“Aye O Musenswe Wakubulwa Kumona”

“Aye o musenswe wakubulwa kumona; kadi aye wakubulwa kumweka pano umbamwitabija, ne kusepelela pakatampe pene.”​—⁠1 PETELO 1:8.

KEKUDIPO muntu wa pano pantanda ukidi mūmi dyalelo wāmwene Yesu Kristu. Ino, bantu bavule banenanga’mba bamusenswe. Mu Manila, mu Filipine, mwaka ne mwaka mu difuku dya 9 kweji 1, bantu batūtyikilanga mu bipito, benda basankija nkishi mukatampe wa Yesu Kristu uselele musalaba, bavule banenanga’mba ye kutūtyikila pamo kwa bene Leza kukatampe bininge, kupita konso kuloñwanga mu ino ntanda. Kibumbo kikalanga kitukuma, bantu betakika ne kwitonona, bakwabo bekanda ne mu mapuji bakolwe nsangaji, basaka kutenga uno nkishi. Bantu bavule bakokwanga nakampata na kibumbo, omwanda bendanga kukatanwa’ko. Ino, bakwabo umbukata mwabo bekalanga bēivwana pabwipi bininge na Yesu. Pa kulombola’mba bine i bepāne kwadi, bekalanga bavwala misalaba, nansha kwenda ku kipwilo nyeke. Ino, kutōta bankishi kwa uno muswelo, lelo kukokeja kutelwa bu mutōtelo wabine?

² Mu myaka katwa imbajinji, kwādi bantu bavule ba mu bipindi byādi munshi mwa buludiki bwa bene Loma, kimfwa bene Yudea, Samadia, Pelea ne Ngadilea, bāikele kumona ne kwivwana Yesu Kristu. Bādi bateja pādi ushintulula bubinebine bukankamika butala pa Bulopwe bwa Leza. Bādi ba tumoni bāmwene na meso bingelengele byālongele. Bamo umbukata mwabo bāikele ke bandi bana-babwanga bepāne, ne betabije na kikulupiji kyonso’mba wādi ‘Kristu Mwanā Leza mūmi.’ (Mateo 16:16) Inoko, boba bātumīnwe na Petelo mukanda wandi umbajinji wa ku bukomo bwa mushipiditu, kebādipo umbukata mwa bano.

³ Bano bantu batelelwe na Petelo pano, bādi bashikata mu bipindi bikwabo byādi munshi mwa buludiki bwa bene Loma, mu Pontusa, Ngalatea, Kapodosa, Azia, ne Bityinia​—bino bipindi byonso byādi mu ntanda itelwa dyalelo bu Tirki. Petelo wēbasonekele’mba: “Aye o musenswe wakubulwa kumona; kadi aye wakubulwa kumweka pano umbamwitabija, ne kusepelela pakatampe pene, ne tusepo twampikwa kwalakanwa, tutyite ne ntumbo yato.” (1 Petelo 1:1, 8) Lelo bāikele kuyuka Yesu Kristu muswelo’ka, kufika ne ku kumusanswa ne kulombola lwitabijo mudi aye?

⁴ Nabubine, bamo-bamo bādi mu Yelusalema pāikele kuleta mutumbibwa Petelo bukamoni ku kibumbo kyādi ku masobo a Pentekosa mu 33 K.K. Kupwa kwa masobo, bana-babwanga bavule bāshele mu Yelusalema mwanda wa kutambwila’ko bufundiji bukwabo ku batumibwa. (Bilongwa 2:​9, 41, 42; enzankanya na 1 Petelo 1:1.) Mu ñendo yandi mivule ya bu-mishionele, mutumibwa Polo wākafikile na mwingilo wandi wa bupyasakane ne ku mitamba ya bipindi byātumīnwe na Petelo mukanda wandi umbajinji wa mu Bible uselele dijina dyandi.​—Bilongwa 18:23; 19:10; Ngalatea 1:​1, 2.

⁵ Mwanda waka bano bantu bādi kebamwene Yesu nansha dimo bādi bamulamete bininge uno muswelo? Mwanda waka bantu bavule kujokoloka ntanda yonso i bamusanswe byamwiko mu ano etu mafuku?

