Shapita wa Dikumi ne umo
“Badikilai Bidi Kusaka Bulopwe”
1. (a) Mwanda waka Yesu wāsoñenye bemvwaniki bandi babadikile bidi kusaka Bulopwe? (b) I kipangujo’ka kyotufwaninwe kwiipangula?
YESU wānene mwisambo mu Ngadilea pano kepadi myaka 1900 ne musubu, wāsoñanya bemvwaniki bandi amba: “Badikilai bidi kusaka bulopwe bwa Leza, ne boloke bwandi kumo.” Mwanda waka wādi mwanda wa kampeja-bukidi? Mwene kwādi kukidi tutwa twa myaka pa kusaka Kidishitu apebwe lupusa lwa Bulopwe? I amo, ino i kupityila ku Bulopwe bwa Meshiasa kwādi kwa kubingija Yehova bubikadi bwandi ne kufikidija mpango yandi mikatampe pano panshi. Yense wādi ujingulula biyampe mvubu ya bino bintu wādi unenwe kutūla Bulopwe pa kifuko kibajinji mu būmi bwandi. Byokyādi namino mu myaka katwa kabajinji, nanshi dyalelo po pene, mwanda Kidishitu ke mubikikwe kala bu Mulopwe! Shi ke pano wiipangule amba, Le mwiendelejo wami wa umbūmi ulombola’mba mbadikilanga bidi kusaka Bulopwe bwa Leza?—Mateo 6:33.
2. Bantu bavudile kulondalonda bintu’ka na mikeketo?
2 I bine, dyalelo midiyo ya bantu kujokoloka ntanda yonso babadikilanga bidi kusaka Bulopwe. Bakwatakanyanga buludiki bwa Bulopwe na kwimanija būmi bwabo pa kulonga kiswa-mutyima kya Yehova, mwanda i bēpāne kwadi. Inoko bavule bakwabo nabo i betumpe mu kukimba bintu bya ino ntanda. Bantu bekwete’ko na kukimba lupeto, bituntwa ne nsangaji itamba ku lupeto. Pakwabo baputuminanga mu kutubulula twaji twabo. Mwikadilo wabo wa umbūmi ulombola amba batele mityima’nka kudi abo bene, ne ku bintu bya ku ngitu, ne ku bya kwisangaja. Wivwane betabije mudi Leza, nankyo bamutūdile pa kifuko kya bubidi.—Mateo 6:31, 32.
3. (a) I lupeto’ka lwākankamikile Yesu bandi bana ba bwanga kukimba, ne mwanda waka? (b) Mwanda waka ketufwaninwepo kukambakena bipitepite bisakibwa bya ku ngitu?
3 Inoko Yesu wāpele bandi bana ba bwanga ano madingi amba: “Kemukīkala kwibīkila lupeto luleme panopantanda,” mwanda alo ke lwa endaendapo. “Nanshi,” ye Yesu unena, “mukēbīkila lupeto luleme momwa mūlu” na kwingidila Yehova. Yesu wāsoñenye balondi bandi balame diso ‘ditūkanye’ na kuta mutyima ku kiswa-mutyima kya Leza ne kwikilonga na bukomo. Webalombola’mba: “Kemukiyūka kwingidila Leza ne kwingidila lupeto kumo, ehe.” Ino le bisakibwa bya ku ngitu nabyo—bidibwa, bivwalwa, ne mobo? Yesu wāletele madingi amba: “Kemukikambakanya muya wenu.” Kupwa wākokela milangwe yabo pa byoni—Leza wibidishanga. Ebiya Yesu wākankamika balondi bandi baboile ñeni ku maluba—Leza wiavwikanga. Mwene bantu ba ñeni bengidila Yehova i balēme mpata kupita bino byonso’bi? “Nanshi badikilai bidi kusaka bulopwe bwa Leza, ne boloke bwandi kumo,” ye mwānene Yesu, “ebiya nankyo ne byabyo byonso [bimusakilwa] bikemutentekelwapo.” (Mateo 6:19-34) Le bilongwa byobe bilombola amba witabije bino binenwa?
