Bantu Basapula—Bengidi Bepāne na Mutyima Umo

1, 2. Le i mwingilo’ka mukatampe wālaile Yesu, ne i kipangujo’ka kikatampe kyalupukile’ko?

DIVULE dine bendeji ba kipolitike balayanga bintu kufikidija’byo mpika. Nansha ke boba badi na kukanina kuyampe babwanya kukomenwa kufikidija byobalaile. Ino kintu kisangaja, Yesu Kidishitu, Mulopwe Meshiasa ufikidijanga nyeke byanena.

² Upwa’tu kubikikwa mu 1914, Yesu wafikidije bupolofeto bwaālaile ke padi kintu kya myaka 1900. Mafuku matyetye kumeso kwa lufu lwandi, Yesu wālaile’mba: “Ino myanda miyampe ya Bulopwe ikasapulwa pa ntanda yonso ikelwe na bantu.” (Mat. 24:14) Kufikidila kwa bino binenwa kubadilwa mu kiyukeno kwa kwikala’po kwandi mu lupusa lwa Bulopwe. Inoko, kipangujo kikatampe i kino’mba: Le Mulopwe wadi wa kubwanya namani kutetula kibumbo kya basapudi ba kwituma mu mafuku a mfulo—kitatyi kiyudile kwisakila, kubulwa kisanso, ne kubulwa bwine Leza? (Mat. 24:12; 2 Tm. 3:1-5) Tusakilwa kuyuka malondololo ku kino kipangujo, mwanda atalanga bene Kidishitu bonso ba bine.

 3. Le Yesu wādi na kikulupiji’ka ne mwanda waka wādi na kino kikulupiji?

³ Tala monka binenwa bya bupolofeto bya Yesu. Le kishima “ikasapulwa” kilombola kikulupiji? En-en! Yesu wādi ukulupile’mba ukekala na bantu ba kwituma ba kukwatakanya mwingilo mu mafuku a mfulo. Le kino kikulupiji kyatambile kwepi? Wēfundile’kyo kudi Shandi. (Yoa. 12:45; 14:9) Paādi kaile pano panshi, Yesu wāmwene dibajinji’mba Yehova ukulupile’mba batōtyi Bandi badi na mutyima wa kwipāna. Nanshi tutalei muswelo wālombwele Yehova kino kikulupiji.

 4. Le Yehova wānene bene Isalela bakwatakanye bika, nabo bālongele’po namani?

⁴ Vuluka byālongekele, Yehova paānene Mosesa kūbaka tabenakulo nansha kipema, kyādi kya kwikala bu kité kya butōtyi ku muzo wa Isalela. Kupityila kudi Mosesa, Yehova wāityile bantu bonso bakwatakanye mwingilo. Mosesa wēbanene’mba: “Ense udi ne mutyima uswele, alete’o mulambu wa Yehova.” Le byaikala namani? Bantu “baleta . . . milambu ya kwilanga abo bene, lubanga mo bukila mo bukila.” Bāletele bivule byobādi nabyo kufika ne ‘byo bakankajibwe kuleta kintu nansha kimo’! (Div. 35:5; 36:3, 6) Bene Isalela bālongele mungya kikulupiji kyādi kibatūdile Yehova.

5, 6. Kukwatañana na Mitōto 110:1-3, le i mutyima’ka wadi usaka Yehova ne Yesu kutana mu batōtyi ba bine mu mafuku a mfulo?

