Lamai Nyeke Mu Ñeni Difuku Dya Yehova

“Mu mafuku a kumfulo bakibengo bakāyanga.”​—2 PETELO 3:⁠3.

MWINGIDI umo ke mulāle myaka 66 ne musubu mu mwingilo wa kitatyi kyonso wasonekele’mba: “Monanga nyeke mwendela bintu lubilolubilo. Mu ñeni yami, monanga’nka bu, shi Amakedona keifikile dyalelo, nankyo ifika kesha. (Kusokwelwa 16:14, 16) Ami nalonda’nka mu lwayo lwa tata, ne lwa nkambo, būmi bwami budi pamo’nka bwa bwādi na mutumibwa [Petelo] wāsoñenye amba, ‘lamai mu ñeni yenu amba difuku dya Yehova didi’ko.’ Monanga nyeke ntanda impya ilailwe bu ‘kintu kyabine nansha byokeyamwekele.’ ”​—2 Petelo 3:​11, 12; Bahebelu 11:1; Isaya 11:​6-9; Kusokwelwa 21:​3, 4.

² Bino binenwa ‘lamai mu ñeni yenu’ byānene Petelo, bifunkila pa difuku dya Yehova, bishintulula’mba ke dya kufundulapo mu ñeni yetu. Ketufwaninwepo kuvulaminwa kino, difuku dikonakanya Yehova ino ngikadilo ya bintu bu kyalwilo kya kushimika ntanda impya yaālaile, dibafwena mpata. Shi tusaka amba twidimone senene, kitusakila kuyuka amba i kyabine didi’ko, kadi didi’nka pabwipi. Uno o muswelo wādi widimona bapolofeto bakala ba Leza, omwanda bādi besambila’po nyeke amba dibafwena.​—Isaya 13:6; Yoela 1:​15; 2:1; Obadia 15; Zefenia 1:​7, 14.

³ Mwanda waka Petelo wāikele kwitusoñanya kumona difuku dya Yehova pamo na munenenwanga’mba, “kesha dipone, butyikwa kediponepo”? Mwanda bamo bāshilwile kufutulula mulangwe wa kwikala’po kwa Kidishitu kwālailwe, kitatyi kyaādi wa kwiya kupa banonga-bibi mfuto. (2 Petelo 3:​3, 4) Pano, Petelo ulondolola ku matope a bano bantu mu shapita 3 wa mukanda wandi wabubidi, otusa kubandaula pano.

Lwito lwa Kyanga lwa Kwibavuluja

⁴ Kisanso kya Petelo ku banababo i kilombolwe patōka mu uno shapita na mwityilo wajokelajokela’mo amba “bānwe baswedibwe.” Mwanda wa kwibasoñanya na kyanga baleke kuvulaminwa byobāikele kufundijibwa, Petelo ushilula’mba: “Bānwe baswedibwe, . . . nemukolomona mityima yenu ītōka, tō, pa kwimuvulu[j]a, na’mba muvuluke binenwa byanenenwe pa kala kudi bapolofeto bapandulwemo, ne kijila kya Mfumwetu Umpandiji kudi batumibwa benu.”​—2 Petelo 3:​1, 2, 8, 14, 17; Yude 17.

⁵ Lelo i bika “byanenenwe pa kala kudi bapolofeto” bisoñanya Petelo batangi bandi kuvuluka? Eyo, i byobya bilombola kwikala’po kwa Kidishitu, mubikale Bulopwe, ne butyibi bukatyibilwa boba bakubulwa bwine Leza. Petelo wākokele milangwe dibajinji pa bino binenwa. (2 Petelo 1:​16-​19; 2:​3-​10) Yude uvuluja myanda ya Enoke, mupolofeto wātelelwe bu umbajinji ku kudyumunañana ku butyibi bwa Leza bukatyibilwa banonga-bibi. (Yude 14, 15) Kudi bapolofeto bakwabo bālondele Enoke, Petelo ketusakilapo kuvulaminwa byobālembele.​—Isaya 66:15, 16; Zefenia 1:​15-​18; Zekadia 14:​6-9.

