Endelelai Kutamija Kipwilo

“Mwikankamikei bānwe bene na bene, ne kwitamija bānwe bene.”—1 TES. 5:11.

 1. Lelo kwikala mu kipwilo kya Bwine Kidishitu kudi na madyese’ka, ino i makambakano’ka ekalanga’ko nyeke?

KWIKALA mu kipwilo kya Bwine Kidishitu i dyese dikatampe. Udi mu kipwano kilumbuluke na Yehova. Kukulupila kokulupile Kinenwa kyandi bu kalombwe kobe kukukiñanga ku bibi bilupuka ku mwikadilo mwishile na wa Bene Kidishitu. Ujokolokelwe na balunda ba binebine bakusakila ulonge biyampe. Bine, madyese i mavule. Inoko, Bene Kidishitu bavule balwanga na makambakano a miswelo ne miswelo. Bamo basakilwa bukwashi bwa kwimvwanija bintu bya mushike bidi mu Kinenwa kya Leza. Bakwabo babelanga ne kutyumukwa mutyima, nansha padi basusukanga pa bibi bilupuka ku butyibi bwampikwa ñeni bobatyibile. Kadi batwe bonso tushikete mu ntanda yampikwa bwine Leza.

 2. Le tufwaninwe kulonga bika pa banabetu badi mu bitatyi bikomo, ne mwanda waka?

² I kutupu muntu motudi usakanga kumona banababo Bene Kidishitu basusuka ne kulwa na bikoleja. Mutumibwa Polo wādingakenye kipwilo na umbidi ne kunena’mba, “shi kimo kyakungitu kimone malwa, nabya byonsololo bibamone malwa pamo na akyo.” (1 Kod. 12:12, 26) Mu bino bitatyi, tufwaninwe kulonga bukomo bwa kukwatakanya batutu ne bakaka. Kudi nsekununi mivule ya mu Bisonekwa ya bantu ba mu kipwilo bākweshe bakwabo banekenye makambakano obātenwe nao. Potubandaula ino nsekununi, langulukilai pa muswelo omukokeja kukwasha na mwākwashishe boba banenenwe’mo. Lelo ukakwasha namani banabenu ku mushipiditu amba utamije kipwilo kya Yehova?

“Bamukokela ko Badi”

3, 4. Lelo ba Akwila ne Pishila bākweshe Apolosa muswelo’ka?

³ Kitatyi kyādi Apolosa mu Efisesa, wādi kala mupyasakane mu busapudi. Nsekununi ya Bilongwa inena’mba: “Ne mutyima wandi wadi umutēma, wisamba ne kufundija biyampe byonka umbintu bya Yesu, wadi uyūkile lonka lubatyijo lwa Yoano.” Apolosa kādipo uyukile lubatyijo lwa kubatyijibwa “mu dijina dya Tata, ne dya Mwana, ne dya mushipiditu sandu,” padi bimweka’mba, wāsapwidilwe na bana ba bwanga ba Yoano Umbatyiji nansha na balondi ba Yesu ba kumeso kwa Pentekosa 33 K.K. Nansha Apolosa byaādi mupyasakane, kudi myanda imo ya mvubu yaādi kayukilepo. Lelo kwikala pamo na banababo betabije kwāmukweshe namani?—Bil. 1:4, 5; 18:25; Mat. 28:19.

⁴ Ba Akwila ne Pishila, ba mulume ne mukaji Bene Kidishitu, bāimvwene Apolosa wisamba kwakubulwa moyo mu Shinakoka, bāmukokela kobadi ne kumufundija’po bikwabo. (Tanga Bilongwa 18:24-26.) Kino kyādi kilongwa kya buswe kyobālongele. Na bubine Akwila ne Pishila bafwenene Apolosa na bwino ne kumukwasha biyampe, kwakubulwa kumulengeja emone bu mufutululwe. Ke-pantu, wādi’tu i mwanda mutyetye wa kubulwa kuyuka mānga ya kipwilo kya Bwine Kidishitu kibajinji. Ne kutatana kwine mpika, Apolosa wāfwijije’ko bengidi nandi pa kumulombola bino bintu bya kamweno, kimo ne kimo. Apolosa pa kuyuka ino myanda yonso, “webakwesheko pakatampe” banababo ba mu Akaya ne kupāna bukamoni na bukomo.—Bil. 18:27, 28.

