‘Lwilai Nakampata Luno Lwitabijo’!
“[Mwikale] kulwila nakampata kuno kwitabija kwafikijibwe dimo dyonka kudi bapandulwemo.”—YUDE 3.
BASHIDIKA badi mu bulwi bekalanga nyeke na būmi bukomo. Langa’po bidi, wi muvwale ñonga, wenda lwendo lwa makilometele keabadika mu lupēpo lwishileshile, wenda utyumwina mu manwi malwa onso a mfuto ya kwifunda mwa kwelela bisongo, ne mwa kwipandijija ku byaka bya miswelo yonso bileta lufu. Eyo, bene Kidishitu babine kebeelangapo mu malwi elwa mizo. (Isaya 2:2-4; Yoano 17:14) Ino ketufwaninwepo kwilwa’mba tudi mu bulwi bwa muswelo mukwabo. Satana i mushikwe ne pa mfulo Yesu Kidishitu ne balondi bandi badi pano pantanda. (Kusokwelwa 12:17) Nanshi bonso batyipile lukwembo lwa kwingidila Yehova Leza badi ku mukuku wa bashidika betabije kulwa bulwi bwa kumushipiditu.—2 Kodinda 10:4.
2 O mwanda Yude, mwanabo na Yesu wa munda mwa inandi, usonekele’mba: “Bānwe baswebwe, popa po nakidi ntele mutyima biyampe kwimusonekela lupandilo lwa bonso, naningijibwa kwimusonekela kwimwisashila kulwila nakampata kuno kwitabija kwafikijibwe dimo dyonka kudi bapandulwemo.” (Yude 3) Yude pasoñenye bene Kidishitu “kulwila nakampata,” i mwingidije muneneno mukwatañane na bishima “kulwa na lufu.” Bine, buno i bulwi bukomo, bwa ufwile wafwa! Lelo umonanga kitatyi kimo amba i bikomo kūminina mu buno bulwi? Mukanda mwīpi wa Yude, ao’ko wa bukomo, ubwanya kwitukwasha pa kino. Witusoñanya kwilama ku busekese, kulēmeka balupusa batūdilwe’ko na Leza, ne kwiubija mu buswe bwandi. Tutalei i muswelo’ka otubwanya kwingidija ano madingi.
Mwilamei ku Busekese
3 Yude wāmwene amba, mu balunda nandi bene Kidishitu, ke bonsopo babwanya kunekenya bulwi bwa kulwa na Satana. Papo luombe lwādi mu ngikadilo isakilwa bukwashi bwa bukidi. Mwanda wa bantu boneke ‘bēkujije umbukata,’ pamo na musonekele Yude. Bano bantu bādi bakankamika busekese bwa munshimunshi. Bābingija na bunwa bilongwa byabo, ‘bālamuna buntu bwa Leza wetu ke byakulondalonda bya mutyima umbi.’ (Yude 4) Padi bādi balanga pamo bwa batupondo ba kala, amba shi muntu apye mambo mavule, nankyo ukatambula buntu bwa Leza nabo buvule—nanshi, i biyampe kulongelela’tu bubi buvule! Padi kadi bāfudile ku mulangwe wa’mba Leza wakanye kabwanyapo kwibapa mfuto. Mu bino byonso, bādi beongola.—1 Kodinda 3:19.
4 Yude utopeka ino milangilo mibi na kutela bifwa bisatu bya butyibi bwa Yehova bwaātyibile mu bitatyi bya kala: pa bene Isalela bādi “bakubulwa kwitabija”; pa “bamwikeulu . . . bashīle mu kīkalo kya abo bene” mwanda wa kusambakana na bana-bakaji; ne pa ba mu Sodoma ne Ngomola, bēpēne “ku busekese ku muswelo wabo umo onka, ne kulonda mu ngitu īngi.” (Yude 5-7; Ngalwilo 6:2-4; 19:4-25; Umbadilo 14:35) Mu mwanda umo ne umo, Yehova wāfikidije butyibi bwa kikonge pa banonga-bubi.