⁶ Kadi, Petelo ulombola bandi batangi bavuluke “kijila kya Mfumwetu Umpandiji.” Mu kijila kya Yesu mudi ne musoñanya wa’mba: “Mwikale kudyumuka bānwe bene, mwanda wa kunena’mba mityima yenu yakaīle kulemenenwa . . . dyodya difuku dikemupulumukila bitupu, enka na lufimbo lwa kwimuponena.” “Dyumukaipo mwikale kutengela, ne kulombela ponka, mwanda bānwe kemuyūkilepo ne kitatyi k[itungilwe].” (Luka 21:34-​36; Mako 13:33) Petelo witusoñanya monka tute mutyima ku binenwa bya bapolofeto. Pamo bwa bino byāsonekele mutumibwa Polo amba: “Difuku dya [Yehova] dīyanga pamo bwa ngivi wa bufuku. Penepo nanshi, kulāla tulo keko, pamo na bangi bakwetu, mhm, konka kutala, kadi kukolwa nako mpika.”​—1 Tesalonika 5:​2, 6.

Bilokoloko bya Bantu ba Kibengo

⁷ Twi bapwe kala kwikilombola kunyuma, Petelo wāletele musoñanya pangala pa bamobamo bāshilwile kufutulula bino bidyumu, pamo na mwāpunikīle bene Isalela ba mu myaka ya kala bapolofeto ba Yehova. (2 Bilongwa 36:16) Petelo ushintulula’mba: “Pa kuyūka kino kibajinji, amba mu mafuku a kumfulo bakibengo bakāyanga ne kibengo, banangila monka mupityila bilokoloko bya abo bene.” (2 Petelo 3:3) Yude unena’mba bilokoloko bya bano bakibengo i “byampikwa bwine-Leza.” Wibatela bu ‘bantu ba bunyema, bakubulwa ngikadilo ya kumushipiditu.’​—Yude 17-​19.

⁸ Bafundiji babubela banenene’po Petelo amba “banangilanangila monka mwendele ngitu mu kilokoloko kya [kutūla’yo mu disubi]” nabo babadilwa mu bano bakibengo bakubulwa ngikadilo ya kumushipiditu. (2 Petelo 2:​1, 10, 14) Bepangulanga bene Kidishitu bakikōkeji bya kapuni amba: “Lelo mwanda-wamulao wa kukāya kwandi udi kwepi? Ke-kuntu kushilwila ponka pa difuku dyaponene bakulutuba mu tulo, bintu byonso byendangaendanga’tu pamo ponka, ne byadi kungalwilo kwa kipangwa.”​—2 Petelo 3:4.

⁹ Mwanda waka badi na kibengo uno muswelo? Mwanda waka bapumpunya amba kwikala’po kwa Kidishitu kekukekala’kopo, ne amba Leza kaimanine myanda ya bantu kasha, ne kakemanina’yopo nansha dimo? Eyo, pa kuzobolola milangwe ya kupeja kwa myanda iyudile mu Kinenwa kya Leza, bano bakibengo ba bunyema bakimbanga kusaba bantu meso a kumushipiditu, bekale bikwatwa bipēla, baponene mu byongo bya makomwa-meso. Bine, tubakankamikwa bininge dyalelo twikale nyeke balanguke kumushipiditu! Tulamei mu ñeni yetu difuku dya Yehova ne kuvuluka nyeke amba andi meso atala potudi! Kino kiketutonwena ku kwingidila Yehova na bupyasakane ne ku kulama mwikadilo wetu wa bu-ujila.​—Mitōto 11:4; Isaya 29:15; Ezekyele 8:​12; 12:27; Zefenia 1:​12.

Kupumpunya ne Tufutululo

¹⁰ Bano bakibengo bafutulula kintu kya mvubu mpata. Bekifutulula kadi balabika bakwabo baleke kuta’ko mutyima. Mwanda waka? Mwanda wa kongola bantu pamo bwa mu makayo. Petelo usoneka’mba: “Kino namino bavulaminwe’kyo ne mutyima ponka.” Lelo i kintu’ka? “Kwadi ne madiulu a pa kalā, ne ntanda nayo ya kubumbwa ku mema, ne umbukata mwa mema, konka ku kinenwa kya Leza. Ko konka kwaonekele ne yoya ntanda yadiko’ya pa kulobel[a]’yo mu mema.” (2 Petelo 3:​5, 6) Bine, Yehova wānyongolwele ntanda ku bubi kitatyi kya Dilobe dya mu mafuku a Noa, kino kyo kintu kyāikele kukoma ne Yesu. (Mateo 24:37-​39; Luka 17:26, 27; 2 Petelo 2:5) Kunena na bubine, bintu byonso kebyendelelangapo “pamo ponka, ne byadi kungalwilo kwa kipangwa,” pamo na munenena bakibengo.