⁵ Le Yehova wādi ulanga kutana uno mutyima wa kwipāna mu batōtyi bandi ba mu mafuku a ku mfulo? En-en! Myaka 1 000 ne kupita, Yesu kabutwilwe pano panshi, Yehova wāpele Davida bukomo bwa mushipiditu asoneke bitala pa kitatyi kyadi kya kushilula kubikala Meshiasa. (Tanga Mitōto 110:1-3.) Yesu, Mulopwe mupya mubikikwe wadi wa kwikala na balwana ba kulwa nandi. Ino kadi, wadi wa kwikala ne na kibumbo kya ba kumukwatakanya. Kebadipo ba kwingidila Mulopwe bya kuningilwa, aa. Nansha ke bankasampe umbukata mwabo badi ba kwipāna abo bene na mutyima tō, kwikala kibumbo kikatampe kidingakanibwe na lumé luvule lubombeja nshi mu misanya ya lubanga.a

⁶ Yesu wādi uyukile’mba bupolofeto budi mu Mitōto 110 bufunkila padi aye. (Mat. 22:42-45) Nanshi wādi na bubinga bwa kukulupila amba, ukekala na bantu ba kumukwatakanya ba kikōkeji bakepāna abo bene mwanda wa kusapula myanda miyampe ntanda yonso. Le mānga ilombola bika? Le bine Mulopwe i mutetule kibumbo kya basapudi ba kwituma mu ano mafuku a mfulo?

7. Pa kupwa kubikikwa bu Mulopwe, le Yesu watabwile matabula’ka pa kuteakanya bantu ba kwituma mwanda wa kwendeleja mwingilo kumeso?

⁷ Kinondanonda’tu na kubikikwa bu Mulopwe, Yesu walongele matabula a kuteakanya balondi bandi ku mwingilo mukatampe wa kwingila. Monka motwekimwenine mu Shapita 2, wapempwile ne kusubula mwingilo tamba 1914 kufika ne ku ngalwilo kwa 1919. (Mal. 3:1-4) Ebiya, mu 1919, watongele umpika mukōkele wa kutangidila balondi bandi. (Mat. 24:45) Kutabukidila, tamba mwine mwaka’wa, uno umpika washilwile kupāna bidibwa bya ku mushipiditu—kupityila ku mīsambo ya ku bitango ne ku mabuku matampe—bine bikomeneja misunsa ne misunsa kiselwa kya mwine Kidishitu ense kya kusapula.

8-10. Le bitango byātonwene mwingilo wa busapudi kumeso namani? Leta kimfwa. (Tala kapango “Bitango bya Kala Byātonwene Mwingilo wa Busapudi.”)

⁸ Mīsambo ya ku kitango. Byobadi betabije kuludikwa, Befundi ba Bible, bebungile pamo mu Cedar Point, Ohio, États-Unis, tamba mu difuku 1 kutūla ku 8 Kweji 9, 1919, ku kitango kyabo kikatampe kibajinji kupwa’tu kwa Divita I dya Ntanda. Mu difuku dya bubidi, Tutu Rutherford wanene mwisambo umo mwaasapwidile bemvwaniki patōkelela amba: “Mwingilo wa bene Kidishitu pano pa ntanda . . . i kusapula musapu wa bulopwe bwa Mfumwetu.”

⁹ Mwanda wa nkuo ku kino kitango wafikile mu difuku dya busatu panene Tutu Rutherford mwisambo unena’mba, “Mwisambo ku Bengidi-Netu,” walupwilwe mu Kiteba kya Mulami mu kamutwe ka mwanda kanena’mba “Kusapula Bulopwe.” Wanene’mba: “Mu makambakano, bene Kidishitu beipangulanga divule’mba: Mwanda waka ngidi pano pa ntanda? Ne kilondololwa i kino’mba, Mfumwetu mu kanye kandi i muntūle bu ntunguluji wandi wa kusapula musapu wa Leza wa kipwanyo pa ntanda, nanshi, kiselwa ne mwingilo wami i kusapula uno musapu.”

¹⁰ Mu uno mwisambo wa nkuo, Tutu Rutherford walombwele’mba basa kwanza kulupula dipepala dipya, L’Âge d’Or (dyalelo Réveillez-vous !), dya kukwasha bantu bakulupile’mba Bulopwe lo lukulupilo lumo kete ku muzo wa muntu. Kupwa waipangula bemvwaniki shi i banga basangela kwabanya uno julunale. Lapolo imo pa kino kitango inena’mba: “Kilondololwa kyadi kitulumukwa. Bantu tununu tusamba baitabija kwabanya’yo.”b Kyamwekele patōka’mba Mulopwe wadi na bantu betabije kusapula Bulopwe bwandi na mutyima tō!

