Bwanapabo Bwa Ntumbo Bwa Bana Ba Leza Bubafwena
“Bipangibwa byonso byakobakanyibwe ke bya bitupubitupu, . . . ino bikulupile mwanda nabyo, difuku dimo, bikanyongololwa ku bupika bwa lufu, amba bitambule ku bwanapabo ne ku ntumbo ya bana ba Leza.”—LOMA 8:20, 21, MB.
YEHOVA wāpene Mwana wandi wa bunka bu kitapwa kya kinkūlwa kyāshitwile dishinda dya būmi bwa mūlu ku bantu 144 000, ne kikulupiji kya kukamona būmi bwanyeke pano pantanda ku boba bakwabo bashala. (1 Yoano 2:1, 2) Monka mokyanenenwe mu kishinte kyabadikile, kitapwa kya Yesu ku bene Kidishitu babutulwe kumushipiditu kyādi kyelekejibwa na kitapwa kya ñombe kyādi kyela kitobo mukatampe mu Isalela pangala pa bubi bwandi, bwa njibo yandi, ne bwa kisaka kya Levi mu Difuku dya Kipwanyo. Mu dyonka difuku’dyo, wādi wela ne kitapwa kya mbuji bu kyakwela kya bubi bwa bene Isalela bakwabo bonso, ne kitapwa kya Kidishitu nakyo mo monka, kikamwenwa’mo na bantu bonso. Kwādi kadi ne mbuji mūmi wādi welekeja kusela bubi bwa bantu bonso kikonge bwa mwaka wapityile, wādi ulekelelwa mu ntanda mutuputupu, wājimina lonso.a—Levi 16:7-15, 20-22, 26.
2 Mutumibwa Polo wēsambile mu kīpi pa lukulupilo lwa bantu bādi ba kukekala “bana ba Leza” momwa mūlu, kupwa wānena’mba: “Ne bipangibwa byonso nabyo bitengele, bisakidila kumona pakamwekeja Leza bana bandi. Mwanda bipangibwa byonso byakobakanyibwe ke bya bitupubitupu, ino ke ku kusaka kwa abyo bine po, anha, i Leza mwine wasakile nabya, ino bikulupile mwanda nabyo, difuku dimo, bikanyongololwa ku bupika bwa lufu, amba bitambule ku bwanapabo ne ku ntumbo ya bana ba Leza.” (Loma 8:14, 17, 19-21, MB) Lelo bino binenwa bishintulula namani?
3 Nkambo wetu Adama paāpangilwe bu muntu mubwaninine, wādi ‘mwanā Leza.’ (Luka 3:38) Ino pa kulonga’ye bubi, wētweja mu “bupika bwa lufu,” wāsambwila ne musaka onso wa muntu buno bupika. (Loma 5:12) Leza wālekele bantu babutulwe na ‘bukobakane’ bobekonda nabo pa mwanda wa kwabo kubulwa kubwaninina kobāpyene, ino kupwa wēbapa lukulupilo kupityila kudi Yesu Kidishitu, “lukunwa.” (Ngalwilo 3:15; 22:18; Ngalatea 3:16) Kusokwelwa 21:1-4 wisambilanga pa kitatyi ‘kekikekala’ko lufu, kuyoyokota, kudila nansha misongo mine mpika.’ Uno mulao byoulailwe “bantu,” witukankamikanga amba kisaka kya ntanda impya kya bantu bakalonda bwendeji bwa Bulopwe bakālujibwa ñeni ne bukomo bwa ngitu bukunkane, kutentekela’po ne būmi bwanyeke, ke “bana ba Leza” ba pano pantanda. Mu Umbikalo wa Myaka Kanunu wa Kidishitu, bantu bakikōkeji “b[a]kanyongololwa ku bupika bwa lufu.” Pobakapwa kulombola dikōkeji dyabo kudi Yehova ku matompo amfulo, bakanyongololwa lonso ku bubi ne ku lufu lobāpyene. (Kusokwelwa 20:7-10) Papo boba bakekala pano pantanda ‘bakapebwa bwanapabo bwa ntumbo ya bana ba Leza.’
