Ngikadila Yotufwaninwe Kulonda
“Ino abe, muntu wa Leza, yō! tyina’byo bino bintu bino’bi, londa boloke, ne bwine-Leza, ne kwitabija, ne lusa, ne kwitūkija mutyima, ne kikōkeji.”—1 TEM. 6:11.
1. Leta bimfwa bilombola buluji bwa kishima “kulonda.”
I BIKA byovulukanga shi ubaivwana batela kishima “kulonda”? Padi uvulukanga myanda yāpityile mu mafuku a Mosesa pāikele basola ba Edipito ‘kulonda’ Bene Isalela, ino bātukila mu Kalunga Katyila. (Div. 14:23) Padi uvulukanga kyaka kyādi kitanwa’mo muntu wipayañana mu kalengwa mu Isalela wa kala. Wādi ufwaninwe kunyemena bukidibukidi mu kibundi kimo kya kinyemeno kya mu bisamba byātongelwe. Kutyina’mba “wakulubula kinongo kya mashi’wa wakamulonda ntapani’wa, popa pakimupepa mutyima wandi mudilo, ne kumupeta, mwanda wa dishinda i dilampe, kamwipaya.”—Kup. 19:6.
2. (a) Leza i munene Bene Kidishitu balonde kitungo’ka? (b) Le Yehova i mutūdile Bene Kidishitu bavule kyepelo’ka dyalelo?
2 Mutumibwa Polo wādi na mumweno muyampe, mwishile na bimfwa bya mu Bible bitēlelwe kūlu’ku, wānene amba: “Ningije ne kuningija konka ku kitūlo, kudi mpalo ya lwito lwa momwa mūlu lwa Leza mudi Kidishitu Yesu.” (Fid. 3:14) Bible ulombola amba kibalwa kikunkane kya Bene Kidishitu bashingwe māni 144 000, kubadila’mo ne Polo mwine, bapalwanga ino mpalo ya būmi bwa mūlu. Bakabikadilanga ntanda pamo na Yesu Kidishitu mu Umbikalo wa Myaka Kanunu. Bine, kino i kitungo kya kutendelwa kibalomba Leza kulonda! Inoko Bene Kidishitu bavule dyalelo bapelwe kyepelo nansha kitungo kingi. Yehova wa buswe wibabikile kyokya kyājimije ba Adama ne Eva, ko kunena amba kyepelo kya būmi bwa nyeke kwakubulwa kubela mu paladisa pano pa ntanda.—Kus. 7:4, 9; 21:1-4.
3. I muswelo’ka otubwanya kufwija’ko Leza pangala pa buntu bwandi?
3 Bantu babipya-mambo kebabwanyapo kukamona būmi bwa nyeke ku bukomo bwa abo bene bwa kulonga bilumbuluke mwanda i bakubulwa kubwaninina. (Is. 64:6) Bantu bakokeja kumona būmi bwa nyeke shi enka abaitabija kyabuntu kya lupandilo kipēne Leza na buswe kupityila kudi Yesu Kidishitu. I bika byotufwaninwe kulonga pa kulombola amba tufwijanga’ko Leza pangala pa buntu bwandi? Dibajinji, tufwaninwe kukōkela ku uno musoñanya unena’mba: “Londa boloke, ne bwine-Leza, ne kwitabija, ne lusa, ne kwitūkija mutyima, ne kikōkeji.” (1 Tem. 6:11) Kubandaula ino ngikadila kukakwasha umo ne umo ekale musumininwe kwiilondalonda ‘na kuningija.’—1 Tes. 4:1.