Bintu Byobāivwene

⁶ Shi nobe wādi mu Yelusalema pādi papityija Petelo kishinte mu kibumbo kya bantu ku ano masobo mu 33 K.K., lelo wādi wa kwifunda kika kitala padi Yesu? Longa wāivwene’mba bingelengele byālongele byālombwele’mba wādi mutumwe na Leza. Amba nansha byāipailwe na bantu babi, Yesu kāshelepo mu kibundu, ino wāsangwilwe kupwa wātekwinwa mūlu ne kuzunzwilwa ku lundyo lwa Leza. Amba bine Yesu wādi Kristu, Meshiasa, wēsambilwe’po na bapolofeto mu bilembwa byabo. Kadi amba, balondi bandi bāpungulwidilwe mushipiditu sandu kupityila mudi Yesu Kristu, mwanda wa kwibapa bukomo bwa kusapula ponka na ponka ku mizo mivule bintu bitulumukwa byālongele Leza kupityila mudi wandi Mwana. Bantu bavule bāivwene Petelo mu kine kitatyi’kya, bātengelwe pa mityima bininge, penepo kwabatyijibwa bantu 3000 ke bana-babwanga bakristu. (Bilongwa 2:​14-​42) Shi nobe wādi’po, lelo wādi wa kutyiba mbila ya kulonga mobālongele?

⁷ Shi wādipo kitatyi kyādi kifundija mutumibwa Polo mu Antyioka mu kipindi kya Ngalatea kyādi munshi mwa buludiki bwa bene Loma, lelo i kika kyowādi ukokeja kwifunda kitala padi Yesu? Longa wāivwene Polo ushintulula’mba, kutyibilwa nsambu ya lufu kwa Yesu na baludiki ba mu Yelusalema, kwātobelwe kala na bapolofeto. Kadi wādi wa kwivwana bukamoni butala pa lusangukilo lwa Yesu na bantu bāmumwene. Kadi longa wātengelwe pa kwivwana bushintuludi bwa Polo bwa’mba, Yehova wālombwele patōka’mba bine Yesu i Mwanā Leza na kumusangula mu lufu. Lelo kwādipo wa kwivwana nsangaji ku mutyima pa kuyuka’mba kulekelwa bubi na kulombola lwitabijo mudi Yesu, kukafikijanga bantu ku kutambula būmi bwanyeke? (Bilongwa 13:16-​41, 46, 47; Loma 1:4) Pa kujingulula senene buluji bwa byobādi bevwana, bamo-bamo mu Antyioka bāikele ke bana-babwanga basambakanya na bukankamane myanda miyampe ku bakwabo nansha byobādi bayukile’mba kulonga namino kukaleta kupangwapangwa kukatampe.​—⁠Bilongwa 13:42, 43, 48-​52; 14:​1-7, 21-​23.

⁸ Kadi lelo kyādi kyakwikala namani shi wādi mu kipwilo kya bwine-kristu kya mu Efisesa, mu kipindi kya Azia kyādi munshi mwa buludiki bwa bene Loma, kitatyi kyātambwile bana-babwanga mukanda wa ku bukomo bwa mushipiditu wēbatumine Polo? Wādi wa kwifunda kika kitala pa mwingilo wa Yesu mu mpango ya Leza? Mu mwine mukanda’o, Polo wāshintulwile’mo amba bintu byonso bya mūlu ne bya pano panshi bikajokelanga monka mu kipwano na Leza kupityila mudi Kristu; amba kyabuntu kitupele Leza kupityila mudi Kristu kitalanga bantu ba mu mizo yonso; kadi amba bantu bādi pamo bwa bafwe kumeso a Leza pamwanda wa bupyamambo bwabo, amba pano ibajokele ku būmi kupityila ku lwitabijo lwabo mudi Kristu; kadi amba kino kyabuntu i kishitwile bantu dishinda dya kubalwa monka na Leza bu bandi bana baswedibwe.​—Efisesa 1:​1, 5-​10; 2:​4, 5, 11-​13.