 5. Lelo basapudi ba Bulopwe bapānanga na buswe bukwashi’ka, ne bifulanga kwepi?

⁵ Bavule mu kipwilo kya Bene Kidishitu dyalelo bafwijanga’ko bininge boba bebakweshe bemvwanije Bible. Befundi bavule i bafule ku kupwana kipwano kya pa mutyima na boba bebafundija. Divule, kukwasha bantu bemvwanije bubinebine kulomba kutūla’ko mpangiko ya kwisamba nabo kyaba ne kyaba mu bula bwa myeji. Inoko, basapudi ba Bulopwe bekalanga na mutyima wa kwipāna mwanda bayukile amba i mwanda utala būmi ne lufu. (Yoa. 17:3) Kadi ikalanga nsangaji kashā, pa kumona bantu bemvwana bubinebine, ne kulonda’bo mu būmi, ne kulonga kiswa-mutyima kya Yehova mu būmi bwabo!

“Wadi Utendelwako”

6, 7. (a) Mwanda waka Polo wātongele Temote bu mwendi nandi? (b) Lelo Temote wākwashibwe namani endelele?

⁶ Ba Polo ne Shilasa pa kupempula kibundi kya Lesetala mu lwendo lwabo lwa bubidi lwa bu mishonele, bātene nkasampe utelwa dya bu Temote, wādi padi na myaka isenselela ku 20, nansha kupita’po. “Ye enka wadi utendelwako kudi bāna babo ba mu Lesetala ne mu Ikoniuma.” Yunisa, inandya Temote ne nkambo wandi Loisa, bādi Bene Kidishitu bepāne, ino enka shandi wādi wampikwa kwitabija. (2 Tem. 1:5) Padi Polo wēyukile na kino kisaka mu bupempudi bwandi bubajinji mu kino kibundi myaka ibidi kunyuma. Ino pano Polo wāta mutyima padi Temote mwanda wādi umweka bu mwishile na bankasampe bakwabo. Nanshi Temote wāikele ke mukwashi wa Polo mu mwingilo wa bu mishonele pa kwitabijibwa na kitango kya bakulumpe ba pa kipwilo.—Tanga Bilongwa 16:1-3.

⁷ Temote wādi na bivule bya kwifunda kudi mulunda nandi mukulwakala. Pa kwendelela na byaēfundile, kyāfikije Polo amutume kitatyi kimo ende akapempule bipwilo ne kwingila bu ntunguluji wandi. Mu myaka 15 nansha ne kupita yāikele Temote pamo na Polo, uno nkasampe wambulwa bwino kadi padi wa moyo waēndelele kufika’nka ne pa kwikala bu mutadi mulumbuluke.—Fid. 2:19-22; 1 Tem. 1:3.

8, 9. Lelo bantu ba mu kipwilo bakokeja kukankamika bankasampe namani? Leta kimfwa.

⁸ Dyalelo bankasampe bavule bana-balume ne bana-bakaji mu kipwilo badi na bukomo bwa kulonga bivule. Shi bakankamikwe ne kutebwa mutyima na balunda nabo batame ku mushipiditu, nankyo bano bankasampe bakokeja kufikila’po ne kwitabija biselwa bikatampe mu bantu ba Yehova. Ela’po meso mu kyenu kipwilo! Lelo kumwene’mopo bankasampe bamo bakokeja kwitabija mingilo, na mwāitabijije’yo Temote? Bakokeja kwikala bapania, ba mu kisaka kya Betele, bamishonele, nansha bu batadi bendakana. Lelo ukokeja kulonga bika pa kwibakwasha bafikile pa bino bitungo?

⁹ Martin wadi mu kisaka kya Betele kintu kya myaka 20, uvuluka na kufwija’ko mutadi wa kipindi wāmutele mutyima po badi mu mwingilo wa budimi pano ke padi myaka 30. Mutadi wesambīle na buzanzamuke pa mwingilo wandi wa ku Betele waaingile paadi ukidi nkasampe. Wakankamikile Martin nandi alonge bukomo bwa kwitabija mingilo mu bulongolodi bwa Yehova. Martin wayukile amba ino mīsambo yakakelwapo yo yalengeje mwenda mafuku atonge kukengila ku Betele. Kuyuka, padi binenwa byonena abe na balunda nobe bankasampe bitala bitungo bya ku mushipiditu bikokeja kulupula bipa biyampe.

“Kankamikai Bampungiji ya ku Mutyima”

10. Lelo Epafolodetusa wēivwene namani, ne mwanda waka?

¹⁰ Epafolodetusa wāendele lwendo lupungija lwa tamba ku Fidipai kwenda ku Loma kukapempula mutumibwa Polo wādi mukutwe mwanda wa lwitabijo lwandi. Wāendele bu mukendi wa Bene Fidipai. Kāselelepo mutumibwa enka byabuntu byabo, ino kadi wākwete’ko mpangiko ya kwikala nandi ne kulonga byonso byakokeja mwanda wa kukwasha Polo mu ngikadilo yandi mikomo. Inoko, Epafolodetusa paādi mu Loma, wābela binebine “pa bwipi na kufwa.” Epafolodetusa mutyima wāmutyumukile pa kwiivwana’mba wakomenwa mwingilo wandi.—Fid. 2:25-27.