5 Kupwa, Yude wisambila pa butyibi bwa kala na kala. Utela bupolofeto bwa Enoke—kisonekwa kekitanwa pa kifuko kikwabo mu Bisonekwa bya ku bukomo bwa mushipiditu.a (Yude 14, 15) Enoke wānenene kala pa kitatyi kikatyibila Yehova bantu bonso bakubulwa bwine Leza nsambu pa bilongwa byabo byampikwa bwine Leza. Kintu kikatampe pano i kunena kunene Enoke butyibi bwa Leza pamo bwa abo ke bupwe kala kufikidila. Bantu bavule bāpunikile Enoke bininge, kupwa ke Noa, ino bano bakibengo bonso bāpitwilwe na Dilobe dya ntanda yonso.
6 Mwanda waka Yude wāsonekele buno butyibi bwa Leza? Mwanda wādi uyukile amba, bamobamo bādi belungile na bipwilo bya bwine Kidishitu mu andi mafuku, ino abo kadi bālonga bubi bwamunyanji, bufwaninwe mfuto pamo’nka bwa bobwa bwākolomwene butyibi mu mafuku a kala. O mwanda Yude usonekele amba bipwilo byādi bisakilwa kuvulujibwa bubinebine bumobumo bwa pa kitako bwa kumushipiditu. (Yude 5) Bālengelwe’ko kuvuluka’mba Yehova Leza wādi umona byobādi balonga. Bine, aye umonanga bengidi bandi ponso pobajilula bijila byandi ku kusaka, besubija ne kusubija bakwabo disubi. (Nkindi 15:3) Bino bilongwa bimufityijanga mutyima mpata. (Ngalwilo 6:6; Mitōto 78:40) I mulangwe ulenga moyo pa kuyuka’mba batwe bantu’tu tukokeja kukalaja Mfumu Mulopwe wa diulu ne ntanda. Witutalanga difuku ne difuku, po-ponso potuloñanga bukomo bwa kulonda matabula a wandi Mwana Yesu Kidishitu, mwiendelejo wetu wikalanga usangaja mutyima wandi. Nanshi, ketufwaninwepo nansha dimo kutenekwa na byotuvulujibwa, pamo bwa bino binene Yude, ino tufwaninwe kwibita mutyima.—Nkindi 27:11; 1 Petelo 2:21.
7 Yehova katalangapo’nka na meso bitupu, ino udi ne kyaloñanga’po. Aye i Leza wa boloke, upananga mfuto ku banonga-bibi—nansha dyuba kedikapone. (1 Temote 5:24) Boba bafwatakanyanga’mba butyibi bwandi bwādi’nka bwa mu myaka ya kala, dyalelo kakitelepo mutyima ku bubi, bekobakanyanga abo bene. Bine, i kya mvubu mpata ku yewa yense ulonga busekese dyalelo kukimba lubilo bukwashi kudi bakulumpe bene Kidishitu! (Yakoba 5:14, 15) Batwe bonso tudyumunwanga ku kyaka kya busekese mu bulwi bwetu bwa kumushipiditu. Mwaka ne mwaka i kyamalwa—bantu bapangwa umbukata mwetu, bavule i pa mwanda wa busekese bobalongele pambulwa kwisāsa. Tufwaninwe kutyipa lukwembo byabinebine mwa kunekenyenya matompo onso ashilula kwitukokela ku luno lwendo.—Enzankanya na Mateo 26:41.
Lēmekai Balupusa Batūdilwe na Leza
8 Kikambija kikwabo kilombola Yude i kubulwa bulēme ku balupusa batūdilwe na Leza. Kifwa, mu vese 8, utopeka bano babi bamo bonka amba kebo “kubenga bene bakatampe bene.” Lelo bano “bakatampe bene” bādi bāni? Bādi bantu bakubulwa kubwaninina, ino abo na biselwa byēbapelwe na mushipiditu sandu wa Yehova. Kifwa, bipwilo byādi na bakulumpe, bāpelwe kiselwa kya kukumba luombe lwa Leza. (1 Petelo 5:2) Kwādi kadi ne batadi bendakana, pamo bwa mutumibwa Polo. Ne kitango kya bakulumpe kyādi mu Yelusalema, kyādi kingila bu kitango kyendeji, kikala ñeni ya kulondwa mu kipwilo kyonsololo kya bwine Kidishitu. (Bilongwa 15:6) Yude wādi uselele mutyima kūlu bininge, mwanda bamobamo mu kipwilo bādi babenga bana-balume ba uno muswelo ne kwibatuka.
