SHAPITA 1
“Buno Namino Bo Buswe bwa Leza”
“Mwanda buno namino bo buswe bwa Leza, amba tulame mbila yandi; kadi mbila yandi keilēmangapo, aa.”—1 YOANO 5:3.
1, 2. Lelo i kika kikutonona uswe Leza?
LELO uswile Leza? Shi kodi kala mwipāne kudi Yehova Leza, nabya ukalondolola na mutyima umo amba muswile—ne bidi na buluji! Na bubine, i kyendele’mo kotudi kuswa Yehova. Tuswele Leza mwanda aye wituswele. Bible unena’po namino amba: “Batwe, tusenswe, mwanda aye [Yehova] wetusenswe dibajinji.”—1 Yoano 4:19.
2 Yehova ye washilwile kwituswa. Wetupele kīkalo kilumbuluke, ke ntanda kadi. Witupanga ne byonso bitusakilwa ku ngitu. (Mateo 5:43-48) Nakampata witupanga bisakibwa bya ku mushipiditu. I mwitupe Bible, Kinenwa kyandi. Ne kadi, usakanga tumulombe koku tukulupile amba usa kwitwimvwana ne kwitupa wandi mushipiditu ujila witukwashe. (Ñimbo 65:2; Luka 11:13) Kutabuka bino byonso, wātumine wandi Mwana wa bulēme ekale ke Kinkūlwa amba tukūlwe ku bubi ne lufu. Buno shabo bo buswe bukatampe’po kashā bwituswele Yehova!—Tanga Yoano 3:16; Loma 5:8.
3. (a) Pa kwilama mu buswe bwa Leza, le i bika byotusakilwa kulonga? (b) Le i kipangujo’ka kya mvubu kyotufwaninwe kwiipangula, ne i kwepi kotukatana malondololo?
3 Yehova usakanga tumwene mu buswe bwandi nyeke ne nyeke. Inoko, i muntu mwine wa kutonga shi ukamwena’mo nansha ukaleka kumwena’mo. Kinenwa kya Leza kitukankamika amba: “[Mwilamei] mu buswe bwa Leza . . . pa mwanda wa būmi bwa nyeke.” (Yude 21) Kunena amba “mwilame” kudi na mulangwe wa kushadidila mu buswe bwa Leza, ko kunena’mba tusakilwa kulonga’po kintu. Tunenwe kwitaba netu ku buswe bwandi mu miswelo mimweke. Penepa kipangujo kya mvubu nakampata kyotufwaninwe kwiipangula i kino, ‘Nkalombola namani amba nswele Leza?’ Kilondololwa kitanwa mu binenwa bya ku mushipiditu byānene mutumibwa Yoano amba: “Buno namino bo buswe bwa Leza, amba tulame mbila yandi; kadi mbila yandi keilēmangapo, aa.” (1 Yoano 5:3) Shi ke pano, i biyampe tubandaule na katentekeji buluji bwa bino bishima, ke-pantu tusaka kulombola Leza motumuswidile.
“BUNO NAMINO BO BUSWE BWA LEZA”
4, 5. (a) Lelo binenwa “buswe bwa Leza” bifunkila pa bika? (b) Shintulula mowashilwidile kuswa Yehova mu mutyima obe.
4 “Buswe bwa Leza”—le mutumibwa Yoano wādi ulanga bika pa kulemba bino binenwa? Bino binenwa kebifunkilapo pa buswe bwituswele Leza, ino i pa buswe botumuswele batwe. Lelo ubavuluka powashilwile kuswa Yehova mu mutyima obe?
5 Langa’po bidi, powashilwile kwifunda bubinebine butala padi Yehova ne mpango yandi ne kushilula kulombola lwitabijo. Waivwanije amba nansha byodi kipya-mambo mupaluke kudi Leza tamba’tu ubutulwa, ino Yehova kupityila kudi Kidishitu i mukupe muswelo wa kufikila pa bubwaninine bwājimije Adama ne wa kupyana būmi bwa nyeke. (Mateo 20:28; Loma 5:12, 18) Penepo washilula kutendela bukatampe bwa kitapwa kyāpēne Yehova pa kutuma wandi Mwana mulēme āye kukufwila. Mutyima wakukunkile, washilula kuswa Leza mwanda wamwene buno buswe bukatampe bwakuswele.—Tanga 1 Yoano 4:9, 10.