Banenanga Amba “Iyai!”
4 Bine, lukulupilo lwakutendelwa alu shalo ku meso a muzo wa muntu! O mwanda bene Kidishitu babutulwe kumushipiditu bakidi pano pantanda i bapyasakane, bemanine mwingilo wa kwenda kusapwila’lo bakwabo! Bano bashele’ko ba mu bashingwe-māni, byobakekala kipindi kya “mutundaile” wa Yesu Kidishitu, Kana ka mukōko katumbijibwa ntumbo, kufikidila kwa bino binenwa bya bupolofeto kwibatala, bya’mba: “Mushipiditu ne mutundaile’mba: Iyai! Kadi wakwivwana nandi anene’mba: Iyai! Kadi ne yewa wakyumwa, nandi āye; kadi ne uswele, nandi ayate’o, buntu bitupu, mema a būmi.” (Kusokwelwa 21:2, 9; 22:1, 2, 17) Byabuyabuya bya kitapwa kya kinkūlwa kya Yesu kebikakadikilapo’nka ku bashingwe-māni 144 000 kete, mhm. Mushipiditu wa Leza ukingila kupityila ku bashele’ko ba mu kano kabumbo ka mutundaile bakidi pano pantanda beta’nka kwita’mba “Iyai.” Yewa yense wivwana udi na kyumwa kya boloke i mupebwe nandi musoñanya wa kwitañana’mba “Iyai” mwitabe ku mpango ya lupandilo ikwete Yehova, ya madyese a ntanda ne miseke.
5 Batumoni ba Yehova i batūle lukulupilo lwabo mu mpango ya Leza ya kukebapa būmi kupityila kudi Yesu Kidishitu. (Bilongwa 4:12) Badi na nsangaji pa kwikala na bantu ba mityima yambulwa budimbidimbi umbukata mwabo, bābila kwifunda mpango ya Leza ne kulonga kiswamutyima kyandi. Mobo abo a Bulopwe adi bwashi ku bonso baswele ‘kwiya ne kuyata mema a būmi ku buntu bitupu’ mu kino “kyaba kya kumfulo.”—Danyele 12:4.
Kwalamuka Mwenda Mafuku
6 Leza mwine ye uyukile kitatyi kyakafikidija mpango yandi, kadi kino kiteñanga ne ku kipwano kyapwene na bantu. (Musapudi 3:1; Bilongwa 1:7) Nansha mushipiditu wa Leza byowādi pa bengidi bandi ba mu myaka yādi keyashimikilwe bwine Kidishitu, ino kebābutwilwepo bu bana bandi ba kumushipiditu. Myaka ya Yehova ya kwingidija mushipiditu sandu wandi ku kubutula bana-balume ne bana-bakaji bepāne ba kukatambula kipyanwa kya mūlu poyābwene, wāshilwile na Yesu. Lelo mu ano etu mafuku nao? Mushipiditu umo onka o wingila ne pa “mikōko mikwabo” ya Yesu, inoko kewibapangapo lukulupilo lwa kwabila būmi bwa mūlu. (Yoano 10:16) Lukulupilo lwabo lwibapele Leza i lwa kukekala na būmi bwanyeke pano pantanda mu paladisa, i bepāne na nsangaji mu kukwasha’ko bashele’ko ba mu bashingwe-māni ku mwingilo wa kupāna bukamoni mu bula bwa kino kitatyi kya kusambuka, kutamba mu ntanda minunu kutwela mu ntanda impya ya Leza mukekalanga boloke.—2 Petelo 3:5-13.
