ESKI TO TI KONE?

Plizir fwa Bann Lekritir Grek Kretien mansionn bann santiryon Romin. Ofisie larme ki ti siperviz exekision Zezi ti enn santiryon. Korney, premie non-Zwif ki’nn vinn Kretien, ti osi enn santiryon. Ofisie ki ti siperviz bann solda kan ti pe fwet lapot Pol ek Ziliis ki ti eskort Pol kan li ti pe al Rom, zot osi zot ti bann santiryon.​—Mark 15:39; Zistwar Bann Apot 10:1, not, NW; 22:25; 27:1.

Normalman enn santiryon ti ansarz enn divizion larme kot ti ena ant 50 ek 100 solda. Li ti bizin antrenn ek disiplinn zot, verifie zot linz ek zot lekipman, ek donn zot lord kan zot ti pe pozisionn zot.

Grad santiryon ti pli gran grad ki enn sinp solda ti kapav gagne. Se bann ki ti lontan dan larme ki ti gagn sa grad-la ek zot ti bizin bann bon leader. Pou ki larme Romin li disipline ek efikas, sa ti depann lor bann santiryon. Dapre enn diksioner, bann santiryon “ti souvan bann zom ki ti ena plis lexperyans ek ki ti pli bien informe dan larme.”

Kontrerman ar bann laglas ki ena azordi, laplipar laglas dan lepok Biblik ti fer an metal ki ti bien poli​—souvan an bronz, me osi an kwiv, an arzan, an or, ouswa an électrum (enn melanz lor ek larzan). Premie fwa ki Labib mansionn bann laglas, se kan bann Izraelit ti ranz tabernak, premie sant pou zot ladorasion. Bann fam ti ofer bann laglas pou fer enn basin sakre ek so stenn an kwiv. (Exod 38:8) Sirman ti fonn sa bann laglas-la pou fer sa.

Gras-a bann lafouy arkeolozik ki’nn fer dan Israël ek toutotour, finn dekouver plizir laglas avek bann bizou ek lezot ornman ki bann fam ti servi. Normalman, sa bann laglas-la ti ron, avek enn lamans dibwa, metal, ouswa ivwar ki ti bien dekore ek ki souvan ti dan form enn fam. An zeneral ti dekor zis so fas ki ti bien poli.

Zimaz bann ansien laglas pa ti kler kouma bann laglas azordi. Sa fer nou konpran ar ki lapot Pol ti pe fer referans kan li ti dir: “Asterla nou trouv flou kouma dan enn vie laglas [“metal,” NW].”​—1 Korintien 13:12.