Sangela Buntu Ne Bujalale Bwa Yehova

“Yehova i muyampe ku bonso; kadi lusa lwandi lwa kikōkeji ludi peulu pa mīngilo yandi.”​—MIT. 145:9.

UKASHINTULULA MUSWELO’KA?

Le i ngikadilo’ka ibidi ya Yehova yotubwanya kusangela bininge?

Le tubwanya kwiula buntu bwa Yehova namani?

Le i mu miswelo’ka motubwanya kwiula bujalale bwa Yehova?

1, 2. Le balunda na Yehova badi na mukenga’ka?

MWINE Kidishitu witwa bu Monika unena amba, “ketudi kubwipi kwa myaka 35 mu busongi. Ami ne wami mulume twiyukile biyampe. Inoko nansha byotulongele ino myaka yonso’i, tukiyukilanga’ko bintu bitutala byoketwadipo tuyukile nansha dimo!” Na bubine, mo mobikadile mu masongi mavule ne mu bulunda.

² Tusangelanga bininge kwiyuka biyampe na boba botusenswe. Inoko, kipwano kyotupwene na Yehova i kitabuke kipwano kyo-kyonso. Ketukayukapo nansha dimo byonso byotufwaninwe kuyuka padi. (Loma 11:33) Mu myaka yonso, tukekala na mukenga ne nsangaji ya kuvudija kusangela kotusangedile ngikadilo ya Yehova.​—Mus. 3:11.

 3. Le i bika byotusa kubandaula mu kino kishinte?

³ Kishinte kibadikile, kyetukweshe tuvudije kusangela kotusangedile kulumbwa ne kubulwa mboloji kwa Yehova. Pano tubandaulei ngikadilo mikwabo ibidi ya Yehova ikunka mutyima​—buntu ne bujalale bwandi. Kitatyi kyotubandaula’yo, tukafula kuyuka ne pa mfulo’mba, “Yehova i muyampe ku bonso; kadi lusa lwandi lwa kikōkeji ludi peulu pa mīngilo yandi yonso.”​—Mit. 145:9.

YEHOVA UDI NA BUNTU

 4. Le buntu bwa bine bushintulula bika?

⁴ Le kwikala na buntu kushintulula bika? Tutana malondololo mu binenwa bya Yesu bidi mu Bilongwa 20:35, bya amba: “Dyese dya kupana ditabukile dya kupebwa.” Na bino binenwa’tu bipēla, Yesu uleta mulangwe wa kwine kutambanga buntu bwa bine. Muntu wa buntu upānanga na mutyima tō kitatyi kyandi, bukomo ne bintu byandi mwanda wa kamweno ka bakwabo​—kadi uloñanga kino na nsangaji. Bine, buntu kebumwekelangapo ku bukatampe bwa kintu kipānwa, ino i ku mwikadile mutyima wa yewa upāna. (Tanga 2 Kodinda 9:7.) Kekudipo muntu udi na buntu kupita Yehova “Leza wa dyese ne dyesepo.”​—1 Tem. 1:11.

 5. Le Yehova ulombolanga buntu namani?

⁵ Le Yehova ulombolanga buntu namani? I na kuvuija bisakibwa bya bantu bonso kubadila’mo ne bya boba kebamutōtangapo. Na bubine, “Yehova i muyampe ku bonso.” “Utēmejanga dyuba dyandi ku babi ne ku bayampe bene kumo, kadi unokeja ne mvula ku bakoloka ne ku bampikwa koloka bene.” (Mat. 5:45) O mwanda mwine mutumibwa Polo pa kwisambila pa bampikwa kwitabija, wānene’mba, Yehova wālongele biyampe pa “kwimupa mvula ya mūlu, ne myaka ya kupa bipa, ne kuyūja mityima ne bidibwa, ne tusepo.” (Bil. 14:17) Bine, Yehova udi na buntu ku bantu bonso.​—Luka 6:35.

6, 7. (a) Le Yehova usangedile nakampata kuvuija bisakibwa bya bāni? (b) Leta kimfwa kilombola muswelo uvuija Leza bisakibwa bya batōtyi bandi ba kikōkeji.

⁶ Yehova usangedile nakampata kuvuija bisakibwa bya batōtyi bandi ba kikōkeji. Mulopwe Davida wānene amba: “Nadi mwanuke, pano nakule; nanshi nkyamwenepo moloke kulekelelwa, nansha lukunwa lwandi kulomba bidibwa.” (Mit. 37:25) Bene Kidishitu bavule ba kikōkeji ke bemwene buno bukamoni bwa bulami bwa Yehova. Twisambilei bidi pa kimfwa kimo.

