SAPIT KATORZ
Li’nn Aprann Ki Ete Mizerikord
1. Ki vwayaz Yona ti pe al fer, ek ki kitsoz ti pe trakas li?
YONA ena boukou letan pou reflesi. Li ena apepre 800 kilomet lamars pou fer, enn vwayaz ki pou pran li preske enn mwa, ouswa mem plis. Me avan, li bizin kone ki larout pou pran. Eski li pou pran bann semin pli kourt ouswa bann semin kot li pou an sekirite, me ki pli long? Aster ki li’nn fer so swa, li koumans marse. Li travers vale apre vale, montagn apre montagn. Kitfwa li bizin kontourn gran dezer la Syrie, sot bann gran larivier kouma larivier l’Euphrate. Aswar, sirman li bizin rod enn plas pou reste kot bann etranze dan bann lavil ek bann vilaz l’Assyrie, Mésopotamie, ek Syrie. Amezir bann zour pase, sirman li pans lavil kot li pe ale, lavil ki li redoute. Sak pa ki li fer, amenn li pli pre ar so destinasion—Ninive.
2. Kouma Yona sirman finn konpran ki sa fwa-la li pa pou kapav sove?
2 Ena enn kitsoz ki Yona sir: Li pa kapav fer demi-tour, sove ale. Li pa kapav kit so mision. Li’nn deza seye. Me kouma nou’nn trouve dan sapit avan, avek pasians Jéhovah inn ansegn li enn leson. Li’nn avoy enn tanpet dan lamer ek Li’nn servi enn gro pwason pou sap so lavi. Trwa zour plitar, gro pwason-la inn vomi Yona lor enn laplaz. Yona ti nepli sa mem dimounn ki li ti ete avan la. Li’nn vinn enn kikenn ki pli inb ek ki pli obeisan.—Yona, sapit 1, 2.
3. Ki kalite Jéhovah finn manifeste anver Yona, me ki kestion sa amenn nou pou poze lor Yona?
3 Kan, pou deziem fwa, Jéhovah demann li al Ninive, Yona obeir ek li pran direksion les. (Lir Yona 3:1-3.) Me eski li’nn les disiplinn Jéhovah transform li net? Jéhovah ti montre so mizerikord anver li: Li’nn sap Yona kan li ti pe nwaye, Li pa’nn pini li kan li ti rebele, ek Li’nn donn li enn deziem sans pou akonpli so mision. Apre tousala, eski Yona inn aprann pou ena mizerikord anver lezot? Nou, bann imin inparfe, souvan nou gagn difikilte pou manifeste sa kalite-la. Anou gete ki leson nou kapav tire ar bann difikilte ki Yona finn gagne.
Enn Mesaz Zizman ek enn Reaksion Ki Yona Pa Ti Atann
4, 5. Kifer Jéhovah ti konsider Ninive kouma “enn gran lavil,” ek ki sa aprann nou lor Li?
4 Yona pa ti trouv Ninive kouma Jéhovah ti trouv sa lavil-la. Labib dir: “Ninive ti enn gran lavil pou Bondie.” (Yona 3:3) Trwa fwa dan liv Yona, Jéhovah servi lexpresion “Ninive, sa gran lavil-la.” (Yona 1:2; 3:2; 4:11) Dan ki sans li ti gran ouswa inportan devan lizie Jéhovah?
5 Ninive li enn ansien lavil, enn parmi bann premie lavil ki Nimrod ti etabli apre Deliz. Li posib ki dan sa gran lavil-la, ena plizir ti lavil, ek pou enn kikenn travers Ninive depi enn bout ziska lot bout, li bizin mars trwa zour. (Gen. 10:11; Yona 3:3) Ninive li enn lavil inpresionan, avek bann gran-gran tanp, bann miray bien solid, ek lezot batiman ankor. Me se pa akoz sa ki Jéhovah ti konsider li kouma enn gran lavil. Seki ti inportan pou Jéhovah se bann dimounn. Pou sa lepok-la, Ninive ti ena enn gran popilasion. Mem si bann Ninivit ti fer bann move kitsoz, Jéhovah ti trakase pou zot. Lavi sak dimounn ena valer devan so lizie ek Li kone ki sak imin kapav repanti ek aprann pou fer seki drwat.