“Londa Boloke”
4. Mwanda waka tukulupile amba kulonda “boloke” kudi na mvubu, ne i bika bifwaninwe kulonga muntu dibajinji?
4 Mutumibwa Polo, mu mikanda yonso ibidi yawātumīne Temote, wātelele ngikadila yotufwaninwe kulonda, kadi mu yonso, wātelele’mo dibajinji “boloke.” (1 Tem. 6:11; 2 Tem. 2:22) Ne kadi, Bible ukankamikanga divule mu bisonekwa bikwabo kulonda boloke. (Nk. 15:9; 21:21; Is. 51:1) Muswelo umo wa kulonda boloke i kumuyuka “Leza enka wa binebine, ne Yesu Kidishitu [wawatumine] nankyo bo būmi ne būmi bwine bwa kulādila nyeke na nyeke.” (Yoa. 17:3) Kulonda boloke kukunkanga mutyima wa muntu—esāse bubi bwandi bwa kala ne ‘kuvundamukila’ kudi Leza mwanda wa kulonga kiswa-mutyima kyandi.—Bil. 3:19.
5. I bika byotufwaninwe kulonga pa kwikala ne kulama mwimanino moloke kumeso a Leza?
5 Bantu midiyo ne midiyo balonda boloke na bubinebine i bapāne būmi bwabo kudi Yehova ne kumwekeja kwipāna kwabo na kubatyijibwa mu mema. Shi wi Mwine Kidishitu mwipāne, le kodi mulange amba būmi bobe bufwaninwe kulombola amba wendelelanga kulonda boloke? Muswelo umo wa kulonga kino i kujingulula mu Bible byobya ‘bilumbuluke ne bibi’ kumeso kwa kukwata milangwe ya mfulo. (Tanga Bahebelu 5:14.) Kimfwa, shi wi Mwine Kidishitu nkunga udi na myaka ya kusonga, lelo usumininwe kwepuka kintyentye kyonso kya kwiswa na muntu wakubulwa kwikala Mwine Kidishitu mubatyijibwe? Bine, ukasumininwa shi ulonda boloke.—1 Kod. 7:39.
6. Kulonda boloke bya binebine kushilukanga kwepi?
6 Kwikala moloke i kwishile na kwimona bu moloke nansha kwikala na ‘boloke butabuke pakatampe pene.’ (Mus. 7:16) Yesu wādyumwine bantu baleke kwilombola bu boloke uno muswelo mwanda’tu wa kwimwekeja bu bayampe kutabuka bakwabo. (Mat. 6:1) Kulonda boloke na bubinebine kushilukanga ku mutyima—kulomba kulemununa milangwe, milangilo ne bilokoloko bibi. Shi twielele’ko kulemununa bino bintu, nabya ketukalongapo bubi bukatampe. (Tanga Nkindi 4:23; dingakanya na Yakoba 1:14, 15.) Pakwabo kadi Yehova uketwesela ne kwitukwasha potulondalonda ngikadila mikwabo ya mvubu ya Bwine Kidishitu.
“Londa . . . Bwine Leza”
7. Lelo “bwine Leza” i bika?
7 Bwine Leza bulomba kwipāna na kininga ne kukōkela. Dibuku dimo dishintulula bishima bya Bible dinena’mba kishima kya Kingidiki kyalamwinwe bu “bwine Leza” kishintulula’mba “kwakamwa Leza biyampe ne mutyima utele konka.” Divule Bene Isalela bābudilwe bwine Leza bwa uno muswelo, na mwikilombwela bilongwa byabo bya butomboki nansha ke pa kupwa kulupulwa mu Edipito na Leza.
8. (a) Bubi bwa Adama bwālupwile kipangujo’ka? (b) Lelo malondololo a kino kifibwe āsokwelwe namani?
8 Mu bula bwa tununu twa myaka kupwa kwa Adama kulonga bubi, kudi kipangujo kyādi kikiipangulwa amba, “Lelo muntu kampanda ubwanya kwikala na bwine Leza mu muswelo mubwaninine?” Mu bula bwa tutwa twa myaka kekwamwekelepo muntu walombwele bwine Leza mu muswelo umbwaninine mu būmi bwandi. Ino Yehova, pa kitatyi kyandi kitungwe, wāsokwedile bantu kino “kifībwe.” Wātundulwidile būmi bwa wandi Mwana wa bunka mu nda ya Madia mwa kubutwilwa’ye bu muntu mubwaninine. Mu būmi bwandi bonso pano pa ntanda kubadila’mo ne lufu lwandi lwa mwiko, Yesu wāmwekeje buluji bwa kwipāna na kininga ne kukōkela Leza wa bine ne pa mfulo. Milombelo yandi yālombwele amba udi na kalēmo kakatampe kudi Shandi wa buswe wa momwa mūlu. (Mat. 11:25; Yoa. 12:27, 28) O mwanda Yehova wāpele Polo mushipiditu wānena pangala pa “bwine Leza” na kutēla būmi bwa Yesu bu kimfwa kya kulonda.—Tanga 1 Temote 3:16.
