Lelo I Buswe’ka Buletanga Nsangaji ya Bine?

 1. Mwanda waka kitatyi kyotudi’mo i kishile na bitatyi byonso?

TUDI mu kitatyi kishile na bitatyi byonso mu mānga ya bantu. Yehova ubungakanyanga kibumbo kikatampe “mu mizo yonso ne bisaka ne bantu ne ndimi,” enka na mwālaile’kyo Bible. I “muzo mukomo” wa bantu ba nsangaji midiyo mwānda ne kupita bengidila “[Leza] mingilo ikola dyuba ne bufuku.” (Kusokwelwa 7:9, 15; Isaya 60:22) Kashā kekwaikele bantu bavule namino basenswe Yehova ne bantu bakwabo.

 2. Lelo i buswe’ka bwambulwa kwendela’mo botumona mu bantu bampikwa kwikala balunda na Leza? (Tala kifwatulo ku ngalwilo.)

² Inoko, Bible wālaile kadi amba mu ano etu mafuku, bantu bampikwa kwikala balunda na Leza bakekala na buswe bwambulwa kwendela’mo, bwa kwisakila. Mutumibwa Polo wāsonekele amba mu mafuku a mfulo, bantu “bakekala ba kwisanswa abo bene, ba kusanswa lupeto,” kadi “basenswe kwisangaja kupita’ko kusanswa Leza.” (2 Temote 3:1-4) Buno buswe bwa kwisakila i bwishile na buswe bwa kusanswa Leza. Kulondalonda bitungo bya kwisakila kekwikadijangapo muntu na nsangaji, nansha byabwanya kulanga’mba ukekala nayo. Kadi, bulengejanga kwisakila mu ino ntanda ne kulengeja būmi bwikale bukomo ku bantu bonso.

 3. Le i bika byotusa kubandaula mu kino kishinte? Mwanda waka?

³ Mutumibwa Polo wādi uyukile amba buswe bwa kwisakila bukazambalala bininge mu bantu ne kuleta kyaka ku bene Kidishitu. O mwanda wēbadyumwine amba ‘vundaminai,’ nansha kwepuka bantu badi na buswe bwa kwisakila. (2 Temote 3:5) Inoko ketubwanyapo kwepukididila bano bantu. Penepa, i bika byotubwanya kulonga pa kwikinga ku mwikadilo wa bantu betujokolokele ne pa kusangaja Yehova, Leza wa buswe? Tutalei kwishila kudi pa buswe bwitusakila Leza ne bobwa butelelwe mu 2 Temote 3:2-4. Ebiya tubwanya kwibandaula batwe bene ne kumona mwa kulombwela buswe buketuletela nsangaji ya bine ne kuloelelwa.

 4. Mwanda waka ke bibipo kwisanswa batwe bene mu ludingo kampanda?

⁴ Polo wāsonekele amba: “Bantu bakekala ba kwisanswa abo bene.” Le kino kishintulula’mba i bibi kwisanswa batwe bene? Aa, kwisanswa batwe bene kudi na mvubu kadi i kwendele’mo. Yehova wētupangile uno muswelo. Yesu wānenene amba: “Sanswa mukwenu mowisanshilwe abe mwine.” (Mako 12:31) Na bubine, ketubwanyapo kusanswa bantu bakwabo shi ketwisenswepo batwe bene. Kadi Bible witusapwila’mba: “Balume bafwaninwe kusanswa bakaji babo pamo bwa imbidi yabo abo bene. Yewa usenswe wandi mukaji wisenswe aye mwine, mwanda i kutupu muntu ushikilwe umbidi wandi aye mwine; ino wiudishanga ne kwiulela na buswe.” (Efisesa 5:28, 29) Nanshi kibamweka patōka’mba ke bibipo kwisanswa batwe bene mu ludingo kampanda.

 5. Lelo bantu besenswe abo bene bipitepite i bantu ba muswelo’ka?

⁵ Buswe bwa kwisanswa batwe bene botutanga mu 2 Temote 3:2 kebudipo na mvubu kadi ke bwendele’mopo. I buswe bwa kwisakila. Shi muntu wisenswe aye mwine bipitepite, wilangilanga aye mwine bipitepite kupita ne pa ludingo pene. (Tanga Loma 12:3.) Witanga mutyima bininge aye mwine kupita muntu ye-yense. Shi bintu kebyendekelepo, utopekanga bantu bakwabo pa kyaba kya kwitopeka aye mwine. Mushintuludi umo wa Bible udingakanya muntu wa uno muswelo na kanyema kamo kevuñanga ako kene bu kifutu, kalama kyanga ako kene mu kiseba kyako, inoko kashiya’nka myoya ya misoma itebalele. Bantu ba uno muswelo kebekalangapo na nsangaji ya bine.