6. (a) Kifer Yona sirman ti per kan li ti rant dan lavil Ninive? (Get osi not.) (b) Ki lexanp Yona finn les nou an rapor avek predikasion?
6 Anfin, Yona met lipie dan Ninive. Sirman li pli per ankor kan li rann li kont ki kantite dimounn viv la: Popilasion Ninive sa lepok-la ti plis ki 120,000.a Li marse pandan enn zourne, li rant dan leker lavil; kitfwa li pe rod enn plas kot ena boukou dimounn pou li koumans anons so mesaz. Kouma li pou koz avek zot? Eski li’nn aprann langaz bann Asirien? Eski Jéhovah inn fer enn mirak ek inn donn li kapasite pou koz dan sa lang-la? Sa nou pa kone. Li posib ki Yona inn koz an Ebre, so lang maternel, ek li’nn fer enn kikenn tradir sa pou bann Ninivit. Antouka, seki nou kone se ki, so mesaz ti bien sinp, ek ena enn gran posibilite ki bann Ninivit pa ti pou kontan ditou seki li ti pe anonse: “Dan zis karant zour ankor, Ninive pou detrir.” (Yona 3:4) Yona anons so mesaz avek lasirans, plizir fwa. Li les enn bon lexanp kouraz ek lafwa, bann kalite ki bann Kretien, bien bizin zordi, plis ki zame.
Mesaz Yona ti bien sinp, ek ena enn gran posibilite ki bann Ninivit pa ti pou kontan ditou seki li ti pe anonse
7, 8. (a) Kouma bann Ninivit finn reazir kan zot finn tann mesaz Yona? (b) Ki lerwa Ninive finn fer kan li’nn tann mesaz Yona?
7 Bann Ninivit arete pou ekout mesaz Yona. Sirman Yona ti pe atann ki bann dimounn ti pou ankoler ek ti pou mem bat li. Me se lekontrer ki arive. Bann dimounn koumans ekout li! So bann parol fane partou koumadir dife ki pe fane dan enn karo kann. Bien vit, tou bann dimounn dan lavil ti pe koz zis lor profesi Yona. (Lir Yona 3:5.) Tou dimounn koumans repanti, ki zot ris ouswa pov, zom ouswa fam, zenn ouswa vie. Zot tou gard karem. Sa koze-la pa tarde pou ariv dan zorey lerwa.
8 Kan lerwa tann sa, li osi li repanti. Enn sel kou, enn lakrint pou Bondie anvayir li. Li lev lor so tronn, tir so gran linz ofisiel, met bann linz ki’nn fer ar goni, parey kouma so pep, ek li mem ‘al asiz dan lasann.’ Avek bann fonksioner ki travay ar li, li pas enn lalwa ek li fer sa karem-la vinn ofisiel. Li donn lord ki tou dimounn bizin met bann linz ki’nn fer ar goni lor zot, mem bann zanimo domestik.b Avek imilite, li rekonet ki so pep koupab pou tou bann move kitsoz ek tou violans ki zot finn fer. Li espere ki vre Bondie pou pardonn zot kan Li pou trouv zot repantans. Li dir: “Ki kone vre Bondie . . . aret ankoler sa kantite-la, koumsa nou pa pou mor.”—Yona 3:6-9.
9. Ki bann dimounn finn dir lor bann Ninivit, ek kouma nou kone zot pe fer erer?
9 Sertin dimounn ena bann dout lor la. Zot dir ki bann Ninivit pa’nn kapav sanz zot latitid enn sel kout koumsa. Me bann Biblis finn remarke ki bann dimounn sa lepok-la ek dan sa kiltir-la, enn sel kout zot ti kapav sanz latitid pou enn wi, pou enn non. Zot ti koumsa parski zot ti krwar dan bann siperstision. Me, nou kone ki sa bann dimounn-la pe fer erer, parski Jésus Christ limem plitar finn koz lor repantans bann Ninivit. (Lir Matthieu 12:41.) Jésus ti kone ki li pe koze, parski li ti dan lesiel kan sa ti arive ek li’nn trouv tousala pase devan so lizie. (Jean 8:57, 58) Laverite se ki, fode zame nou panse ki li inposib pou enn dimounn repanti—mem ki kantite move li kapav paret move. Zis Jéhovah ki kapav lir seki ena dan leker enn dimounn.