9 Pa kusokwela patōka ino mīsambo yampikwa bulēme, Yude utela mu vese 11 bifwa bikwabo bisatu bu pa kuvulukila: Kena, Balame, ne Kola. Kena wāpumpwinye madingi a buswe āmupele Yehova, wāendelela na mushikwa wa butapani. (Ngalwilo 4:4-8) Balame wādyumwinwe bidyumu bivule byālupukile ku nsulo itabukile bantu—wānenwa ne na kimbulu kyandi! Ino Balame wāendelela na kukwatyila bantu ba Leza nkuku mwanda wa kwandi kwisakila. (Umbadilo 22:28, 32-34; Kupituluka 23:5) Kola wādi na kyandi kiselwa kya madyese, ino kātondelwe’kyopo. Wālengeja bantu batombokele Mosesa, muntu mukōkele kutabuka bonso ba pano panshi.—Umbadilo 12:3; 16:1-3, 32.
10 Bine, bino bifwa bitufundija kwivwana madingi ne kulēmeka boba bengidijibwa na Yehova mu madyese a biselwa! (Bahebelu 13:17) I kipēla mpata kuboya kilubo mu bakulumpe batongelwe, mwanda i bantu bakubulwa kubwaninina pamo’nka bwa batwe. Ino shi twimanine’nka pa bilubo byabo ne kwibapēlula, mwene tukafula ku “kubenga bene bakatampe bene”? Yude utela mu vese 10 boba “babengele bintu byonso byo kebayūkilepo.” Kyaba kimo, bamo bafutululanga mbila ikwatwa na kitango kya bakulumpe nansha na komite wa butyibi. Ino, abo ke badingidipo bayukile twanda tonso tubandaulanga bakulumpe kumeso kwa kufikila pa mbila kampanda. Penepo kyobabengelañena pa bintu byokebapotolwele i kika? (Nkindi 18:13) Boba batembaula myanda mibi uno muswelo babwanya kuleta nkalañani mu kipwilo ne kadi bakokeja kudingakanibwa na “mabwe mafyame” munshi mwa mema, aleta kyaka mu kukongakena pamo kwa bana na bana betabije. (Yude 12, 16, 19) Ketufwaninwepo kutūla bakwetu mu kyaka kya kumushipiditu. Ino tusumininwei batwe bonso kukwata na mutyika bano bana-balume bapelwe kiselwa kya mwingilo mukomo, bepānīne luombe lwa Leza.—1 Temote 5:17.
11 Yude utela kifwa kya muntu umo wādi ulēmekele senene boba bāpelwe lupusa. Usonekele’mba: “Aye Mikele, mwikeulu mukatampe mwine, po badi balwila na dyabola, bēpatanya pa lufu lwa Mosesa, kasomwenwepo kumujingulula kyakumujingulula kyakibengo, mhm, ino wanenene’mba: Yehova akudingile madingi.” (Yude 9) Ino nsekununi ikunka ku mutyima, isekunwinwe’nka na Yude mu Bisonekwa bya ku bukomo bwa mushipiditu, itufundija bintu bibidi bikatampe. Ku mutamba umo, itufundija kulekela Yehova butyibi. Satana wāsakile kwingidija bibi umbidi wa Mosesa, muntu wakikōkeji mwanda wa kutumbija mutōtelo wa bubela. Yoya yo nshikani! Ino Mikele muyuke kwityepeja wēshisa kumutyibila butyibi, mwanda i enka Yehova kasuku kandi ye udi na luno lupusa. Lelo batwe bantu ke pepi, tufwaninwe kwishisa kutyibila butyibi bantu bakikōkeji bekankila kwingidila Yehova.