11. (a) Mwanda waka ketufwaninwepo kutulumuka shi bamo mu kipwilo abatyumukwa mutyima? (b) Lelo i bika byāsoñenye Polo pangala pa Epafolodetusa?

¹¹ Dyalelo mitabakano mivule ilengejanga bantu batyumukwe mutyima. Lapolo wa Kitango Kitala Bukomo bwa Ngitu Ntanda Yonso unena amba muntu 1 pa 5, ususukanga na musongo wa kutyumukwa mutyima bitatyi bimobimo mu būmi. Ne bantu ba Yehova nabo kebashīkilwepo ku uno musongo. Makambakano a kulama kisaka, misongo, ne kutyumukwa mu bidyoma mwanda wa kubulwa kufikila pa byotusaka, nansha ne bintu bikwabo bikokeja kulengeja mutyima utyumuke. Lelo Bene Fidipai bādi bakokeja kulonga bika mwa kukwashisha Epafolodetusa? Polo wāsonekele amba: “Musepelelei nanshi mudi Mfumwetu ne tusepo tonso; lemekai bantu badi namino. Ke-pantu pa mwanda wa mīngilo ya Kidishitu wadi pa bwipi ponka na kufwa, ne kwakamwa būmi bwandi mpika’mba, afikijije kyokya kyadi kibulwe pa mīngilo yenu ya padi ami.”—Fid. 2:29, 30.

12. I bika bikokeja kusenga bantu ba mityima mityumuke?

¹² Batwe netu tufwaninwe kukankamika banabetu batyumukwe mu bidyoma ne mutyima mwine. Na bubine, kudi bintu biyampe byotukokeja kunena pa mwingilo obengidila Yehova. Padi i bashinte bivule mu būmi bwabo mwanda wa kwikala Bene Kidishitu ne kwingila mwingilo wa kitatyi kyonso. Tutendelanga bukomo bobalonga, ne kwibakulupija amba Yehova nandi wibatendelanga. Nansha shi bununu ne misongo bikankaja bantu bamo ba kikōkeji kulonga byonso byobabwanya, ino tufwaninwe kwibalēmeka pangala pa myaka yobalēle mu mwingilo. Nansha bikale namani, Yehova i musoñanye bantu bandi bonso ba kikōkeji amba: “Kankamikai bampungiji ya ku mutyima, kwashai babukōkekōke, kadi mwikale kwibatūkijija mutyima bonsololo.”—1 Tes. 5:14.

“Umbamulekela, ne Kumusenga”

13, 14. (a) I kilongwa’ka kikatampe kyālongekele mu kipwilo kya Kodinda, ne mwanda’ka? (b) Kuno kupangwa mu kipwilo kwālupwile bipa’ka?

¹³ Mu kipwilo kya Kodinda kya mu myaka katwa kabajinji mwādi muntu umo wādi ulonga busekese kwisāsa mpika. Mwiendelejo wandi wāonene butōki bwa kipwilo, byāleta ne bumvu’nka ne mu bantu bampikwa kwitabija. Nanshi Polo wādi na bubinga bwa kwibasoñanya bamupange mu kipwilo.—1 Kod. 5:1, 7, 11-13.

¹⁴ Kuno kudingilwa kwālupwile bipa biyampe. Kipwilo kyākingilwe ku lupusa lubi, kadi nonga-bibi wēlangile, wēsāsa bya binebine. Polo pa kuyuka bilongwa bya kwalamuka pa mutyima bya uno muntu, wāsoñanya mu mukanda wandi wa bubidi ku kipwilo amba uno muntu ajokejibwe. Ino kekupwilepo. Polo wānene monka kipwilo amba “longa umbamulekela, ne kumusenga pa mutyima [nonga-bibi wesāsa], e nabyako, mwanda wa kutyina’mba wakaminwa ku mutyima wandi pa kumujia’o byamalwa.”—Tanga 2 Kodinda 2:5-8.