Diferans Ant Zizman Bondie ek Zizman Bann Imin
10, 11. (a) Kouma Jéhovah finn reazir kan Li’nn trouv bann Ninivit repanti? (b) Kifer nou kapav sir ki pa ti ena okenn erer dan zizman Jéhovah?
10 Kouma Jéhovah inn reazir kan Li’nn trouve ki bann Ninivit inn repanti? Yona ekrir plitar: “Vre Bondie ti trouv zot bann aksion. Li’nn trouve kouma zot ti’nn kit zot move semin; ek lerla vre Bondie ti regret maler ki Li ti dir Li pou amenn lor zot; ek Li pa ti fer sa arive.”—Yona 3:10.
11 Eski savedir ki Jéhovah inn fer enn erer kan Li’nn deside pou detrir Ninive? Non. Labib dir ki lazistis Jéhovah li parfe. (Lir Deutéronome 32:4.) Jéhovah ti nepli bizin ankoler avek bann Ninivit. Li ti trouve ki zot ti sanze ek ki zot ti nepli merit pinision ki Li ti ena lintansion pou donn zot. Li ti ena bann bon rezon pou montre so mizerikord anver zot.
12, 13. (a) Kouma Jéhovah inn montre ki Li rezonab, Li ena mizerikord, ek Li adapte Li ar tou sitiasion? (b) Kifer profesi Yona pa ti fos?
12 Kontrerman avek seki bann relizion ansegne, Jéhovah pa enn Bondie ki strik, kriyel, ouswa dir. Okontrer, Li rezonab, Li ena mizerikord, ek Li adapte Li ar tou sitiasion. Avan ki Li pini bann dimounn ki pe pratik seki move, Li servi so bann reprezantan lor later pou averti zot. Kifer? Parski Li bien anvi trouv bann move repanti ek sanze parey kouma bann Ninivit ti fer. (Ézék. 33:11) Jéhovah ti dir so profet Jérémie: “Dan ninport ki moman mo koz kont enn nasion ek kont enn rwayom pou derasinn li ek pou fer li tonbe ek detrir li, ek ki sa nasion-la vremem aret fer seki move, alor mwa osi mo pou regret maler ki mo ti pans pou avoy lor li.”—Jér. 18:7, 8.
Bondie bien anvi trouv bann move repanti ek sanze parey kouma bann Ninivit
13 Eski profesi Yona ti fos? Non; li’nn realiz so lobzektif. Gras-a sa profesi-la, bann Ninivit ti kone ki pou ariv zot si zot pa ti repanti. Me apre zot inn sanze. Si bannla ti rekoumans fer seki move, Jéhovah ti pou avoy sa mem zizman-la lor zot. Se exakteman seki finn arive plitar.—Tseph. 2:13-15.
14. Kouma Yona reazir kan li trouve ki Jéhovah pa’nn detrir Ninive?
14 Kouma Yona reazir kan li trouve ki Ninive pa’nn detrir dan ler ki li, li ti pe atann? Nou lir: “Me Yona pa ti kontan ditou, ek li ti koumans bwi ar koler.” (Yona 4:1) Li mem fer enn lapriyer ki paret koumadir li pe koriz Bondie Tou-Pwisan! Li fer konpran ki li ti pou pli bon si li ti res kot li, dan so prop pei. Li dir ki swadizan depi koumansman li ti kone ki Jéhovah pa ti pou detrir Ninive ek li mem servi sa kouma enn pretex pou explike kifer li’nn sove li’nn al Tarsis. Apre sa, li demann lamor. Li dir ki li prefer mor ki viv.—Lir Yona 4:2, 3.