⁷ Pano ke padi myaka, kaka witwa bu Nancy mwingidi wa kitatyi kyonso wātenwe na makambakano. Nancy uvuluka’mba, “nadi nsakilwa madolala 66 a kufutyila njibo, mene adi afwaninwe kufutwa mu difuku dilonda’ko. Nkyadipo ndyukile mwa kusokwela luno lupeto. Nalombela pa uno mwanda, kupwa naenda ku kami kaji ka kupotoloja bidibwa mu leshitola. Nkyadipo nkulupile amba nsaka kutambula bampotyi bavule, mwanda wādi yenga kaingilwepo biyampe. Inoko na mu kitulumukila’tu, bampotyi bavule bāiya ku leshitola bwine bufuku’bwa. Ami pa kupwa kami kaji, ino abo bantu baya’nka kwiya, penepa nabwanya madolala 66.” Nancy wājingulwile amba, Yehova wāmupele na buntu enka lupeto lwaādi usakilwa.​—Mat. 6:33.

 8. Le kyabuntu kilēme mpata kya Yehova i kya buntu’ka?

⁸ Yehova i mupe bantu bonso kyabuntu kilēme mpata. Le i kyabuntu’ka? I kitapwa kya kikūlwa kya wandi Mwana. Yesu wānene amba: “Leza byāsenswe bapanopantanda nenki, wapana Mwana wandi wa bunka’mba, bonso bakumwitabija nankyo kebakonekapo, ehe, poso batambule būmi bwa kulādila monka nyeke ne nyeke.” (Yoa. 3:16) ‘Ntanda’ itelelwe mu kino kisonekwa ifunkila pa bantu. Bine, kyabuntu kilēme mpata kya Yehova kipebwanga bonso batonga kwikitabija. Boba bonso betabija mudi Yesu bakatambula būmi bwa mpikwa mfulo​—ke būmi bwa nyeke kadi! (Yoa. 10:10) Le i bubinga’ka bulombola amba Yehova udi na buntu?

TWIULEI BUNTU BWA YEHOVA

 9. Le i muswelo’ka otubwanya kwiula buntu bwa Yehova?

⁹ Le i muswelo’ka otubwanya kwiula buntu bwa Yehova? Yehova witupanga “bintu byonso bya ntanda ne miseke byakuloelelwa monka”; o mwanda tufwaninwe “kukwasha” bakwetu mwanda wa kutuntwila ku nsangaji yabo. (1 Tem. 6:17-19) Twingidijanga na nsangaji bintu byetu mwanda wa kupa baswe betu byabuntu ne kukwasha boba basakilwa bukwashi. (Tanga Kupituluka 15:7.) Le i bika biketukwasha tuvuluke kwikala na buntu? Bene Kidishitu bamo baloñanga namino: Kitatyi kyonso kyobatambula kyabuntu, bakimbanga nabo mukenga wa kupa muntu mukwabo kyabuntu. Mu kipwilo kya bwine Kidishitu mudi batutu ne bakaka kebabadika batamija mushipiditu wa buntu.

10. Le i muswelo’ka umo wakutendelwa wa kwikala na buntu?

¹⁰ Muswelo umo mulumbuluke wa kwikala na buntu i wa kupāna kupityila ku binenwa ne mu bilongwa. Le tubwanya kulonga kino namani? I na kwingidija kitatyi ne bukomo bwetu mwanda wa kukwasha ne kukankamika bakwetu. (Ngat. 6:10) Pa kuyuka muswelo otulonga mu uno mwanda, tufwaninwe kwiipangula amba: ‘Le bantu bakwabo bamonanga amba nsakanga kwipāna ami mwine ne kuteja milangwe yabo? Shi muntu waunombe kumukwasha ku kaji nansha kumuselela kintu kampanda, le ngitabijanga ponso pobibwanika? Le i kitatyi’ka kya mfulo kyonafwijije’ko bya binebine muntu wa mu kisaka nansha mwanetu mu lwitabijo?’ Shi ‘tupāna,’ tukafwena pabwipi na Yehova ne balunda netu.​—Luka 6:38; Nk. 19:17.

11. Le i mu miswelo’ka imoimo motubwanya kwikala na buntu kudi Yehova?

¹¹ Tubwanya kadi kwikala na buntu kudi Yehova. Bisonekwa bitusoñanya’mba, “lēmeka Yehova ne mu bintu byobe bine.” (Nk. 3:9) Mu bino “bintu” mubadilwa kitatyi kyetu, bukomo ne tumweno twetu, bine byotubwanya kupāna na mutyima tō mu mwingilo wandi. Enka ne bana batyetye babwanya kwifunda kwikala na buntu kudi Yehova. Jason, shabana unena amba, “kitatyi kitūlanga kisaka kyetu byabuntu ku Njibo ya Bulopwe, tulekanga betu bana batūle lupeto abo bene mu kasanduku ka byabuntu. Basangalanga mwanda pobatūla’lo, ‘bapānga Yehova kintu.’” Bana bamwenanga nsangaji mu kupa Yehova tamba bakidi banuke, babwanya padi kwendelela kwikala na buntu kwadi’nka ne pa bukulu pene.​—Nk. 22:6.

