Fahalalana ny antonona — Lafin-toetra mampiavaka ny fahendren’Andriamanitra

 6. Inona avy no dikany ara-bakitenin’ilay teny grika nampiasain’i Jakoba hilazalazana ny fahendren’Andriamanitra ary inona no hevitra tafiditra amin’izy io?

⁶ Nampiasa teny mahaliana iray i Jakoba mpianatra mba hilazalazana ny fahendren’io Andriamanitra faran’izay mahay mampifanara-javatra io. Izao no nosoratany: “Ny fahendrena izay avy any ambony dia (...) mandefitra [“mahalala ny antonona”, NW ]”. (Jakoba 3:17). Sarotra adika ilay teny grika (e·pi·ei·kesʹ) nampiasainy teto. Nisy mpandika teny nampiasa teny toy ny hoe “malefaka”, “milefitra”, “manana faharetana”, sy “maneho fiheverana ny hafa”. Mandika azy io hoe “mahalala ny antonona” ny Fandikan-tenin’Izao Tontolo Izao Vaovao, ary manampy fanamarihana ambany pejy mampiseho fa “mandefitra” no dikany ara-bakiteny.a Ilay teny dia mampita koa ny hevitra hoe tsy “manao senegaly mahazo baiko”, tsy hentitra tafahoatra na tsy azo ivalozana. Nanazava toy izao i William Barclay, manam-pahaizana manokana, ao amin’ny New Testament Words: “Ny hevitra fototra sy lehibe indrindra momba ny epieikeia dia ny hoe miandoha amin’Andriamanitra izy io. Raha manizingizina ny amin’ny zony Andriamanitra, raha tsy nampihatra tamintsika afa-tsy ny fari-pitsipika henjana ao amin’ny lalàna Andriamanitra, dia mba ho taiza moa isika? Andriamanitra no ilay ohatra tampony ny amin’ny olona izay epieikēs sy mifampiraharaha amin’ny hafa amin’ny epieikeia.”

 7. Ahoana no nampisehoan’i Jehovah fahalalana ny antonona tany amin’ny zaridainan’i Edena?

⁷ Hevero ny fotoana fony nikomy tamin’ny fiandrianan’i Jehovah ny olombelona. Ho mora toy inona tamin’Andriamanitra moa ny ho namono ho faty an’ireo mpikomy telo tsy nahay nankasitraka ireo, dia i Adama sy i Eva ary i Satana! Nety ho nitsimbina ny tenany tamin’ny alahelom-po be toy inona moa izy tamin’izany! Ary iza no ho afaka hanaporofo fa tsy nanana zo hitaky ny hampiharana ny rariny tamin’ny fomba hentitra toy izany izy? Na dia izany aza, i Jehovah dia tsy nihazona mafy na oviana na oviana ny fandaminany any amin’ny lanitra, oharina amin’ny kalesy, tao amin’ny fari-pitsipiky ny rariny henjana sy tsy azo ampifanarahina amin’ny toe-javatra. Koa tsy nanorotoro tsy nisy fangorahana ny fianakavian’olombelona sy izay mety ho fahatsinjovany hoavy sambatra àry io kalesy io. Mifanohitra amin’izany kosa aza fa nitondra io kalesiny io tamin’ny hafainganam-pandehan’ny tselatra i Jehovah. Taorian’ilay fikomiana avy hatrany, dia nanoritra fikasana iray mitsinjo ny lavitra i Jehovah Andriamanitra sady nanolotra famindram-po sy fanantenana ho an’ny taranak’i Adama rehetra. — Genesisy 3:15.

 8. a) Ahoana no ifanoheran’ny hevi-dison’ny Tontolon’ireo Fivavahana Lazaina fa Kristiana momba ny fahalalana ny antonona sy ny tena fahalalan’i Jehovah ny antonona? b) Nahoana isika no afaka milaza fa ny fahalalan’i Jehovah ny antonona dia tsy milaza fa mety hanaiky lembenana izy raha ny amin’ireo fotopoto-pitsipika araka an’Andriamanitra?

