Mwena kamweno mu bufundiji bwa Leza
“Ami ne Yehova Leza obe ukulombola kakumwenamo.”—ISAYA 48:17.
YEHOVA LEZA uyūkile bintu mu muswelo mulumbuluke bininge. Kekudipo muntu umupityile mu milangwe, mu binenwa nansha mu bilongwa. Byadi Umpangi wetu, uyukile bisakibwa byetu byonso ne witupanga bintu bivule mwanda wa kulondolola ku bisakibwa byetu. Uyukile binebine muswelo ufwaninwe kwitufundija. Ne shi twingidije bufundiji bwa Leza, tukamwenamo kamweno batwe-bene ne kukatana nsangaji yabinebine.
2 Bufundiji bwa Leza busokwelanga patōka kintu kikatampe mpata kisaka Leza, usakanga bengidi bandi beepeje na byamalwa, batane nsangaji umbūmi na kwingidija bijila byandi ne misoñanya yandi. Shi bantu ba Yehova bādiko mu kitatyi kyakala bālondele byādi unena, longa batambwile madyese mavule, mwanda wēbasapwidile’mba: “Ami ne Yehova Leza obe ukulombola kakumwenamo wakukukunkuja pa dishinda dyokōkeja kwenda. E-e, shi watejeje ku bijila byami! longa nankyo ndoe yobe yaikele’nka bwa munonga, ne boloke bobe bwa mantanki a kalunga-kamema.”—Isaya 48:17, 18.
3 Shi bantu ba Leza ba mu kitatyi kyakala batēle mutyima ku mbila yandi ne bulombodi bwandi, bine bādi bakumwenamo kamweno. Pakyaba kya kususulwa na byamalwa byādi bitamba kudi bene Babiloni, bādi bakutana ndoe ne ntundubuko ya ntanda ne miseke, yamushike, ne ya kubulwa mpwilo pamo ka bwa munonga wa mema. Pakwabo kadi, bilongwa byabo byoloke byādi byakwikala bivule pamo ka na bwa mantanki a pa kalunga-luī. I pamo ponka ne batwe dyalelo, shi twingidije bufundiji bwa Leza mu būmi bwetu, tukamwenamo kamweno kavule. Ino lelo i bika byotukamwenamo?
Bwalamunanga Būmi
4 Bantu bavule bamwenanga mu bufundiji bwa Leza mwanda bwalamunanga būmi bwabo ke bulumbuluke. Boba balonda bulombodi bwa Yehova balekanga kulonga “mingilo ya ngitu,” kimfwa, mwiendelejo wa bumvu, kutōta bankishi, bufwityi ne mbuko, luma, ne mukao. Pakyaba kya bino’bi, batamijanga bipá bya mushipiditu, buswe, nsangaji, ndoe, kitūkije-tyima, kanye, buyampe, lwitabijo, kutalala ne kwīfula. (Ngalatea 5:19-23, NW) Bengidijanga ne madingi adi mu Efisesa 4:17-24, mukankamika Polo balunda nandi mu lwitabijo baleke kunanga na munangila bajentaila mu milangwe ya bituputupu ne mu fukutu wa muñeni, basonsolokele kulampe kwine na būmi bwa Leza. Byokebaludikwangapo na mityima myumu-poo, bano bantu beūla Kristu ‘ibavūle bumuntu bwabo bwa kala bwādi bwibakunkuja mu būmi bwa kala ne kwikalabo ke bantu bapya muñeni yabo. Abavwala bumuntu bupya bupangwe mu kimfwa kya Leza, umboloke ne umbuujila.’
5 Kwingidija bufundiji bwa Leza kudi na kamweno kalumbuluke mwanda kwitulombolanga muswelo wa kunangila pamo na Leza. Shi tunangile pamo na Yehova, pamo’nka na mwālongele Noa, tukalonda dishinda ditulombola Mufundiji wetu Mukatakata. (Ngalwilo 6:9; Isaya 30:20, 21) Pamo ka na mwikinenena mutumibwa Polo, bajentaila “balondanga’nka milangwe yabo ya bituputupu.” Ne myanda ilembwa na bantu bamilangwe ya uno muswelo, keidipo nansha na kamweno katyetye! Pakumona myanda yādi ilembelwe pa lubumbu mu kibundi kya Pompeii, muntu umo wādi wibibandila wāsonekele’mba: “Ee abe lubumbu, i kyakutulumuka pa kumona’mba kwaponene kufikija ne dyalelo pamwanda wa bulēmi bwa bino bilembwa bivule byakubulwa buluji.” Ino mu “bufundiji bwa Yehova” ne mu mwingilo wa busapudi bwa Bulopwe ufundijibwa mu bufundiji bwa Leza, kemudipo bilembwa bya kubulwa buluji. (Bilongwa 13:12) Kupityila ku uno mwingilo, bantu basenswe bubinebine ibashilule kulonga mingilo ya buluji. Ibafundijibwe muswelo wa kuleka kunangila mu mashinda abo a bubi, mu kubulwa kuyuka mpango ya Leza. Kebakidipo kadi mu fukutu wa muñeni nansha kwikala na mityima ibakunka na kukimbakimba bitungo byakubulwa buluji.