Kokaleka Bubinebine bwa Bulopwe Bwikale Kudibwa
4. Shi muntu ate mutyima mpata ku bintu bya ku ngitu, i bika bikokeja kumufikila?
4 Eyo, i kyendele’mo kukimba bisakibwa bibwane bya ku ngitu, byetu ne bya ba mu kisaka kyetu. Ino shi muntu ukambakena’byo bipitepite, nabya ukeobolwela byamalwa. Nansha shi unena’mba ukulupile mu Bulopwe, ino mu mutyima wandi ubadikije’mo bintu bikwabo, nabya bubinebine bwa Bulopwe kebukejepo kudibwa. (Mateo 13:18-22) Kimfwa, kyaba kimo nsongwalume umo mpeta muludiki wāipangwile Yesu amba: “Lelo kyo nsaka ngube i kika, mpyane būmi bwa nyeke ne nyeke?” Wādi na ngikadilo yanwa, ulongela ne bakwabo biyampe, ino wādi ulamete bipitepite ku bintu byaādi nabyo. Kādipo usaka kwibishiya mwa kwikadila mulondi wa Kidishitu. O mwanda wābudilwe mukenga wāmupelwe wa kukekala na Kidishitu mu Bulopwe bwa mūlu. Yesu wānena ponka’pa amba: “Kebyo kukola pa walupeto kutwela mu bulopwe bwa Leza!”—Mako 10:17-23.
5. (a) Polo wākankamikile Temote aloelelwe mu bintu’ka ne mwanda waka? (b) I muswelo’ka wingidija Satana “kusanswa kwa lupeto” bu dikinga dya kyonakanya?
5 Myaka’po, mutumibwa Polo wātumine mukanda kudi Temote wādi mu kibundi kya Efisesa kyādi kitumbīle myanda ya bya busunga. Wāmuvuluja’mba: “Ketwaletelepo kantu panopantanda, mhm, kadi pa kwenda napo ketuselapo kantu; ino byo tudi ne bidibwa, ne bivwalwa, e nabyako bidi, tuloelelwe monka.” I kyendele’mo kwielaela mwa kusokwela “bidibwa, ne bivwalwa” byobe ne bya ba mu kisaka. Ino Polo udyumuna’mba: “Boba batele mityima’mba, tusakwikala bampeta, nabya abaponena mu kutompibwa, abapi mu dikinga, ne mu bya kilokoloko kya bulembakane, ne kya byakwiletelela, bino bidi namino bitūkija bantu [ku] koneka, ne umbufudile.” Satana i mbalwe. Dibajinji ongolanga muntu na tubintu tutyetutye. Kupwa ke kulēmenenwa kukatampe, kimfwa kwa mukenga wa kupebwa kitenta kikande nansha kaji ka mfutwa mivule, ako’ko kasela kitatyi kivule kyoilwa ne bintu bya ku mushipiditu bine. Shi ketutadije, “kusanswa kwa lupeto” kubwanya kudya nansha kusupaija tumweno twa mvubu twa Bulopwe. Polo wānene’kyo amba: “Mo mudi kongwelwa bamobamo ku lwitabijo pa kupyasakena monka, abapu kwitapatapa ku misongo ya ntanda ne ntanda.”—1 Temote 6:7-10.
6. (a) Tufwaninwe kulonga bika pa kwepuka dikinga dya kuswa lupeto? (b) I kikulupiji’ka kyotudi nakyo nansha byenda bikoma misokwe mu ntanda ya dyalelo?