⁹ Lelo kufwijako kobe kutala pa bino byonso bino, kwādi kwa kuningisha buswe bobe mudi Mwanā Leza? Lelo buno buswe bwādi bwa kwalamuna būmi bobe bwa difuku ne difuku, pamo na mwitukankamikila mutumibwa Polo mu Efisesa shapita wa 4 ku wa 6? Lelo kufwijako kwa uno muswelo, kwādi kwa kukutonona ubandaule bintu byotūdile pa kifuko kibajinji mu bobe būmi? Pamwanda wa buswe bobe bwa padi Leza ne kufwijako kobe kutala padi wandi Mwana, lelo wādi wa kwilemununa mu bintu bimo-bimo mwanda wa kutūla kulonga kiswamutyima kya Leza pa kifuko kibajinji mu bobe būmi? (Efisesa 5:​15-​17) Pa kutala muswelo wāikele kutengwa bakristu ba mu Azia, Ngalatea ne ba mu myaba mikwabo yādi munshi mwa buludiki bwa bene Loma na byobādi bafunda, mutumibwa Petelo wēbasonekele’mba: “Aye [Yesu Kristu] o musenswe wakubulwa kumona; . . . umbamwitabija, ne kusepelela pakatampe pene, ne tusepo twampikwa kwalakanwa, tutyite ne ntumbo yato.”​—1 Petelo 1:8.

¹⁰ Bine, kwādi kadi ne kintu kikwabo kyāikele kukwasha bano bakristu babajinji, bāsonēkelwe na Petelo, batamije buswe bukatampe mudi Mwanā Leza. Kyādi kika? Pāsonekele Petelo uno wandi mukanda umbajinji, mobimwekela ma Evanjile abidi​—⁠Mateo ne Luka​—ādi kala ke masambakane umbantu. Bakristu ba mu myaka katwa imbajinji, boba bādi ke bamwene Yesu, bādi bakokeja kutanga ino mānga mu ano ma evanjile. Netu tukokeja kwiitanga. Ma Evanjile ke māngapo ya buzazangi; adi na biyukeno byonso bilombola’mba i mānga yabinebine ifwaninwe kukulupilwa. Mu bino bisonekwa bya ku bukomo bwa mushipiditu, tutananga’mo bintu bivule biningisha buswe bwetu padi Mwanā Leza.

Mushipiditu Wālombwele

¹¹ Mu bilembwa bitala pa būmi bwa Yesu, tukokeja kwifunda’mo muswelo wādi upwene na bantu bakwabo. Mushipiditu wālombwele uteñanga pa mityima ya bantu ne dyalelo dine, myaka 1 960 kupwa kwa lufu lwandi. Muntu yense mūmi udi na kitundu kya byaso bya bubi. Bantu bavule i baponenwe na mboloji, kulwa na misongo nansha kwiivwana bu balemenenwe bininge ne kujimija kikulupiji. Yesu usapwila bonso badi uno muswelo’mba: “Iyai kwami bānwe bonso bakuputuma na mīngilo, ne bakulemenwa, nabya nami nkemutukija’byo biyampe. Twela mu lupungu lwami lwa bu-umpika, muboīle manwa kudi ami, ke-ne-muntu amiwa ne wakukōkela, kadi ngidi ne bumvu pa mutyima, ebiya nabya mukamonanga mityima mitūke biyampe. Mwanda lupungu lwami lwa bu-umpika ludipo biyampe ne kiselwa kyami nakyo kyonka kipela.”​—Mateo 11:28-​30.

¹² Yesu wādi utele balanda mutyima byabinebine, banzala ne ba mityima mityumuke. Kitatyi kyāmwene mukenga, wādishishe ne bibumbo bya bantu na kwingidija bingelengele. (Luka 9:​12-​17) Wēbanyongolwele umbupika bwa bisela. Kadi wādi ūbaka lwitabijo lwabo mu mpango ya Leza ikapwija masusu onso a kipolitike ne atala pa lupeto. Yesu kādipo upotakanya mityima mityumuke kala. Ino wādi ulangula na manwa, na buswe ne na kinyenye boba bakwityepeja. Wādi utalaja mityima ya boba bādi pamo bwa mabungu maladike atempatempa, ne boba bādi pamo bwa lukamba lwa kimuni lubumbwila lusaka kubula. Tamba’nka penepa kufikija ne dyalelo, dijina dyandi diletanga kikulupiji ne mu mityima ya bantu ke bamumwene bene.​—⁠Mateo 12:15-​21; 15:​3-​10.

¹³ Yesu kādipo witabije bubi, ino wādi wivwana bantu bādi batupatupa umbūmi, inoko besāsa ne kuvundamukila kwadi mwanda wa ebakwashe. (Luka 7:​36-​50) Wādi ushikata ne kudya na bantu bādi bafutululwa mu kibundi, kitatyi kyādi umona’mba kikokeja kumupa muswelo wa kwibakwasha kumushipiditu. (Mateo 9:​9-​13) Pamwanda wa uno mushipiditu wādi ulombola, bantu bavule ba ngikadilo ya uno muswelo, ke bamwene Yesu nansha dimo, i bakunkwe ku mutyima mwanda wa kusaka kumuyuka ne kwitabija mudi aye.