9. I muswelo’ka otubwanya kulonda bwine Leza?
9 Byotudi babipya-mambo, ketubwanyapo kulombola bwine Leza mu muswelo mubwaninine. Inoko tukokeja kulonda’bo. Kino kilomba twielele’ko kulonda kimfwa kya Kidishitu. (1 Pet. 2:21) Nabya, ketukekalapo pamo bwa banzazangi ‘bedingakanya bu bene Leza ino bukomo bwa bwine Leza bafutulwile’bo.’ (2 Tem. 3:5) Kino kekishintululapo amba bwine Leza bwa bine kebutalangapo mumwekelo wetu wa panja. Bine butala ne mumwekelo wetu mwine. Kimfwa, potutonga byakuvwala kitatyi kyotwenda ku nsoko, muvwadilo wetu ufwaninwe kukwatañana na ngikadila yetu ya ‘bwine Leza.’ (1 Tem. 2:9, 10) Bine, kulonda bwine Leza kwitulomba tukwate misoñanya myoloke ya Leza na mutyika mu būmi bwetu bwa difuku ne difuku.
“Londa . . . Kwitabija”
10. I bika byotufwaninwe kulonga pa kusaka amba tulame lwitabijo lwetu lukomo?
10 Tanga Loma 10:17. Mwine Kidishitu pa kutamija ne kulama lwitabijo lukomo, ufwaninwe kwendelela na kulanguluka pa bubinebine bwa mvubu budi mu Kinenwa kya Leza. “Umpika wabinebine, udi na manwa” witulupwilanga mabuku mayampe mavule. Kudi mabuku asatu, Muntu Mukatakata wa Kasha ne Kashele, Boila Ñeni Kudi Mufundiji Mukatampe ne “Viens, suis-moi,” alupwilwe mwanda wa kwitukwasha tuyuke Kidishitu biyampe ne kuyuka mwa kumwiwila. (Mat. 24:45-47) Kabumbo ka umpika kateakanyanga kupwila, kubungakana ne bitango; byonso bino bilombolanga patōkelela “mwanda wa Kidishitu.” Le i mu miswelo’ka momona amba ufwaninwe kumwena’mo mpata na ‘kutá mutyima’ ku byobya bitupa Leza?—Bah. 2:1.
11. Milombelo ne kikōkeji bidi na bukwashi’ka pa kulonda lwitabijo?
11 Milombelo nayo itukwashanga tukomeje lwitabijo lwetu. Difuku dimo, balondi ba Yesu bāmwisāshile amba: “Betuvudijijeko lwitabijo.” Netu tukokeja kuzenza Leza na kwityepeja muswelo umo onka. (Luka 17:5) Pa kwikala na lwitabijo, tufwaninwe kulomba Leza etukwashe na mushipiditu sandu; lwitabijo lubadilwa mu “kipa kya mushipiditu.” (Ngat. 5:22) Pakwabo napo, kukōkela mbila ya Leza kukomejanga lwitabijo lwetu. Kimfwa, tubwanya kulonga bukomo bwa kutambila divule mu mwingilo wa busapudi. Kino kikokeja kwitupa nsangaji mivule. Kadi ponso potulangulukila pa madyese alupuka ku ‘kubadikila kusaka bulopwe bwa Leza ne boloke bwandi,’ lwitabijo lwetu nalo lukatama.—Mat. 6:33.
“Londa . . . Lusa”
12, 13. (a) Mwanda mupya wānene Yesu i mwanda’ka? (b) I muswelo’ka otufwaninwe kulonda kisanso kya Kidishitu?
