Balongele Kiswamutyima Kya Yehova
Yesu Wātundailwe bu Meshiasa ne bu Mulopwe!
KIBUMBO kya bantu bādi batūta kyungwe kyātwelele mu Yelusalema mu Nisane 9, mu mwaka wa 33 K.K., kyātulumwine bene Yudea bavule. Bano beni bātundailwe bādi muswelo ungi, mwanda kyādi kekyalongekele kashāa, kumona bantu bavule nabya batūtyikila mu kibundi kumeso kwa Pashika. Muntu mwine mukatakata umbukata mwabo wādi mwana-mulume wādi utentamine pa mwanā kimbulu. Uno mwana-mulume wādi Yesu Kristu, bantu bakwabo bāmubadikidile kumeso, benda bāmwadila bisandi, bakupa malala, koku bela nsadi’mba: “Hosana! ku Mwan[ā] Davida wadyese ne dyesepo, au wiya mu dijina dya Yehova; Hosana! ne mūlu mwine.” Bantu bavule bādi kala mu Yelusalema pa kumona kibumbo nabya, nabo bātūtyika, kebakatundaila kino kibumbo kikatampe.—Mateo 21:7-9; Yoano 12:12, 13.
Nansha byobātundaile Yesu nabya, ino aye wādi uyukile’mba byamalwa byādi bimutengēle. Bine, mwanda kupwa kwa mafuku atano onka, bādi ba kumwipaila enka mu kino kibundi! Eyo, Yesu wādi uyukile’mba Yelusalema wādi mwaba wa bantu bādi bamushikilwe, ino wēteakanya kutwela mu kino kibundi amba ne bantu bonso bamwenenene’tu, aye kuyuka uyukile kala uno mulangwe.
Bupolofeto bwa Kala Bubafikidila
Mu mwaka wa 518 K.K.K., Zekadia wātobele butobo bwa kutwela kwa ntumbo kwa Yesu mu Yelusalema. Wāsonekele’mba: “Tūta kyungwe, a mwana Yelusalema mwana-mukaji; talapo bidi, mulopwe obe wiyanga kodi; i moloke, wikalanga ne lupandilo; mukōkele’tu, utentamine pa kimbulu, . . . penepo ukesamba bya ndoe ku mizo’ya; ne bufumu bwandi bukekala [tamba] ku kalunga-kamema [kutūla] ne ku kalunga-kamema kakwabo, kushilwila ku Munonga kutūla ne ku mfulo ya panopanshi.”—Zekadia 9:9, 10.
Enka namino, kutwela kwa Yesu mu Yelusalema mu Nisane 9 kwāfikidija bupolofeto bwa mu Bible. Kekyāfikidilepo mu kitulumukila bitupu, mhm, ino kyādi kiteakanye kala. Kitatyi kityetye kunyuma, pobādi kebalumba ku Yelusalema, Yesu wāsoñenye bandi bana-babwanga babidi amba: “Pitailai mu kyokya kibundi kidi kampalampala na kino, namo pa kufikamo’tu kala, musa kumona kimbulu kikutyile, ne mwana wakyo ponka, mukutulule’kyo mundetele pano. Kadi shi kudi muntu wakemunena, nankyo nenu mutentulule’mba: I Mfumwetu udi ne ky[a]ekisakila, ponkapo kala nandi ukebituma.” (Mateo 21:1-3) Ino mwanda waka Yesu wāsakile kutwela mu Yelusalema utentamine pa kimbulu, ne kino kyālongele kibumbo kyādi na buluji’ka?
Musapu Utala pa bu Mulopwe
Pavule, kwimwena na meso kutabukile bukomo binenwa bitupu. Omwanda pamo-pamo Yehova wādi usoñanya bapolofeto bandi kwelekeja’po byelekejo kampanda, mwanda wa kupa mutyika ku musapu wabo wa bupolofeto. (1 Balopwe 11:29-32; Yelemia 27:1-6; Ezekyele 4:1-17) Uno muswelo wa peulu wa kuleta musapu na byelekejo wādi ushala lonso mu ñeni ya boba bādi bamona’byo, nansha badi na mityima myumu namani. Ne Yesu nandi mo monka, wāletele musapu wa bukomo na kyelekejo, pa kutwela mu Yelusalema utentamine pa kimbulu. Muswelo’ka?