¹⁴ Mwādi mumwenine Yesu bantu babela ne babilema, kilombolanga patōka buswe, lusa ne bukomo bwādi ulonga mwanda wa kwibatalaja mityima. Omwanda pāmufwenene muntu umo wādi ubela makopo mamuyule ngitu yonso, kamudidila amukwashe, Yesu kāmukwatyilwepo nkenye. Kadi Yesu kāmunenepo amba, eyo nansha byonakukwatyilwa lusa, inoko i kutupu nkyononga mwanda makopo obe kemakomo bininge. Uno muntu wāmudidile’mba: “A Mfumwami shi uswele umfwileko lusa, umbelule.” Pampikwa ne kwikaka kwine, Yesu wāolola kuboko, wātenga wamakopo’wa amba: “Nswele, beluka!” (Mateo 8:​2, 3, MB) Musunsa mukwabo, kwalupuka mwana-mukaji wādi usaka kubelulwa na kutenga ku nsongo ya bivwalwa bya Yesu umbufyafya. Yesu kāmufuninepo, wāmulondolwele na kanye ne mu muswelo ukulupija. (Luka 8:​43-​48) Kadi pāsambakene kibumbo kya bamfwani, wākwatyilwe lusa mwana-mukaji wakishala wādi udila wandi mwana umo kete wāfwile. Nansha byāpelele kwingidija bukomo bwāmupele Leza mwanda wa kwilupwila aye mwine bidibwa mu kingelengele, ino wāitabije kwibwingidija mwanda wa kusangula uno muntu mufwe ne kumulubwila kudi inandi.​—Luka 4:​2-4; 7:​11-​16.

¹⁵ Potutanga ino mānga ne kulanguluka pa mushipiditu wālombwele Yesu, bine buswe bwetu buniñanga pamwanda wa uno muntu wāpēne būmi bwandi bwa bu-muntu mwanda wa tukamone būmi bwanyeke. Nansha byoketwamumwene kashāa, ino twīivwene bu tudi nandi pabwipi kadi tusakanga kulonda mu lwayo lwandi.​—1 Petelo 2:​21.

Kukulupila Kwandi Mudi Leza na Kwityepeja

¹⁶ Nakampata, Yesu wākokele bininge milangwe yandi ne yetu mine padi Shandi wa mūlu, Yehova Leza. Wālombwele mbila itabukile bukatampe mu Bijila byonso na kunena’mba: “Ukasanswa Yehova Leza obe, ne mutyima obe onso, ne muya obe onso, ne manwa obe onso.” (Mateo 22:36, 37) Wāsoñenye bandi bana-babwanga’mba: ‘Tulai lwitabijo mudi Leza.’ (Mako 11:22) Pobātenwe na matompo makomokomo mu lwitabijo lwabo, wēbanene’mba: “Lombelai.”​—⁠Mateo 26:​41, BB.

¹⁷ Yesu aye mwine wāletele kimfwa. Milombelo yādi kipindi kya kamweno kakatampe umbūmi bwandi. (Mateo 14:23; Luka 9:​28; 18:1) Pābwene kitatyi kya kutonga batumibwa bandi, Yesu kāimaninepo’nka pa milangwe yandi nansha byādi bamwikeulu bonso munshi mwa lupusa lwandi. Na kwityepeja konso, wākesheshe bufuku butuntulu ulombela kudi Shandi. (Luka 6:​12, 13) Pāfwenene kitatyi kyādi ufwaninwe kukwatwa ne kwipaibwa lufu lwa masusu, Yesu wāvundamukile monka kudi Shandi ne kulombela na kusumininwa konso. Kēombelepo pa kyadi’mba wādi muyuke Satana senene ne wādi ukokeja kwinyongolola mu makinga onso ādi akokeja kumupityija’mo uno nongabibi. Yesu wādi uyukile biyampe’mba kyamvubu nakampata i kuleka kukankalwa. Shi wākankelwe, longa wātopekeje Shandi kashāa! Kadi longa muzo wa muntu imujimije kyepelo kya kukamona būmi kyādi kimanine pa kitapwa kyādi kya kupāna Yesu!

