Mwanda wa Yehova I Mūmi
Myanda Mikatampe ya mu Mikanda Yātumīnwe Bene Kodinda
MUTUMIBWA Polo ukambakenanga bininge būmi bwa ku mushipiditu bwa kipwilo kya Bene Kodinda. Waimvwana’mba mudi kwiketaketa umbukata mwa bana na bana. Batalanga busekese kilomo-nyeka. Kipwilo kibalembela Polo mukanda, mwanda wa kumwipangula myanda imoimo. O mwanda mu mwaka 55 K.K., Polo padi mu Efisesa mu lwendo lwandi lwa busatu lwa bu mishonele, watumina Bene Kodinda mukanda wandi umbajinji.
Bimweka’mba mukanda wandi wa bubidi, waatuma myeji mityetye pa kupwa kutuma umbajinji i mbwejo. Ngikadilo yādi panja ne munda mwa kipwilo kya Kodinda kya mu myaka katwa kabajinji ikwatañene bininge na ya ano etu mafuku, musapu udi mu mikanda ya Polo ku Bene Kodinda udi na mvubu mikatampe kotudi.—Bah. 4:12.
‘DYUMUKAI, ŪMININAI, KANKAMANAI’
Polo wibesāshila’mba: “mwisambe kyakanwa kimo kyonka.” (1 Kod. 1:10) I kutupu ‘kyalwilo kingi, ehe, poso’nka Yesu Kidishitu kadi,’ pashimikilwe ngikadilo ya Bwine Kidishitu. (1 Kod. 3:11-13) Polo unena pangala pa wa busekese wadi mu kipwilo amba: “Pangai yewa muntu mubi umbukata mwenu.” (1 Kod. 5:13) Unena’mba: “Ebiya ngitu nayo keīdipo ya busekese, ayo i ya Mfumwetu.”—1 Kod. 6:13.
Polo ulondolola ‘byobya byo bamusonekele’ na kuleta madingi atala pa busongi ne pa bukunga. (1 Kod. 7:1) Kadi pa kupwa kwisambila pa bu mutwe bwa Bwine Kidishitu, pa ndudi ya kupwila, pa bubinebine bwa lusangukilo, Polo usoñanya’mba: “Dyumukaipo, umininai monka mu lwitabijo, lumbulukai biyampe bwana-bulume, kankamanai.”—1 Kod. 16:13.
Bipangujo bya mu Bisonekwa Bilondolwelwe:
1:21—Lelo Yehova upandijanga betabije na bya “bulembakane”? Mhm, keamopo. Inoko, ‘ba pano pa ntanda byokebayukilepo Leza mwanda wa ñeni yabo’ Leza upandijanga bantu na byobya bimweka bu bya bulembakane ku ino ntanda.—Yoa. 17:25.
5:5—“Kumusokwela udi namino’u kudi Satana mwanda wakonakanya bya ku ngitu, amba mushipiditu ukapande” kushintulula bika? Shi muntu walonga bubi bukatampe kwisāsa mpika, upañwanga mu kipwilo waikala monka ke wa mu ntanda imbi ya Satana. (1 Yoa. 5:19) Papo wasokwelwa kudi Satana. Kupangwa kwandi ko konakanibwa, nansha kufundulwa kwa kintu kya disubi kyadi mu kipwilo, kadi ye ko kulama mushipiditu, nansha mwikadilo muyampe wadi’mo.—2 Tem. 4:22.
7:33, 34—Lelo “bintu bya panopantanda” byūminine’ko yewa usonga nansha usongwa i bika? Polo wādi wisambila pa myanda ya bukile-bukya ipita mu būmi ifwaninwe kuta’ko mutyima Bene Kidishitu besonga. Mu bino bintu mubadilwa bidibwa, bivwalwa, ne njibo, kemubadilwapo bintu bibi bya ino ntanda, bifwaninwe kunyema Bene Kidishitu.—1 Yoa. 2:15-17.
