Kunyongololwa na Bulopwe bwa Leza Kubafwena!
“Bulopwe bobe bufike. Muswidile mutyima obe mūlu ne panopantanda pene i monka.”—MAT. 6:10.
1. I mwanda’ka mukatampe wādi wimanine’po bufundiji bwa Yesu?
YESU KIDISHITU mu Busapudi bwandi bwa ku Lūlu, wābwejeje’mo ne lulombelo lwa kulondela’po luselele myanda mikatampe ya mu bufundiji bwandi mu kīpi. Wāfundije balondi bandi kulombela kudi Leza amba: “Bulopwe bobe bufike. Muswidile mutyima obe mūlu ne panopantanda pene i monka.” (Mat. 6:9-13) Yesu “wadi wenda upitapita monso mu bibundi bikata ne bityetye, kufundija ne kulombola myanda-miyampe ya bulopwe bwa Leza.” (Luka 8:1) Kidishitu wāsoñenye balondi bandi amba: “Badikilai bidi kusaka bulopwe bwa Leza, ne boloke bwandi kumo.” (Mat. 6:33) Powifunda kino kishinte, tala muswelo okengidija ino myanda mu busapudi. Kimfwa, langulukila pa muswelo okokeja kulondolola bino bipangujo: Musapu wa Bulopwe udi na kamweno’ka? Lelo bantu basakanga kunyongololwa ku bika? I muswelo’ka uketunyongolola Bulopwe bwa Leza?
2. Musapu wa Bulopwe udi na kamweno’ka?
2 Yesu wālaile amba: “Myanda Miyampe ino’i ya Bulopwe ikasapulwa panopantanda ponso, amba ikale bu kiyukeno ku mizo yonso, penepa mfulo keifika shayo.” (Mat. 24:14, MB) Myanda miyampe ya Bulopwe bwa Leza i ya kamweno kakatampe. Bine, i musapu wa kamweno kakatampe mu ino ntanda! Mu bipwilo 100 000 bya Batumoni ba Yehova ntanda yonso, mudi kintu kya midiyo isamba-ibidi ya bengidi ba Leza bepēne mu uno mwingilo wa kusapula keudingakanibwapo ne kulombola bakwabo amba Bulopwe bwa Leza ke bushimikwe. Kuno kushimikwa kwabo i mwanda muyampe, ke-pantu kulombola amba Leza ke mutūle kala bulopwe mūlu bwa kwendeja myanda pano pa ntanda. Mu bwendeji bwa buno Bulopwe, kiswa-mutyima kya Yehova kikalongeka pano panshi monka mokilongelwa mūlu.
3, 4. I bika bikekala’ko shi kiswa-mutyima kya Leza kibalongeka pano panshi?
3 Lelo bantu bakekala namani pakalongeka kiswa-mutyima kya Leza pano panshi? Yehova “ukapampula impolo yonso mu meso abo; ne lufu nalo kelukēkalakopo dikwabo kadi, mhm, nansha kuyoyokota miyoa, nansha kudila kwine, nansha misongo mīne mpika.” (Kus. 21:4) Bantu kebakabelapo monka nansha kufwa pa mwanda wa bubi ne kubulwa kubwaninina kobapyene. Bantu bafwile bavulukwa na Leza bakekala’ko nyeke, mwanda Bible ulaile’po amba: “Kusanguka kwa bafu kudiko, kwa boloke, ne bampikwa koloka kumo.” (Bil. 24:15) Kekukekalapo kadi mavita, misongo, nzala, kadi ntanda ikalamunwa ke paladisa. Nansha ke banyema bene baleta kyaka dyalelo, bakekala na ndoe na bantu ne na banyema bakwabo.—Mit. 46:9; 72:16; Is. 11:6-9; 33:24; Luka 23:43.
4 Tala’po madyese mayampe atamba ku buno Bulopwe, o mwanda mwine ke kya kutulumukapo shi bupolofeto bwa Bible bwisambila mu muswelo ukankamika pa būmi bukekala’ko mu kine kitatyi’kya amba: “Bakikōkeji bakapyananga ntanda; kadi bakēsangaja mu bungi bwa ndoe.” Le boba baleta tuvutakanya nabo le? Bisonekwa bilaile amba: “Ke-kuntu kukidi bidi kitatyi kityetye, ne mubi ukēkala kutupu’ye.” Inoko, “boba batengele Yehova, abo bakapyana ntanda.”—Mit. 37:9-11.