 6. Le i byabuyabuya’ka byotumwenanga mu kusanswa Leza?

⁶ Befundi bamo ba Bible balañanga’mba Polo wābadikile kutela buswe bwa kwisakila mwanda buletanga ngikadila mibi yaābwejeje’ko. Inoko, buswe bwitusakila Leza abo buletanga ngikadila miyampe. Buletanga nsangaji, ndoe, kutūkija mutyima, kanye, buyampe, lwitabijo, kutalala, ne kwīfula. (Ngalatea 5:22, 23) Mulembi wa mitōto wālembele amba: “Kebo ba nsangaji yabo, shabo, boba bantu ba Leza wabo i Yehova.” (Ñimbo ya Mitōto 144:15) Yehova i Leza wa nsangaji, ne bantu bandi nabo badi na nsangaji. Kadi bantu ba Yehova badi na nsangaji mwanda bapānanga ku bantu bakwabo, i beshile na boba besenswe abo bene bipitepite ne badi’nka na mutyima wa kupebwa.​—Bilongwa 20:35.

 7. Le i bipangujo’ka biketukwasha tubandaule buswe botusenswe Leza?

⁷ Le i muswelo’ka otubwanya kuyuka’mba twi besanswe batwe bene bininge kupita buswe botusenswe Leza? Langulukila pa ano madingi a tunangu: “Kemwakilongai kintu nansha kimo na lupotopoto nansha na kwisakila, ino na kwityepeja, monai bakwenu amba i bemupite bukatampe. Kemwakitai mutyima enka ku tumweno twa banwe bene, ino i ne ku tumweno twa bakwenu.” (Fidipai 2:3, 4) Twiipangulei amba: ‘Lelo nondanga ano madingi? Le neelelanga’ko kulonga byobya binsakila Leza kulonga? Le nkimbanga mikenga ya kukwasha’mo bantu bakwabo mu kipwilo ne mu busapudi?’ Ke bipēlangapo nyeke kupāna kitatyi ne bukomo bwetu. Bibwanya kwitulomba kulonga bukomo ne kwisuminwa bintu kampanda byotusenswe. Inoko kekudipo kintu kikwabo kibwanya kwituletela nsangaji na kuyuka’mba Mubikadi wa diulu ne ntanda witusenswe!

 8. Lelo bene Kidishitu bamo i balonge bika pa mwanda wa buswe bobaswele Leza?

⁸ Bene Kidishitu bamo i baleke twabo twaji twadi twa kwibekadija bampeta mwanda wa buswe bobaswele Leza ne mutyima wa kumwingidila bininge. Ericka, kaka umo dokitele, watongele kwingila bupania pa kyaba kya kulondalonda kandi kaji ka kiñanga. Aye ne wandi mulume ke bengidile mu matanda mavule. Unena’mba: “Bintu bivule byotwimwenine mu kwingidila mu mwaba wa ludimi lweni, kwingila pamo na balunda, i bitukwashe bininge mu būmi bwetu.” Ericka ukingila ne pano bu dokitele, inoko wingidijanga kitatyi kyandi kivule ne bukomo mwanda wa kufundija bantu myanda ya Yehova ne kukwasha batutu ne bakaka. Unena’mba kino kimuletelanga “nsangaji ne ndoe ya mutyima.”

 9. Mwanda waka muntu usenswe lupeto kadipo na nsangaji?

⁹ Polo wāsonekele amba bantu bakekala “ba kusanswa lupeto.” Pano ke papite myaka mityetye, pania umo wa mu Irlande wakasapwidile mwana-mulume umo myanda ya Leza. Kupwa mwana-mulume’wa walupula makuta mu kandi kapotomoni, kamulombola’mba: “Uno ye wami leza!” Nansha bantu bavule byokebetabijangapo kino, inoko ye mobalangilanga. Basenswe lupeto ne bintu byolubwanya kupota. Inoko Bible udyumuna’mba: “Yewa usanshilwe ndalama kakekutapo ku ayo, ehe, nansha wa kusanswa bungibungi ne ntundubuko.” (Musapudi 5:10) Muntu usenswe lupeto katondwanga’lopo. Ukimbanga’nka kwiluvudija ne kwipeneneka mu būmi bwandi bonso mwanda wa kwilukimba. Kadi wikolomwenanga’nka “misanshi mivule.”​—1 Temote 6:9, 10.