6. Lelo buswe bwa binebine bumwekanga namani, ne kuswa Leza i kukulengeje ulonge bika?
6 Inoko ino yadi’tu ngalwilo ya kuswa Yehova bya binebine. Mwanda kuswa kwine ke kwa mu malangopo’tu nansha kwa ku kanwa bitupu, mhm. Kuswa Leza bya binebine kulombanga bivule kupita’ko’tu kunena’mba, “Nswele Yehova.” Monka mwikadile lwitabijo, ne buswe bwa bine nabo bumwekanga mu bintu byobwitutonona tulonge. (Yakoba 2:26) Kunena na bubine, buswe bumwekelanga mu bilongwa bisangaja yewa mwine otuswile. O mwanda buswe boswele Yehova pobwaadile miji mu mutyima obe, bwakukunkile wiendeje mu muswelo usangaja Shobe wa mūlu. Lelo wi Kamoni mubatyijibwe? Shi i amo, kisanso kyobe kikatampe ne kwipāna byo byakulengeje utyibe buno butyibi bwa mvubu mpata umbūmi. Wepēne kudi Yehova mwanda wa kulonga kiswa-mutyima kyandi, ne kulombola kuno kwipāna patōka na kubatyijibwa. (Tanga Loma 14:7, 8.) Kuvuija ino mpiko kudi Yehova kulomba ne kulonga kintu kikwabo kitelele mutumibwa Yoano.
“TULAME MBILA YANDI”
7. Le i mbila’ka imoimo ya Leza, kadi kwiilama i ne kulonga bika?
7 Yoano ushintulula kuswa Leza amba: “Tulame mbila yandi.” Le mbila ya Leza i mbila’ka? Yehova witupele mbila mipotoloke mu Bible, Kinenwa kyandi. Kimfwa, i mupeleje bilongwa pamo bwa bunkolwankolwa, busekese, kutōta bankishi, bwivi, ne bubela. (1 Kodinda 5:11; 6:18; 10:14; Efisesa 4:28; Kolose 3:9) Kulama mbila ya Leza i ne kwikala na būmi bukwatañene na misoñanya ya mu mwikadilo ilombwelwe patōkelela mu Bible.
8, 9. Lelo tukayuka namani byobya bisangaja Yehova mu myanda keidipo na kijila kinenwe patōkelela mu Bible? Leta kimfwa.
8 Inoko, pa kusangaja Yehova tufwaninwe kulonga bivule, ke enkapo kukōkela ku mbila ilombwelwe patōkelela. Yehova ketūminijangapo kulonda mbila yandi mu kanda ne kanda kotulonga difuku ne difuku mu būmi bwetu. Mu būmi bwetu bwa difuku ne difuku, tutanwanga na myanda mivule keidipo na mbila minenwe patōkelela mu Bible. Mu bitatyi bya uno muswelo, tukayuka namani byobya bisangaja Yehova? Eyo, Bible ulombola patōkelela mulangilo wa Leza. Shi twifunda Bible, nabya tukayuka biswele Yehova ne byashikilwe. (Tanga Ñimbo 97:10; Nkindi 6:16-19) Tukanañuna milangwe ne bilongwa byasaka. Potwenda tuyukila’ko bumuntu ne mashinda a Yehova, po pene ketwitabija milangwe yandi iludike butyibi botukwata ne bilongwa byetu. Nanshi nansha ke mu myanda keidipo na kijila kilombwelwe patōkelela mu Bible, tukekala tujingulula “kiswa-mutyima kya Yehova i kyepi.”—Efisesa 5:17.
9 Kimfwa, Bible kaletelepo kijila kipeleja kutala mafilime nansha televijo ilombola bikungulu ne busekese. Ino na bubine, le tusakilwa enka betupe kijila kipotoloke kipeleja kutala bino bintu? Tuyukile mumwena Yehova bino bintu. Kinenwa kyandi kitulombola patōkelela amba: “[Yewa] uswele bikungulu bya bulobo muya [wa Yehova] ushikilwe’ye.” (Ñimbo 11:5) Kadi amba: “Leza ukatyibilanga ba busekese ne ba makoji mambo.” (Bahebelu 13:4) Shi tulangulukila pa bino binenwa bya ku bukomo bwa mushipiditu, tukajingulula kisaka Yehova i kyepi. Shi ke pano, tupelanga kwipwija mukose na kubandila bifwatulo bya bilongwa bishikilwe Leza wetu. Tuyukile amba Yehova usangalanga shi wetumone tupela kwipwija mukose kwa kiboja kumwenwe mu ino ntanda amba ke kubipo.a
10, 11. Mwanda waka tutoñanga kukōkela Yehova, ne tumukōkelanga muswelo’ka?