5. Lelo i bika bikafikila ino ngikadilo ya bintu idi’ko dyalelo?
5 Pa kusaka bino byonso bifikidile, poso ino ngikadilo ya bintu ne maludiki a tuvutakanya, bipwilo, ne bya busunga byayo bitalulwe’ko. Kino kyo akyo kinekine kisa kulonga uno umbikalo wa mūlu. Mupolofeto Danyele wānene ku bukomo bwa mushipiditu amba: “Mu mafuku a boba balopwe [bano badi’ko dyalelo] Leza wa mūlu ukemika bulopwe [mūlu] kebukōnakanibwapo nansha patyetye, nansha bulopwe bwine bwabo kupityila ku bantu bangi, ehe; ino bukatyumuna bipindibipindi ne kukubija malopwe ano’a onsololo [abikele’a], kadi bukemananga nyeke.” (Dan. 2:44) Bulopwe bwa Leza—ke umbikalo umpya wa mūlu kadi—ukaludikanga kitango kipya kya bantu pano pa ntanda. Kukekala “madiulu mapya, ne ntanda īngi mipya mo mwikalanga boloke.”—2 Pet. 3:13.
Pano Po Pene Potusakilwa Kunyongololwa
6. Lelo Bible ulombwele namani mwikadile bubi pa ino ntanda imbi?
6 Ba Satana, Adama, ne Eva, pobātombokele Leza, basaka kwityibila mbila abo bene ya biyampe ne bibi, kisaka kyonso kya bantu kyāponene mu musala. Kadi kumeso kwa Dilobe dya ntanda dyāikele’ko kupwa kwa myaka 1 600 ne kupita, “bubi bwa bantu [bwāikele] ke bwa ntanda ne miseke panopantanda; kadi’mba ne kufwatakanya konsololo’tu kwa kuvuluka kwa mityima yabo kwadi bubi bonka bonka nyeke.” (Ngal. 6:5) Kintu kya myaka 1 300, Solomone wāmwene amba ngikadilo ibaoneka, ko kusoneka amba: “Penepa napa bafu nsambu pakatampe boba ke bapwe kala kufwa; ino bōmi bakidi na bumi patyetye. Eyo, kutabuka boba bonso babidi, ami na’mba i muyampe yewa kaikelepo nansha kumona mwingilo mubi ulongibwa munshi mwa dyuba.” (Mus. 4:2, 3) Dyalelo didi’ko, kepadi kintu kya myaka 3 000, bubi bwendanga buvudila’ko.
7. Mwanda waka pano po pene potusakilwa kunyongololwa na Leza?
7 Eyo, pano ke myaka bubi kasha bwikele pano pa ntanda, o mwanda pano po pene potusakilwa kunyongololwa na Bulopwe bwa Leza. Myaka 100 kunyuma ngikadilo yadi imbi kutabuka, ino ne pano ikyenda yonekela’ko. Kimfwa lapolo wa Worldwatch Institute unena’mba: “Buvule bwa bantu bafwile mu divita dya myaka katwa [ka 20], misunsa isatu kete bo bonka buvule bwa bafwile mu mavita onso atamba mu myaka katwa kabajinji K.K. kutūla mu 1899.” Kudi bantu midiyo 100 ne kupita bafwile mu mavita tamba mu 1914! Ansikolopedi imo ifwatakanya amba kudi bantu midiyo 60 bafwile ku Divita dya II dya Ntanda. Mizo imo pano idi na mata a nyukilia abwanya kukubija kipindi kikatampe kya bekadi ba pano pa ntanda. Kadi nansha byokudi kwendelela kwa busendwe ne kiñanga, mwaka ne mwaka bana kintu kya midiyo itano bafwanga na nzala.—Tala dibuku Lelo I Bika Bine Bifundija Bible? mu shapita wa 9.