YEHOVA UDI NA BUJALALE

12. Le kwikala na bujalale kushintulula bika?

¹² Ngikadilo mikwabo ya Yehova ikunka mutyima i bujalale. Le kwikala na bujalale kushintulula bika? Mu Bible wa Traduction du monde nouveau, kishima kya mu ludimi lubajinjibajinji kyalamwinwe divule bu “bujalale” kishintulula pa bute pa bute “mutyima unekena.” (Tet. 3:1, 2) Muntu wa bujalale kaningilangapo bantu balonde nyeke katye ne katye ka mu bijila, nansha kwikala na kasumalomo, mutyima mūmu ne kasusu. Ino aye uloñanga bukomo bwa kwikala biyampe na bakwabo, uta mutyima ku ngikadilo yobadi’mo. Udi na mutyima wa kuteja bakwabo, ne shi i kyendele’mo witabijanga ne kushinta milangwe yandi.

13, 14. (a) Le Yehova ulombolanga bujalale namani? (b) Le i ñeni’ka yotubwanya kuboila ku muswelo wāikele Leza na Lota pa mwanda utala bujalale?

¹³ Le Yehova ulombolanga bujalale namani? I na kuta mutyima na kanye ku milangwe ya bengidi bandi ne kulondolola nyeke mungya kulomba kwabo. Kimfwa, langulukila pa muswelo wāikele Yehova na Lota muntu moloke. Kitatyi kyāsumininwe Yehova konakanya kibundi kya Sodoma ne Ngomola, wāpele Lota bulombodi bupotoloke bwa kunyemena ku ngulu. Ino pa bubinga kampanda, Lota wāmulomba lupusa lwa kunyemena ku kifuko kikwabo. Langa’po bidi​—Lota kulomba Yehova ashinte bulombodi bwandi!​—Tanga Ngalwilo 19:17-20.

¹⁴ Muntu ubwanya padi kupēlelwa kumona Lota bu muzoze nansha wampikwa kikōkeji. Ne kadi, Yehova wādi ubwanya kupandija Lota ku kifuko kyo-kyonso, o mwanda Lota kādipo na bubinga bwa kwivwanina moyo. Inoko, baendelele kwivwana moyo​—Lota wāendelele kwiivwana uno muswelo, kadi Yehova nandi waivwana milangwe yandi. Wālekele Lota anyemene ku kibundi kyaādi wa konakanya. (Tanga Ngalwilo 19:21, 22.) Na bubine, Yehova kadipo na mutyima mūmu nansha kaninga-mpo. Udi na mutyima unekena ne bujalale.

15, 16. Le Mukanda wa Bijila wa Mosesa wāmwekeje namani bujalale bwa Yehova? (Tala kifwatulo kidi ku ngalwilo.)

¹⁵ Langulukila pa kimfwa kikwabo kya bujalale bwa Yehova kilombwelwe mu Mukanda wa Bijila wa Mosesa. Shi mwine Isalela wādi mulanda ukomenwe kwela kana ka mukōko nansha mbuji bu kitapwa, wādi unenwe kwela tukutyikutyi tubidi nansha bankunda babidi. Le byādi namani ku mwine Isalela mulanda wa poso kabwanyapo kwela nansha bankunda babidi? Mu uno mwanda, Yehova wāitabije mwine Isalela mufudilwe kwela tubukula. Inoko, tala uno mwanda wa mvubu mpata: Bukula bwādi bulambulwa na mwine Isalela mufudilwe kebwādipo bukula bo-bonso, ino bwādi “bukula bunane [bulumbuluke],” kimfwa bobwa bwādi butēkelwa mweni mulēme. (Ngal. 18:6) Mwanda waka kino kyādi na mvubu?​—Tanga Levi 5:7, 11.

¹⁶ Langa’po bidi shi wādi mwine Isalela kadi mulanda wa poso. Abe ufika ku tabenakulo na tubukula twa kwela bu kitapwa, ubamone mpeta mwine Isalela uselele bimunanwa. Ubwanya kwivwana bumvu pangala pa kitapwa kyobe kya bukula kimweka bu kyampikwa mvubu. Ino ubavuluka’mba kyakwela kyobe kidi na mvubu ku meso a Yehova. Mwanda waka? Mwanda kintu kimo’tu kyādi kilomba Yehova i bukula bwikale buyampe. Na bubine, Yehova udi pamo bwa aye wānene mwine Isalela mulanda amba: ‘Ndyukile’mba kubwanyapo kwela bintu bivule bibwanya kwela bakwabo, ino kadi ndyukile’mba kyokya kyoumpa ye kyomwene bu kiyampe.’ Bine, Yehova ulombolanga bujalale na kuta mutyima ku mikalo ya bengidi bandi ne ngikadilo yobadi’mo.​—Mit. 103:14.