6 Kadi bufundiji bwa Leza budi na kamweno kotudi mwanda bwituyukijanga mwikadile Yehova ne milongelo yandi. Buyuki bwa uno muswelo bwitufwenyanga pabwipi na Leza, butamijanga buswe bwetu kwadi, ne kushinsakanya kilokoloko kyetu kya kusaka kumukōkela. 1 Yoano 5:3 unena’mba: “Luno namino lo lusa [buswe, NW] lwa Leza, lwa’mba tulame bijila byandi, kadi bijila byandi kebikolengapo, mhm.” Tulondanga ne mbila ya Yesu mwanda tuyukile’mba bufundiji bwandi ibutambe kudi Leza. (Yoano 7:16-18) Kikōkeji kya uno muswelo kitukinganga ku mushipiditu umbi kadi kivudijanga nsangaji yetu.
Kitungo Kyabinebine Umbūmi
7 Bufundiji bwa Leza budi na kamweno kotudi mwanda bwitulombolanga muswelo wa kwingidija būmi bwetu na kitungo kipotoloke senene. Nabubine, bufundiji bwa Leza bwitulombolanga muswelo wa kubala mafuku a būmi bwetu mu muswelo wapabula. Kikulupiji kya kwikala na būmi umbula bwa myaka 70, kitupanga muswelo wa kwikala na būmi umbula bwa mafuku 25 550. Muntu wa myaka 50 kemupwe kala kudyamo mafuku 18 250, ano mafuku 7 300 amushadileko bine amweka bu matyetye. Shi ke pano, tukokeja kwivwanija senene mwanda’ka mupolofeto Mosesa wālombele Leza na bishima bidi mu Mitoto 90:12 amba: “Witulombole ñeni ya kubala mafuku etu, amba twimwene batwe bene mutyima wa ñeni.” Ino lelo i kika kyādi kisaka kunena Mosesa?
8 Mosesa kādipo ulanga’mba Leza wādi ukokeja kumulombola patōka buvule bwa mafuku a būmi bwa mwine Isalela umo ne umo. Kukwatañana na Mitoto 90 vese wa 9 ne wa 10, uno mupolofeto mwine Hebelu wādi uyukile’mba bula bwa būmi bwa muntu i myaka 70 nansha 80 kete—i bwipī bine. Shi ke pano, ikimweke patōka’mba binenwa bidi mu Mitoto 90:12 bilombolanga lulombelo lwa Mosesa kudi Yehova lwa kusaka amulombole, nansha amufundije aye ne muzo Wandi, muswelo wa kwingidija tunangu baté mutyima ku bula bwa ‘mafuku a myaka ya būmi bwabo’ ne beengidije mu dishinda ditabijibwe na Leza. Biyampe, ino lelo batwe netu? Lelo tusepelelanga difuku dyonso na kwidimona bu dilumbuluke? Lelo tudi na mutyima wa tunangu wa kusaka kupityija difuku ne difuku mu muswelo mwendelemo mwanda wa ntumbo ya Mufundiji wetu Mukatakata, Yehova Leza? Bufundiji bwa Leza bwitukwashanga tulonge uno muswelo.
9 Shi twifunde kubala mafuku a būmi bwetu mwanda wa ntumbo ya Yehova, nankyo tukendelela nyeke na kwikilonga, mwanda bufundiji bwa Leza bupānanga buyūki butwala ku būmi bwanyeke. Yesu wānene’mba: “Bakuyuke abe Leza enka wa binebine, ne Yesu Kidishitu o watumine nankyo bo būmi ne būmi bwine bwa kulādila nyeke na nyeke.” (Yoano 17:3) Nansha shi tubatambula buyūki bonso budiko dyalelo pano pantanda, bine kebuketutwalapo ku būmi bwanyeke. Ino tukamona būmi bwanyeke enka shi tutambule ne kwingidija buyuki bwabinebine butala pa bantu babidi bakatampe mpata mu umbuo onso wa diulu ne ntanda, ne kulombola lwitabijo lwabinebine.
