Sapit 15

Konstrir enn Fami Ki Donn Bondye Loner

 1-3. Kifer eski sertin pa kapav regle bann problem ki zot gayne dan maryaz uswa antan ki paran, me kifer eski Labib kapav ed zot?

FER kuma dir u desid ranz u prop lakaz. Avan, u aste enn but later. U telman fite ki deza, u pe fer enn vizyon kuma u lakaz pu ete. Me ki u pu fer si u pena okenn zuti, ni okenn teknik konstriksyon? U bann zefor pu dan vid!

² Buku kup ki kumans zot lavi maryaz fer vizyon enn fami ere, me selman zot pena okenn zuti, ni okenn teknik pu konstrir enn fami ere. Enn tipe letan apre zur maryaz bann move konportman kumans paret. Tulezur, ena lager ek diskisyon. Kan bann zanfan ne, nuvo papa ek mama la truve ki zot pa kapav ranpli zot rol paran parey kuma zot pa pe kapav ranpli zot rol mari ek fam.

³ Me erezman, Labib kapav ed nu. So bann prinsip kuma bann zuti ki permet u konstrir enn fami ere. (Proverb 24:3) Anu gete kuma.

BANN ZUTI PU KONSTRIR ENN FAMI ERE

 4. Kifer eski nu kapav atann ki ena problem dan maryaz, ek ki prinsip Labib done?

⁴ Mem si de dimunn marye paret al byin ar zot kamarad, zot pa parey lor plan afektif, zot pa finn ena mem lanfans, ek zot pa finn grandi dan mem kalite fami. Donk, bizin atann ki problem pu leve apre maryaz. Kuma eski pu bizin regle sa bann problem la? Ebyin, kan bann dimunn ranz enn lakaz, zot egzaminn bann plan enn arsitek. Fode zot swiv bann linstriksyon ki ena lor plan la. Labib donn nu bann linstriksyon Bondye pu konstrir enn fami ere. Anu egzaminn detrwa so bann linstriksyon.

 5. Kuma eski Labib montre linportans fidelite dan maryaz?

⁵ Fidelite. Zezi ti dir: “Fode pa ki zom separ seki Bondye finn met anba mem zug.”a (Matye 19:6) Lapot Pol finn ekrir: “Fode ki maryaz gard so loner parmi tu dimunn, ek fode ki lili maryaz pa gayn okenn tas, parski Bondye pu ziz bann ki fer bann vis sexyel ek bann adilter.” (Ebre 13:4) Alor, bann dimunn marye bizin konsider fidelite anver zot kamarad kuma enn obligasyon devan Zeova.—Zenez 39:7-9.

 6. Kuma eski fidelite prezerv enn maryaz?

⁶ Kan bann konzwin fidel ar zot kamarad, sa donn zot maryaz dinite ek sekirite. Bann konzwin fidel kone mem ki arive zot pu sutenir zot kamarad. (Eklezyast 4:9-12) Zot byin diferan ar bann dimunn ki kas zot maryaz zis pu enn wi uswa pu enn non. Sa bann kalite dimunn la deswit zot tir konklizyon ki zot ‘finn fer enn move swa,’ ki zot ‘nepli kontan zot kamarad,’ ek donk zot bizin rod enn lot konzwin. Me sa fason rezone la anpes tulede konzwin pu grandi lor plan afektif. Okontrer, si enn dimunn pa fidel, avek enn nuvo partner usi li pu gayn mem problem. Si enn dimunn ena enn bon lakaz, me apre li truve ki lakaz la kumans kule, li pu fer tu pu repar li. Pa akoz sa, li pu rod sanz lakaz. Pareyman, pa kan u sanz partner ki u pu kapav atak lasurs bann dezakor dan maryaz. Kan bann problem leve, pa rod kas u maryaz, me fer zefor pu prezerv li. Si u fidel, u pu montre ki maryaz li enn kitsoz ki merit proteze, prezerve ek apresye.

 7. Kifer eski bann dimunn suvan gayn difikilte pu ena kominikasyon, me kuma eski nu kapav gayn led si nu met “nuvo personalite” lor nu?