17. Le ubwanya kukulupila’mba Yehova witabijanga mwingilo wa muswelo’ka?

¹⁷ Tubwanya kusengibwa pa kuyuka’mba na bujalale bwandi, Yehova witabijanga mwingilo wetu otwingila na mutyima onso. (Kol. 3:23) Kaka umo mununu mwine Itadi witwa bu Constance wanene amba: “Kwisambila na bakwetu padi Umpangi wami i kintu kyonadi nsenswe nyeke. O mwanda ñendelelanga kusapula ne kwendeja bifundwa bya Bible. Kyaba kimo nealakanyanga pa kukomenwa kulonga bivule mwanda wa misongo yami. Ino njingulwile amba Yehova uyukile mikalo yami kadi amba unsenswe ne kusangela byobya byombwanya kulonga.”

TWIULEI BUJALALE BWA YEHOVA

18. Le i muswelo’ka umo ubwanya bambutwile kwiula kimfwa kya Yehova?

¹⁸ Le i muswelo’ka otubwanya kwiula bujalale bwa Yehova? Langulukila monka pa muswelo wādi wikele Yehova na Lota. Yehova i muntu umo kete wādi na lupusa; inoko, wātejeje na kanye pādi palombola Lota milangwe yandi. Leza walondele mungya kulomba kwa Lota. Shi wi mbutwile, ubulwe’po kwiula kimfwa kya Yehova? Ubulwe’po kuteja kulomba kwa bobe bana ne kulonga byobasaka shi i byendele’mo? Pa uno mwanda, Kiteba kya Mulami kya 1 Kweji 9, 2007, kilombola’mba bambutwile bamo babwanya kwisambila na bana pa bijila bya mu njibo. Kimfwa, shi bambutwile kebatūla kijila kitala pa kitatyi kya kujokela kwinjibo, bakokeja kutela nsá mipotoloke ifwaninwe kujoka bana. Nansha nabya, bambutwile babwanya kuteja bisamba babo bana pa mwanda utala kutunga kitatyi. Byaba bimo, bambutwile babwanya kutonga kushinta bintu bimo pa mwanda utala kutonga kitatyi kutyina kutūla misoñanya ya mu Bible mu kyaka. Bambutwile babwanya kumona’mba kitatyi kyobata mutyima ku milangwe ya babo bana pa mwanda utala bijila bya mu njibo, bana bevwananga ne kwibikōkela.

19. Le i muswelo’ka ubwanya bakulumpe kulonga bukomo bwa kwiula bujalale bwa Yehova?

¹⁹ Bakulumpe mu kipwilo baloñanga bukomo bwa kwiula bujalale bwa Yehova na kuta mutyima ku ngikadilo idi’mo banababo betabije. Vuluka’mba Yehova wādi umwene na mvubu’nka ne bitapwa byādi byela bene Isalela balanda. Mu muswelo umo onka, batutu ne bakaka bamo kebakibwanyapo kulonga bivule mu mwingilo, padi mwanda wa misongo nansha bununu. Le bikekala namani shi bano banabetu baswe batyumukwa mutyima mwanda wa mikalo yabo? Bakulumpe babwanya kwibakulupija na kanye amba, Yehova wibasenswe bininge pangala pa bintu byabo bitabuke kunengela byobamupa.​—Mako 12:41-44.

20. Le kwikala na bujalale kushintulula kuleka kwingidila Leza? Shintulula.

²⁰ Na bubine, kwikala na bujalale ke kulekapo kwingidila Leza, mwanda’tu wa kwididila lusa. (Mat. 16:22) Ketusakengapo kukwatyila uno mwanda ku nsongo ya minwe ne kubingija mwikadilo wetu na kunena’mba tudi na bujalale. Ino, batwe bonso tusakilwa “kwikankamika” pa kukwatakanya tumweno twa Bulopwe. (Luka 13:24) Bine, tuloñanga bukomo bwa kudiñamanya misoñanya ibidi. Pakwabo kadi, twikankamikanga kutyina kuzoza mu mwingilo wetu. Pakwabo napo, tuvulukanga amba Yehova ketulombengapo byoketubwanyapo kumupa. Shi tumupa biyampe byotudi nabyo, tubwanya kukulupila’mba i musangale. Le tubulwe’po kwikala na nsangaji ya kwingidila uno Mfumwetu wa nsangaji ne wa bujalale? Tukabandaula mu kishinte kilonda’ko, ngikadilo mikwabo ibidi ya Yehova ikunka mutyima.​—Mit. 73:28.