7 Leza wāshilwile ‘kuleta bana bavule ku ntumbo’ pa kupungulula mushipiditu sandu mu difuku dya Pentekosa mu 33 K.K., kadi i kimweke amba wātungile kyaba kya kubwanya “Isalela wa Leza” wa kumushipiditu yense mutuntulu, mubundwe na bantu 144 000. (Bahebelu 2:10; Ngalatea 6:16, MB; Kusokwelwa 7:1-8) Tamba mu 1879, mwingilo wa kwangula bene Kidishitu bashingwe-māni wādi utelwa pavulevule mu dino dipepala. Ino Befundi ba Bible (betwa dyalelo bu Batumoni ba Yehova) bādi bayukile kadi amba Bisonekwa i bilombole ne lukulupilo lwa kukekala na būmi bwanyeke mu paladisa pano pantanda. Kifwa, Kiteba kya Mulami kya kweji 7, 1883, Angele, kyānene amba: “Pakashimika Yesu bulopwe bwandi, pakonakanya babi, ne bikwabo, ino ntanda ikekala ke paladisa, . . . ne bonso badi mu bibundu nabo bakāyanga kutwela’mo. Wivwane bakakōkele ku bijila byamo, bakekalanga’mo nyeke.” Mwenda mafuku, mwangulo wa bashingwe-māni wātyepa, bantu bakubulwa lukulupilo lwa kwenda mūlu nabo bāshilula kwangwilwa bityebitye mu bulongolodi bwa Yehova. Mu kitatyi kimo kyonka, Leza wāpa bengidi bandi bashingwe-māni, bene Kidishitu babutulwe dipya, manwa a kujingulula myanda pa nkote.—Danyele 12:3; Fidipai 2:15; Kusokwelwa 14:15, 16.
8 Nakampata tamba mu 1931, boba badi na lukulupilo lwa pano pantanda beluñanga na kipwilo kya bwine Kidishitu. Mu mwine mwaka’o, Yehova wāmunikīle bashele’ko ba mu bene Kidishitu babutulwe kumushipiditu, bāmona’mba Ezekyele shapita 9 ufunkilanga pa kino kibumbo kya ba pano panshi, batūlwa biyukeno bu ba kukapanda mwa kukatwelela’bo mu ntanda impya ya Leza. Mu 1932 bāmona’mba bano badingakene na mikōko ba mu ano mafuku bo abo bāelekejibwe na Yonadaba (Yehonadaba), mulunda na Yehu. (2 Balopwe 10:15-17) Mu 1934 kwāsokolwa patōka amba “Bayonadaba” bafwaninwe “kwilambula” nansha kwipāna kudi Leza. Mu 1935 “mulwi mukatampe,” witwa ne bu “kibumbo kikatampe”—kyādi kilangilwa bu kibumbo kyabubidi kya kumushipiditu kya “bapwani” na mutundaile wa Kidishitu momwa mūlu—kyāyukana bu mikōko mikwabo idi na lukulupilo lwa kukekala pano pantanda. (Kusokwelwa 7:4-15; 21:2, 9; Mitōto 45:14, 15) Kadi nakampata tamba mu 1935, bashingwe-māni i bemanine mwingilo wa kukimba bantu ba mityima myoloke babila kukekala nyeke mu paladisa pano pantanda.
9 Kupwa kwa 1935, bene Kidishitu bamobamo bādi badya mukate ne kutoma vinyu ku Bidibwa bya ku Kyolwa bya Mfumwetu bālekele’byo. Mwanda waka? Mwanda bājingulwile amba lukulupilo lwabo i lwa kwikala pano pantanda, ke lwa kwendapo mūlu. Kyo kyānene mwana-mukaji umo wābatyijibwe mu 1930, amba: “Nansha [kudya ne kutoma ku byelekejo] byokwādi kumwenwe bu kintu kyendele’mo, nakampata ku bengidi bapyasakane ba kitatyi kyonso, ino ami nkyāitabijepo nansha dimo amba ndi na lukulupilo lwa kwenda mūlu. Kupwa, mu 1935, twāpebwa’po kitōkeji amba i kibumbo kikatampe kidi na lukulupilo lwa kwikala nyeke pantanda kyādi kikongakanibwa. Bavule umbukata mwetu bāsepelele pa kwivwanija’mba twādi ba mu kino kibumbo kikatampe, ebiya twālekelela’byo kudya ne kutoma ku byelekejo.” Ne mabuku a bwine Kidishitu nao mene āshinta myanda yādi isambibwa’mo. Oa a mu myaka ya kunyuma, ādi memanine nakampata pa balondi ba Yesu babutulwe kumushipiditu, ino tamba mu 1935 ne kuya kumeso, Kiteba kya Mulami ne mabuku makwabo a ‘umpika wabinebine’ ādi kealeta bidibwa bya kumushipiditu bifikile pa bisakibwa bya bashingwe-māni ne bya bapwani nabo badi na lukulupilo lwa kwikala pano pantanda.—Mateo 24:45-47.