10. Lelo i bika binena Bible pa mwanda utala bupeta ne bulanda?

¹⁰ Na bubine, batwe bonso tusakilwa lupeto. Lwitukwashanga mu myanda palapala. (Musapudi 7:12) Ino le tubwanya kwikala na nsangaji shi tudi’tu’nka na bisakibwa byetu bya mvubu? En-en! (Tanga Musapudi 5:12.) Akula mwanā Yake wālembele amba: “Kokampapo bufudile, nansha bupeta bwine; ndīshe ne bidībwa bimfwaninwe biyampe.” I bipēla kwivwanija mwanda waka uno muntu kādipo usaka kwikala mulanda wa tyō. Wānenene amba kādipo usaka kwiba, mwanda kwiba kwādi kwa kufutulwija Leza. Ino mwanda waka kādipo usaka kwikala mpeta? Wānenene amba: “Kutyina’mba nakekuta, ke nkwalakana, na’mba: Lelo Yehova i ani, a?” (Nkindi 30:8, 9) Padi nobe uyukile’ko bantu bakulupile mu bupeta pa kyaba kya kukulupila mudi Leza.

11. Lelo i bika byānenene Yesu pa mwanda utala lupeto?

¹¹ Muntu usenswe lupeto kabwanyapo kusangaja Leza. Yesu wānenene amba: “I kutupu ubwanya kwingidila bamfumwandi babidi bu umpika, nabya ukashikwa’ko umo wasanswa’ko mukwabo nansha kadi ukalamata umo ne kupēleka mukwabo. Kemukokejapo kwingila bu bapika ba Leza koku kadi bapika ba Bupeta.” Kadi wānenene amba: “Lekai kwibīkila byabulēme pano pa ntanda, padi bīshi ne nkutu bya kwibidya ne bangivi ba kutwela baiba. Ino mwibīkilei byabulēme byenu momwa mūlu, mokebidibwapo na bīshi ne nkutu, kadi kemutwelapo bangivi baiba.”​—Mateo 6:19, 20, 24.

12. Lelo kwikala na būmi bupēla kwitukwashanga namani twingidile Leza? Leta kimfwa.

¹² Bengidi ba Yehova bavule baloñanga bukomo bwa kwikala na būmi bupēla. I bamone amba kulonga namino kwibapanga kitatyi kivule kya kwingidila Yehova kadi kwibaletelanga nsangaji. Jack, ushikatanga mu États-Unis, wapotolweje njibo yandi mikatampe mwanda wa bengile bupania aye ne wandi mukaji. Ushintulula’mba: “Kebyadipo bipēla kushiya njibo yetu miyampe ne lubanza mu yetu ntanda.” Inoko mu bula bwa myaka mivule kunyuma, wadi ujoka kwinjibo mufītwe mwanda wa makambakano a ku kaji. Unena’mba: “Wami mukaji byaadi pania wa lonso, aye wadi nyeke na nsangaji. Wadi uvudile kunena’mba, ‘Ngidi na mukulu wami wa kaji mukatakata kupita bonso!’ Nami byokendi pania, pano batwe bonso twingidilanga Muntu umo, Yehova.”

13. Lelo i bika bibwanya kwitukwasha tubandaule mumweno wetu pa lupeto?

¹³ Potubandaula mumweno wetu pa mwanda utala lupeto, tufwaninwe kwiipangula pampikwa budimbidimbi amba: ‘Lelo būmi bwami bulombolanga na bubine amba ngitabije byobya binena Bible pa mwanda utala lupeto? Lelo mwene lupeto bu kintu kya mvubu mpata kondi? Lelo ntele mutyima bininge ku bintu bya ku ngitu kupita’ko kipwano kyami na Yehova ne na bantu? Le nkulupile ne pa mfulo amba Yehova ukampa bintu byonso byonsakilwa?’ Tukulupilei amba Yehova kakelapo nansha dimo boba bonso bamukulupile!—Mateo 6:33.

14. Le i mumweno’ka mujalale utala kwisangaja?

¹⁴ Kadi Bible wālaile amba mu mafuku a mfulo, bantu bakekala “basenswe kwisangaja.” Enka na motwamwenanga’mba ke bibipo kwikala na mumweno mujalale pa batwe bene ne pa lupeto, kadi ke bibipo kwisangaja mu būmi mu muswelo mwendele’mo. Bantu bamo balañanga’mba kebafwaninwepo kwisangaja nansha dimo, inoko Yehova ketusakilangapo twikale uno muswelo. Bible ukankamika bengidi ba Leza ba kikōkeji amba: “Enda dyobe, dya bidībwa byobe ne tusepo, ne kutoma vinyu yobe ne mutyima wa nsangaji.”​—Musapudi 9:7.