¹⁸ Yesu wālombele misunsa mivule​—pādi na batumibwa bandi mu njibo ya peūlu mu Yelusalema ne nakampata pobādi mu budimi bwa Ngesemani. (Mateo 26:36-​44; Yoano 17:​1-​26; Bahebelu 5:7) Pādi wikonda na lufu ku mutyi wa masusu, kātukilepo boba bādi bamukolomona. Ino wālombēle pamwanda wa boba bādi balonga bibi pakubulwa kuyuka, amba: “Abe Tata, wibaleke mwanda kebayūkilepo kyobalonga.” (Luka 23:34) Wādi utele mutyima enka kudi Shandi, ‘na kwifwenya aye mwine na kikōkeji kudi yewa uyukile kutyiba mungya boloke.’ Bishima byamfulo byānene pa mutyi wa masusu, yādi milombelo yādi ulombela kudi Shandi. (1 Petelo 2:​23; Luka 23:46) Bine tudi na mutyima wa kufwijako mwanda Yesu wātūdile kikulupiji kyandi kyonso mudi Yehova, ne kuvuija na kikōkeji mwingilo onso wāmupele Shandi! Nansha ketwamwene Yesu Kristu kashāa, ino tumusenswe bininge pamwanda wa bintu byālongele!

Tulombolei Buswe Bwetu Padi Aye

¹⁹ I muswelo’ka otukokeja kulombola patōka’mba buswe bwetu ke enkapo bwa kukanwa bitupu? Shandi wasenswe i mupeleje kulonga bankishi mwanda wa kwibatōta, nanshi ketukokejapo kunena’mba tutumbijanga Yesu shi tuvwele malungo mwishingo makutyile’ko nkishi nansha kwenda tusankija nkishi mu bilayi. (Divilu 20:​4, 5; Yoano 4:​24) Ketukalombolapo’mba tulēmekele Yesu shi twendanga ku kipwilo, nansha misunsa mivule muswelo’ka ku yenga ne yenga, inoko mu mafuku makwabo tulonga bintu bibi byakubulwa kukwatañana na bufundiji bwandi. Yesu wānene’mba: “Yewa wakwikala ne bijila byami ne kulama’byo, nankyo ye enka unsenswe, ino wakunsanswa ukaswidibwa kudi Tata.”​—Yoano 14:21, 23; 15:10.

²⁰ Lelo wētupele mbila’ka? Dibajinji i kutōta Yehova Leza wabine enka aye kasuku kandi. (Mateo 4:​10; Yoano 17:3) Mwanda wa mwingilo wandi mu mpango ya Leza, Yesu wāfundije’mba tufwaninwe kulombola lwitabijo mudi aye na kumwitabija bu Mwanā Leza, amba tufwaninwe kwikilombola na kushikwa mingilo imbi ne na kunangila mu mwinya. (Yoano 3:​16-​21) Wētudingile kukimba bidi Bulopwe bwa Leza ne boloke bwandi, kwibibadikija kumeso kwa bisakibwa byetu bya kungitu. (Mateo 6:​31-​33) Wētupele ne mbila ya kwisanswa batwe bene na bene enka na mwāetusanshilwe. (Yoano 13:34; 1 Petelo 1:​22) Kadi wētupele mwingilo wa kwikala bu ba tumoni ba kusapula mpango ya Leza, enka na mwādi wikadile. (Mateo 24:14; 28:19, 20; Kusokwelwa 3:​14) Nansha byokebamwene Yesu kashāa, inoko kubwipi kwa midiyo itano ya ba Tumoni twa Yehova dyalelo, batononwanga na buswe bwabinebine butala padi Yesu mwanda wa kukōkela ku ino mbila. Kubulwa kumona Yesu ke kintupo kikokeja kwibazonzeja mutyima, baleke kumukōkela. Bavulukanga binenwa byānene Mfumwabo kudi mutumibwa Tomase amba: “I mwanda wa kumona ko waumona o waitabijija, a? Nanshi boba baitabija pampikwa kumona, bo badyese ne dyesepo.”​—Yoano 20:29.

²¹ Tubakulupila’mba ukatanwanga mu boba bakebungila pamo, ntanda yonso, mu Mobo a Bulopwe a ba Tumoni twa Yehova mu dyayenga 23 kweji 3, 1997 pa kupona kwa dyuba, mwanda wa kuvuluka kilomboji kikatampe nakampata kya buswe bwa Leza bwasenswe muzo wa muntu, ne kuvuluka lufu lwa wandi Mwana wadikōkeji, Yesu Kristu. Bintu bikanenwa ne bikalongwa pa kino kitatyi, bikaningishanga buswe bwetu padi Yehova ne padi wandi Mwana, ne kutamija kilokoloko kyetu kya kusaka kulama mbila ya Leza.​—1 Yoano 5:3.