8. Myaka tununu ya buludiki bwa bantu i milombole bika?
8 Bantu i bakomenwe komenwē kufudija bibi. Bitango bya ino ntanda bya politike, bya busunga, ne bya bipwilo i bikankalwe kupa bantu ndoe, ntundubuko, ne bukomo. Bino bitango i bibweje’ko makambakano makwabo pa kyaba kya kwiapwija. I bine, myaka tununu ya buludiki bwa bantu i mibingije bino binenwa bya amba: “Dishinda dya muntu kedidipo kwadi aye mwine, ehe; kekidipo mu muntu unañanga kolola matabula andi.” (Yel. 10:23) Bine, “kudi kitatyi kya kulela muntu pa muntu mukwabo ne kwisanshija ponka.” (Mus. 8:9) Kadi, “bipangwa byonsololo bibinzanga, nabyo i bikwatwe ne misongo ne pano pēne.”—Loma 8:22.
9. I ngikadilo’ka yādi iyukile Bene Kidishitu amba ikekala’ko mu “mafuku a kumfulo”?
9 Bible ulaya pangala pa kino kyetu kitatyi amba: “Myaka ya malwa īkāyangako mu oa mafuku a kumfulo’a.” Bupolofeto, pa kupwa kwisambila pa ngikadilo ya mafuku a ku mfulo ya buludiki bwa bantu, bubweja’ko amba: “Babi, ne banzazangi, basa kwenda bavula ne kuvula ku kubipa.” (Tanga 2 Temote 3:1-5, 13.) Kino kyo kiyukile Bene Kidishitu, amba “panopantanda ponsololo pēne palēle mudi yewa umbi,” Satana. (1 Yoa. 5:19) Inoko myanda miyampe inena amba panopano Leza usa kunyongolola boba bamuswele. Bakanyongololwa mu ino ntanda, mwenda muyudila’ko bubi bā.
Nsulo Imo Kete ya Bunyongolodi
10. Mwanda waka Yehova ye Nsulo imo kete ya bunyongolodi?
10 Posapula myanda miyampe, lombola amba Yehova yo Nsulo imo kete ya bunyongolodi. Aye kasuku kandi ye udi na bukomo kadi ne na mutyima wa kunyongolola bengidi bandi ku ino ngikadilo imbi. (Bil. 4:24, 31; Kus. 4:11) Tukulupilei amba Yehova ukanyongolola nyeke bantu bandi ne kufikidija mpango yandi, mwanda i mutyipe amba: “Binebine mo nalangila, e mo kikafikilamo.” Kinenwa kyandi “kekikatolelapo bitupu [kwadi].”—Tanga Isaya 14:24, 25; 55:10, 11.
11, 12. Lelo i kikulupiji’ka kipele Leza bengidi bandi?
11 Yehova i mukulupije bantu bandi amba ukebanyongolola pakonakanya ino ntanda imbi. Leza pa kutuma mupolofeto Yelemia kukasapwila banonga-bibi na bukankamane, wāmunenene amba: “Kokakwatwapo moyo.” Mwanda waka? Mwanda Yehova unena’mba: “Amiwamwinemuntu ngidi nobe kukunyongolola.” (Yel. 1:8) Mo monka, Yehova kumeso kwa konakanya Sodoma ne Ngomola, wātumine bamwikeulu babidi kukalupula Lota ne kisaka kyandi mu bibundi’bya. “Ebiya Yehova wanokeja kibidikityi ne mudilo pa Sodoma ne Ngomola.”—Ngal. 19:15, 24, 25.
12 Yehova ukokeja kunyongolola boba balonga kiswa-mutyima kyandi ntanda yonsololo. Kadi pāonakenye Leza ntanda imbi ya kala ku Dilobe, enka “Noa, mwedi wa mbila ya boloke ye walamine, ne bakwabopo basamba-babidi.” (2 Pet. 2:5) Kadi Yehova ukanyongololanga boloke pakonakanya ino ntanda imbi. O mwanda Kinenwa kyandi kinena’mba: “Kimbai Yehova banwe bonso bakōkele bapanopanshi, . . . kimbai boloke, kimbai kwiubija; kepabulwepo padi mukafībwa mu difuku dya bulobo bwa Yehova.” (Zef. 2:3) Pa kapwa buno bonakani bwa ntanda ne ntanda, ‘ba buluji bakekalanga mu ntanda’ya, ino nanshi bapupakane bakatyibibwa ku ntanda’ya.’—Nk. 2:21, 22.