⁷ Kominikasyon. Enn proverb dan Labib dir: “Bann plan pa marse kan pena konversasyon konfidansyel.” (Proverb 15:22) Purtan, buku bann kup marye gayn difikilte pu ena kominikasyon. Kifer sa? Parski sak dimunn ena diferan fason kominike. Li vre, ek akoz sa, suvan bann konzwin mal konpran zot kamarad ek zot agase. Fason ki enn dimunn finn elve kapav ena enn lefe lor kalite kominikasyon ki li pu ena. Par egzanp, ena kapav finn grandi dan enn fami kot tuletan bann paran ti pe lager. Asterla ki zot finn vinn gran ek zot finn marye, zot pa kone kuma pu koz byin avek lamur ar zot konzwin. Me mem sa, u lakaz pa oblize vinn ‘enn lakaz ranpli ar diskisyon.’ (Proverb 17:1) Labib montre linportans pu met “nuvo personalite” lor nu ek li pa exkiz koler amer, kriye for-for, ek bann parol ki ofanse.—Efezyin 4:22-24, 31.

 8. Ki kapav ed u kan u finn gayn bann dezakor avek u konzwin?

⁸ Ki u kapav fer kan ena bann dezakor? Si u ek u konzwin kumans sap lor kal, u pu fer byin si u swiv konsey Proverb 17:14, ki dir: “Avan ki lager eklate, ale.” Wi, u kapav aret u konversasyon ek kontiyn li apre, kan u ek u konzwin finn kalme. (Eklezyast 3:1, 7) Mem ki arive, fer zefor pu montre ki u “dispoze pu tande, lant pu koze, [ek pu] pa ankoler vit.” (Zak 1:19) U bizin ena lintansyon pu regle sityasyon la, me pa pu rod gayne. (Zenez 13:8, 9) Swazir bann mo ek enn manyer koze ki pu kalme u ek u konzwin. (Proverb 12:18; 15:1, 4; 29:11) Sirtu, pa res ankoler, me ansam avek u konzwin priye Zeova avek imilite pu u gayn so led.—Efezyin 4:26, 27; 6:18.

 9. Kifer eski nu kapav dir ki kominikasyon kumans dan leker?

⁹ Enn proverb Labib dir: “Leker enn saz fer li koz avek lintelizans, ek sa azut lor so lalev kapasite pu konvink.” (Proverb 16:23) Donk, vremem lakle enn bon kominikasyon truv dan leker enn dimunn, pa dan so labus. Ki u latitid anver u konzwin? Labib ankuraz bann Kretyin pu montre “konpasyon.” (1 Pyer 3:8) Eski u kapav fer sa kan u konzwin dan gran traka? Si wi, sa pu ed u pu kone kuma pu reponn.—Izai 50:4.

10, 11. Kuma eski enn mari kapav aplik konsey 1 Pyer 3:7?

¹⁰ Loner ek Respe. Labib ankuraz bann mari Kretyin pu res avek zot fam “dapre konesans, donn bannla loner parey kuma dir enn vaz ki pli feb, enn vaz feminin.” (1 Pyer 3:7) Enn mari donn so fam loner kan li rekonet so valer. Enn mari ki res avek so fam “dapre konesans” respekte buku so bann santiman, so bann kalite, so lintelizans ek so dinite. Li pu anvi usi aprann kuma Zeova konsider bann fam, ek kuma Li anvi ki tret bann fam.

¹¹ Dan u lakaz, fer kuma dir u ena enn resipyan byin frazil ki rann u buku servis. Eski u pa pu trap li avek buku swin? Ebyin, Pyer ti servi lexpresyon “vaz ki pli feb” dan sa mem sans la. Alor, sa bizin pus enn mari Kretyin pu tret so fam ki li kontan avek buku swin.

12. Kuma eski enn fam montre ki li ena buku respe pu so mari?

¹² Me ki konsey Labib donn enn fam? Lapot Pol finn ekrir: “Enn fam bizin ena buku respe pu so mari.” (Efezyin 5:33) Parey kuma enn fam bizin santi ki so mari kontan li ek donn li loner, enn mari usi bizin santi ki so fam respekte li. Enn fam ki respekte so mari, ki li enn Kretyin uswa non, pa pu fann lafis san reflesi lor so bann defo. Ki li an piblik uswa an prive, li pa pu kritik so mari uswa abes li pu fer li perdi so dinite.—1 Timote 3:11; 5:13.

13. Kuma eski bann konzwin kapav exprim zot lopinyon dan lape?

¹³ Sa pa vedir ki enn fam pa kapav donn so lopinyon. Si enn kitsoz fatig li, li kapav dir avek respe seki li panse. (Zenez 21:9-12) Kan enn fam exprim enn lide ar so mari, li parey kuma dir li pe avoy li enn bul. Li kapav avoy bul la avek duser pu ki so mari kapav gob li byin, uswa avoy bul la brit pu bles li. Li bon si tulede konzwin aret met bann akizasyon lor zot kamarad, me okontrer ki zot koz byin avek duser.—Matye 7:12; Kolosyin 4:6; 1 Pyer 3:3, 4.