10 Langa’po bidi shi mushingwe-māni umo wabulwe kikōkeji. Lelo pādi pa kwikala wa kumupingakena? Polo wēsambile bivule mu mwisambo wandi utala mutyi wa umpafu wa kyelekejo. (Loma 11:11-32) Shi muntu mubutulwe kumushipiditu wasakilwa kupingakanibwa, i Leza ye wādi wa kupāna lwito lwa kwenda mūlu ku muntu mukwabo udi na lwitabijo ke lulombole kifwa kiyampe mu kumwingidila mingilo ikola mu bula bwa myaka mivule.—Enzankanya na Luka 22:28, 29; 1 Petelo 1:6, 7.
Buluji Buvule bwa Kufwijija’ko
11 Konso kotwingidila Yehova na kikōkeji, shi pi, shi pi, kakabulwepo kwitupa byotubudilwe ne byobya byoloke byabila mityima yetu. (Mitōto 145:16; Luka 1:67-74) Nansha shi binebine tudi na lukulupilo lwa kwenda mūlu, nansha shi tutengele kukekala pano pantanda, batwe bonso tudi na buluji buvule bwa kufwijija’ko Leza. Mwanda aye uloñanga nyeke bintu bya kumwena’mo biyampe boba bamuswele. Mwana-wabwanga Yakoba wānene amba “byonso byakupanwa bilumbuluke, ne byabuntu bibwane, bilupukanga mūlu, bitūkanga kudi Shandya bitōkeji,” Yehova Leza. (Yakoba 1:17) Tutalei nanshi byabuntu ne madyese amoamo.
12 Yehova i mupe mwingidi ne mwingidi wandi wakikōkeji lukulupilo lwakutendelwa. I mwite bamo ku būmi bwa mūlu. Ino batumoni bandi ba mu myaka yādi bwine Kidishitu kebwashimikilwe, Yehova wibapele lukulupilo luyampe lwa kukasangukila ku būmi bwanyeke pano pantanda. Kifwa Abalahama, wādi na lwitabijo mu lusangukilo, utengele “kibundi kya byalwilo” byabinebine—Bulopwe bwa mūlu, mwanda munshi mwabo mo mwakasangulwa ne kupebwa būmi pano pantanda. (Bahebelu 11:10, 17-19) Ne mu ino myaka ya ku mfulo namo monka na monka, Leza i mupe midiyo ya bantu lukulupilo lwa kukekala na būmi bwanyeke mu paladisa pano pantanda. (Luka 23:43; Yoano 17:3) Byabine, yewa yense upelwe na Yehova luno lukulupilo lulumbuluke namino ufwaninwe kumufwija’ko pakatampe pene.