13. Bengidi ba Yehova bafwile kala bakanyongololwa namani?
13 Inoko, bengidi bavule ba Leza ke bafwe kala mwanda wa misongo, kupangwapangwa, ne bintu bikwabo. (Mat. 24:9) Le bonso bano nabo bakanyongololwa namani? Monka mokinenenwe kungala “kusanguka kwa bafu kudiko, kwa boloke.” (Bil. 24:15) Bine, kuno i kukankamikwa pa kuyuka’mba i kutupu kintu kikankaja Yehova kunyongolola bengidi bandi!
Umbikalo Moloke
14. Mwanda waka tubakulupila amba Bulopwe bwa Leza i umbikalo moloke?
14 Podi mu busapudi, ukokeja kushintulula’mba Bulopwe bwa Yehova bwa mūlu o umbikalo moloke. I moloke mwanda ulombolanga ngikadilo ya Leza ya kutendelwa, kimfwa boloke, bululame, ne buswe. (Kup. 32:4; 1 Yoa. 4:8, 16, BB) Leza i mutūle Bulopwe mu kuboko kwa Yesu Kidishitu, mwine mufwaninwe kuludika ntanda. Kadi Yehova wākwete’ko mulangwe wa bashingwe māni 144 000 batongwe pano panshi amba basangwilwe mūlu bu bampyana na Kidishitu bakwingila nandi mu kwendeja ntanda.—Kus. 14:1-5.
15. Lombola kwishila kwishidile Bulopwe bwa Leza na malopwe a bantu.
15 Bine, kukekala kwishila kukatampe pa bukata bwa buludiki bwa Yesu ne bandi ba 144000 na bwa bantu bakubulwa kubwaninina! Divule bendeji ba ino ngikadilo ya bintu i bañumauma, i batweje bantu babo mu mavita, ne kino i kilete mfwani ya midiyo ya bantu. Ke kya kutulumukapo shi Bisonekwa bitudingila kuleka kukulupila mwana muntu “wampikwa bukwashi”! (Mit. 146:3) Buya’byopo kwendejibwa na Kidishitu! Yesu wānene amba: “Iyai kwami bānwe bonso bakuputuma na mīngilo, ne bakulememwa, nabya nami nkemutukija’byo biyampe. Twela mu lupungu lwami lwa bu-umpika, muboīle manwa kudi ami, ke-ne-muntu amiwa ne wakukōkela, kadi ngidi ne bumvu pa mutyima, ebiya nabya mukamonanga mityima mitūke biyampe. Mwanda lupungu lwami lwa bu-umpika ludipo biyampe ne kiselwa kyami nakyo kyonka kipela.”—Mat. 11:28-30.
Panopano Ponka Mafuku a Mfulo Asa Kufula!
16. Lelo mafuku a mfulo akafula namani?
16 Ntanda keidi mu mafuku ayo a mfulo, nansha “pamfulo ya panopanotanda,” tamba mwaka wa 1914. (Mat. 24:3) Panopano ponka, kyokya kyātelelwe na Yesu bu “kyamalwa kibūke” kisa kumweka. (Tanga Mateo 24:21.) Kino kyamalwa kekidingakanibwa kisa kufudija ntanda yonso ya Satana. Kyamalwa kikatampe kisa kushilula namani? Ne kikafula namani?