15. Lelo tufwaninwe kumona namani nonga-bibi wisēse ne kujokejibwa mu kipwilo?

¹⁵ Ino nsekununi itufundija bika? Twimvwananga bulanda shi muntu wapangwa mu kipwilo. Imufutulwije dijina dya Leza ne kutukija kipwilo mutonko. Padi i mukulubile abe. Ino shi bakulumpe batongelwe kubandaula mwanda mungya bulombodi bwa Yehova, abamone’mba nonga-bibi wisāshile ufwaninwe kujokejibwa mu kipwilo, kino kilombola’mba Yehova wamulekela. (Mat. 18:17-20) Lelo tubulwe’po kwiula Yehova? Na bubine kwikala na mutyima mūmu ne kubulwa lulekelo kudi pamo bwa kulwa na Yehova. Pa kusaka kutuntwila ku ndoe ne bumo bwa kipwilo kya Leza ne kwitabijibwa na Yehova, tubulwe’po ‘kukankamika na lusa lwetu’ nonga-bibi wisēse bya binebine ne kujokejibwa?—Mat. 6:14, 15; Luka 15:7.

“I Mukwashi Wami”

16. Mwanda waka Polo wāimvwene mutyima kusansa padi Mako?

¹⁶ Nsekununi mikwabo ya mu Bisonekwa ilombola’mba ketufwaninwepo kulama milangwe mibi pa boba betusanshija. Kimfwa, Yoano Mako wāsanshije mutumibwa Polo bininge. Namani? Kitatyi kyāshilwile ba Polo na Banabasa lwendo lwabo lubajinji lwa bu mishonele, Mako wāendele nabo mwanda wa kwibakwasha. Ino abo mu lwendo, Yoano Mako wēbashiya ne kujokela kwandi, pangala pa buluji bwampikwa kupotoloka. Polo wātapilwe ku mutyima pa kino kilongwa, o mwanda mu lwendo lwa bubidi pāikele lupata na Banabasa wādi usaka amba Mako ende nabo monka. Polo pa kuvuluka byāpityile mu lwendo lwabo lubajinji, kāsakilepo bende na Mako.—Tanga Bilongwa 13:1-5, 13; 15:37, 38.

17, 18. Lelo tubayuka namani amba kwisusa kwa ba Polo ne Mako kwāpwile, ne i ñeni’ka yotuboila’ko?

¹⁷ I kimweke patōka’mba Mako kātyumukilwepo bipitepite mu bidyoma pa kupelwa na Polo, mwanda wāendele kungi na Banabasa mu mwingilo wa bu mishonele. (Bil. 15:39) Byāsonekele Polo mwenda myaka pādi, bilombola’mba Mako wādi muntu wa kikōkeji ne ukulupilwa. Paādi mukutwe mu Loma, Polo wāityile Temote kupityila ku mukanda. Mu mwine mukanda’o, Polo wānene amba: “Pa kwiya upitule Mako mwiye nandi; mwanda i mukwashi wami mu mīngilo.” (2 Tem. 4:11) Eyo, Polo wāmwene amba Mako waendelela biyampe.

¹⁸ Kudi ñeni yotuboila ku uno mwanda. Mako wātamije ngikadilo ya bu mishonele muyampe. Kākukelepo pa kupelwa na Polo dibajinji. Aye ne Polo bādi bantu batame ku mushipiditu, ne kebādipo na kwisusa kwaendaenda. Ino, mwenda mafuku Polo wāmwene amba Mako i mukwashi mulumbuluke. Nanshi, shi banabetu abanekenya makambakano ne bikoleja, kintu kiyampe kyobafwaninwe kulonga i kwendelela kumeso ne kukwasha nyeke bakwabo bendelele ku mushipiditu. Kumona biyampe bidi mu bakwabo kutamijanga kipwilo.

Kipwilo ne Abe

19. I bukwashi’ka bukokeja kwikwasha bantu bonso badi mu kipwilo kya Bwine Kidishitu?

¹⁹ Mu ino “myaka ya malwa,” usakilwa bukwashi bwa batutu ne bakaka mu kipwilo, kadi nabo basakilwa bobe. (2 Tem. 3:1) Mwine Kidishitu pa bula kabwanyapo nyeke kuyuka kya kulonga mwa kupwijija mwanda kapanda onso umutana, ino Yehova uyukile. Kadi ubwanya kwingidija bantu palapala ba mu kipwilo—kubadila’mo ne abe—mwanda wa kukwasha bakwabo bayuke kya kulonga. (Is. 30:20, 21; 32:1, 2) Shi ketwipanga ke twipeta a banabetu, tulamei madingi a mutumibwa Polo a amba, “mwikankamikei bānwe bene na bene, ne kwitamija bānwe bene; e mo mulongela ne pano pēne.”—1 Tes. 5:11.

Usa Kulondolola Namani?

• Mwanda waka kutamija bakwabo kudi na mvubu mpata mu kipwilo kya Bwine Kidishitu?

• Ukokeja kukwasha bakwabo banekenye makambakano’ka?

• Mwanda waka tusakilwa kukwasha bakwabo mu kipwilo kyetu?