10 Lelo i kika kine kyotulamina mbila ya Leza? Mwanda waka tusaka kwiendeja difuku ne difuku mungya byotuyukile bu o mulangilo wa Leza? Ketutoñengapo’tu kukōkela mwanda wa kutyina mfuto nansha kufikilwa na makambakano afikilanga boba bapumpunya kiswa-mutyima kya Leza. (Ngalatea 6:7) Ino tumonanga amba kukōkela Yehova o muswelo muyampe wa kulombola amba tumuswele. Nanshi tusakanga Yehova etwitabije na nsangaji pamo bwa mwana usaka kwitabijibwa na shandi. (Ñimbo 5:12) Aye i Tata, netu tumuswile. Kekudipo kintu kitusangaja ne kitupa kuloelelwa pamo bwa kuyuka amba tudi na mwikadilo wa umbūmi ‘ukamonwa biyampe na Yehova.’—Nkindi 12:2.
11 Penepo ketukōkelangapo na mutyima kanyonga, nansha kukōkela enka byotusaka, nansha amba poso betulongele kintu kampanda.b Ketusañunangapo ne kutonga kukōkela enka byobya bitupēlela nansha byobya kebitukolejapo. Inoko batwe twi “bakōkele na mutyima umo.” (Loma 6:17) Twitenenanga pamo bwa mulembi wāsonekele mutōto udi mu Bible amba: “Nkēsangajanga mu misoñanya yobe, yo naswa.” (Ñimbo 119:47) Bine, tuswele kukōkela Yehova. Tuyukile amba aye ye ufwaninwe—kadi ye ulomba—tumukōkele mu byonso ne na mutyima onso. (Kupituluka 12:32) Tusakanga Yehova etutele na mutelelwe Noa mu Kinenwa kyandi. Bible unena pangala pa uno mukulutuba wa kikōkeji, wāswele Leza na kumukōkela mu bula bwa makumi a myaka amba: “Noa walonga namino monso mwamusoñaninye Leza, e monka mwālongele.”—Ngalwilo 6:22.
12. Le i kitatyi’ka kisangelanga Yehova kikōkeji kyetu?
12 Lelo Yehova wiimvwananga namani shi tubamukōkela na mutyima tō? Kinenwa kyandi kinena’mba kulonga namino ko “kusangaja mutyima” wandi. (Nkindi 27:11) Lelo bine kikōkeji kyetu kisangajanga mutyima wa Mfumu Mubikadi wa diulu ne ntanda? I bine, kimusangajanga—kadi udi na bubinga bwa kusangela! Yehova wētupangile na bwanapabo bwa kulanga. Ko kunena’mba tudi na bwanapabo bwa kutonga; tukokeja kutonga kukōkela Leza nansha kupela kumukōkela. (Kupituluka 30:15, 16, 19, 20) Shi tutonge kukōkela Yehova na mutyima tō ne shi kine kitutonona tumukōkele i buswe bukatampe botumuswele, nabya Tata wetu wa mūlu ukasangala ne kuloelelwa. (Nkindi 11:20) Ne kadi tutoñanga kwikala na būmi bulumbuluke.
“MBILA YANDI KEILĒMANGAPO”
13, 14. I kika kinenenwa’mba “mbila [ya Leza] keilēmangapo”? Leta kimfwa.
13 Mutumibwa Yoano witulombola bintu bitukulupija pa bitulomba Yehova amba: “Mbila yandi keilēmangapo, aa.” Bitulomba Yehova i bifwaninwe, ke bya kasusupo.c Bijila byandi ke bitabukepo bukomo, bikankalwa bantu ba kubulwa kubwaninina kukōkela’byo.
14 Tulete’po kimfwa. Mulunda nobe wa pa mutyima wakulombe ukamukwashe’ko kuvilula bintu. Kudi masanduku mavule a kusela. Amo i aselwa bunka, ino makwabo nao alēma alomba kutekunwa bubidi. Mulunda nobe watonge’po masanduku asaka umuselele. Lelo ukakutongela oa ayukile’mba alēmanga bininge? Mhm. Kakasakepo wisanshije na kusela’o bunka. Mo monka, ne Leza wetu wa buswe ne kanye ketupangapo mbila itukomena bininge kulama. (Kupituluka 30:11-14) Kabwanyapo nansha dimo kwitunena tusele kiselwa kilēma uno muswelo. Yehova uyukile pafudile bukomo bwetu, ke-muntu “uyūkile ngitu yetu; witunena’mba, i luvumbi.”—Ñimbo 103:14.