10 Nansha shi ketudi balale myaka inga umbūmi, tuvulukei kamweno kakatampe ka bufundiji bwa Leza: Bupānga boba bebwingidija kitungo kya binebine mu būmi. Dibuku dimo, The World Book Encyclopedia, dinena’mba: “Kufunda kukwashanga bantu bekale bakamweno mu kifuko kyobashiketemo. Kadi kwibakwashanga batamije mushipiditu wa kutendela bisela bya kishi kyabo ne kwikala na būmi bwa nsangaji kupita.” Bufundiji bwa Leza budi na kamweno mwanda bwitukwashanga twikale na būmi bwa nsangaji. Butamijanga motudi mushipiditu wa kutendela kipyanwa kyetu kya kumushipiditu kya bu bantu ba Leza. Ne bwitupanga muswelo wa kwikala bu bantu bakamweno mu bifuko byotushiketemo, na kuvuija mwingilo wa mvubu mikatampe wa kulondolola ku bisakibwa bya bantu kujokoloka ntanda yonso. Mwanda’ka tukokeja kunena uno muswelo?
Programe wa Bufundiji Kujokoloka Ntanda Yonso
11 Kutabuka ma programe makwabo onso a bufundiji, bufundiji bwa Leza bulondololanga ku bisakibwa bya bantu bitala pa mvubu ya bufundiji. Mvubu ya bufundiji yālombwelwe patōka na Thomas Jefferson, wāikele mwenda mafuku ke muludiki-wantanda wabusatu wa Amerika (Etats-Unis). Mu mukanda wālembele mu mafuku 13 kweji 8, 1786, wāatumine mulunda nandi George Wythe, umo wa mu boba bālembele Mikanda ya Kulomba Dipanda, Jefferson wāsonekele’mba: “Nalanga’mba mulangwe wa mvubu mikatampe mpata mu mukanda wetu onso wabijila i kusambakanya buyūki ku bantu. Kekudipo nsulo mikwabo yabinebine ikokeja kulupula bwanapabo ne nsangaji. . . . Lwá divita, mulunda nami muswe, mwanda wa kubulwa kwa kuyuka myanda kupwe; lupulai ne tulaiko mbila itala pa kupāna bufundiji ku bantu bonso. Bantu ba mu yetu ntanda bayuke . . . amba mfutwa ikayatwa pamwanda wa uno mulangwe [wa bufundiji] i mityetye nakampata, idi pamo bwa kakipindi kamo pa kanunu mu mukolo ukokeja kukapebwa balopwe, bamupe, ne bantu ba pa bitenta bakokeja kukalupuka umbukata mwetu, shi tuleke bantu mu ino ngikadilo ya kubulwa kuyuka kintu.”
12 Bufundiji bwa Yehova kebulekelepo bantu basenswe boloke mu ngikadilo ya kubulwa kuyuka kintu, ino bwibapanga programe mulumbuluke wa bufundiji kujokoloka ntanda yonso mwanda wa kamweno kabo. Pano kepapite myaka 50, kitatyi kyādi kikinanine Divita Dyabubidi dya Ntanda yonso, Kitango kyādi kimanine myanda itala Lubakululo lwa Bufundiji mu Amerika kyāmwene’mba kekifwaninwepo kulengwa pamwanda utala “kupāna bufundiji mu matanda onso.” Kino kisakibwa, kikyendelela ne dyalelo, ino bufundiji bwa Leza ye programe wa bufundiji umo kete ulupula bipá bilumbuluke kujokoloka ntanda yonso. Kadi ye abo budi na kamweno kutabuka mwanda bunyongololanga bantu mu ngikadilo ya kubulwa kikulupiji, bupanga bantu ngikadilo ya peūlu mu mwiendelejo wa umbūmi ne mu ngikadilo ya kumushipiditu, bukulanga bantu mu mitatulo mfwatakanyi imbi-imbi ya mu ino ntanda, ne kwibapa buyūki butwala ku būmi bwanyeke. Nakampata, uno programe wa bufundiji udi na kamweno ku bantu bonso mu bifuko byonso mwanda wibafundijanga muswelo wa kwingidila Yehova Leza.