6 Polo wādi uswele Temote, mwanabo mwine Kidishitu, buswe bwa bine, o mwanda wāmusoñenye amba: “Yō! Tyina’byo bino bintu bino’bi,” ne amba “lwa divita dilumbuluke dya mukwitabija.” (1 Temote 6:11, 12) Tufwaninwe kulonga bukomo shi ketusakilepo kukokwa na būmi bwa kuswa bintu bya ku ngitu budi mu ntanda itujokolokele. Ino shi tutakamane mungya lwitabijo lwetu, Yehova kaketwelapo nansha dimo. Nansha lupoto byolwenda lukanda, ne bulofwa nabo bwenda buvudila’ko, aye kakabulwepo kwitupa byonso byotusakilwa na bubine. Polo wāsonekele amba: “Ngikadilo yenu keikikalai ya kusanswa lupeto. Sangalai ne byo mudi nabyo, mwanda Leza mwine wanene’mba: ‘Ami nkikakuzobololapo nansha dimo, kadi nkikakushiyepo bitupu anha.’ E kyo tunenena ne bukankamane’mba: ‘[Yehova] i mukwashi wami, nkikakwatwapo moyo, enhe, lelo muntu ukokeja kunonga kika?’” (Bahebelu 13:5, 6, MB) Mulopwe Davida nandi wāsonekele amba: “Nadi mwanuke, pano nakule; nanshi nkyamwenepo moloke kulekelelwa, nansha lukunwa lwandi kulomba bidibwa.”—Mitōto 37:25.
Bana ba bwanga Babajinji I Bētushile Kimfwa
7. I madingi’ka atala pa kusapula apele Yesu bandi bana ba bwanga, ne mwanda waka ādi mafwaninwe?
7 Yesu pa kupwa kupa batumibwa bandi bufundiji bufwaninwe, wēbatumine mu Isalela bakasapule myanda miyampe amba: “Bulopwe bwa mūlu bubafwena pa bwipi.” Bine, wādi musapu wa nsangaji kashā! Yesu Kidishitu, Mulopwe Meshiasa, wādi umbukata mwabo. Batumibwa byobādi bepāne mu mwingilo wa kwingidila Leza, Yesu wēbakankamikile bakulupile mudi Leza wa kwibakwasha. Wēbanena’mba: “Kemukasela nansha kika kya mu lwendo, nansha mukombo, nansha mukolo, nansha mukate, nansha lupeto, nansha mitwelo ībidi abe muntu umo, mhm. Kadi mu njibo yo mwakafikila mwikala monka ne byo mukatalukamo.” (Mateo 10:5-10; Luka 9:1-6) Yehova wādi wa kwibata mutyima amba bapebwe bibasakilwa na banababo bene Isalela, bantu bādi kala bebidile kulubula beni na kizaji.
8. (a) Kumeso’tu kwa lufu lwandi, mwanda waka Yesu wāpēne misoñanya mipya ya mwa kusapwila? (b) Ino i bika byādi bya kubadikija balondi ba Yesu mu būmi bwabo?
8 Ebiya mwenda myaka Yesu, kumeso’tu kwa kufwa, wāyukija batumibwa bandi amba mu mafuku āya’ko ngikadilo yobakengila’mo ikashinta. Kebakalubulwapo dikwabo na kizaji na bene Isalela pa mwanda wa balungu bakalwa mwingilo wabo. Kadi, ne kwija mpika, bādi ba kufikija musapu wa Bulopwe mu matanda a Bajentaila. O mwanda bādi bafwaninwe pano kusela “ñonga” ne “kimbukulu.” Nansha namino, bādi bafwaninwe’nka kubadikila bidi kusaka Bulopwe bwa Yehova ne boloke bwandi, koku bakulupile amba Leza ukebesela pa bukomo bobalonga bwa kusokola bidibwa ne bivwalwa.—Luka 22:35-37.