¹¹ Bakibengo bakokeja kufutulula bene Kidishitu bakikōkeji pa kumona bintu byobadi batengele bibaije kufika mpika. Kitatyi kityetye kumeso kwa kufwa kwa Yesu, bandi bana-babwanga bādi “bafwatakanya’mba: Bulopwe bwa Leza ke busake kumweka.” Ebiya kupwa kwa lusangukilo lwandi, bāmwipangwile shi Bulopwe bwādi bwa kushimikwa pa kine kitatyi’kya. Kadi kubwipi kwa myaka dikumi kumeso kwa Petelo kusoneka wandi mukanda wabubidi, bamo bāikele “kuzumbazumba” pa uno “mwanda” wādi mu “mukanda,” obādi balangila bu wātambile kudi mutumibwa Polo nansha kudi bapwani nandi, “pa kunena’mba, difuku dya Mfumwetu dibapu kufika.” (Luka 19:11; 2 Tesalonika 2:2; Bilongwa 1:6) Ino kutengela kwādi kutengela bana-babwanga ba Yesu kekwādipo kwa bubela, ehe, kwādi kwa kiyumbye. Difuku dya Yehova dikāya binebine!

Kinenwa kya Leza i Kyakukulupilwa

¹² Myanda inenwe kunyuma ilombwele amba bapolofeto ba kumeso kwa kwiya kwa Kidishitu pano pantanda bādi badyumuna pavule amba difuku dya kinongo dya Yehova didi pabwipi. Kufikidila kutyetye kwa ‘difuku dya Yehova’ kwāmwekele mu 607 K.K.K. pālubwile Yehova kinongo pa bantu boneke. (Zefenia 1:​14-​18) Mwenda mafuku, mizo mikwabo, kubadila’mo Babiloni ne Edipito, yāponenwa na koka kana ka “difuku dya Yehova.” (Isaya 13:​6-9; Yelemia 46:​1-​10; Obadia 15) Mfulo ya ngikadilo ya bintu ya Bayuda mu myaka katwa imbajinji nayo yābadikile kutobwa, ebiya yāfikidila kitatyi kyāsadilwe Yudea masala na bibumbo bya bene Loma mu 70 K.K. (Luka 19:41-​44; 1 Petelo 4:7) Inoko pano, Petelo ufunkilanga pa “difuku dya Yehova” dikāya kumeso, dikatabuka kulampe kwine Dilobe dya ntanda yonso!

¹³ Petelo ushilula kulombola mukekadila konakanibwa kukāya kumeso, amba: “Ku kinenwa kimo kyonka.” Ke-pantu wānene’tu amba “konka ku kinenwa kya Leza,” ntanda ya kumeso kwa Dilobe yāikala “kubumbwa ku mema, ne umbukata mwa mema.” Uno muswelo wāpangilwe ntanda, ulombwelwe mu nsekununi ya bupangi idi mu Bible, ye ao wālengeje Dilobe dikale kintu kipēla, ku kinenwa kya Leza, ko kunena amba, wāsoñanya, mema āpungulukila pano panshi. Petelo wendelela amba: “Ino madiulu akidipo ne pano, ne ntanda mīne kumo, ku kinenwa kimo kyonka [kya Leza], nabyo i bibīkilwe mudilo, bilaminwe ku difuku dya kidye kya konakanya bantu bakubulwa bwine-Leza.” (2 Petelo 3:​5-7; Ngalwilo 1:​6-8) Pa kino tudi na kinenwa kya Yehova kikulupilwa! Ukaletanga mfulo ku “madiulu . . . ne ntanda”​—ino ngikadilo ya bintu​—mu bukalabale bwa difuku dyandi dikatakata! (Zefenia 3:8) Ino le dikāya kitatyi’ka?