11, 12. Le Kiteba kya Mulami mu 1920 kyanene bika bitala kitatyi kya kwingila mwingilo wālaile Yesu?

¹¹ Mabuku matampe. Nshintulwilo ya mwingilo walailwe na Yesu—wa kusapula myanda miyampe ya Bulopwe—yaivwanikilwe patōka tō kupityila ku mapaje a Kiteba kya Mulami. Ivwana bimfwa bimo bya tamba ku ngalwilo kwa myaka ya 1920.

¹² Le i musapu’ka wadi wa kusapulwa pa kufikidija Mateo 24:14? Le uno mwingilo wadi wa kwingilwa kitatyi’ka? Kiteba kya Mulami kya difuku 1 Kweji 7, 1920, mu kishinte kinena’mba “Evanjile ya Bulopwe,” kyashintulwile uno musapu, amba: “Ino myanda miyampe isambilanga pa mfulo ya ngikadilo ya bintu ya kala, ne kushimikwa kwa bulopwe bwa Meshiasa.” Kishinte kyalombwele patōka kitatyi kya kusapula uno musapu’mba: “Uno musapu ufwaninwe kusapulwa kushilwila ku kitatyi kya divita dikatampe dya ntanda [Divita I dya Ntanda] kutūla ku kitatyi kya ‘kyamalwa kikatampe.’” O mwanda kishinte kyanene’mba: “Kino kyo kitatyi kya . . . kusapula ino myanda miyampe konsokonso mu bipwilo bya kine Kidishitu.”

13. Le Kiteba kya Mulami kya mu 1921 kyatendele namani mutyima wa kwituma wa bashingwe māni?

¹³ Le bantu ba Leza badi ba kuningilwa kwingila mwingilo wālaile Yesu? Mhm. Kishinte kinena’mba: “Ikalai na Bukankamane bwa Bine,” kya mu Kiteba kya Mulami kya mafuku 15 Kweji 3, 1921, kyakankamikile bene Kidishitu bashingwe māni bekale na mutyima wa kwituma. Muntu ense wanenwe kwiipangula’mba: “Le kwingila uno mwingilo, nekumwene bu dyese dikatampe kondi ne bu kiselwa kyami?” Kishinte kyabwejeje’ko amba: “Tukulupile’mba shi umone uno mwingilo [bu dyese kodi] ukekala bwa Yelemia, wāimvwene mu mutyima mwanda wa Mfumwetu keumudi ‘pamo bwa mudilo utēma, ushityilwe mu bikupa byandi,’ umulengeja akomenwe kūba talala.” (Yel. 20:9) Kukankamikwa namino kulombola’mba Yehova ne Yesu badi na bantu bobakulupile bakwatakanya na kikōkeji Bulopwe.

14, 15. Kiteba kya Mulami kya mu 1922, kyasoñenye mu muswelo’ka bene Kidishitu bashingwe māni kukasapwila bakwabo?

¹⁴ Le bene Kidishitu ba bine bafwaninwe namani kufikila bakwabo na musapu wa Bulopwe? Kishinte kīpi akyo’ko kitenga mutyima kya mu Kiteba kya Mulami kya mafuku 15 Kweji 8, 1922 kinena’mba “Mwingilo wa Mvubu,” kyakankamikile bashingwe māni bakwashe ku “kwabanya na bukankamane musapu udi mu mabuku ku bantu ne kwisamba nabo ku abo mobo na kwibasapwila’mba bulopwe bwa mūlu bubafwena.”

¹⁵ Bine tamba mu 1919, Kidishitu wingidijanga umpika mukōkele ne mudyumuke mwanda wa kukomeneja nyeke amba, dyese ne mwingilo wa bene Kidishitu pano panshi i kusapula musapu wa Bulopwe. Ino le Befundi ba Bible babajinji balongele namani ku luno lwito lukankamika lwa kusapula Bulopwe?

