MUTWE WA MWANDA WA PA KIBALU: LE UFWANINWE KUTYINA MFULO YA NTANDA?
Mfulo ya Ntanda Moyo, Nsangaji, ne Kuzumbija Mutyima
Lelo ulanga namani pa byadi binena bantu bavule mungya kalandadiye ka Maya amba, mu mafuku 21 Kweji 12, 2012, kwadi kwa kwikala kushinta kwa ntanda yonso? Mungya byowadi ukulupile, wadi ukokeja padi kusengwa, kutyumukwa mutyima, nansha kupatanya’byo. Le uno nao wadi mulao wa bubela wa mfulo ya ntanda?
Le “mfulo ya ntanda” itelelwe mu Bible nayo le? (Mateo 24:3, Bisonekwa Bitokele) Bamo batyinanga amba ntanda isa kusokwa. Bakwabo nabo basangedile byobya bikalongeka pa mfulo ya ntanda. Bavule ke bakoke kwivwanaivwana bebasapwila amba mfulo keidi pabwipi. Le byonso bino i bya kufwatakanya’ni nansha i bya bine?
Ino ukokeja kutulumuka pa kuyuka bine binena Bible pa mwanda utala mfulo ya ntanda. Bible kaletangapo’tu enka bubinga botufwaninwe kutengela mfulo, ino ulombola ne muswelo ukokeja bantu kuzumbija mutyima shi mfulo imweka bu ibaije. Tukwita ubandaule malondololo aleta Bible ku bipangujo bimo bipangulanga bantu, divule pa mwanda utala mfulo ya ntanda.
Lelo ntanda ikasokwa?
MALONDOLOLO ALETA BIBLE: “[Leza] wādije byalwilo bya panopanshi, amba kepakikajinapo nyeke.”—MITŌTO 104:5.
Ntanda keikonakanibwapo, na kusokwa mudilo nansha mu muswelo mukwabo. Inoko, Bible ufundija amba umbuo wa ntanda i kīkalo kya bantu kya nyeke. Mitōto 37:29 unena amba: “Boloke bakapyananga ntanda, ne kwikala monka nyeke.”—Mitōto 115:16; Isaya 45:18.
Leza pa kupwa kupanga ntanda, wānene amba ‘yadi miyampe’tu byamwiko,’ ne ukiimwene enka nabya. (Ngalwilo 1:31) Pa kyaba kya kukwata mpango ya kwiyonakanya, aye i mulaye ‘kwibonakanya boba bonakanya panopanshi’ ne kwiilama kutyina bakendelela kwiyonakanya.—Kusokwela 11:18.
Padi ukeipangula pa binena 2 Petelo 3:7. Kino kisonekwa kinena’mba: “Ino madiulu akidipo ne pano, ne ntanda mīne kumo, ku kinenwa kimo kyonka, nabyo i bibīkilwe mudilo.” Le bino binenwa bilombola amba ntanda ikasokwa? Kunena na bubine, kyaba kimo Bible wingidijanga bino bishima “madiulu,” “ntanda,” ne “mudilo” mu muneneno wa kyelekejo. Kimfwa, panena Ngalwilo 11:1 amba: “Panopantanda ponsololo padi ludimi lunga? Lumo lonka,” i mutele “panopantanda” mwanda wa kufunkila pa bantu.
Binenwa bidi kūlu ne kunshi kwa 2 Petelo 3:7, bilombola amba madiulu, ntanda, ne mudilo bitelelwe nabyo i byelekejo. Vese 5 ne wa 6 wibidingakanya na Dilobe dya mu mafuku a Noa. Ntanda ya kala yāonakanibwe mu kino kitatyi, ino umbuo wetu wa ntanda kewāonakanibwepo. Inoko, Dilobe dyātukije bantu bonso babi, ke “ntanda” kadi. Kadi dyāonakenye ne “madiulu”—ko kunena’mba boba bādi babikadile bantu pano pa ntanda. (Ngalwilo 6:11) Mu muswelo umo onka, 2 Petelo 3:7 i mulaye bonakani bwa lonso bwa babi ne maludiki abo mabi pamo’nka bwa kusokwa mu mudilo.
Le i bika bikalongeka pakafika mfulo ya ntanda?
MALONDOLOLO ALETA BIBLE: “Ino panopantanda papitanga, ne kilokoloko kyapo kīne kumo; nanshi yewa ulonga kiswa-mutyima wa Leza aye wikele nyeke.”—1 YOANO 2:17.
“Panopantanda” pakapita ke nshipo, ino i ntanda ya bantu badi na būmi bwampikwa kukwatañana na kiswa-mutyima kya Leza. Monka mutalwilanga muñanga dyaya nansha kimenwa kya muntu ubela mwanda wa kumupandija, Leza nandi ‘ukatyiba’ko’ babi amba bantu bayampe bakekale na būmi buyampe pano pa ntanda. (Mitōto 37:9) Mu uno muswelo, “mfulo ya ntanda” i kintu kiyampe.