13 Yehova i mupāne mushipiditu sandu wandi bu kyabuntu ku bantu bandi. Bene Kidishitu bapelwe lukulupilo lwa kwenda mūlu i bashingwe māni a mushipiditu sandu. (1 Yoano 2:20; 5:1-4, 18) Ino bengidi ba Leza batengele kukekala pano panshi bakwashibwanga na mushipiditu, kadi ye onka wibaludikanga. Kifwa Mosesa, wādi na mushipiditu wa Yehova, pamo na mwādi mwikadile nao bantu 70 bātongelwe bu ba kumukwasha’ko. (Umbadilo 11:24, 25) Bezalela, wādi uludikwa na mushipiditu sandu, wāingile bu sendwe wamanwa mu myanda itala tabenakulo wa Isalela. (Divilu 31:1-11) Mushipiditu wa Leza wādi padi Ngideoni, Yefeta, Samishoni, Davida, Ediya, Edisha, ne bakwabo. Bano bantu ba mu myaka ya kala, nansha byokebakaletwapo ku ntumbo ya mūlu, ino bādi baludikwa ne kukwashibwa na mushipiditu sandu, pamo’nka bwa mikōko mikwabo ya Yesu dyalelo. O mwanda, kwikala na mushipiditu wa Leza kekishintululapo amba batwe bonso badi nao tudi na lwito lwa kwenda mūlu. Inoko mushipiditu wa Yehova o wituludikanga, witukwasha umbusapudi ne mu kuvuija biselwa bikwabo bitupa Leza, witupa ne bukomo butabukile pa bwikalwanga nabo nyeke, kadi ulupula motudi bipa byao, buswe, nsangaji, ndoe, kitūkijetyima, kanye, buyampe, lwitabijo, kutalala ne kwifula. (Yoano 16:13; Bilongwa 1:8; 2 Kodinda 4:7-10; Ngalatea 5:22, 23, NW) Mwene tufwaninwe kufwija’ko pangala pa kino kyabuntu kilēme kitamba kudi Leza?
14 Buyuki ne tunangu i byabuntu bitambile kudi Leza byotufwaninwe kumufwijija’ko, nansha shi lukulupilo lwetu i lwa kwenda mūlu nansha lwa kwikala pano pantanda. Buyuki bwabinebine bwa Yehova bwitupanga manwa a ‘kuyuka bintu bya mvubu kutabuka’ ne “kunanga mwakufwaninwa Mfumwetu, mwakumutōkejeja ku mutyima tō.” (Fidipai 1:9-11; Kolose 1:9, 10) Tunangu twa Leza i bulami, ye kalombwe wa kwituludika umbūmi. (Nkindi 4:5-7; Musapudi 7:12) Buyuki bwabinebine ne tunangu i bimanine pa Kinenwa kya Leza, bashele’ko batyetye ba mu bashingwe-māni bakokelwanga bininge ku byobya byokinena pa mwanda utala lukulupilo lwabo lwa kwenda mūlu. Inoko, buswe botuswele Kinenwa kya Leza ne kwivwanija kotwivwanija’kyo senene ke bilombojipo bya muswelo ulombolanga Leza amba tubaitwe ku būmi bwa mūlu, mhm. Bantu bavule, kifwa ba Mosesa ne Danyele, nansha byobāsonekele bipindi bya mu Bible, ino bakasangulwa mwanda wa kwikala na būmi pano pantanda. Ekale na lukulupilo lwa mūlu nansha lwa pano pantanda, batwe bonso tutambulanga bidibwa bya kumushipiditu kupityila kudi “umpika wabinebine ne wamanwa” obatōkelwe pa mutyima kudi Yehova. (Mateo 24:45-47, NW) Bine tufwaninwe kufwija’ko batwe bonso pangala pa buno buyuki botupebwa!
15 Kimo kya mu byabuntu bikatampe bya Leza i mpangiko ilombola buswe ya kitapwa kya kinkūlwa kya Yesu, yotumwena’mo biyampe batwe bonso, twikale tutengele kwenda mūlu nansha tudi na lukulupilo lwa kwikala pano pantanda. Leza wāswele ntanda ya bantu “mpata, o mwanda wāpene wandi Mwana wa bunka, amba yense ulombola lwitabijo mudi aye kakonakanibwapo, ehe, ino ukekala na būmi bwanyeke.” (Yoano 3:16, NW) Ne Yesu nandi mo monka, buswe bwandi bo bwāmutonwene ekale “kupana muya wandi ke kikūlwa kya bavule bene.” (Mateo 20:28) Monka mwēkishintulwidile mutumibwa Yoano, Yesu Kidishitu ye “aye waelelwe bu kitapwa kya kipwanyino’mba tulekelwe bubi bwetu [bwa bashingwe-māni], kadi ke’nka po bwetu, anha, i ne bwa bantu bonso.” (1 Yoano 2:1, 2, MB) Nanshi batwe bonso tufwaninwe kufwija’ko bikatampe pa mwanda wa ino mpangiko ilombola buswe ya lupandilo lwa būmi bwanyeke.b
Lelo Nobe Ukatanwa’ko?