12 Ku mutamba mukwabo, boba badi na lupusa kampanda pa kipwilo bakokeja kuboila ñeni kudi Mikele. Eyo, nansha Mikele byaādi “mwikeulu mukatampe,” mfumu wa bamwikeulu bonso, ino kātompelepo kwingidija bibi lupusa lwandi, nansha bamukolomwene. Bakulumpe bakikōkeji balondanga bininge kino kifwa, mwanda bayukile amba kwingidija bibi lupusa lwabo i kubulwa bulēme ku bubikadi bwa Yehova bwabikele peulu pa byonso. Mukanda wa Yude udi na bintu bivule bitala pa bantu bafwaninwe kulēmekwa mu bipwilo ino abo bengidija bityani lupusa lwabo. Kifwa, mu vese wa 12 kutūla ku wa 14, Yude i musoneke matope a kutuluja “bakumbi bakwidisha abo bene ne moyo mpika.” (Enzankanya na Ezekyele 34:7-10.) Mu muneneno mukwabo, kintu kibajinji kyobādi basaka i kumwena’mo bidi abo bene, ke luombepo lwa Yehova. Dyalelo bakulumpe bakokeja kudyumukila pa bino bifwa bityani. Bine, binenwa bya Yude pano bilombola na lupaka muswelo oketufwaninwepo kwikala. Wivwane tuponene mu kwisakila konkakonka, nankyo ketukidipo bashidika ba Kidishitu; ketudi bantu balwila kamweno ka batwe bene. Nanshi batwe bonso tukwatañanei na byānene Yesu, amba: “Dyese dyakupana ditabukile dyakupebwa.”—Bilongwa 20:35.
‘Mwilamei Monka mu Buswe bwa Leza’
13 Yude uleta ano madingi a kyanga kubwipi na ku mfulo kwa mukanda wandi, amba: ‘Mwiubijei monka mu buswe bwa Leza.’ (Yude 21) Kekudipo kintu kibwanya kwitupa bukomo bwa kwimanija mu bulwi bwa bwine Kidishitu kipityile kwikala nyeke bantu bamwena biyampe mu buswe bwa Yehova Leza. Mwanda ngikadilo mikatampe ya Yehova i buswe. (1 Yoano 4:8) Mutumibwa Polo wātumine bene Kidishitu ba mu Loma mukanda’mba: “Ami ne musumininwe byamwiko, na’mba: Nansha lufu, nansha būmi, nansha bamwikeulu, nansha bēne bakatampe bene, nansha bintu bidipo panopano, nansha bikāyako kumeso, nansha bilobo, nansha bula bwa mūlu, nansha bula bwa panshi, nansha kipangwa kikwabo, shi kika, shi kika, kikamona mwakwitukalañanya [na buswe b]wa Leza, [b]udi mudi Kidishitu Yesu Mfumwetu.” (Loma 8:38, 39) Lelo i muswelo’ka otukokeja kwikala nyeke mu buno buswe? Ivwana miswelo isatu yotukokeja kwikala’mo, mungya kunena kwa Yude.
14 Umbajinji, Yude witulombola twendelele kwitamija batwe bene mu “kwitabija kwe[tu] kukola.” (Yude 20) Monka motwekimwenine mu kishinte kyabadikile, uno i mwanda wa kulonga nyeke. Tudi pamo bwa mobo asakilwa bipanda bya kwiashimatyija, mwa kwiatunyinya bintu byonso bibi bikokeja kwiafikila. (Enzankanya na Mateo 7:24, 25.) Nanshi ke biyampepo kwikulupila bipitepite. Ino tutalei i pepi potukokeja kwitamija mu kyalwilo kya lwitabijo lwetu, nabya twikale bakomo, bashidika bakikōkeji ba Kidishitu. Kifwa, tukokeja kubandaula bipindi bya panopele ya kumushipiditu itelelwe mu Efisesa 6:11-18.