⁸ Ny fahalalan’i Jehovah ny antonona anefa tsy milaza fa mety hanaiky lembenana izy raha ny amin’ireo fotopoto-pitsipika araka an’Andriamanitra. Ireo fiangonan’ny Tontolon’ireo Fivavahana Lazaina fa Kristiana amin’izao andro izao dia mety hieritreritra fa mahalala ny antonona izy ireo rehefa manakimpy ny masony amin’ny fahalotoam-pitondran-tena mba ho mamy hoditra amin’ireo ondriny mania fotsiny. (Ampitahao amin’ny 2 Timoty 4:3.) Tsy mandika na oviana na oviana ny lalàna navoakan’ny tenany anefa i Jehovah, na manaiky lembenana raha ny amin’ireo fotopoto-pitsipiny. Mampiseho fahavononana handefitra kosa aza izy mba hifanaraka amin’ny toe-javatra. Amin’izany no azo ampiharana ireo fotopoto-pitsipika ireo araka ny rariny sy famindram-po. Miahy mandrakariva izy mba ho voalanjalanja ny fampiasany ny rariny sy ny heriny miaraka amin’ny fitiavany sy ny fahendreny mahalala ny antonona. Aoka isika handinika ireo fomba telo ampisehoan’i Jehovah fahalalana ny antonona.

“Vonona hamela heloka”

 9, 10. a) Inona no ifandraisan’ny hoe “vonona hamela heloka” amin’ny fahalalana ny antonona? b) Ahoana no nandraisan’i Davida soa tamin’ny fahavononan’i Jehovah hamela heloka, ary nahoana?

⁹ Nanoratra toy izao i Davida: “Fa Hianao, Tompo ô, no tsara sady [vonona hamela heloka, NW ] ary be famindrampo amin’izay rehetra miantso Anao.” (Salamo 86:5). Rehefa nadika ho amin’ny teny grika ny Soratra Hebreo, ny teny nandikana ny hoe “vonona hamela heloka” dia natao hoe e·pi·ei·kesʹ, na “mahalala ny antonona”. Eny tokoa, ny fahavononana hamela heloka sy haneho famindram-po angamba no fomba fototra hampisehoana fahalalana ny antonona.

¹⁰ Tena nahatsapa ny fahalalan’i Jehovah ny antonona tamin’io lafiny io ny tenan’i Davida mihitsy. Rehefa naka an’i Batseba, vadin’olona i Davida ary nandamina ny hampamonoana ny vadin’i Batseba, dia samy mendrika ny fanamelohana ho faty izy sy i Batseba. (Deoteronomia 22:22; 2 Samoela 11:2-27). Raha notsarain’ny mpitsara olombelona henjana ilay raharaha, dia nety ho samy namoy ny ainy tokoa izy roa. Nampiseho fahalalana ny antonona (e·pi·ei·kesʹ) anefa i Jehovah. Io fahalalana ny antonona io, araka ny ilazan’ny Vine’s Expository Dictionary of Biblical Words azy, dia “mampiseho ilay fanehoam-piheverana ny hafa izay mijery ‘ny zava-misy momba ilay raharaha amim-pamindram-po sy amim-pahalalana ny antonona’.” Ny zava-nisy izay nanan-kery teo amin’ny fanapahan-kevitra nampiseho famindram-po noraisin’i Jehovah dia azo inoana fa nahatafiditra ny fibebahan’ireo mpanao heloka tamim-pahatsorana sy ny famindram-po nasehon’ny tenan’i Davida tamin’ny hafa, taloha. (1 Samoela 24:4-6; 25:32-35; 26:7-11; Matio 5:7; Jakoba 2:13). Kanefa, mifanaraka amin’ny filazalazan’i Jehovah ny tenany ao amin’ny Eksodosy 34:4-7, dia ho fahalalana ny antonona raha hampihatra famaizana amin’i Davida i Jehovah. Naniraka an’i Natana mpaminany hitondra hafatra mahery tany amin’i Davida izy, ka nanao izay hahalatsa-paka tao amin’i Davida fa nanamavo ny tenin’i Jehovah izy. Nibebaka i Davida ka noho izany dia tsy maty noho ny helony izy. — 2 Samoela 12:1-14.