15. (a) Ki kitsoz kitfwa finn fer Yona dezespere ek ankoler koumsa? (b) Kouma Jéhovah finn azir avek so profet ki bien dezespere la?
15 Me, an realite, ki pe fatig Yona? Biensir, nou pa kone ki ti pe travers so lespri sa ler-la, me seki nou kone se ki Yona ti anonse devan tou dimounn ki Ninive pou detrir. Zot tou finn krwar li. Me, nanye pa’nn arive. Eski Yona per tansion bannla boufonn li ouswa pran li pou enn fos profet? Antouka, seki nou kone se ki li pa ti dan lazwa kan li ti trouve ki bann Ninivit inn repanti ouswa kan Jéhovah inn montre mizerikord anver zot. Okontrer, koumadir li dan enn tourbiyon ek deplizanpli li pe anfons li ladan. Diferan kalite lemosion koumans anvayir li: Li vinn amer, li plengne lor so sor, ek li panse ki so repitasion inn gate net. Me, li kler ki Jéhovah, Bondie ki ena mizerikord, ankor trouv seki bon dan so profet ki bien dezespere. Olie ki Li pini Yona parski li’nn mank respe, Jéhovah zis demann li enn sinp ti kestion ki fer reflesi: “Eski to ena rezon pou anflame avek koler koumsa?” (Yona 4:4) Eski Yona inn reponn? Labib pa dir nanye lor la.
16. (a) Ki repros sertin fer Jéhovah? (b) Ki lexanp Yona ansegn nou?
16 Li fasil pou nou ziz Yona, me fode pa nou bliye ki bien souvan nou, bann imin inparfe, nou pa dakor avek Bondie. Kitfwa sertin panse ki Jéhovah ti bizin anpes enn maler arive ouswa Li ti bizin fini pini bann ki fer seki move. Lezot panse ki depi bien lontan Li ti bizin fini detrir sa move lemond ki existe zordi la. Ki lexanp Yona ansegn nou? Kan nou pa dakor avek Jéhovah, se touletan nou ki bizin sanz nou fason panse—pa Jéhovah.
Yona Aprann pou Ena Mizerikord
17, 18. (a) Ki Yona fer apre ki li kit Ninive? (b) Ki lefe bann mirak Jéhovah ena lor Yona?
17 Sa profet dezespere-la kit Ninive. Me li pa al kot li, li al plito dan les, lor bann montagn pou ki li kapav trouv Ninive. Li ranz enn ti tonel, li asize, ek li atann. Kitfwa li ankor touzour ena lespwar ki li pou trouv Ninive detrir. Kouma Jéhovah pou ansegn sa zom ki ena latet dir la, ki li bizin ena mizerikord?
18 Aswar mem, Jéhovah fer enn zoli laliann avek bann larz-larz fey, ki resanble pie kalbas, pouse. Kan Yona leve, li trouv sa laliann-la inn kouver tonel kot li pe asize. Asterla, li gagn plis lonbraz. Sa remont so moral. ‘Yona bien kontan.’ Li konsider sa mirak-la kouma enn sign ki Jéhovah pe beni li ek pe donn li so faver. Me, Jéhovah pa zis anvi protez li kont sa gro soley-la ek kalme so koler ki pa zistifie. Li anvi sirtou tous so leker. Alor Bondie fer lezot mirak. Li fer enn lever atak ek touy laliann-la. Apre Li avoy “enn divan bien so ki sorti dan les,” ek sa saler-la preske fer Yona “tom san konesans.” Ankor enn fwa li dezespere ek li redemann lamor.—Yona 4:6-8.
19, 20. Kouma Jéhovah fer Yona rezone?
19 Enn deziem fwa, Jéhovah demann Yona si li ena rezon pou ankoler koumsa zis parski sa laliann-la inn mor. Olie ki li repanti, Yona zistifie limem, li dir: “Mo ena rezon pou mo anflame avek koler, plito mo mor.” Asterla ler finn arive pou ki Jéhovah fer li konpran sa leson-la.—Yona 4:9.