15 Lelo panopele yetu ya kumushipiditu i mininge namani? Le yetu “ngabo ya kwitabija” i mikomo nkē moifwaninwe kwikadila? Shi tutale myaka mityetye kunyuma, tubulwe kumona’ko biyukeno bya buzoze, kifwa kupumbwapumbwa ku kupwila, kubulwa bupyasakane mu mwingilo, nansha kutalala mu kwifunda kwa pa kasuku? Biyukeno bya uno muswelo bilombolanga kyaka! Tufwaninwe kulonga pano bukomo bwa kwitamija ne kwiningisha batwe bene mu bubinebine.—1 Temote 4:15; 2 Temote 4:2; Bahebelu 10:24, 25.
16 Muswelo wa bubidi wa kwikala nyeke mu buswe bwa Leza i kwendelela nyeke na “kulombela mu [m]ushipiditu [s]andu.” (Yude 20) Ko kunena’mba, kulombela munshi mwa lupusa lwa mushipiditu wa Yehova ne mungya mulombwela Kinenwa kyandi kya ku bukomo bwa mushipiditu. Milombelo i ya mvubu mwanda itufwenyanga pabwipi na Yehova, kadi ilombolanga kwipāna kotwipēne kudi aye. Ketufwaninwepo kulengwa ku ano madyese a pa bula! Ne potulombela, tukokeja kulomba—bine, kwendelela na kulomba—mushipiditu sandu. (Luka 11:13) Bo bukomo bukatampe bwitupelwe batwe. Na buno bukwashi, tukokeja kwikala nyeke mu buswe bwa Leza ne kūminina bu bashidika ba Kidishitu.
17 Wabusatu, Yude witusoñanya kwendelela na kwifwila lusa. (Yude 22) Kifwa kyandi mu uno mwanda i kyakutendelwa. Wādi na bubinga bwa kufītwa mutyima pa mwanda wa bukobakane, busekese, ne bupondo bwādi bwenda bulunguluka mu kipwilo kya bwine Kidishitu. Inoko kākwetwepo moyo, nansha kwitabija mulangilo wa’mba mwanda’po bitatyi i bya kyaka kikatampe, i biyampe kushilula kumona “butalale” pamo bwa kufwila lusa. Mhm, aye wāsoñenye banababo bendelele na kwifwila lusa shi kibwanika, kulanguluka na kanye na boba basusuka na malangalanga, ne “kwibōpola ku mudilo” boba basenselela ku bubi bukatampe. (Yude 23; Ngalatea 6:1) Ano i madingi malumbuluke ku bakulumpe mu ano mafuku a malwa! Bafwaninwe kwielela’ko kufwila bakwabo lusa ponso padi buluji bwa kwibafwila’lo, popa pafwaninwe kusumininwa napo basumininwa. Ne batwe bonso netu mo monka, twifwilei lusa umo ne mukwabo. Kifwa, pa kyaba kya kwiminina na bakwetu pa tumyanda tutyetutye, i biyampe kwikala na mutyima wa lulekelo.—Kolose 3:13.
18 Bulwi botulwa ke bwa mitembwepo. I ‘bulwi bukomo,’ pamo na munenena Yude. (Yude 3) Balwana netu i bakomo. Ketutambwangapo bulwi’nka na Satana, ino i ne ntanda yandi mibi, kutentekela’po ne kubulwa kubwaninina kwetu. Ino, tukulupile ne mutyima umo amba tukanekenya! Mwanda waka tunena namino? Mwanda tudi ku mutamba wa Yehova. Yude uvuya mukanda wandi na kwituvuluja’mba Yehova ye aye mwinē “ntumbo, ne bukatampe, ne bulopwe, ne lupusa, ku myaka yadiko’ya, ne ya pano mīne, ne ku ya nyeke na nyeke īdi kumeso.” (Yude 25) Mwene uno mulangwe i ulenga nzuba? Le penepo kudi kadi kitatenwa amba uno Leza umo yenka kabwanyapo “kwimulama’mba, [mw]akakukala”? (Yude 24) Kekidi’kopo! Umo ne umo umbukata mwetu ufwaninwe kusumininwa kwilama ku busekese, kulēmeka balupusa batūdilwe na Leza, ne kwiubija aye mwine mu buswe bwa Leza. Namino, tukatambula batwe bonso pamo bushindañani bwa ntumbo.