9. Polo wābadikile namani kusaka bidi Bulopwe mu būmi bwandi koku wisasaketa, ne i madingi’ka aāletele pa uno mwanda?
9 Mutumibwa Polo wāshile kimfwa kiyampe mu kulonda madingi a Yesu. Būmi bwandi bwādi bwimanine’nka pa mwingilo. (Bilongwa 20:24, 25) Mu kifuko monso mwaādi ukasapula, wādi wisasaketa mwa kusokwela bisakibwa byandi bya ku ngitu, upunga’nka ne mapema. Kādipo utengela’nka bakwabo bamukwatakanye. (Bilongwa 18:1-4; 1 Tesalonika 2:9) Wādi shandi witabija na kufwija’ko kizaji ne byabuntu byādi bimupa bakwabo na buswe. (Bilongwa 16:15, 34; Fidipai 4:15-17) Polo wākankamikile bene Kidishitu amba bekale na milangwe mijalale pa biselwa byabo, pambulwa kulengwa bisakibwa bya bisaka byabo pangala pa busapudi. Wēbapa madingi a kwingila kaji, a kuswa bisaka byabo, ne a kupa bakwabo byabuntu. (Efisesa 4:28; 2 Tesalonika 3:7-12) Wēbasoñanya bakulupile mudi Leza, ke mu bintupo bya ku ngitu, bengidije būmi bwabo mu muswelo ulombola amba bine i bevwanije ne kujingulula bintu bya mvubu mikatampe. Kuno namino, mungya bufundiji bwa Yesu, ko kusaka bidi Bulopwe bwa Leza ne boloke bwandi. —Fidipai 1:9-11.
Tūla Bulopwe pa Kifuko Kibajinji mu Būmi Bobe
10. ‘Kubadikila kusaka Bulopwe’ kushintulula bika?
10 Lelo tutambilanga misunsa inga mu mwingilo wa kusapwila bakwetu myanda miyampe ya Bulopwe? Kino kilondelanga pangya ngikadilo ne mushike wa kufwija’ko kwa mutyima wa muntu ne muntu. Inoko yuka amba Yesu kānenepo amba, ‘Badikilai kusaka Bulopwe shi kemukidipo na kikwabo kya kulonga.’ Ino aye byaādi uyukile mvubu ya Bulopwe, wālombwele kiswa-mutyima kya Shandi amba: “Sakasakai Bulopwe bwa Leza.” (Luka 12:31, MB) Eyo, bavule umbukata mwetu banenwe kwingila pa kusaka kumona bisakibwa byabo ne bya bisaka byabo, inoko shi tudi na lwitabijo, būmi bwetu kebukabulwepo kwimanina pa mwingilo wa Bulopwe witupele Leza. Ebiya koku nako, ketukalengwepo biselwa byetu bya kulela bisaka.—1 Temote 5:8.
11. (a) Yesu wālombwele muswelo’ka amba bonso kebakengilapo bintu bya buvule bumo pa kusambakanya musapu wa Bulopwe? (b) I ngikadilo’ka imoimo ishiyañanya buvule bwa byobya bilonga bantu?
11 Bamo umbukata mwetu i babwanye kwitūdila’ko kitatyi kivule kya kusapula myanda miyampe ya Bulopwe kupita bakwabo. Ino Yesu wālombwele mu lukindi lwandi lwa miswelo mishileshile ya nshi amba bonso badi na mityima idi pamo bwa nshi miyampe bakapanga bipa. Binga? Ngikadilo ya muntu ne muntu i mishile. Myaka, bukomo bwa ngitu, biselwa bya kisaka, bino byonso i ngikadilo mishile. Ino shi muntu udi na mutyima wa kufwija’ko binebine, ukalonga bivule.—Mateo 13:23.
12. Le i bitungo’ka biyampe bya ku mushipiditu bikankamikwa nakampata bankasampe betungile’byo?
12 I kiyampe kwitungila bitungo biketukwasha tutandabule mwingilo wetu wa Bulopwe. Bankasampe bafwaninwe kulanguluka na kusumininwa pa kimfwa kilumbuluke kyāshile Temote, nkasampe mwine Kidishitu mupyasakane. (Fidipai 2:19-22) Kudi’po kitabukile kulumbuluka kobadi na kwingila mwingilo wa kitatyi kyonso shi abapu kufunda masomo? Batame nabo bakamwena byabuyabuya mu kwitungila bitungo biyampe bya ku mushipiditu.
13. (a) I ani wa kwitulombola byotubwanya batwe bene kulonga mu mwingilo wa Bulopwe? (b) Shi bine tubadikilanga bidi kusaka Bulopwe, i bika byotukalombola patōka?