20 Bondie fer Yona rezone: ‘To dan lapenn akoz sa sinp ti laliann ki’nn pouse dan enn lanwit la, enn laliann ki to pa’nn mem plante ouswa fer pouse.’ Apre Bondie dir li: “Me mwa, eski mo pa bizin ena lapenn pou Ninive, sa gran lavil kot ena plis ki san-vin-mil dimounn ki pa konn fer diferans ant zot drwat ek zot gos, san kont sa gran kantite zanimo domestik la?”—Yona 4:10, 11.c
21. (a) Ki Jéhovah finn fer Yona konpran? (b) Kouma seki’nn ariv Yona kapav ed nou?
21 Eski to’nn konpran rezonnman Jéhovah? Yona pa’nn fer nanye pou pran swin sa laliann-la. Parkont, se Jéhovah ki’nn donn lavi sa bann Ninivit-la ek ki’nn donn zot seki zot bizin, parey kouma Li fer pou tou bann kreatir lor later. Kouma Yona kapav mem panse ki sa laliann-la ena plis valer ki lavi sa 120,000 dimounn-la, ansam avek zot bann zanimo? An realite, li’nn sagrin sa laliann-la zis parski li ti fer li gagn lonbraz, setadir zis parski li ti pe gagn enn sertin lavantaz. Si li ti ankoler se parski li ti devlop enn rezonnman egois—li pa ti anvi perdi lafas, li ti anvi protez so repitasion, ek li ti anvi ki zot tou rekonet ki li ti ena rezon. Zistwar Yona ed nou pou examinn nou prop latitid. Kisannla kapav dir ki zame li finn montre li egois? Nou bien rekonesan anver Jéhovah, ki ansegn nou avek boukou pasians pou pa pans zis nou tousel, pou ena konpasion, ek pou ena plis mizerikord—parey kouma Li.
22. (a) Eski Yona finn reisi konpran leson ki Jéhovah ti ansegn li? (b) Ki leson nou tou nou bizin aprann?
22 Me eski Yona inn reisi konpran sa leson-la? Eski sa finn tous so leker? Liv ki port so nom dan Labib fini zis avek kestion ki Jéhovah ti poz li, me nou pa trouv okenn repons. Sertin pa tro dakor kifer Yona zame inn reponn. An realite, repons-la devan zot lizie, se liv Yona limem. Nou ena bann prev ki montre ki se Yona ki’nn ekrir sa liv-la. Mazinn sa vie profet-la inn retourn kot li, ek li pe ekrir sa zistwar-la. Asterla li pli saz ek pli inb. Nou trouv li pe koumadir bouz so latet, pe regrete, amezir ki li pe ekrir lor so bann erer, kouma li’nn rebele kont Jéhovah, kouma li’nn fer latet dir, ek li’nn refiz montre mizerikord. Li kler ki Yona finn aprann enn leson inportan atraver lansegnman ranpli ar sazes ki Jéhovah finn donn li. Li’nn aprann pou ena mizerikord. Eski twa osi to pou fer parey?—Lir Matthieu 5:7.
a Dapre enn estimasion, dan lepok Yona, Samarie, kapital dis tribi Israël ti ena enn popilasion 20,000 a 30,000 abitan—kat fwa mwins ki popilasion Ninive. Sirman, dan lepok kot Ninive ti pe prospere, li ti pli gran lavil ki ti existe dan lemond.
b Sa detay-la kapav paret drol, me se enn kitsoz ki ti arive dan lepase. Istorien grek, Hérodote, ti koz lor lamor enn zeneral Pers ki zot tou ti bien kontan, ek li ti mansione ki bann zanimo osi ti inplike dan sa dey-la.
c Sa lexpresion-la fer nou konpran ki bann Ninivit pa ti ena okenn konesans lor bann lalwa Jéhovah, inpe parey kouma bann zanfan “ki pa konn fer diferans ant zot drwat ek zot gos.”