Ukalondolola Namani?

◻Boba bātumīnwe mukanda umbajinji wa Petelo, lelo bāfikile ku kuyuka Yesu muswelo’ka?

◻ I bintu’ka bimo-bimo byāivwene bakristu babajinji bikutulumuna?

◻ I bintu’ka bitala pa mushipiditu wālombwele Yesu bikutonona uvudije buswe bobe pādi?

◻ Mwanda waka kimfwa kya Yesu kya kukulupila mudi Leza na kwityepeja kidi na mvubu mikatampe kotudi?

◻ I muswelo’ka otukokeja kulombola buswe bwetu butala padi Yesu Kristu?

[Bipangujo bya Kifundwa]

 1. Nansha dyalelo byokekukidipo muntu nansha umo wāmwene Yesu, ino i muswelo’ka uloñanga bene Leza bamo-bamo bukomo bwa kulombola kwipāna kwabo kwadi?

2, 3. (a) I balondi’ka bamo-bamo ba Yesu bāmumwene ne kumwivwana? (b) Mu myaka katwa imbajinji, i bāni bakwabo bāsenswe Yesu ne kulombola lwitabijo mudi aye nansha byokebāmumwenepo?

4, 5. I muswelo’ka wāfikile bantu ku kwifunda myanda mivule itala padi Yesu, kumusanswa ne kumwitabija, abo papo ke bamumwene nansha dimo?

 6. (a) I bika byowāswile kwifunda shi wāivwene Petelo ku Pentekosa wa mu 33 K.K. usapula myanda itala padi Yesu? (b) Lelo kino kyātengele bantu 3 000 bātenwe’po muswelo’ka?

 7. (a) I bika byowādi ukokeja kwifunda shi wādi pādi pasapula mutumibwa Polo mu Antyioka? (b) Mwanda waka bantu bamo-bamo mu kibumbo bāitabije ne kukasambakanya myanda miyampe ku bakwabo?

 8. I bika byowāswile kwifunda shi wātenwe pātambwilwe mukanda wa Polo ku kupwila mu kipwilo kya Efisesa?

 9. (a) I kika kikokeja kukukwasha ujingulule shi abe bunka bobe wimwivwanije buluji bwa byāsonekele Polo ku bene Efisesa? (b) I muswelo’ka wātenekelwe bana betu na myanda yōbefundile itala padi Yesu, boba bādi mu bipindi byādi munshi mwa buludiki bwa bene Loma bitelelwe na Petelo?

10. (a) I kika kyākweshe bakristu babajinji balombole buswe padi Yesu? (b) I muswelo’ka netu otukokeja kumwena’mo?

11, 12. I kika kitala pa mushipiditu wālombwele Yesu ku bakwabo, kikutonona nobe umusanswe?

13. Mwanda waka muswelo wādi umwene Yesu babipyamambo utenekanga bantu ku mutyima bininge?

14. I kika kikutenekanga ku mutyima pa kumona mwākwashishe Yesu babela, babilema ne bafwilwe?

15. I muswelo’ka oteñwanga na butangi bwa mānga itala padi Yesu ne kulanguluka’po?

16. Yesu wākokele bininge milangwe padi ani, ne i bika byāetukankamikile kulonga?

17, 18. (a) I muswelo’ka wēlombwele Yesu amba wādi ukulupile mudi Shandi na kwityepeja konso? (b) Mwanda waka byālongele bidi na mvubu kotudi?

19. Mu kulombola buswe bwetu butala padi Yesu, i bilongwa’ka byotufwaninwe kwepuka ne kwibimona bu byakubulwa kwendela’mo?

20. I bintu’ka bimo-bimo bikalombola buswe bwetu bwabinebine butala padi Yesu?

21. I muswelo’ka otukokeja kukamwena mu kutanwa ku Kivulukilo kya lufu lwa Kristu kukalongwa uno mwaka mu dyayenga 23 kweji 3?

[Bifwatulo pa paje 28]

Mushipiditu wālombwele Yesu ye ao witufwenya pabwipi nandi