Kwabila Mfulo Īye

¹⁴ Bana babwanga ba Yesu bādi basaka kuyuka kitatyi kikāya mfulo, omwanda bāmwipangwile amba: “I kika kikekala bu kiyukeno kya kwikala’po kobe ne kya kuvuika kwa ngikadilo ya bintu?” I bine, bādi bepangula kitatyi kyādi kya kufula ngikadilo ya Bayuda, ino Yesu pa kwibalondolola, wākōkele dibajinji milangwe pa kitatyi kikonakanibwa “madiulu . . . ne ntanda” bidi’ko pano. Yesu wātobele bino bintu bu mavita makatampe, bipengele bya nzala, bitenshi, mba, ne butapani. (Mateo 24:​3-​14, NW; Luka 21:​5-​36) Tamba mu mwaka wa 1914, tumonanga kufikidila kwa kiyukeno kyāletele Yesu kya “kuvuika kwa ngikadilo ya bintu,” kadi ne bintu byātelele mutumibwa Polo byādi bya kuyukanya “mafuku a kumfulo.” (2 Temote 3:​1-5) Na bubine, bukamoni i bulombole patōkelela’mba tudi ku kyoyampepo kya ino ngikadilo ya bintu!

¹⁵ Batumoni ba Yehova babilanga kuyuka kitatyi kikafika difuku dya Yehova. Mu kwabila kwabo bātompele pamopamo kwidika kitatyi kyodikafika. Ino bāidikaidika, pamo na mwādi mwidikila bana-babwanga ba Yesu ba pa kala, bākomenwa, mwanda kebākitelepo mutyima ku kidyumu kya Mfumwabo kya’mba ‘ketuyūkilepo kitatyi kitungilwe i kitatyi’ka.’ (Mako 13:32, 33) Bakibengo babeñanga bene Kidishitu bakikōkeji pamwanda wa kiyumbye mu kutengela kwabo. (2 Petelo 3:​3, 4) Inoko, Petelo unena ukoma amba difuku dya Yehova dikāyanga, kukwatañana na mutungilo Wandi wa kitatyi.

Mvubu ya Kwikala na Mumweno wa Yehova

¹⁶ Tufwaninwe kwikala na mumweno wa Yehova mu myanda itala kitatyi, pamo na mwitusoñanyinya Petelo pano amba: “Nanshi kemukivulaminwa kīne kino’ki, bānwe baswedibwe, kya’mba: Difuku dimo kudi Yehova i bwa kanunu ka myaka; kadi kanunu ka myaka kudi aye i bwa difuku dimo.” Shi tudingakanye būmi bwetu bukadikila pa myaka 70 nansha pa 80 na uno mumweno, bine i bwipi bininge! (2 Petelo 3:8; Mitōto 90:​4, 10) Nanshi, shi tumona bu kufikidila kwa milao ya Leza kumweka bu kubaije, tufwaninwe kwitabija musoñanya wa mupolofeto wa Leza wānene amba: “Nansha kīja [kitatyi kitungwe], kunga’kyo; ke-kintu kikāya binebine, kekikejepo, mhm.”​—Habakuka 2:3.

¹⁷ Le mwanda waka mafuku a mfulo ya ino ngikadilo endelela na kuvudila’ko kupita mwādi mulangila bavule? I na buluji bulumbuluke, bushintulula Petelo amba: “Aye Mfumwetu kējengapo pa mwanda-wamulao wandi, monka mufwatakenya bamobamo pa mwanda wa kwija, mhm; ino utūkijije mutyima pa[mwanda wa] bānwe, kasakilepo’mba, nansha umo ōneke, mhm, poso’mba, bonsololo bafikile pa kwalamuka pa mutyima.” (2 Petelo 3:9) Yehova usakila bantu biyampe. Ulangilanga būmi bwa bantu, pamo na mwanenena’mba: “Nkidipo na nsangaji nansha mityetye mu lufu lwa mupupakane, ehe; poso’nka mupupakane’wa āluke ku dishinda dyandi ne kumona būmi.” (Ezekyele 33:11) Omwanda tufwaninwe kwikala na kikulupiji amba mfulo ikāya, enka pa kitatyi kibwanine, ikāya kufikidija mpango ya Umpangi wetu wa buswe ne tunangu tonso!

Lelo i Bika Bikapita?

¹⁸ Yehova i musanswe mpata boba bamwingidila, omwanda ukafundula boba bonso bebamwesha malwa. (Mitōto 37:​9-​11, 29) Petelo wāyukile, pamo’nka na mwādi muyukile Polo, amba bonakani bukāyanga mu kitatyi kyakubulwa kutebwa’ko mutyima, omwanda i musoneke amba: “Difuku dya Yehova dikāyanga bwa ngivi; monka mo mukapityila madiulu ne mikungulo mikatampe mīne, ne b[intu bidi’mo] bīne bikasunguluka ku kyanga kikatampe, ne ntanda mīne ne bilongwa byayo bidi monka bikasok[olwa].” (2 Petelo 3:​10; 1 Tesalonika 5:2) Madiulu ne ntanda byotumona’bi kebyāonekelepo pa Dilobe, kadi kebikonekapo pa difuku dya Yehova. Shi kepano, i bika ‘bikapita’ nansha bikonakanibwa?