13 Kibumbo kya bantu bengidila Leza dyalelo, bamwenanga mu bufundiji bwa Leza. Batēle mutyima ku bisakibwa byabo bya kumushipiditu ne bayukile’mba difuku dya Yehova kedidi pabwipi. (Mateo 5:3; 1 Tesalonika 5:1-6) Tamba ka pano, “mu mafuku a kumfulo,” bano bantu ba mu mizo yonso ya bantu, bapungulukilanga ku lūlu lwa Yehova, mutōtelo wandi utōka. Uno mutōtelo ushimikilwe pototo ne utudilwe peūlu pa mitōtelo yonso keilonda kiswamutyima kya Leza. (Isaya 2:2-4) Shi wi Kamoni ka Yehova kepāne, lelo kudipo na nsangaji ya kwikala umbukata mwa kino kibumbo kikatampe kitōta Yehova kyenda kilundilako ne kimwena kamweno mu bufundiji bwa Leza? Bine i kilumbuluke kwikala umbukata mwa boba banena’mba: “Tendelai Yehova”!—Mitoto 150:6.
Lupusa lwa Kamweno mu Mushipiditu Wetu
14 Mu kamweno ka bufundiji bwa Leza, tukokeja kutelamo lupusa lwa kamweno lobukokeja kwikala nalo mu malango etu ne mu mushipiditu wetu. Bwitutakikanga tulanguluke enka pa bintu byoloke, bitōka tō-o, bilumbuluke, ne byakutendelwa. (Fidipai 4:8) Bufundiji bwa Leza bwitukwashanga tulonde madingi a Polo anena’mba: “Kemukikalai bwa twana mu byomufwatakanya, poso ku bibi mwikale bwa twana, ino ikalai batame mu byo mufwatakanya.” (1 Kodinda 14:20, MB) Shi twingidije kino kidyumu, ketukasakepo kuyuka bubi. Polo wāsonekele monka’mba: “Lekai mutyima wa bululu ne kufuna bulobo ne bukalabale bonso ne lupotopoto ne butukanyi ne bubi bwa miswelo yonso.” (Efisesa 4:31, MB) Kwingidija madingi a uno muswelo, kuketukwasha twiepeje ne mwiendelejo wa munyanji ne bubi bukwabo bukatampe. Kuketuletela kamweno kungitu ne muñeni, nakampata kuketuletela nsangaji mikatampe pa kuyuka’mba tusangajanga Leza.
15 Shi tusaka kwikala nyeke na milangwe milumbuluke, muswelo umo ukokeja kwitukwasha i kwepuka ‘kwinangila kubi kuboleja miswelo milumbuluke.’ (1 Kodinda 15:33) Byotudi bakristu, ketufwaninwepo kwikala bulunda na bantu babusekese, bamakoji, ne banongabibi bakwabo. Nanshi i kyendelemo kuleka kwinangila na bantu ba uno muswelo na kutanga myanda ibatala mwanda wa kulangula masende a mu ngitu nansha na kwibatala ku televisio nansha mu masinema. Mutyima udi na budimbañani, keukolengapo kukokwa na kilokoloko kya kusaka kulonga bintu bibi, ne ukokeja kuponena mu ditompo dya kwikilonga. (Yelemia 17:9) Shi ke pano nanshi, twiepejei ku matompo a uno muswelo na kulamata ku bufundiji bwa Leza. Bukokeja kwingidija lupusa pa milangwe yetu batwe “baswele Yehova” mwanda wa tumone muswelo wa ‘kushikwa bubi.’—Mitoto 97:10.
16 Polo wāsapwidile mwingidi pamo nandi Temote’mba: “Mfumwetu ēkale ne mushipiditu obe. Buntu bwikale na bānwe.” (2 Timote 4:22) Mutumibwa wādi usaka’mba kupityila mudi Mfumwetu Yesu Kristu, Leza etabije bukomo bwabinebine bwādi butakika Temote ne bakristu bakwabo. Bufundiji bwa Leza bwitukwashanga tulombole mushipiditu wa buswe, wa kanye ne wa butukanye. (Kolose 3:9-14) Ne i kishiyañane bininge na mwikadile bantu bavule badiko mu ano etu mafuku akumfulo! Bantu badi na kibengo, bakubulwa kufwijako, bakubulwa kisanso kya bubutule, bakubulwa kanye ka kulekela bakwabo myanda, ba lupata lubilubi, bakusanswa makayo, ne bemwekeja bu badi na bwine-Leza. (2 Temote 3:1-5) Byotwendelela na kutá mutyima ku bufundiji bwa Leza mu būmi bwetu, tulombolanga mushipiditu ukapa Leza ne balunda netu bakristu muswelo wa kwitusanswa.