15. Mwanda waka tukulupile’mba mbila ya Yehova idi’ko mwanda wa kamweno ketu?
15 Mbila ya Yehova keilēmangapo nansha dimo; idi’ko mwanda wa kamweno ketu. (Tanga Isaya 48:17.) O mwanda Mosesa wānene Isalela wa kala’mba: “Yehova wetusoñenye kulonga bitungo bino byonso, kwakamwa Yehova Leza wetu, mwanda wa kumona buyampe bwetu nyeke, amba etwikadije bomi, pamo na dyalelo dino’di kadi.” (Kupituluka 6:24) Netu tukulupile’mba Yehova witupele bijila byandi mwanda wa tumwene’mo kamweno mafuku onso nyeke. Bine, i kutupu kyaetusanshijija. Yehova i Leza wa ñeni keidi mfulo. (Loma 11:33) O mwanda uyukile byotusakilwa. Kadi Yehova i kilomboji kine kya buswe. (1 Yoano 4:8) Buswe, mwikadilo wandi mwinemwine, bo buludika byonso byanenanga ne byaloñanga. Po pene pemanine bijila byapele bengidi bandi.
16. Mwanda waka tukokeja kwendelela na kukōkela nansha byotulwa na lupusa lwa ino ntanda myoneke ne lwa ngitu yetu ya kubulwa kubwaninina?
16 Ke kunenapo amba kukōkela Leza i mwanda upēla. Tufwaninwe kulwa na lupusa lwa ino ntanda myoneke, “idi mu makasa a yewa umbi.” (1 Yoano 5:19) Tufwaninwe kadi ne kulwa na ngitu ya kubulwa kubwaninina itutonona tujilule bijila bya Leza. (Loma 7:21-25) Inoko, buswe botuswele Leza bukanekenya. Yehova weselanga boba bonso basaka kulombola’mba bamuswele kupityila ku kikōkeji kyabo. Upānanga mushipiditu wandi ujila “ku boba bamukōkele bu mulopwe.” (Bilongwa 5:32) Uno mushipiditu ulupulanga bipa bilumbuluke motudi—ngikadila miyampe iketukwasha twendelele na kukōkela.—Ngalatea 5:22, 23.
17, 18. (a) Lelo i bika byotukabandaula mu kino kitabo, ne kitatyi kyotubandaula’byo, i bika byotufwaninwe kulama mu ñeni? (b) I bika bikesambilwa’po mu shapita ulonda’ko?
17 Tukabandaula mu kino kitabo mbila ne misoñanya ya Yehova ne bilomboji bikwabo bya mwikadile kiswa-mutyima kyandi. Potubandaula’byo, tufwaninwe kulama mu ñeni myanda kampanda ya mvubu. Tuvulukei amba Yehova ketuningilangapo kukōkela bijila ne misoñanya yandi; usakanga tukōkele ku kusaka ne na mutyima tō. Ketwakivulaminwai amba Yehova usakanga twikale na būmi bwituletela madyese tamba pano kadi bwitutwala ku būmi bwa nyeke. Ne kadi tumonei kikōkeji kyetu kya na mutyima onso mokikadile binebine—bu muswelo mulumbuluke wa kulombola Yehova motumuswidile.
18 Yehova, mu buswe bwandi, i mwitupe mutyima wa mundamunda mwanda wa kwitukwasha tuyuke kujingulula kiya ne kibi. Ino pa kusaka’mba uno mutyima wa mundamunda wikale bu kalombwe kakulupilwa, tufwaninwe kwiufundija, monka musa kulombwela’kyo shapita ulonda’ko.
b Nansha ke mishipiditu imbi mine ikōkelanga na mutyima kanyonga. Yesu paānene bandemona kulupuka mu muntu, bāfudile ku kwitabija lupusa lwandi ne kumukōkela, ino kusaka mpika.—Mako 1:27; 5:7-13.
c Kishima kya Kingidiki kyalamwinwe bu ‘kilēma’ mu 1 Yoano 5:3 i kyalamunwe bu ‘kya kasusu’ mu Bilongwa 20:29, 30 ne kifunkila pa batupondo ba mutyima mūmu “bakesamba bintu binyengakane” ne kukimba kujimija bakwabo.