¹⁹ Mabikavu a bantu atādile muzo wa muntu pamo bwa “madiulu” akafula, ye monka mukafudila ne “ntanda” nayo, kushintulula ko kunena amba, bantu bakubulwa bwine Leza. Kekubulwe padi ino “mikungulo mikatampe” ilombola mukapityila madiulu bukidi. “Bintu bidi’mo” bibundile kitango kya dyalelo kya bantu boneke “bikasunguluka,” ke konakanibwa kadi. Kadi “ntanda,” kubadila’mo ne “bilongwa byayo bidi monka,” “bikasok[olwa].” Yehova ukalombola patōka bilongwa bibi bya bantu kitatyi kyakafudija ngikadilo ya ntanda yonsololo ku mfulo yayo.

Bambilai Meso Sōo ku Lukulupilo Lwenu

²⁰ Petelo unena’mba tufwaninwe kwikala bepāne ‘mu bilongwa bikōla ne bya bwine Leza, koku tutengele ne kulama mu ñeni amba difuku dya Yehova didi’ko,’ uno o muswelo mulumbuluke otufwaninwe kwilongolola ku bino bimbikita bīya kumeso’ku. Bine, uno ke mwandapo wa kwalakana! “Madiulu pa kutema’o mudilo, ne b[intu bidi’mo] bīne bikasunguluka ku kyanga kikatampe.” (2 Petelo 3:​11, 12) Kuno kuyuka kotwayuka amba bino bimbidikita bīya kumeso bisa kushilula, kufwaninwe kumweka mu bintu byonso byotulonga ne mu ñeni yotukala pa byotusaka kulonga.

²¹ Pano Petelo witulombola byobya bikapingakena pa ino ngikadilo ya kala, amba: “Nanshi bātwe, monka mwendele mwanda-wamulao wandi, tutengele madiulu mapya, ne ntanda īngi mipya mo mwikalanga boloke.” (2 Petelo 3:​13; Isaya 65:17) Eyōo! ne mityima ibatūka! Kidishitu ne baludiki nandi 144 000 bakabunda “madiulu” a umbikalo ‘umpya,’ ebiya bantu bakapanda ku mfulo ya ino ntanda bo bakabunda “ntanda īngi mipya.”​—1 Yoano 2:​17; Kusokwelwa 5:​9, 10; 14:​1, 3.

Lamai Mulangwe wa Kupelakana ne Bu-Ujila

²² Petelo wendelela amba: “Penepo kadi, bānwe baswedibwe, byo mutengele bine bino’bi, taimo mityima’mba mukatānwe mu talala, nyā, bakubulwa kiko, nansha kakoba kēne kakutopeka mu meso andi. Kadi telai bitupu amba, kutūkija mutyima kwa Mfumwetu lo lupandilo.” Tutengelei na kwabila bikāya kumeso, kino kitatyi kitompola bantu amba difuku dya Yehova dibaije kwiya mpika, batwe tumonei’kyo bu kiyukeno kya kitūkijetyima kya Leza, kulonga namino kuketwepukija kiko nansha kakoba ko-konso ka kumushipiditu. Ino, kudi kyaka! Petelo udyumuna’mba mu bilembwa bya “mwanetu Polo muswedibwe . . . e mo mudi ne bimobimo bikola pa kwivwana’byo, byakunyengakanya ku bakubulwa ñeni ne kininga, monka mo balongele ku bisonekwa bikwabo, ne kwionakanya kwabo ponka.”​—2 Petelo 3:​14-​16.

²³ Kyabine, bafundiji babubela bādi banyengakanya bilembwa bya Polo pa mwanda utala buntu bwa Leza, bebingidija mwanda wa kubingija mwiendelejo wabo moneke. Padi Petelo wādi na uno mwanda mu ñeni paādi usoneka uno musoñanya: “E ponka, bānwe baswedibwe, byo umbapu kuyūka kala bīne bino’bi, dyumukai mwanda wa kutyina’mba, pa kuselwa kwa kutūpatūpa kwa babi, mwakapona ku bukankamane bwenu.” Kupwa wafudija mukanda wandi na kusoñanya’mba: “Ino kadi mwikale kutama umbuntu, ne mu ñeni [buyuki, NW] ya Mfumwetu Umpandiji Yesu Kidishitu.”​—2 Petelo 3:​17, 18.