Kamweno mu Kipwano na Bantu
17 Bufundiji bwa Yehova bwitukwashanga tumone kamweno ka kwingidila pamo na balunda netu ba mu lwitabijo na mutyima wa kwityepeja. (Mitoto 138:6) Kushiyañana na bantu bavule dyalelo, ketujilulangapo misoñanya myoloke, ino twikalanga twiitabija. Kimfwa, kulupukanga bipá biyampe bivule mwanda baledi batongwe betabijanga milangwe ilupulwanga na bakwabo mu bitango bya bakulumpe. Bano bantu bafwaninwe kwisamba na butukanye mwanda wa kamweno ka bubinebine, kupitako kuleka mwiumvwanino wabo wa mu mutyima wibakankaje kwitabija myanda myendelemo, nansha kwibakalañanya. Kipwilo kyonso kikamwena kamweno mu mushipiditu wa bumo otudi nao, shi umo ne umo umbukata mwetu ekale kwingidija bufundiji bwa Leza.—Mitoto 133:1-3
18 Bufundiji bwa Leza budi monka na kamweno mwanda bwitukwashanga twikale kumona balunda netu ba mu lwitabijo mu muswelo mulumbuluke. Yesu wānene’mba: “Nansha umo wakwīla kwami aye mwine, poso’nka Tata wakuntuma amukokele ko ndi.” (Yoano 6:44) Nakampata, tamba mu mwaka wa 1919, Yehova utumanga bengidi bandi bakasapule butyibi bwandi, ne ngikadilo ya ntanda ya Satana kujokoloka ntanda yonso idi mu luzakalo ne itenkenanga pamwanda wa kino kidyumu. Mu kitatyi kimo kyonka, bantu bakwakamwa Leza—‘bintu bisakibwa’—bakokwanga na Leza mwanda wa besansanye abo-bene na mizo ne kwingidila pamo na bakristu bashingwe-māni mwanda wa kuyuja njibo ya Yehova na ntumbo, njibo ya mutōtelo wandi. (Hakai 2:7) Kyabine, tufwaninwe kumona bano bantu basakibwa bakokwa na Leza bu baswe betu.
19 Batwe bonso byotudi bantu bakubulwa kubwaninina, bine ketukokejapo kwikala nyeke pakubulwa kwipya myanda. Kitatyi kyādi kisaka Polo kushilula lwendo lwandi lwa bubidi lwa bu misionele, Banabasa wādi utēle mutyima wa kusela Mako bende nandi. Polo kāitabijepo, amba mwanda Mako “wetushīle pa Pamfidya ne kwenda netu ku mīngilo mpika.” Penepa kala, kwatuluka “lupata lukatampe lwa malwa.” Banabasa wasela Mako kebenda ku Saipusa, Polo nandi wasela Shilasa baenda nandi ku Shidea ne ku Shidisha. (Bilongwa 15:36-41) Mwenda mafuku, kuno kubulwa kumvwañana kwapwile, mwanda Mako wādi pamo na Polo ku Loma, ne Polo wēsambile biyampe padi Mako. (Kolose 4:10) Bufundiji bwa Leza budi na kamweno mwanda bwitulombolanga muswelo wa kupwija myanda yotutanwa nayo na balunda netu bakristu na kulonda madingi pamo na aletēle Yesu mu Mateo 5:23, 24 ne Mateo 18:15-17.
Budi Nyeke na Kamweno ne Bushindañani
20 Nansha kupityila enka ku buno bubandaudi butyetye bwa myanda imo-imo itala pa kamweno ne bushindañanyi bwa bufundiji bwa Leza, pakubulwa ne kutatāna kwine, umo ne umo umbukata mwetu ukokeja kumona mvubu ya kwendelela na kwingidija bufundiji bwa Leza mu būmi bwetu. Penepo, na mushipiditu wa kulombela, twendelelei na kwifunda bufundiji butamba kudi Mufundiji wetu Mukatakata. Panopano ponka, bukanekenyanga mu muswelo kewamwekele kashaa. Bukanekenyanga kitatyi kikafundulwa lonso bañeni bonso ba pa ino ntanda. (Enzakanya na 1 Kodinda 1:19.) Pakwabo kadi, byokudi tununu tuvule twa bantu befunda ne balonga kiswamutyima kya Leza, buyūki bwa Yehova bukayulanga pano pantanda ponso pamo ka bwa mema a mu kalunga-luī. (Isaya 11:9) Kakekalanga kamweno kakatampe ku bantu ba kikōkeji kitatyi kikabingijibwa Yehova bu Mulopwe ubikele peūlu pa umbuo wa diūlu ne ntanda!
