ku mushipiditu nako mo monka. Meso a banunu ne matwi abo ebakolejanga pa kutanga ne kwivwana mpangiko ya ku mushipiditu, ne kwilongolola mwa kwendela ku kupwila nako ke kiselwa kipungija. Penepa bakwabo bakokeja kukwasha banunu namani?
Muswelo Okokeja Kukwasha
10. Le bakulumpe baloñanga bika mwanda wa kukwasha banunu mu miswelo mimweke?
10 Mu bipwilo bivule, banunu balelwanga mu muswelo mulumbuluke. Batutu ne bakaka baswe bebakwashanga na kwibendela mu nsoko, kwibatēkela, ne kwibakendela. Bakwashanga banunu bamone kwifunda, kwilongolola mwa kwendela ku kupwila, ne kusapula kitatyi kyonso. Batumoni bankasampe bebakunkujanga ne kwibasela ku nkinga nansha ku motoka. Shi banunu kebakokejapo kutamba ku njibo, bebaluñanga ku telefone mwa abo kwivwanina kupwila, nansha kwibakwatyila kupwila ku mabande. Shi bikokejika, bakulumpe bakwatanga mpangiko miyampe ya kuvuija bisakibwa bya banunu badi mu kipwilo.c
11. Sekununa muswelo wakweshe kisaka kimo tutu mununu.
11 Bene Kidishitu umo ne umo nabo bakokeja kwikala na kizaji ne buntu. Tutu mununu umo pa kufwilwa mukaji, wadi kakomenwa kufutyila njibo pambulwa lupeto lwa pasho ya mukaji. Aye ne mukajandi befundile Bible na kisaka kimo—tata, lolo, ne bana babidi bana-bakaji—badi na njibo mikata. Penepa bamupa’ko byumba bibidi. Mu bula bwa myaka 15, badi badya pamo, basepa, ne kwisanswa kwa bu bana na bana. Bankasampe bamwenine bivule mu lwitabijo lwandi ne bintu bivule byaimwenine, kadi nandi wamwenine mu kisense kya nsangaji. Uno tutu mununu waikele nabo kufika ne byaāfwile na myaka 89. Kisaka kikifwija’ko Leza pangala pa madyese mavule obatambwile kupityila kwadi. ‘Kebabudilwepo mpalo yabo’ pa kukwasha uno mwanabo mwanā bwanga wa Yesu Kidishitu.—Mat. 10:42.d
12. Le ukalonga bika pa kulombola kanye ku batutu ne bakaka banunu?
12 Padi i bikukomene kukwasha tutu nansha kaka mununu mwalongele kino kisaka, inoko ukokeja kukwasha banunu batanwe ku kupwila ne mu mwingilo wa budimi. Ukokeja kwibendela kobe nansha kwibeta mwende mukenangije nabo. Boba babela ne bashikete kijabanda nabo ukokeja kwibapempula. Ne kadi, ukokeja ne ufwaninwe nyeke kwibamona bu batame. Ponso padi Bene Kidishitu banunu na ñeni mijalale, ufwaninwe kwibatweja mu butyibi bwa myanda ibatala. Enka ne boba kebakidipo na bukomo bwa kulanga nabo bafwaninwe kupebwa bulēme.
Yehova Kakelwapo Mingilo Yenu
13. Mwanda waka kwitūla pa kyaba kya Bene Kidishitu banunu i kwa mvubu?
13 Kwitūla pa kyaba kya banunu kudi na kamweno. Pavule pene, banunu bajiñwanga mutyima pa kukomenwa kulonga bintu byobadi babwanya kulonga pobadi bakidi bankasampe ne na bukomo. Kimfwa, kaka umo waingidile Yehova mu bula bwa myaka 50 bu pania wa lonso, penepa wabela misongo izozeja ngitu, katunya ne kutanwa kyaba kivule ku kupwila. Aye pa kudingakanya mwingilo wandi wa pa kala ne makambakano adi nao dyalelo, washilula kudila. Pa kubandika mutwe, wanena ne impolo isuma’mba: “Nkikiloñangapo kintu nansha kimo kya mvubu.”
14. I kukankamikwa’ka kudi mu Mitōto kukankamikwa bengidi ba Yehova banunu?
14 Shi wi mununu, le nobe ujiñwanga mutyima uno muswelo? Nansha kyaba kimo wiivwananga amba Yehova wakwela? Mulembi wa mitōto nandi weivwene uno muswelo mu myaka yandi ya ku mfulo, wāzenza Yehova amba: “Kokangela pa mwaka wa bununu; kokandekelela pa kulonga bukomo bwami ke bwenda bupwa. . . . I binebine, pa kununupa ne mvwi ku mutwe, abe Leza, kokandekelela.” (Mit. 71:9, 18) Bine, Yehova kālekelelepo mulembi wa uno mutōto, kadi kakakulekelelapo. Mu mutōto mukwabo, Davida wālombwele kikulupiji kyandi mu bukwashi bwa Leza. (Tanga Mitōto 68:19.) Kulupila’tu amba shi wi Mwine Kidishitu mununu wa kikōkeji, nabya Yehova udi nobe ne ukakukwatakanya difuku ne difuku.