Uno mumweno mwendele’mo wa “mfulo ya ntanda,” i mumweke mu malamuni a Bible alamwine bino bishima bu “mfulo ya ngikadilo ya bintu,” nansha bu “mfulo ya lukongo.” (Mateo 24:3; New International Version) Shi muzo wa muntu ne ntanda mine bikapanda ku mfulo, mwene i byendele’mo kunena’mba kupwa papo kukekala lukongo lupya, nansha amba ngikadilo mipya ya bintu? Bible ulondolola amba i amo, mwanda wisambilanga pa “mwaka ukāyako.”—Luka 18:30.
Yesu wātelele kino kitatyi kikaya’ko bu “pakapangululwa byonso.” Mu kino kitatyi, ukalwija bantu ku ngikadilo yādi isaka Leza ku ngalwilo. (Mateo 19:28, Myanda Miyampe ku Bonso) Bine, tukasangela
◼ Paladisa pano pa ntanda mukekala mutyima-ntenke ne ntundubuko ku bonso.—Isaya 35:1; Mika 4:4.
◼ Mwingilo wa kamweno kadi usangaja.—Isaya 65:21-23.
◼ Kupwa kwa mbá yonso.—Isaya 33:24.
◼ Kutalulwa kwa bununu.—Yoba 33:25.
◼ Kusanguka kwa bafwe.—Yoano 5:28, 29.
Shi tulonga “kiswa-mutyima wa Leza,” ko kunena’mba byobya byaetusakila kulonga, nabya ketukatyinapo mfulo ya ntanda. Inoko, tukeitengela.
Le mfulo ya ntanda ibafwena binebine?
MALONDOLOLO ALETA BIBLE: “Kadi enka nenki bānwe pa kumona byobya bifike, mukayūka’mba, bulopwe bwa Leza bubafika.”—LUKA 21:31.
Polofesele Richard Kyle usonekele mu dibuku dyandi (The Last Days Are Here Again) amba, “ketumwenepo amba kushinta kwa mu kitulumukila ne tuvutakanya twa bantu bibwanya kulengeja kufikidila kwa milao ya mfulo ya ntanda.” Bikalanga uno muswelo, nakampata shi kuno kushinta ne tuno tuvutakanya bimweka bu bikomo kushintulula.
Inoko, bapolofeto batelelwe mu Bible bēsambile pa mfulo kebātompelepo kushintulula binkumenkume bikomo bya mu abo mafuku. Inoko, Leza wēbapele mushipiditu mwanda wa batele bintu bilombola kufwena kwa mfulo ya ntanda. Tala bupolofeto bumo pa buno ne kutonga’po bwine bufikidila mu ano etu mafuku.
◼ Mavita, bipupo bya nzala, bintenshi bya kutenkanya ntanda, bipupo bya misongo ileta lufu.—Mateo 24:7; Luka 21:11.
◼ Kwilundila’ko kukatampe kwa butapani.—Mateo 24:12.
◼ Bantu bonakanya pano panshi.—Kusokwelwa 11:18.
◼ Bantu besenswe abo bene, bupeta ne kusanswa mazua pakatampe kudi Leza mpika.—2 Temote 3:2, 4.
◼ Kutyumuka kwa bisaka.—2 Temote 3:2, 3.
◼ Kupumpunya bukamoni bulombola mfulo ya ntanda.—Mateo 24:37-39.
◼ Kusapulwa kwa myanda miyampe ya Bulopwe bwa Leza pano pa ntanda ponso.—Mateo 24:14.
Monka mwānenene Yesu, potumona “byonso bino’bi,” tuyukei amba mfulo ya ntanda keidi pabwipi. (Mateo 24:33) Batumoni ba Yehova bakulupile amba, buno i bukamoni bunekenya, kadi balombolanga bakwabo lukulupilo lwabo na kusapula mu matanda 236.
Lelo kwikala na lukulupilo lwitupe pa mwanda utala mfulo kulombola’mba keikafikapo?
MALONDOLOLO ALETA BIBLE: “Ino po banena’mba: Ke talala, nyā, yonka ndoe; po ponka pa kupapamukilwa ko badi, ne konakanibwa, pamo’nka bwa misongo ya mwana-mukaji pa kubutula mwana, ino ne mwakupandila mwine mpika.”—1 TESALONIKA 5:3.