16. Le bakulumpe bamo bavotelwe balongele namani ku mulangwe wa amba bantu bonso bafwaninwe kusapula?

¹⁶ Mu myaka ya 1920 ne ya 1930, bamo bapelele mulangwe wa’mba bene Kidishitu bonso bashingwe māni bafwaninwe kusapula. Kiteba kya Mulami kya difuku 1 Kweji 11, 1927 kyanene byalongekele’mba: “Dyalelo mu kipwilo kudi bamo bengila bu bakulumpe . . . bapela kukankamika banabetu bengile mwingilo wa busapudi, kadi ne abo bene bapela kwingila’o. . . . Bafutululanga mulangwe wa kwenda ku njibo ne njibo, kukasapula ku bantu musapu wa Leza, wa Mulopwe wandi ne wa bulopwe bwandi.” Kishinte kyanene patōkelela’mba: “Pano kitatyi kibabwana ku ba kikōkeji kujingulula bano bantu, kwibepuka, ne kwibalombola’mba ketukibapepo monka mwingilo wa bukulumpe.”c

17, 18. Le bipwilo bivule byalondele namani bwendeji butamba ku kité, ne midiyo ya bantu balondele namani buno bwendeji mu myaka 100 ipityile’i?

¹⁷ I kya nsangaji pa kuyuka’mba, bavule mu kipwilo balondele na nsangaji bwendeji butamba ku kité. Bamwene amba mwingilo wa kusapula musapu wa Bulopwe i dyese. Kiteba kya Mulami kya mafuku 15 Kweji 3, 1926, kyanene amba: “Bantu ba kikōkeji bakepāna abo bene na mutyima tō, . . . kusapwila bantu uno musapu.” Bano bantu ba kikōkeji bafikidije binenwa bya bupolofeto bidi mu Mitōto 110:3 ne kwilombola bu bakwatakanyanga Mulopwe Meshiasa.

¹⁸ Mu myaka 100 ne kupita ipityile’i, midiyo ya bantu yepene na mutyima tō mu mwingilo wa kusapula Bulopwe. Mu mashapita matyetye alonda’ko, tusa kwisambila pa muswelo obasapwile—manwa ne bingidilwa byobaingidije—ne bine bilupukile’ko. Dibajinji, lekai bidi twisambile pa kine kyatonwene midiyo ya bantu bengile mwingilo wa kusapula Bulopwe na mutyima tō, nansha byobashikete mu ntanda ya mutyima wa kami kami. Potubandaula kine kyebatonwene, i biyampe twiipangule’mba, ‘Mwanda waka nsapwilanga bakwabo myanda miyampe?’

19. Mwanda waka tulondanga madingi a Yesu a ‘kukimba bidi Bulopwe’?

¹⁹ Yesu wāsoñenye balondi bandi amba: “Kimbai bidi nyeke Bulopwe.” (Mat. 6:33) Mwanda waka tufwaninwe kulonda uno musoñanya? I mwanda bidi, tuyukile mvubu ya Bulopwe amba po pene pemanine mpango ya Leza. Monka motwekimwenine mu shapita ushele kunyuma, mushipiditu ujila walombwele bityebitye bubine butendelwa butala Bulopwe. Kitatyi kitenga bubine bwa Bulopwe mutyima wetu, mutyima wetu nao witutononanga kukimba bidi Bulopwe.

20. Le kyelekejo kya Yesu kya kyabulēme kifibwe kilombola namani muswelo wadi wa kwitaba balondi bandi ku musoñanya wa kukimba bidi Bulopwe?