[Footnotes]
a Bakimbi bamobamo banenanga’mba Yude i mutele myanda idi mu Dibuku dya Enoke dyampikwa kwitabijibwa na bipwilo byonso. Inoko, R. C. H. Lenski unena’mba: “Twiipangulanga: ‘I nsulo’ka kwātambile kino kityange, Dibuku dya Enoke?’ Dino dibuku i ntentekelo, kadi i kutupu muntu uyukile mafuku a myeji a bipindi byadyo pala pala . . . ; i kutupu muntu ujingulwile senene amba bishima kampanda kebyādi’mopo, nansha padi amba, byātambile kudi Yude mwine.”
[Bipangujo]
1. Bene Kidishitu babine dyalelo badi mu bulwi mu buluji’ka?
2. Yude ulombwele namani bulwi bwa bene Kidishitu, ne mukanda wandi ukokeja kwitukwasha muswelo’ka twikale kūminina mu buno bulwi?
3. I ngikadilo’ka ilomba bukwashi bwa bukidi yādi’mo kipwilo kya bwine Kidishitu mu mafuku a Yude?
4. I bifwa’ka bisatu bya mu Bisonekwa byatela Yude bitala pa butyibi bwa Yehova bwa pa kala?
5. Yude watela myanda ya tamba pa mupolofeto’ka wa kala, ne buno bupolofeto bwēlombwele muswelo’ka amba i bwabine mu kufikidila kwabo?
6. (a) Bene Kidishitu ba mu mafuku a Yude bādi basakilwa kuvulujibwa bika? (b) Mwanda waka tufwaninwe kuta mutyima ku byobya bituvuluja Yude?
7. (a) Mwanda waka i kya kamweno ku boba baponena mu bubi bukatampe kukimba bukwashi bukidibukidi? (b) Batwe bonso tukokeja kwepuka busekese muswelo’ka?
8. “Bakatampe bene” batelelwe mu Yude 8 i bāni?
9. Yude watela bifwa’ka bitala pa kubulwa bulēme ku balupusa batūdilwe?
10. Dyalelo bamobamo bakokeja kuponena namani mu dikinga dya “kubenga bene bakatampe bene,” ne mwanda waka tufwaninwe kwepuka mīsambo ya uno muswelo?
11. Mwanda waka Mikele wāikele kwishisa kutyibila Satana butyibi na bishima bya kibengo?
12. I ñeni’ka ikokeja kuboila boba badi na lupusa mu kipwilo kya bwine Kidishitu ku kifwa kya Mikele?
13. Mwanda waka tufwaninwe batwe bonso kwabila kwikala nyeke mu buswe bwa Leza?
14, 15. (a) Kwitamija batwe bene mu ‘lwitabijo lwetu lukola’ kishintulula namani? (b) I muswelo’ka otukokeja kubandaula muningilo wa panopele yetu ya kumushipiditu?
16. Kulombela mu mushipiditu sandu kishintulula namani, ne i kintu’ka kimo kyotufwaninwe kulomba kudi Yehova kitatyi ne kitatyi?
17. (a) I kika kinenenwa’mba kifwa kya Yude mu myanda itala kufwila lusa i kyakutendelwa? (b) Tukokeja kwendelela namani na kwifwila lusa umbukata mwetu?
18. I muswelo’ka otukokeja kukulupila amba tukanekenya mu buno bwetu bulwi bwa kumushipiditu?
[Kifwatulo pa paje 27]
Bene Kidishitu balwanga bulwi bwa kumushipiditu, i beshile na bashidika bene Loma
[Kifwatulo pa paje 30]
Bakumbi bene Kidishitu bengidilanga pa mwanda wa buswe, ke pa mwandapo wa kamweno kabo
Bipangujo bya Kupituluka’mo
◻ Mukanda wa Yude witufundija namani kwilama ku busekese?
◻ Mwanda waka i kya mvubu mpata kulēmeka balupusa batūdilwe na Leza?
◻ I kyaka’ka kikatampe kidi mu kupēlula balupusa ba pa kipwilo?
◻ I muswelo’ka otukokeja kulonga bukomo bwa kwikala nyeke mu buswe bwa Leza?