Mu myaka yāsonekelwe Bible, kimbulu kyādi kitentamwa pa kutombolwa kwa muntu wa bulēme bukatampe. Kimfwa Solomone, pa kushingwa māni kwandi, wātentamine pa “kimbulu” kya shandi, kyana kya mashi a nsanga a (kabalwe kalume ne) kimbulu kikaji. (1 Balopwe 1:33-40) Kino kishintulula amba, pātwelele Yesu mu Yelusalema utentamine pa kimbulu, wēlombwele bu aye ye mulopwe.a Byungwe byādi bitūta kibumbo nabyo’nka byāpele uno musapu mutyika. Ke kya kutatanapo, kino kibumbo kyādi kibundwe nakampata na bene Ngadilea bādi kumeso kwa Yesu benda bamwādila bisandi byabo—i kilomboji kya kwitaba ku lubila kidingakene na kyokya kyālongelwe pa kubikala kwa Yehu. (2 Balopwe 9:13) Pobādi batela Yesu bu ‘Mwanā Davida,’ kyādi kilombola amba aye ye mwinē lupusa lwa kubikala. (Luka 1:31-33) Ne kadi kukupa malala kwabo kwālombwele patōka kikōkeji kyabo ku lupusa lwandi lwa bu mulopwe.—Enzankanya na Kusokwelwa 7:9, 10.
Nanshi, kino kilombola amba kino kibumbo kyātwelele mu Yelusalema mu Nisane 9 kyādi kyela lubila amba Yesu ye aye mutongwe na Leza bu Meshiasa kadi Mulopwe. Eyo, ke bantu bonsopo bāsepelele kumona Yesu mu uno muswelo. Nakampata Bafadiseo, ye bene bādi bekenya mundamunda amba kekyendele’mopo kupa Yesu bulēme bwa owa muswelo bwādi bupebwa balopwe. Kebamunena na mawi a bulobo amba: “Abe Mufundiji, bāna-bobe-babwanga wibakandepo.” Yesu wēbatentulula amba: “Nemusapwila’mba: Shi abo batalalepo, nankyo mabwe akaningija diwi.” (Luka 19:39, 40) Eyo, Bulopwe bwa Leza o wādi mutwe wa mwanda mwine wādi wimanine’po busapudi bwa Yesu. Wādi wa kusapula uno musapu nansha bantu bādi betabija’o nansha shi bādi bapela’o.
Bufundiji Kotudi
Yesu pa kutwela mu Yelusalema mu muswelo wātobelwe na mupolofeto Zekadia, kyāmulombele bukankamane bukatampe. Mwanda wādi uyukile amba kulonga namino i kukolomona bulobo bwa balwana nandi. Kumeso kwa kukanda kwa Yesu mūlu, wāsoñenye balondi bandi amba endai mukasapule myanda miyampe ya Bulopwe bwa Leza ne ‘kulonga bantu ba mizo yonso ke bana-babwanga.’ (Mateo 24:14; 28:19, 20) Kuvuija uno mwingilo nako’nka kulomba bukankamane. Mwanda ke bonsopo basangelanga uno musapu. Bamo bapumpunyanga’o, bakwabo nabo bapela’o. Mabikavu amo-amo i makankaje mwingilo wa busapudi, meupeleje pelēe.
Ino abo ba Tumoni twa Yehova bayukile amba myanda miyampe ya Bulopwe bwa Leza bubikale kala ifwaninwe kusapulwa, nansha shi bantu bevwana’yo nansha shi bapela kwivwana’yo. (Ezekyele 2:7) I bakulupile byabinebine mu mulao wa Yesu wa amba: “Ebiya, ami nami kadi, ngidi nenu mafuku onso nyeke, [kufika ne ku kuvuika kwa ngikadilo ya bintu],” omwanda bendelelanga na kuvuija uno mwingilo upandija būmi bwa bantu.—Mateo 28:20.
[Kunshi kwa dyani]
a Nsekununi ya Mako nayo ibweja’ko amba kano kakimbulu kādi “kekatentaminwepo na muntu, nansha umo.” (Mako 11:2) I kimweke patōka amba, nyema wādi kaingidijibwe ye wādi mufwaninwe byabinebine pa kufikidija mpango ya bu-ujila.—Enzankanya na Umbadilo 19:2; Kupituluka 21:3; 1 Samwele 6:7.