12 Tanga 1 Temote 5:1, 2. Polo wāletele madingi a kukwasha Bene Kidishitu mwa kwikadila na lusa nansha kwisanswa abo bene na bene. Bwine Leza bwetu bwitulomba kukokela ku musoñanya mupya wāletele Yesu amba: “Mwikale kwisanswa bānwe bene na bene,” enka na mwaetusanshilwe aye mwine. (Yoa. 13:34) Mutumibwa Yoano wānene amba: “Yewa udi ne bintu bya panopantanda, utalanga mwanabo ubudilwe’byo washita pa mutyima wa kanye, lelo penepo lusa lwa Leza lwikele mudi aye namani?” (1 Yoa. 3:17) Lelo ubulwepo nobe kulangulukila pa mikenga yokokeja kulombola kisanso kyobe mu bilongwa?
13 Muswelo mukwabo wa kulonda kisanso i na kulekela banabetu myanda, pa kyaba kya kwibakwatyilwa kinongo. (Tanga 1 Yoano 4:20.) Inoko, tusakanga kulonda ano madingi a ku bukomo bwa mushipiditu anena’mba: “Kadi ne kwifudila bānwe bene na bene, ne kwilekela bitupu bānwe bene, shi umo wapi mambo ku mukwabo; monka mwemulekele aye Mfumwetu ne bānwe nenu mulongele monka.” (Kol. 3:13) Le ubulwe’po kulonda ano madingi shi kudi odi nandi myanda mu kipwilo? Le ukamulekela?
“Londa . . . Kutukija Mutyima”
14. I ñeni’ka yotuboila ku kipwilo kya mu Filadefia?
14 Kwielela’ko kufikila pa kitungo kya panopano i mwanda umo, ino kutompa kufikila pa kitungo kikomo kadi kya kumeso bininge nao i mwanda pa bula. Nanshi i kimweke patōka’mba, kulonda kitungo kya kukamona būmi bwa nyeke kulomba kutūkija mutyima. Mfumwetu Yesu wālombwele kipwilo kya Filadefia amba: “Ke-wi-muntu abe walamine mwanda wa kutūkija mutyima wami, ino ami nami nkakulama ku mwaka wa kutompibwa.” (Kus. 3:10) Ne kadi, Yesu mu bufundiji bwandi wālombwele kamweno ka kutūkija mutyima—ngikadila itukwasha tuleke kupungila nansha ke mu matompo. Banabetu ba mu kipwilo kya mu Filadefia kya mu myaka katwa kabajinji, bādi bafwaninwe kutūkija mutyima mu matompo mavule a lwitabijo lwabo. O mwanda Yesu wēbakulupije amba ukebakwasha mu kitatyi kya matompo makatakata akaya’ko.—Luka 16:10.
15. I bika byāfundije Yesu bitala pa kutūkija mutyima?
15 Yesu wādi uyukile amba balondi bandi bādi ba kushikibwa na banababo bampikwa kwitabija ne na ntanda yonso, o mwanda wēbakankamikile misunsa ibidi amba: “Ino aye ukōminina pototo, ne pamfulo pene, nabya aye ukapandako.” (Mat. 10:22; 24:13) Kadi Yesu wālombwele muswelo wādi ubwanya balondi bandi kumona bukomo bwa kūminina mu kine kyaba’kya. Mu kyelekejo kimo wādingakenye nshi ya pa kidibwe na bantu ‘batambula mwanda wa Leza ne kwiusepelela’ ino bapona bukidibukidi shi batanwe na matompo mu lwitabijo. Inoko, wādingakenye balondi bandi ba kikōkeji na nshi milumbuluke mwanda “beulamine” kadi “bapanga bipa ne kutūkija mutyima ponka.”—Luka 8:13, 15.