²⁴ I kimweke patōka’mba, Petelo usaka kukankamika banababo. Wabila bonso bekale na ngikadilo yadi na uno Kamoni wakikōkeji wa myaka 82 utelelwe kunyuma, wanene amba: “Būmi bwami budi pamo’nka bwa bwādi na mutumibwa [Petelo] wāsoñenye amba, ‘lamai mu ñeni yenu amba difuku dya Yehova didi’ko.’ Monanga nyeke ntanda impya ilailwe bu ‘kintu kyabine nansha byokeyamwekele.’ ” Bine, twikalei batwe bonso na būmi bwa uno muswelo.

Lelo Ukalondolola Namani?

◻ Lelo ‘kulama mu ñeni’ difuku dya Yehova kishintulula kika?

◻ Le bakibengo bapumpunyanga bika, ne mwanda waka?

◻ Bakibengo bafutululanga bene Kidishitu bakikōkeji pa buluji’ka?

◻ I mumweno’ka otufwaninwe kwikala nao?

[Bipangujo bya Kifundwa]

 1. Lelo i mulangwe’ka wa kupelakana wādi na mwine Kidishitu umo wa mu kino kitatyi?

 2. Lelo kulama mu ñeni difuku dya Yehova kishintulula kika?

 3. Lelo i kika kyātonwene Petelo ekale kupāna madingi atala pa difuku dya Yehova?

 4. Lelo Petelo usaka tuvuluke bika?

 5. I bika byādi binena bapolofeto bamobamo bitala pa difuku dya Yehova?

 6. I binenwa’ka bya Kidishitu ne bya batumibwa bandi bitupāna kitōkeji pa difuku dya Yehova?

7, 8. (a) Lelo i bantu ba muswelo’ka bafutululanga misapu ya bidyumu bya Leza? (b) Lelo bakibengo banenanga namani?

9. (a) Mwanda waka bakibengo batompanga kufutulula mulangwe wa kupelakana uvudile mu Kinenwa kya Leza? (b) Kulama mu ñeni difuku dya Yehova i ngabo kotudi muswelo’ka?

10. I muswelo’ka ulombola Petelo amba bakibengo kebadipo na bubinga?

11. Le i kiyumbye’ka kyādi na bene Kidishitu babajinji mu myanda itala kutengela kwabo kyālengeje bamobamo bebafutulule?

12. Lelo i muswelo’ka wilombwele Kinenwa kya Leza bu kikulupilwa mu myanda ya bupolofeto bwakyo butala pa “difuku dya Yehova”?

13. I kimfwa’ka kya kala kilombola amba ino ngikadilo ya bintu idi na mfulo yayo binebine?

14. Mwanda waka tufwaninwe kwikala na kikulupiji amba ano otudi’mo pano i “mafuku a kumfulo”?

15. Nansha byāletele Yesu kidyumu, ino bene Kidishitu bāshele kutūlwa pa matompo a bika?

16. Lelo i kya tunangu tute mutyima ku musoñanya’ka?

17. Nansha byenda bivudila’ko mafuku a ku mfulo kupita mwadi mulangila bavule, ino batwe i kika kyotufwaninwe kukulupila?

18, 19. (a) Mwanda waka Yehova i musumininwe konakanya ino ngikadilo ya bintu? (b) Petelo ulombola amba mfulo ya ino ngikadilo ikekala namani, ne i bika bikonakanibwa fututu?

20. Lelo buyuki bwetu butala pa bimbidikita bīya kumeso’ku bufwaninwe kwikala na lupusa’ka potudi?

21. Le i bika bikapingakena pa madiulu ne ntanda bidi’ko pano?

22. (a) I kika kiketukwasha twepuke kiko nansha kakoba ko-konso ka kumushipiditu? (b) Lelo i kyaka’ka kitudyumuna’ko Petelo?

23. Petelo wafule na musoñanya’ka?

24. I ngikadilo’ka ifwaninwe kwikala na bengidi bonso ba Yehova?

[Kifwatulo pa paje 30]

Lamai nyeke mu ñeni difuku dya Yehova . . .

[Kifwatulo pa paje 31]

. . . ne ntanda impya ikalonda’po