14. Ki u bizin fer si u konzwin pa interese ar bann prinsip Labib lor maryaz?

¹⁴ Kuma nu finn gete, bann prinsip Labib kapav ed u pu konstrir enn maryaz ere. Me ki u pu fer si u mari pa tro interese ar seki Labib dir? La usi, u kapav fer buku kitsoz si u aplik konesans Bondye pu byin amenn u rol. Lapot Pyer ti ekrir: “Parey zot, bann fam, sumet ar zot mari, pu ki, si sertin pa obeir laparol, zot kapav gayne san parol par kondwit [zot] fam, parski bannla finn temwin avek zot lizye zot kondwit prop ek zot profon respe.” (1 Pyer 3:1, 2) Byinsir, sa aplik usi ar enn mari si so fam pa interese ar Labib. Ninport ki kitsoz u konzwin swazir pu fer, les bann prinsip Labib fer u vinn enn meyer konzwin. Konesans Bondye kapav usi fer u vinn enn meyer paran.

ELVE BANN ZANFAN DAPRE KONESANS BONDYE

15. Kuma eski kapav transmet move fason elve bann zanfan, me kuma eski kapav kas sa labitid la?

¹⁵ Pa parski enn kikenn ena enn lasi uswa enn marto ki li enn sarpantye kalifye. Pareyman, pa parski enn kikenn ena zanfan ki li enn paran kalifye. Ki zot konsyan, uswa non, suvan bann paran elve zot zanfan mem fason ki zot paran ti elve zot. Donk defwa, move fason elve bann zanfan transmet zenerasyon an zenerasyon. Enn ansyin proverb Ebre dir: “Bann papa manz rezin ver, me ledan zot bann garson ki grinse.” Me, Labib montre ki enn dimunn pa oblize swiv fason fer so bann paran. Li kapav swazir enn lot simin, enn simin ki dirize par bann prinsip Zeova.—Ezekyel 18:2, 14, 17.

16. Kifer eski li inportan ki u donn u fami seki li bizin, ek ki sa vedir usi?

¹⁶ Zeova atann ki bann paran Kretyin donn zot zanfan enn bon direksyon ek pran zot swin. Pol finn ekrir: “Vremem, si kikenn pa donn so fami nanyin, ek sirtu bann ki dan so lakaz, li finn trayir so lafwa ek li pli pabon ki enn kikenn ki pena ditu lafwa.” (1 Timote 5:8) Sa bann parol la ena vremem buku pwa! Donn bann zanfan seki zot bizin lor plan fizik, spirityel, ek afektif, sa li enn privilez ek responsabilite enn kikenn ki viv kuma Bondye demande. Labib donn bann prinsip ki kapav ed bann paran pu konstrir enn lanvironnman ere pu zot bann zanfan. Anu egzaminn detrwa sa bann prinsip la.

17. Ki kitsoz ki neseser pu ki u bann zanfan ena lalwa Bondye dan zot leker?

¹⁷ Donn enn bon legzanp. Bann paran Izraelit ti gayn sa komannman la: “To bizin grav [bann parol Bondye] dan latet to garson ek koz sa kan to asiz dan to lakaz ek kan to mars lor simin ek kan to dormi ek kan to leve.” Bann paran ti bizin anseyn zot bann zanfan bann prinsip Bondye. Me, avan ki Bondye donn zot sa komannman la, Li ti dir zot: “Sa bann parol ki mo pe komann twa zordi la bizin lor to leker.” (Deteronom 6:6, 7) Wi, bann paran pa kapav donn zot zanfan seki zot pena. Si u’le ki lalwa Bondye grave dan leker u bann zanfan, dabor fode ki u grav sa bann lalwa la dan u leker.—Proverb 20:7; konpar ar Lik 6:40.