15. Lelo bantu “basenswe kwisangaja” i bantu ba muswelo’ka?

¹⁵ 2 Temote 3:4 wisambila pa bantu basenswe kwisangaja ne bapela kwingidila Leza mu būmi bwabo. Uno vese kanenangapo amba bantu bakasanswa kwisangaja kupita buswe bobaswele Leza. Kino kyadi kya kulombola’mba basenswe Leza bityetye. Inoko uno vese unena’mba “kupita’ko” Leza. Mwifundi umo walembele amba uno vese “kashintululapo amba basenswe Leza mu ludingo kampanda. Ino ushintulula’tu amba kebasenswepo Leza nansha dimo.” Kino i kidyumu kisumininwe ku bantu basenswe kwisangaja. Bible ulombola’mba boba basenswe kwisangaja ‘baselwanga’ na bya kwisangaja bya mu būmi.​—Luka 8:14.

16, 17. Yesu wāshile kimfwa’ka mu mwanda utala kwisangaja?

¹⁶ Yesu wālombwele mushintulwila kwikala na bujalale pa mwanda utala kwisangaja. Wāendele ku “masobo a butundaile” ne ku “masobo makatampe.” (Yoano 2:1-10; Luka 5:29) Ku masobo a butundaile, vinyu yātyepele, o mwanda Yesu wālongele kingelengele kya kwalamuna mema ke vinyu. Difuku dikwabo, bantu pobādi bafutulula Yesu pa mwanda utala kudya ne kutoma, Yesu wālombwele patōka’mba bano bantu kebādipo na mumweno mujalale.​—Luka 7:33-36.

¹⁷ Inoko kadi, Yesu kādipo umwene kwisangaja bu kintu kya mvubu mpata mu būmi bwandi. Wādi utūdile Yehova pa kifuko kibajinji ne kulonga bukomo bwa kukwasha bantu bakwabo. Wāitabije na mutyima tō kufwa lufu lusansa ku mutyi wa masusu mwanda wa kukūla bantu. Yesu wālombwele boba bonso ba kumulonda’mba: “Mwi ba katōkwe shi bantu bemufutulula ne kwimupangapanga ne kwimunenena bintu bibibibi bya bubela bya miswelo yonso pa mwanda wa amiwa. Sepelelai ne kutombojoka nsangaji, mwanda mpalo yenu i mikatampe mūlu, ke-pantu e monka mobādi bapangilapangila ne bapolofeto bēmubadikidile.”​—Mateo 5:11, 12.

18. I bipangujo’ka biketukwasha tubandaule ludingo lwa buswe botusenswe kwisangaja?

¹⁸ Le i bika biketukwasha tubandaule ludingo lwa buswe botusenswe kwisangaja? Twiipangulei amba: ‘Lelo monanga kwipwija mukose na mvubu mpata kupita kupwila ne busapudi? Lelo ngitabijanga kwisuminwa bintu kampanda byonsenswe mwanda wa kwingidila Leza? Pontonga kwipwija mukose kampanda, lelo nangulukilanga ne pa mukamwena Yehova butongi bwami?’ Byotusenswe Leza ne kusaka kumusangaja, o mwanda ketwepukangapo’tu enka bintu byotuyukile amba i bibi, ino i ne byobya bine byotumona’mba bibwanya kumufītyija ku mutyima.​—Tanga Mateo 22:37, 38.

19. Le na bubine i bantu’ka kebabwanyapo kwikala na nsangaji?

¹⁹ Ino ntanda ya Satana ke misusule bantu pano ke padi kintu kya myaka 6 000. Mu mafuku a mfulo a ino ngikadilo, ntanda i miyule bantu besenswe abo bene bipitepite, basenswe lupeto, ne kwisangaja. Balangulukilanga’nka pa bintu byobasaka kwikala nabyo ne kwibimona bu bya mvubu mpata mu būmi. Na bubine bantu ba uno muswelo kebabwanyapo kwikala na nsangaji nansha dimo! Inoko, Bible unena’mba: “Keye wa nsangaji yandi, shandi; yewa muntu udi ne Leza wa Yakoba ke mukwashi wandi, kukulupila kwandi kudi mudi Yehova Leza wandi.”​—Ñimbo ya Mitōto 146:5.

20. Lelo buswe bosenswe Leza bukuletelanga nsangaji muswelo’ka?

²⁰ Bengidi ba Yehova bamusenswe bya binebine, kadi mwaka ne mwaka bantu bavule nabo bamuyukanga ne kumusanswa. Kino kilombolanga’mba Bulopwe bwa Leza buludikanga, ne amba panopano ponka busa kwituletela madyese oketubwanyapo kufwatakanya! Tusangajanga Yehova shi tulonga byobya byaetusakila kulonga, ne kino kituletelanga nsangaji ya bine. Boba basenswe Yehova bakekala na nsangaji ya nyeke ne nyekeke! Mu kishinte kilonda’ko, tukabandaula’mo ngikadila imo mibi ilupuka ku buswe bwa kwisakila. Kupwa tukamona kwishila kudi pa ino ngikadila mibi na ngikadila miyampe ya bengidi ba Yehova.