16 Kufwija’ko pangala pa kinkūlwa kitupele Leza kupityila kudi Mwana wandi kufwaninwe kwitukunka tukatanwe ku Mobo a Bulopwe nansha ku bifuko bikwabo kukabungakena Batumoni ba Yehova mu difuku dya 11 kweji 4, 1998, kupwa kwa dyuba kupona mwanda wa kuvuluka lufu lwa Kidishitu. Pāshimikile Yesu kino kivulukilo pamo na batumibwa bandi bakikōkeji mu bufuku bwa mfulo ya būmi bwandi bwa pano pantanda, wānene amba: “Mukaloñanga enka namino pa kumvuluk[il]a.” (Luka 22:19, 20; Mateo 26:26-30) Bashele’ko batyetye ba mu bashingwe-māni bo bakadya mukate wambulwa kiyūjo, welekeja umbidi wa bu muntu wa Yesu wampikwa bubi, ne kutoma vinyu ityila yambulwa kusashika, yelekeja mashi andi aāmwangile bu kitapwa. Enka bene Kidishitu babutulwe kumushipiditu bo bafwaninwe kudya ne kutoma, mwanda bo abo kete badi mu kipwano kipya ne mu kipwano kya Bulopwe, kadi i enka abo batambwile bukamoni kebupatanibwa bwa mushipiditu sandu wa Leza bulombola’mba bo abo badi na lukulupilo lwa kwenda mūlu. Bantu bakwabo midiyo ne midiyo nabo bakatanwa’ko bu ba kubandila na bulēme, balombola kufwija’ko kwabo pangala pa buswe bulombwele Leza ne Kidishitu pa mwanda utala kitapwa kya Yesu kilengeje būmi bwanyeke bubwanike.—Loma 6:23.
17 Nkulupilo ya mu mitōtelo ya kala, kitumbuzaji kya lufu lwa muswe, bikambija bifikilañana mu būmi bwa pano pantanda, nansha kwimona bu bantu bapebwe madyese a pa bula na Yehova, bikokeja kutwala bantu ku kwidimba amba būmi bwa mūlu i bwabo. Ino batwe bonso tufwaninwe kuvuluka’mba, mungya mwitusoñaninya Bisonekwa, kufwija’ko kwetu pangala pa kitapwa kya kinkūlwa kya Kidishitu kekishintululapo amba poso’nka tudye nansha tutome ku byelekejo bya Kivulukilo, mhm. Ne kadi kushingwa māni a mushipiditu “kekidipo ku wikiswile mhm, nansha ku wakunyema lubilo; nanshi kidi kudi Leza,” Mwine wābutwile Yesu ke Mwana wa kumushipiditu, ye yenka uletele ne bana bakwabo 144 000 kete ku ntumbo.—Loma 9:16; Isaya 64:8.