13 Ke biyampepo kubaba boba botumona amba ye bo babwanya kulonga bivule kwitupita, ino tufwaninwe kukunkwa na lwitabijo twisendulule bidi batwe bene mwa kwingidila Leza ne pa mfulo mungya ngikadilo yetu. (Loma 14:10-12; Ngalatea 6:4, 5) Mu mwanda wāfikile Yoba, Satana wāletele matope amba kyotufwila i kamweno ketu ka ku ngitu, bituntwa, ne būmi buyampe, kadi amba twingidilanga Leza na kwisakila. Ino shi binebine tubadikile bidi kusaka Bulopwe, nabya tubalunga kuboko ku kutuluja Dyabola amba i mbepai wa mu meso fututu. Kadi tukalombola patōka amba kintu kibajinji mu būmi bwetu i mwingilo wa Leza. Tulombolei mu binenwa ne mu bilongwa amba tuswele Yehova ne pa mfulo, tukwatakenye na dikōkeji bubikadi bwandi, kadi tuswele ne bakwetu.—Yoba 1:9-11; 2:4, 5; Nkindi 27:11.
14. (a) Mwanda waka i biyampe kwitandikila’ko mpangiko ya mwingilo wa budimi? (b) Batumoni bavule batambilanga mu mwingilo wa budimi divule namani?
14 Kutandika mpangiko kuketukwasha tulonge bivule kupita ne motulongelanga. Yehova mwine ye Yehova udi na “kitatyi kitungwe” kya kuvuija mpango yandi. (Divilu 9:5; Mako 1:15, MB) O mwanda shi bibwanika, i biyampe kutambila mu mwingilo wa budimi mu kitatyi kyowitungile ku yenga ne yenga. Batumoni ba Yehova tutwa twa tununu kujokoloka ntanda bengilanga bu bapania bakwashi, bapityija kintu kya nsaa ibidi ku difuku mu busapudi bwa myanda miyampe. Bakwabo tutwa twa tununu bengilanga bu bapania balonso, na kupityija kubwipi kwa nsaa ibidi ne kipindi ku difuku mu kusapula musapu wa Bulopwe. Bapania ba pa bula ne bamishonele bo bene bapityija kitatyi kivule mu mwingilo wa Bulopwe. Netu tukokeja kukimba mikenga ya kusapula bya kiponka na ponka lukulupilo lwa Bulopwe ku yense witwivwana. (Yoano 4:7-15) Kyotusaka i kwingila uno mwingilo ne pa mfulo mungya ngikadilo yetu, mwanda Yesu wālaile amba: “Myanda Miyampe ino’i ya Bulopwe ikasapulwa panopantanda ponso, amba ikale bu kiyukeno ku mizo yonso, penepa mfulo keifika shayo.” —Mateo 24:14, MB; Efisesa 5:15-17.
15. Mwanda waka umona amba madingi adi mu 1 Kodinda 15:58 i mafwaninwe mu mwingilo wetu?
15 Batumoni ba Yehova, mu bifuko byonso bya ntanda, mu muzo o-onso obashikete’mo, bengilanga umbumo uno mwingilo obapelwe. Balondanga ano madingi a ku bukomo bwa mushipiditu aletelwe mu Bible amba: “Kankamanai, ne kujina kwine mpika, muvudilwe pakatampe pene, mafuku onso nyeke, monka mu mīngilo ya Mfumwetu, pa mwanda o mwayūka’mba, kuputumina kwa mu mīngilo yenu kekudipo kwa bitupubitupu mudi Mfumwetu, ehe.”—1 Kodinda 15:58.
Myanda ya Kupituluka’mo
• Pānene Yesu amba “badikilai bidi kusaka bulopwe bwa Leza,” i bika byaādi ulombola bu bifwaninwe kutūlwa pa kifuko kya bubidi?
• I mumweno’ka otufwaninwe kwikala nao potukimba bisakibwa byetu bya ku ngitu ne bya byetu bisaka? Lelo Leza uketupa bukwashi’ka?
• I mu miswelo’ka ya mwingilo wa Bulopwe motubwanya kwingila na bengila?
[Kifwatulo pa paje 107]
Mu ntanda ne ntanda, Batumoni ba Yehova basapulanga myanda miyampe pano kepafikile mfulo