16. I mpangiko’ka ya buswe ikwashanga midiyo ya bantu bekale na kutūkija mutyima?
16 Le ubamone kine kileta kutūkija mutyima? Tufwaninwe ‘kulama’ mwanda wa Leza, kwiulama mūmi mu mutyima ne mu ñeni. Bible Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau—i bwalamuni bwa bine, kadi bupēla kutanga—kutanwa kwatanwa mu ndimi mivule kwitukwashanga tulame kinenwa kya Leza. Kulangulukila pa kipindi kimo kya Kinenwa kya Leza difuku ne difuku kuketukwasha twikale na bukomo bwa kwendelela kupa bipa “ne kutūkija mutyima ponka.”—Mit. 1:1, 2.
“Londa . . . Kikōkeji ne Ndoe”
17. (a) I kika kinenenwa amba “kikōkeji” kidi na mvubu? (b) Yesu wālombwele kikōkeji namani?
17 I kutupu muntu usangelanga kubepelwa bintu byakanenenepo nansha kulonga. Bantu bavule balobanga shi bebabepela. Bine, kulondolola kwa “kikōkeji” kudi na mvubu mpata! (Tanga Nkindi 15:1.) Kilomba kulonga buninge muntu pa kulondolola na kikōkeji shi abamulambikila myanda yakalongelepo. Yesu Kidishitu wāshile kimfwa kilumbuluke pa kino. “Aye, pa kutukwa, kalubwile’o; kadi pa kususuka napo, katompwelepo, mhm; nanshi wafikije mwanda wandi kudi yewa utyibila monka molokele.” (1 Pet. 2:23) Shako ketubwanyapo kulonga byonso enka mwalongele Yesu, inoko tufwaninwe kulonga buninge bwa kulombola kikōkeji kupityidila.
18. (a) I bintu’ka bilumbuluke bilupuka ku kikōkeji? (b) Lelo i ngikadila’ka mikwabo yotunenwe kulonda?
18 Pa kwiula Yesu, tufwaninwe “kwikala na kampeja bukidi ka kutentulwila” pa myanda ya nkulupilo yetu na “kikōkeji ne moyo ponka.” (1 Pet. 3:15) Bine, kikōkeji kiketukwasha tuleke kukalabela bakwetu shi milangwe yetu keitenepo na yabo, bekale botutana mu busapudi nansha banabetu mu lwitabijo. (2 Tem. 2:24, 25) Kikōkeji kitukwashanga twikale mu ndoe. Padi kyo kine kyātelele Polo “ndoe” mu ngikadila ifwaninwe kulonda mu mukanda wandi wa bubidi waātumine Temote. (2 Tem. 2:22; dingakanya na 1 Temote 6:11.) I bine, “ndoe”i ngikadila mikwabo itukankamika Bisonekwa kulonda.—Mit. 34:14; Bah. 12:14.
19. Kupwa kwa kubandaula ngikadila isamba-ibidi ya Bwine Kidishitu, i bika byowasumininwa kulonda, ne mwanda waka?
19 Twadi tubabandaula ngikadila isamba-ibidi ya Bwine Kidishitu yotukankamikilwe kulonda—boloke, bwine Leza, lwitabijo, lusa, kutūkija mutyima, kikōkeji, ne ndoe. Bine, twi badyese ne dyese’po shi mu kipwilo ne kipwilo batutu ne bakaka bekankila’ko mwanda wa kulombola ne pa mfulo ino ngikadila ya mvubu! Kino kikapeja Yehova bulēme, nandi uketukwasha tutamije ino ngikadila mwanda wa mitendelo yandi.
Myanda ya Kulangulukila’po
• Lelo kulonda boloke ne bwine Leza i kulonga bika ne bika?
• I bika biketukwasha tulonde lwitabijo ne kutūkija mutyima?
• Kisanso kikalumbulula kipwano kyetu na bakwetu muswelo’ka?
• Mwanda waka tufwaninwe kulonda kikōkeji ne ndoe?
[Kifwatulo pa paje 20]
Yesu wādyumwine amba tuleke kwilombola bu boloke mwanda’tu wa kwimwekeja ku bantu
[Kifwatulo pa paje 21]
Tukalonda lwitabijo na kulangulukila pa bubinebine budi mu Kinenwa kya Leza
[Kifwatulo pa paje 23]
Tubwanya kulonda kisanso ne kikōkeji