11:26—Lelo lufu lwa Yesu lusapulwanga “monso monso” namani, “poso’nka” ne kitatyi’ka? Polo kānenepo amba lufu lwa Yesu lwādi lwa kuvulukwa kesha kesha. Kishima kya Kingidiki “monso monso” kishintulula “kitatyi kyo-kyonso” nansha “ponso po.” Nanshi Polo wādi unena’mba kitatyi kyo-kyonso kidya Bene Kidishitu bashingwe māni byelekejo bya pa Kivulukilo, musunsa umo pa mwaka, mu dya 14 Nisane, ‘basapulanga lufu lwa Mfumwetu.’ Basapulanga’lo “poso’nka afike,” nansha’mba kufikija ne byebatundaila mūlu shi abasanguka.—1 Tes. 4:14-17.
13:13—Lelo buswe i butabuke lwitabijo ne lukulupilo namani? “Bintu bikulupilwe” pobifikidila, ne “kusumininwa” kwetu nako ke kwa bine, lwitabijo ne lukulupilo lupwanga. (Bah. 11:1) Ino buswe abo i butabuke lwitabijo ne lukulupilo, mwanda i bwa nyeke.
15:29—Lelo “kubatyijibwa pa bafu” kushintulula bika? Polo kādipo unena amba bantu bōmi bafwaninwe kubatyijibwa pa kyaba kya boba bafwile kubatyijibwa mpika. Polo wisambilanga pa kubatyijibwa kwa Bene Kidishitu bashingwe māni a ku mushipiditu balama bululame mu bu būmi bwabo kufika ne ku lufu, kupwa basangwilwa ku būmi bwa ku mushipiditu.
Ñeni Yotuboila’ko:
1:26-31; 3:3-9: Kwitendela mudi Yehova na kwityepeja, kuleka mudi batwe bene, kuletanga bumo mu kipwilo.
2:3-5. Pādi pasapula Polo mu Kodinda, kité kya masomo ne filozofi ya Bangidiki, ye uno wādi ulangalanga shi usa kunekenya bemvwaniki bandi. Inoko, kālekelepo buzoze nansha moyo kampanda umukankaje kuvuija mwingilo umupele Leza. Netu, ketufwaninwepo kuleka ngikadilo mikomo mu būmi itukankaje kusapula myanda miyampe ya Bulopwe bwa Leza. Pamo bwa Polo, tufwaninwe kukulupila bukwashi bwa Yehova.
2:16. Kwikala na “mutyima wa Kidishitu” i kuyuka mulangilo wandi, kulanga pamo bwa aye, kwimvwanija bumuntu bwandi, ne kwiula kimfwa kyandi. (1 Pet. 2:21; 4:1) Tala’po mokinengelele kwifunda na katentekeji būmi ne mwingilo wa Yesu!
3:10-15; 4:17. Tufwaninwe kubandaula ne kulumbulula bwino bwetu bwa kufundija ne kulonga bana ba bwanga. (Mat. 28:19, 20) Shi ketufundijapo biyampe nabya mwifundi netu kakōmininapo matompo a lwitabijo, kadi kupanda kwetu kukekala enka na “kopoka mu mudilo.”
6:18. ‘Kunyema busekese’ ke’nkapo kwepuka bilongwa bya por·neiʹa ino i ne polono (kutala bantu badi mutaka), disubi dya mu mwikadilo, milangwe ya bya buladi, dipyaselemba—nansha kintu kyo-kyonso kibwanya kufikija muntu ku busekese.—Mat. 5:28; Yak. 3:17.
7:29. Balume ne bakaji bafwaninwe kudyumuka kutyina’mba kwikena kwabo kwakatūla tumweno twa Bulopwe pa kifuko kya bubidi mu būmi bwabo.
10:8-11. Yehova wāfityilwe bininge pādi peuningila Bene Isalela ba Mosesa ne Alone. Nanshi netu ketufwaninwepo kwiuningauninga.
16:2. Lupeto lotutūla pa kwendeleja tumweno twa Bulopwe kumeso lukekala lwa mvubu shi twiluteakanya kumeso ne kutūla’lo kyaba ne kyaba.
‘FIKIDILAI PA BUTUNTULU’
Polo ulombola Bene Kodinda amba bafwaninwe ‘kulekela ne kusenga’ yewa nonga-bibi wa kwisāsa watopekelwe. Nansha mukanda umbajinji wa Polo byowebafityije ku mutyima, ino Polo wasangala mwanda ‘byebafityije ne kwalamuka baalamuka.’—2 Kod. 2:6, 7; 7:8, 9.