18. Kuma eski Zeova finn les enn bon legzanp pu bann paran dan fason ki Li montre lamur?

¹⁸ Donn zot lasirans ki u kontan zot. Kan Zezi ti batize, Zeova ti dir: “To mo Garson, mo byineme, mo finn aksepte twa.” (Lik 3:22) Alor, Zeova finn rekonet so Garson, li pa finn ezite pu dir ki Li aksepte li, ek Li finn donn li lasirans ki Li kontan li. Plitar, Zezi finn dir so Papa: “To finn kontan mwa avan fondasyon lemond.” (Zan 17:24) Si u enn paran ki fer seki Bondye demande, montre par u bann parol ek u bann aksyon ki u kontan u bann zanfan—ek fer li suvan. Rapel tuletan ki “lamur konstrir.”—1 Korintyin 8:1.

19, 20. Ki vedir disiplinn bann zanfan kuma bizin, ek ki profi bann paran kapav tire ar legzanp Zeova?

¹⁹ Disiplinn. Labib montre linportans donn disiplinn avek lamur. (Proverb 1:8) Bann paran ki pale pran zot responsabilite zordi pu gid zot zanfan, pena bare, demin zot pu bizin pey lepokase. Me, Labib met bann paran an gard usi kont enn lot lextrem. Lapot Pol finn ekrir: “Zot, bann papa, pa enerv zot bann zanfan, pu ki bannla pa dekuraze.” (Kolosyin 3:21) Fode pa ki bann paran depas limit kan zot koriz zot zanfan, uswa tuletan revinn lor zot bann febles ek kritik zot zefor.

²⁰ Bondye Zeova, nu Papa dan lesyel montre legzanp kuma donn disiplinn. Zame Li pa depas limit kan Li donn koreksyon. Bondye ti dir so pep, “Mo pu bizin koriz twa enn fason zis.” (Zeremi 46:28) Bann paran bizin swiv legzanp Zeova dan sa domenn la. Enn disiplinn ki depas limit ek ki al pli lwin ki korize ek anseyne, enerv vremem bann zanfan.

21. Kuma eski bann paran kapav kone si zot disiplinn donn bon rezilta?

²¹ Kuma eski bann paran kapav kone si zot disiplinn donn bon rezilta? Zot kapav demann zot mem, ‘Ki lefe mo disiplinn ena?’ Disiplinn bizin anseyne. U zanfan bizin konpran kifer u pe disiplinn li. Bann paran bizin pran kont usi lefe ki zot koreksyon kapav ena apre. Li vre, kumansman preske tu zanfan sofe kan disiplinn zot. (Ebre 12:11) Me fode pa ki disiplinn fer enn zanfan gayn per, uswa fer li paret abandone, uswa donn li linpresyon ki li byin move. Avan ki Zeova ti koriz so pep, Li ti dir li: “Pa gayn per, . . . parski mo avek twa.” (Zeremi 46:28) Wi, kan u koriz u zanfan, fode ki li santi ki u avek li, u kontan li ek u sutenir li.

GAYN “KAPASITE PU DIRIZE”

22, 23. Kuma eski u kapav gayn direksyon ki u bizin pu konstrir enn fami ere?

²² Nu bizin rekonesan anver Zeova ki Li finn donn nu bann zuti ki bizin pu konstrir enn fami ere. Me, li pa sifi ena zis sa bann zuti la. Nu bizin met zot an pratik pu kapav servi zot byin. Par egzanp, enn mason kapav devlop bann move fason trap zuti. Li kapav mem mal servi detrwa sa bann zuti la. Dan bann sityasyon kumsa, so bann metod travay pa pu donn bon rezilta. Pareyman, kitfwa asterla u kone ki bann move labitid finn rant dusma-dusma dan u fami. Sertin labitid finn pran rasinn ek pu difisil pu sanze. Me, swiv sa konsey Labib la: “Enn dimunn saz pu ekute ek li pu gayn plis linstriksyon, ek enn dimunn ki konpran gayn kapasite pu dirize.”—Proverb 1:5.

²³ U kapav gayn kapasite pu dirize si u kontiyn gayn konesans Bondye. Pran kont bann prinsip Labib lor lavi fami, ek fer bann sanzman ki bizin. Swiv legzanp bann Kretyin mir, ki bann bon konzwin ek bann bon paran. Koz ar zot. Me sirtu, rakont Zeova u bann problem dan lapriyer. (Psom 55:22; Filipyin 4:6, 7) Li kapav ed u pu zwir enn fami ere ki donn Li loner.

[Not]

TESTE U KONESANS

Kuma eski fidelite, kominikasyon, loner ek respe rann enn maryaz ere?

Ki manyer bann paran kapav donn zot bann zanfan lasirans ki zot kontan zot?

Ki bann fakter bizin pran kont pu donn disiplinn kuma bizin?

[Zimaz paz 147]