17. Le i bika binena Bible amba byo bikamweka kumeso kwa kyamalwa kibūke?
17 Kyamalwa kibūke kikaposoka na mu kukopa kwa diso. I bine, “difuku dya Mfumwetu” dikafika mu kitulumukila “po banena’mba: Ke talala, nyā, yonka ndoe.” (Tanga 1 Tesalonika 5:2, 3.) Kyamalwa kibūke kyālailwe kikashilula mizo poikalanga amba pano keipwija makambakano makatampe. Konakanibwa kwa mu kitulumukila kwa “Babiloni Mukatakata,” umbikalo wa bipwilo bya bubela kukafikila ntanda mu kitulumukila. Balopwe ne bantu bakwabo bakatulumuka pakonakanibwa Babiloni Mukatakata.—Kus. 17:1-6, 18; 18:9, 10, 15, 16, 19.
18. Yehova wivwananga namani patamba Satana bantu Bandi bulwi?
18 Ponka’po, kukekalanga “biyūkeno bya mu dyuba, ne bya mu kweji, ne bya mu ñenyenye,” ne “po pakamweka ne mūlu kiyūkeno kya Mwanā muntu.” Penepa ye ‘potukabandula mitwe yetu, ke-pantu kukūlwa kwetu kubafwena.’ (Luka 21:25-28; Mat. 24:29, 30) Satana, nansha Koka, ukatuma bibumbo byandi kulwa na bantu ba Leza. Ino Yehova unena pangala pa boba balwa bengidi bandi amba: “Yewa wimutenga uteñanga nkishi wa mu dīso” dyami. (Zek. 2:8) O mwanda Satana ukakomenwa kwibonakanya. Mwanda waka? Mwanda Mfumu Mubikadi Yehova ukapēlakana kunyongolola bengidi bandi.—Ezek. 38:9, 18.
19. Mwanda waka tukokeja kukulupila amba bibumbo bya basola ba Leza bikonakanya ngikadilo ya Satana?
19 Leza pakalwa na mizo, mizo ‘ikamuyuka’mba yao i Yehova.’ (Ezek. 36:23) Ukatuma basola bandi—midiyala ne midiyala ya bipangwa byandi bya ku mushipiditu byendejibwa na Kidishitu Yesu—kwiya konakanya basheleshele ba ntanda ya Satana. (Kus. 19:11-19) Kitatyi kyotuvuluka amba kudi difuku dimo dyāipeye mwikeulu umo “tununu katwa ne makumi mwanda ne tutano” twa balwana na Leza, tukokeja kukulupila amba bibumbo bya basola ba mūlu bikonakanya bukidibukidi nkoka yonso ya Satana pano pa ntanda pakanana kyamalwa kibūke ku Amakedona. (2 Bal. 19:35; Kus. 16:14, 16) Satana ne bandi bademona bakakutwa mu lupongo mu bula bwa myaka kanunu. Ku mfulo bakonakanibwa.—Kus. 20:1-3.
20. Lelo Yehova ukalonga bika kupityila ku Bulopwe?
20 Mūlu ne pano panshi kepakekala’po mubi, mhm, bantu boloke bakekala’ko nyeke mu uno umbuo wa ntanda. Yehova ukelombola bu Munyongolodi Mukatampe. (Mit. 145:20) Ukabingija bubikadi bwandi, kusubula dijina dyandi, ne kufikidija mpango yandi pano pa ntanda kupityila ku buno Bulopwe. Ubulwe’po kusangala mu mwingilo obe posapula ino myanda miyampe ne kukwasha ‘boba bafwaninwe’ bayuke amba bunyongolodi bwa Bulopwe bwa Leza bubafwena!—Bil. 13:48.
Lelo Ukivulukile?
• Yesu wālombwele namani mvubu ya Bulopwe?
• Mwanda waka pano po pene potusakilwa kunyongololwa?
• Le i bika byotutengele kumona mu bula bwa kyamalwa kibūke?
• Yehova i mwilombole namani bu Munyongolodi Mukatampe?
[Kifwatulo pa paje 16]
Kinenwa kya Leza kyālaile uno mwingilo wa kusapula keudingakanibwapo ntanda yonso
[Kifwatulo pa paje 18]
Yehova ukokeja kwitunyongolola monka mwaānyongolwedile Noa ne kisaka kyandi
[Kifwatulo pa paje 20]
Yehova “ukapampula impolo yonso . . . , ne lufu nalo kelukēkalakopo dikwabo kadi, mhm.”—Kus. 21:4