²⁰ Yesu wādi uyukile muketabila balondi bandi ku musoñanya wa kukimba bidi nyeke Bulopwe. Tala kyelekejo kyandi kya kyabulēme kifibwe. (Tanga Mateo 13:44.) Kidimye wa mu lukindi lwa Yesu waendele ku mingilo yandi ya difuku ne difuku, watana kyabulēme kifibwe mu budimi ne kuyuka mvubu yakyo. Le walongele bika? “Kadi pa mwanda wa nsangaji yaadi nayo, waenda kukapoteja bintu byonso byaadi nabyo wapota bobwa budimi.” Le i ñeni’ka yotuboila’ko? Shi tubatana bubine bwa Bulopwe ne kuyuka mvubu yabo, nsangaji iketutonona tulonge bukomo bwetu bonso amba tulame tumweno twa Bulopwe pa kifuko kyato—ke kifuko kibajinji kadi mu būmi bwetu.d

21, 22. Le bantu ba kikōkeji bakwatakenye Bulopwe balombolanga namani amba bakimbanga bidi Bulopwe? Leta kimfwa.

²¹ Bantu ba kikōkeji bakwatakenye Bulopwe balombolanga mu binenwa ne bilongwa byabo amba bakimbanga bidi Bulopwe. Bapānanga būmi, bwino, ne tumweno twabo mwanda wa kusapula Bulopwe. Bavule i bepāne mpata mwanda wa kulondalonda mwingilo wa kitatyi kyonso. Bano basapudi bengila na mutyima umo i bemwene kala amba Yehova weselanga boba batūla Bulopwe pa kifuko kibajinji. Tala bimfwa bya mu mafuku kunyuma.

²² Avery ne Lovenia Bristow badi bengidila pamo bu kalala-ntanda (bapainia) kunshi kwa États-Unis tamba mu myaka ya 1920. Myaka pa kupita’po, Lovenia uvuluka amba: “Ami ne Avery twadi na nsangaji mu myaka mivule yotwaingile tamba tushilula bupania. Mu bitatyi bivule twadi ketuyukilepo ne kutamba lupeto lwa kupota mazutu nansha bidibwa. Nansha nabya Yehova wadi nyeke witukwasha. Twaendelele na mwingilo. Twadi tumona byonso byotusakilwa.” Lovenia uvuluka difuku dimo dyobadi basapula mu Pensacola, Florida, ne kadi kebadipo na lupeto ne bidibwa. Abo pa kujokela kwinjibo yabo ya kontenele, batana kivwe kya bidibwa ne kakanda’po kalembe amba, “Banabenu baswe ba mu Kompani ya Pensacola.”e Pa kulangulukila pa makumi a myaka yobapityije mu mwingilo wa kitatyi kyonso, Lovenia unena amba: “Yehova ketwelelepo nansha dimo. Kaidilwepo kikulupiji kyotumukulupile.”

23. Le umwene namani bulēme bwa Bulopwe bosokwele, ne wi musumininwe kulonga bika?

²³ Ketubwanyapo batwe bonso kwingila muswelo umo mu busapudi. Ngikadilo yetu i mishileshile. Ino, batwe bonso twamwene amba kusapula myanda miyampe na muya onso i dyese dikatampe. (Kol. 3:23) Byotukwete na bulēme bubine bwa Bulopwe botwatene, tudi na mutyima—bine, na kyaka kya—kulonga byonso byotubwanya mwanda wa twingile bininge ne pa mfulo. Lelo nobe usumininwe kulonga namino?

24. Le i kintu’ka kikatampe kifikidije Bulopwe mu mafuku a mfulo?

²⁴ Mu myaka katwa ne kupita ipityile’i, na bubine Mulopwe ufikidijanga bupolofeto budi mu Mateo 24:14. I mufikidije’bo pa kubulwa kuningila muntu. Pa kupwa kutamba mu ntanda idi na mutyima wa kwisakila, balondi bandi i bepāne abo bene mu kusapula. Busapudi bwa myanda miyampe bobasapula ntanda yonso bubadilwa mu kiyukeno kya kwikala’po kwa Yesu mu lupusa lwa Bulopwe—kadi bubadilwa mu bintu bikatampe bifikidije Bulopwe mu ano mafuku a mfulo.