IRAKA
Olona ampitondraina hafatra am-bava na an-taratasy; lehilahy nofantenana tamin’ireo mpiaro ny mpanjaka mba hampita didim-panjakana, na hanatitra taratasy maika nalefan’ny mpanjaka ho an’ireo faritra lavitra tao amin’ny fanjakany. (Ge 32:3-6; Mpts 6:34, 35; 11:12-27; 2Sa 5:11; 1Mp 19:2; 2Mp 19:8-14; Lk 7:18-24; 9:52) Nantsoina koa hoe “mpihazakazaka” izy ireny taloha. (2Ta 30:6-10; Je 51:31) Tena nila tonga haingana ny iraka (heb.: ratsim; a.b.t.: mpihazakazaka). Nisy àry nitaingin-tsoavaly mba ho tonga haingana kokoa.—2Mp 9:17-19; Es 8:10-14.
Nitaingina soavaly haingam-pandeha ireo iraka nitondra hafatra maika nampiasain’ny Fanjakana Persianina. Nisy iraka sy soavaly efa vonona hisolo azy ireo tany amin’ny toerana samihafa, mandra-pahatongan’ilay hafatra. (Es 3:13-15; 8:10, 14) Nandeha foana izy ireo na andro na alina, ary na tsara ny andro na ratsy. Nisy soavaly 40 vonona foana isaky ny kilaometatra vitsivitsy, mba hampiasain’ny iraka mpitaingin-tsoavaly tao amin’ny Fanjakan’i Roma. Nahavita 160 km teo ho eo isan’andro izy ireo, ary efa haingana be izany tamin’izany. Vetivety ihany àry dia tonga tany amin’ny faritra lavitra ny hafatry ny mpanjaka.
Nanambara didim-panjakana tamin’ny vahoaka koa ny iraka sasany taloha. (Da 3:4-6; 5:29) Nirahina hitady fihavanana ny iraka (Is 33:7), hangataka ny fanampian’ny miaramila (2Mp 16:7; 17:4), hitaky hetra na hilaza amin’ny tanàna iray mba hitolo-batana (1Mp 20:1-9; 2Mp 18:17-35). Tsy nosakantsakanana izy ireo fa navela handeha malalaka. Mety ho niteraka ady ny fanivaivana an’izay olona nirahin’ny mpanjaka hitsidika firenena iray ara-pomba fifanajana.—2Sa 10:1-7; jereo AMBASADAORO.
Azo ilazana anjely ny teny hebreo sy grika nadika hoe “iraka.” (Sl 104:4; Jn 1:51) Ny teny manodidina no ahalalana hoe olona sa anjely no tiana horesahina. Anjely, ohatra, ilay resahin’ny Isaia 63:9 hoe “iraka manokana” nalefan’i Jehovah, satria namonjy ny Israelita izy io.—Ampit. Ek 14:19, 20.
Naniraka anjely i Jehovah mba hampita hafatra tamin’olona sy hanatanteraka asa hafa. (Jereo ANJELY.) Imbetsaka koa anefa izy no nampiasa olona. Irak’i Jehovah teo amin’ny firenen’Israely ny mpaminaniny sy ny mpisorony. (2Ta 36:15, 16; Hg 1:13; Ml 2:7) Azo antoka fa ho tanteraka ny tenin’ny mpaminaniny, satria i Jehovah no “Ilay manatontosa an-tsakany sy an-davany ny hafatra ambaran’izay irahiny.”—Is 44:26.
“Iraky ny fifanekena.” I Jaona Mpanao Batisa ilay iraka resahin’ny Malakia 3:1 hoe nanomana ny lalana teo alohan’i Jehovah. Nanomana an’ireo Jiosy ho amin’ny fahatongavan’i Jesosy Kristy solontenan’Andriamanitra mantsy izy.—Mt 11:10, 11; Mr 1:1-4; Lk 7:27, 28.
I Jesosy Kristy kosa ilay “iraky ny fifanekena” tonga tao amin’ny tempoly sy nanadio azy io. (Mt 21:12, 13; Mr 11:15-17; Lk 19:45, 46) Azo inoana fa ilay fifanekena tamin’i Abrahama io fifanekena io, satria izy io no nahafahan’ny Jiosy handova an’ilay Fanjakana alohan’ny olon-kafa rehetra. Io fifanekena io no noresahin’i Petera tamin’izy niangavy ny Jiosy mba hibebaka. Ilay fifanekena tamin’i Abrahama koa no tian’i Zakaria, rain’i Jaona Mpanao Batisa, horesahina rehefa nilaza izy fa nanangana ‘tandroka famonjena tao amin’ny taranak’i Davida’ i Jehovah. Tsy iza ilay tandroka fa ny Mesia.—Ampit. Mt 10:5-7; 15:24; 21:31; Lk 1:69-75; As 3:12, 19-26.