Bible udingakanya bonakani bwa ntanda na bisanso—misanshi ya ina-mwana keidi mwa kwepukila kadi ifikanga mu kitulumukila. Kitatyi kitwala ku mfulo kidi pamo bwa dimi, mwanda kitatyi kitengele ina-bana uyukanga biyukeno bya kubutulwa kwa mwana. Muñanga ubwanya kufwatakanya mafuku a mweji a kubutula; ino nansha shi lubutulo lusa kwija, ina-bana ukendelela na kukulupila amba kasapo kwija kubutula mwana. Mu muswelo umo onka, nkulupilo yonso mitupe pa mwanda utala mfulo keibwanyapo kulubija myanda myoloke ilombola “mafuku a kumfulo.”—2 Temote 3:1.
Ubwanya kwiipangula’mba, ‘shi kiyukeno kilombola’mba tudi ku mfulo i kimweke, mwanda waka bantu bavule kebekiyukilepo?’ Bible ulombola’mba, kitatyi kyenda kifwena mfulo, bavule bakatyepeka bukamoni. Pa kyaba kya kushinta bya binebine mu mafuku a mfulo, abo bakazaula amba: “Kushilwila ponka pa difuku dyaponene bakulutuba mu tulo, bintu byonso byendangaendanga’tu pamo ponka, ne byadi kungalwilo kwa kipangwa.” (2 Petelo 3:3, 4) Mu muneneno mukwabo, kiyukeno kya mafuku a mfulo kidi patōka, ino bantu bavule bakavulaminwa’kyo.—Mateo 24:38, 39.
Kino kishinte kisambila’tu pa bukamoni bumo bwa mu Bisonekwa bulombola’mba mfulo keidi pabwipi.a Le usaka kuyukila’ko bivule? Shi i amo, ubulwe’po kukimba Batumoni ba Yehova bakufundije Bible ku bitupu? Mubwanya kwifundila ku njibo yobe, pa kifuko kikwabo kyosaka, nansha ke ku telefone. Abe bikulomba’tu’nka kitatyi, kadi byabuyabuya byokamwena’mo i bya kubitupu.
[Kunshi kwa dyani]
a Shi usaka kuyukila’ko bivule, tala shapita 9, udi na mutwe wa mwanda unena amba, “Lelo Tudi mu ‘Mafuku a Mfulo’?” wa dibuku Lelo I Bika Bine Bifundija Bible? dilupwilwe na Batumoni ba Yehova.
[Kapango pa paje 8]
LELO BATUMONI BA YEHOVA BĀLETELE MAFUKU A KWEJI METUPE A MFULO YA NTANDA?
Batumoni ba Yehova bādi na nkulupilo mitupe pa mwanda utala kufika kwa mfulo. Pamo bwa bana ba bwanga ba Yesu ba mu myaka katwa kabajinji, kyaba kimo twādi tutengele kufikidila kwa bupolofeto mu kitatyi kishile na kalandadiye ka Leza. (Luka 19:11; Bilongwa 1:6; 2 Tesalonika 2:1, 2) Twitabije milangwe ya A. H. Macmillan, Kamoni wa kala wanene amba: “Najingulula amba, tufwaninwe kwitabija bilubo byetu ne kukimba nyeke mwinya wa Kinenwa kya Leza.”
Penepa, mwanda waka twisambilanga nyeke pa kufwena kwa mfulo ya ntanda? Mwanda tukwete na mutyika binenwa bya Yesu bya amba: “Dyumukaipo mwikale kutengela.” Ino shi Yesu aketutane “mu tulo” kaketwitabijapo. (Mako 13:33, 36) Mwanda waka?
Tala kino kimfwa: Kalama udi pa kiteba ubwanya kumona kulampe mwishi ukanda ne kuleta kidyumu kibwanya kumonwa bu kya bubela. Ino mwenda mafuku, kutengela kwandi kubwanya kupandija būmi bwa bantu.
Ne batwe netu mo monka, twādi na nkulupilo mitupe pa mwanda utala mfulo ya ntanda. Ino tutele mutyima bininge ku kukōkela Yesu ne kupandija būmi bwa bantu pa kyaba kya kutyina kufutululwa. Musoñanya wa Yesu wa ‘kusapula bukamoni ne pa mfulo,’ witukankamika tudyumune bakwetu pa mwanda utala mfulo ya ntanda.—Bilongwa 10:42.
Tukulupile amba nansha kuta mutyima ku kitatyi kisa kufika mfulo byokudi na mvubu, ino tufwaninwe kukulupila amba isa kufika binebine kadi tufwaninwe kulonga bintu mungya kino kikulupiji. Tukwete na mutyika binenwa bya Habakuka 2:3, bya amba: ‘nansha [mfulo] īja [mungya molangila], kunga’yo; ke-mintu ikāya binebine, keikejepo, mhm.’
[Kifwatulo pa paje 4]
[Kifwatulo pa paje 6]
[Kifwatulo pa paje 8]