21 Bufundiji bwa Leza bukekalanga nyeke na kamweno ne na bushindañanyi. Lelo ukendelela nyeke na kumwenamo kamweno na kwifunda na bupyasakane Dibuku dikatampe dya Leza? Lelo būmi bobe i bukwatañane na Bible, ne lelo wabanyanga bubinebine budimo ku bakwabo? Shi wikiloñanga, ukokeja kukulupila kukemwena bushindañanyi bubwaninine bwa bufundiji bwa Leza, mwanda wa ntumbo ya Mufundiji wetu Mukatakata, Mfumwetu Mulopwe Yehova.
[Bipangujo]
1. I kika kyotukamwenamo shi twingidije bufundiji bwa Leza mu būmi bwetu?
2, 3. (a) I kamweno’ka kādi kakokeja kutana bengidi ba Leza bapakala shi bākokele ku mbila yandi? (b) I kika kyotukatambula shi twingidije bufundiji bwa Leza mu būmi bwetu dyalelo?
4. Bufundiji bwa Leza butenekanga būmi bwa bantu bavule muswelo’ka?
5. Bufundiji bwa Leza bukwashanga bantu mu mwiendelejo wabo muswelo’ka?
6. I kukwatañana’ka kudi pabukata bwa kikōkeji kyetu kudi Yehova ne nsangaji yetu?
7, 8. (a) I muswelo’ka otukokeja kwivwanija Mitoto 90:12? (b) I muswelo’ka otukokeja kwikala na mutyima wa tunangu?
9. I kika kyotukatambula shi twifunde kubala mafuku a būmi bwetu mwanda wa ntumbo ya Yehova?
10. Dibuku dimo dyānene kika pamwanda utala kufunda, ne i muswelo’ka otukokeja kwenzakanya ino myanda na kamweno ka bufundiji bwa Leza?
11. I muswelo’ka wālombwele Thomas Jefferson mvubu ya bufundiji bulumbuluke?
12. Mwanda’ka tukokeja kunena’mba bufundiji bwa Leza ye ayo programe ya bufundiji milumbuluke nakampata ne ya kamweno kujokoloka ntanda yonso?
13. Isaya 2:2-4 ufikidilanga muswelo’ka mu kino kyetu kitatyi?
14. Na kwingidija madingi a Polo adi mu 1 Kodinda 14:20 tukamwenamo kamweno’ka?
15. I kika kikokeja kwitukwasha twikale nyeke na milangwe milumbuluke?
16. I muswelo’ka ukokeja bufundiji bwa Leza kwingidija lupusa pa mushipiditu otulombola?
17. Mwanda’ka kwingidila pamo na mushipiditu wa kwityepeja kudi na kamweno kakatampe?
18. Bufundiji bwa Leza bwitukwashanga twikale kumona balunda netu ba mu lwitabijo muswelo’ka?
19. I kika kitulombola bufundiji bwa Leza pamwanda utala muswelo wa kupwija myanda yotutanwa nayo na balunda netu bakristu?
20, 21. Bubandaudi bwetu butala pa bufundiji bwa Leza bufwaninwe kwitutakika tulonge kika?
[Bilembwa bya pa Bifwatulo]
Bufundiji bwa Leza bwitulombolanga muswelo wa kunanga na Leza, pamo na mwālongele Noa
Bantu ba mizo yonso bapungulukilanga ku lūlu lwa Yehova
Ubefunde Kika?
◻ Bufundiji bwa Leza bukokeja kwikala na lupusa’ka mu būmi bwetu?
◻ Bufundiji bwa Leza bubwanyanga bisakibwa bya bantu bitala pa bufundiji muswelo’ka?
◻ I lupusa’ka lwa kamweno lukokeja kwikala na bufundiji bwa Leza mu malango etu ne mu mwikadilo wetu?
◻ Bufundiji bwa Leza budi na kamweno’ka mu kipwano kyetu na bantu bakwabo?