Polo ukankamika Bene Kodinda amba ‘bavudilwe byonso ne kuvudilwa mu buntu.’ Polo pa kupwa kulondolola balwana, uleta madingi a mfulo amba: “Sepelelai. Mufikidile pa butuntulu musengibwe pa mutyima, mwikale ne mutyima umo; kadi mwikale talala, nyā.”—2 Kod. 8:7; 13:11.
Bipangujo bya mu Bisonekwa Bilondolwelwe:
2:15, 16—Le twi “luvumba luyampe bwa Kidishitu” namani? Mwanda tulamete ku Bible ne kusapula musapu udi’mo. Uno “mwenye” i muyampe kudi Yehova ne ku bantu boloke nansha byoudi bwa bushiko ku bantu bampikwa koloka.
5:16—Lelo Bene Kidishitu bashingwe māni ‘kebayukilepo muntu ku ngitu’ muswelo’ka? Kebatalengapo muntu na mumweno wa ku ngitu, pampikwa kulēmeka muntu pa mwanda wa bupeta, muzo, kabila, ntanda, nansha kwabo. Kintu kya mvubu kobadi i kipwano kyabo kya ku mushipiditu na bana babo betabije.
11:1, 16; 12:11—Lelo Polo wādi na kaninga-mpo ku Bene Kodinda? Mhm, kādipo nako. Inoko, ku bamo wādi umweka bu wa kwizunzula ne wa kaninga-mpo, mwanda wadi ufwila kulwila butumibwa bwabo.
12:1-4—Lelo yewa ‘wātekwinwe mu Paladisa’ i ani? Bible byakanenepo amba kudi muntu wāpelwe kimonwa, ne kisonekwa kilonda’po byokilombola Polo ubingija butumibwa bwandi, nanshi bimweka padi amba wādi unenena pa byobya byāmutene. Byobya byāmwene mutumibwa byādi pamo bwa paladisa ya ku mushipiditu ikele’mo kipwilo kya Bene Kidishitu mu “kyaba kya kumfulo.”—Dan. 12:4.
Ñeni Yotuboila’ko:
3:5. Mokyendele, uno vese witulombola’mba Yehova ukumbanyanga Bene Kidishitu mu mwingilo na Kinenwa kyandi, na mushipiditu wandi, ne na kipindi kya pano panshi kya bulongolodi bwandi. (Yoa. 16:7; 2 Tem. 3:16, 17) I biyampe twifunde Bible ne bitabo bisambila pa Bible na kininga, twendelele kulomba mushipiditu sandu, ne kutanwa nyeke ku kupwila ne kulondolola’ko.—Mit. 1:1-3; Luka 11:10-13; Bah. 10:24, 25.
4:16. Yehova byasambulanga ‘muntu wetu wa munda difuku ne difuku,’ o mwanda nanshi tufwaninwe kumwena mu mpangiko ya Yehova, pakubulwa kupityija difuku nansha dimo kubandaula mpika myanda ya ku mushipiditu.
4:17, 18. Kuvuluka’mba “malwa etu apela, kadi i a kakitatyi katyutyutyutyu” kuketukwasha tukōkele Yehova mu bitatyi bya tusua.
5:1-5. Bine Polo walombola senene mwiimvwananga Bene Kidishitu bashingwe māni pa lwito lwabo lwa mūlu!
10:13. Mo kyendele i muno amba tufwaninwe kwingila enka mu mwaba upelwe kipwilo kyetu, poso kudi mpangiko ilomba kukakwatakanya kokwa kusakibwa basapudi.
13:5. Pa ‘kwibandaula shi tudi monka mu lwitabijo,’ tufwaninwe kutala mwiendelejo wetu shi ukwatañene na byobya byotufunda mu Bible. Pa ‘kwitompa batwe bene,’ tufwaninwe kupikula ludingo lwa būmi bwetu bwa ku mushipiditu, kubadila’mo ne kunona “byakwivwana nabyo” byetu ne kutandabula mingilo yetu ya lwitabijo. (Bah. 5:14; Yak. 1:22-25) Shi twingidije madingi mayampe a Polo, nabya tukendelela kunangila mu dishinda dya bubinebine.
[Kifwatulo pa paje 30]
Lelo kunena’mba “monso monso mo mudila mukate uno, ne kutoma kitomeno kino” kushintulula bika?—1 Kod. 11:26