18 Mu bantu bengidila Yehova mu ano mafuku a ku mfulo, bavule i boba bapelwe na Leza lukulupilo lwa kukekala na būmi bwanyeke mu paladisa pano pantanda. (2 Temote 3:1-5) Panopano ponka, bakasepelela mu ino paladisa yakutendelwa. Bana ba mulopwe bakemanina myanda yonso ya pano pantanda munshi mwa buludiki bwa mūlu. (Mitōto 45:16) Kukekala būmi bwa ndoe yabinebine, mwanda bantu bonso pano pantanda bakalonda bijila bya Leza ne kwifunda bivule bitala pa mashinda a Yehova. (Isaya 9:6, 7; Kusokwelwa 20:12) Kukekala mingilo mivule ya kwingila, ya kūbaka mobo ne kunekenya ntanda. (Isaya 65:17-25) Langa’po bidi mukekadila bisaka ne bisaka mu nsangaji, pa kumona muswe wāfwile wajokela ku būmi! (Yoano 5:28, 29) Kupwa kwa matompo amfulo, bubi bonso bukafundulwa’ko. (Kusokwelwa 20:7-10) Kutamba papo, ntanda ikayula bantu babwaninine, ‘banyongololwe ku bupika bwa lufu, bapebwe bwanapabo bwa ntumbo ya bana ba Leza’ nyeke ne nyeke-ke.
[Kunshi kwa dyani]
a Tala dibuku Auxiliaire pour une meilleure intelligence de la Bible, paje 158.
b Tala Kiteba kya Mulami, 1 kweji 3, 1991, paje 25-28.
[Bipangujo]
1. Kitapwa kya Yesu kyādi kyelekejibwa muswelo’ka mu Difuku dya Kipwanyo?
2, 3. Lelo binenwa bya Polo bidi mu Loma 8:20, 21 bishintulula namani?
4. ‘Kuyata ku bitupu mema a būmi’ kishintulula namani?
5. Batumoni ba Yehova i baloelelwe kwikala na bāni umbukata mwabo?
6. Mushipiditu wa Leza wingilanga namani pa bengidi ba Yehova mu bula bwa bitatyi bishileshile?
7. I mwingilo’ka wa mwangulo wāingile Befundi ba Bible, ne i bika byobādi bayukile bitala pa paladisa?
8. Lelo i muswelo’ka wātandabukile kwivwanija kwa lukulupilo lwa pano pantanda ku ñanjilo ya myaka ya 1930?
9. Kupwa kwa 1935, mwanda waka bene Kidishitu bamobamo bālekele kudya ne kutoma byelekejo ku Bidibwa bya ku Kyolwa bya Mfumwetu?
10. Mushingwe-māni wambulwa kikōkeji ukokeja kupingakanibwa muswelo’ka?
11. Nansha byotudi na lukulupilo, shi lwa namani, shi lwa namani, i kika kitukulupija Yakoba 1:17?
12. I kika kyotunenena’mba Yehova i mupe mwingidi ne mwingidi wandi wakikōkeji lukulupilo lwakutendelwa?
13. Mushipiditu sandu wa Leza wingilanga namani pa bantu bandi?
14. I muswelo’ka otumwenanga biyampe mu buyuki ne tunangu, byabuntu bitambile kudi Leza?
15. Tela kyabuntu kimo mu byabuntu bikatampe bya Leza, lelo nobe wikimonanga namani?
16. I mwanda’ka mukatampe ukavulukwa mu difuku dya 11 kweji 4, 1998 kupwa kwa dyuba kupona, ne i bāni bafwaninwe kukatanwa’ko?
17. I kika kyotufwaninwe kuvuluka pa mwanda utala kushingwa māni a mushipiditu?
18. Ku bantu bavule bengidila Yehova dyalelo, i madyese’ka ebatengele kumeso?
[Kifwatulo pa paje 16]
I bantu midiyo ne midiyo kebashilule ‘kuyata ku buntu bitupu mema a būmi.’ Lelo nobe udi umbukata mwabo?
Usa Kulondolola Namani?
◻ ‘Kuyata ku bitupu mema a būmi’ kishintulula namani?
◻ Nansha shi tudi na lukulupilo lwa kwenda mūlu nansha lwa kwikala pano pantanda, i buluji’ka botufwaninwe kufwijija’ko Leza?
◻ I kivulukilo’ka kya ku mwaka ne mwaka kyotufwaninwe kukatanwa’ko batwe bonso?
◻ Mu bantu ba Yehova, bavule batengele bika kumeso kotwenda’ku?