15. Lelo i bika bikakwasha banunu bekale na mumweno muyampe?
15 Byonso byomulongele banwe Batumoni ba Yehova banunu ne byomukilonga ku ntumbo ya Leza bishalanga mu ñeni yandi nyeke. Bible unena’mba: “Ke-muntu aye Leza kadipo wa bukondame wakuvulaminwa mīngilo yenu ne lusa lwenu lo mwalombwele pa dijina dyandi.” (Bah. 6:10) Nanshi, komena mumweno mubi, ne milangwe mifwe ya amba kukidipo na mvubu ku meso a Yehova mwanda kodi mununu. Longa buninge bwa kupingakanya ino milangwe imbi, izozeja ñeni, na milangwe miyampe. Bine, sangela madyese ne lukulupilo lobe lwa kumeso! Tudi na “lukulupilo ne ku myaka yonso ya kumeso”—ipityile buya—ne Umpangi wetu i mwitukulupije’kyo. (Yel. 29:11, 12; Bil. 17:31; 1 Tem. 6:19) Langulukila pa lukulupilo, shala nyeke nsongwa mu mutyima ne mu ñeni, kadi kokolwa kupēlula mvubu ya kubadilwa kobadilwa mu kipwilo!e
16. I bika byalongele tutu umo walangile kwimika bu mukulumpe bwandi, ino bakulumpe bakwabo bamukankamikile namani?
16 Tala kimfwa kya Johan wa myaka 80 ulelele kitatyi kyonso mukajandi wa kikōkeji Sannie, wa misongosongo.f Bakaka bekombolanga kushala na Sannie mwanda wa tutu Johan ende ku kupwila ne mu busapudi. Ino panopano, Johan wamwene amba wakolelwa, penepa washilula kulanga amba kakifwaninwepo kwingila bu mukulumpe pa kipwilo. Ko kunena ne impolo imuyengayenga mu meso amba: “Le nkyononga ne bukulumpe i kika? Nkikibwanyapo kwingila mwingilo nansha umo wa kamweno mu kipwilo.” Bakulumpe bakwabo bamukulupija amba bwino ne kutyiba mambo kwandi i kwa kamweno. O mwanda bamukankamikile endelele kwingila bu mukulumpe, nansha shi kakibwanyapo kufikila’po. Johan pa kukankamikwa, waendelela kwingila bu mukulumpe ne kwikala dyese ku kipwilo.
Yehova Bine Ulelanga
17. Le Bible ukulupija Bene kidishtiu banunu bika?
17 Bisonekwa bilombola patōka amba banunu bakokeja kutundubuka ku mushipiditu nansha bununu byobwiyanga na bikoleja bivule. Mulembi wa mitōto wanene amba: “Boba bakuninwe mu njibo ya Yehova . . . bakapanga bipa ne mu bununu; bakayūlanga mema ne bubishi.” (Mit. 92:13, 14) Mutumibwa Polo, wādi padi ulwa na misongo ya mu ngitu, ‘kapungilepo nansha bu muntu bwandi bwa pa ngitu byobwādi bwenda boneka.’—Tanga 2 Kodinda 4:16-18.
18. Mwanda waka banabetu banunu ne boba bebalelele bafwaninwe kukwashibwa?
18 Bimfwa bivule bya mu ano etu mafuku bilombola amba banunu bakokeja ‘kwendelela kupa bipa.’ Bikoleja bya kubelabela ne bya bununu bidi’ko shabyo, enka ne ku boba bebalelele ne bisaka bibakwasha bine kumo. Padi boba balelele banunu nabo bakokeja kukōka. Bipwilo bidi na dyese ne kiselwa kya kulombola buswe ku banunu ne boba bebalelele. (Ngat. 6:10) Na bubine, buno bukwashi bulombola amba ketunenangapo banunu amba “endaipo biyampe, mukote mudilo, mwikute,” ino kwibakwasha mu miswelo mimweke mpika.—Yak. 2:15-17.
19. Mwanda waka Bene Kidishitu banunu ba kikōkeji bafwaninwe kukulupila mu mafuku āya kumeso?
19 Bununu bukokeja kushinta mingilo ya Bwine Kidishitu mu muswelo kamukaya, ino kitatyi kekityepejangapo buswe bwa Yehova bwaswele bengidi bandi banunu ba dikōkeji. Pa kyaba kya kino, Bene Kidishitu bonso ba kikōkeji i ba mvubu mu meso andi, kadi kakebalekelelapo nansha patyetye. (Mit. 37:28; Is. 46:4) Yehova ukebakwatakanya ne kwibaludika mu bununu bwabo bonso.—Mit. 48:14.
[Kunshi kwa Dyani]
a Tala kishinte kinena’mba: “Banunu—Dyese ku Bankasampe” mu Kiteba kya Mulami kya 1 Kweji 6, 2007.
b Tala Réveillez-vous ! wa 8 Kweji 2, 1994, paje 3-10.
c Mu matanda amo, kino kilomba ne kukwasha banunu bamwene mu bukwashi bwa Leta. Tala kishinte kinena’mba “Leza Utele Banunu Mutyima,” mu Kiteba kya Mulami kya 1 Kweji 6, 2006.
d Tala kishinte kinena’mba “Jéhovah se soucie toujours de nous,” mu Kiteba kya Mulami kya 1 Kweji 9, 2003, Falanse.
e Tala kishinte kinena amba “ La splendeur des cheveux gris, ” mu Kiteba kya Mulami kya 15 Kweji 3, 1993, Falanse.
f Majina amo i mashintwe.
Usa Kulondolola Namani?
• Mwanda waka tufwaninwe kumona Bene Kidishitu banunu ba kikōkeji bu ba mvubu?
• I muswelo’ka otukokeja kulombola kanye ku batōtyi netu banunu?
• Le tukakwasha namani bengidi ba Yehova banunu bekele na mumweno muyampe?
[Kifwatulo pa paje 23]
Banabetu mu kipwilo badi na mumweno muyampe wa banunu