Abadala Bangatshengisa Njani Ukuthi Balothando Lesihawu?

 1. Kuyini okungenzakala kwabanye abenza izono ezinkulu?

ESIHLOKWENI esidlulileyo sibone ukuthi umphostoli uPhawuli wayiphatha njani indaba yomuntu owayesenza isono esikhulu ebandleni leKhorinte. Isoni lesi sasingafuni ukuphenduka yikho sasuswa ebandleni. Kodwa umbhalo okhokhela isihloko sethu usitshengisa ukuthi abanye abenze isono esikhulu bangancediswa ukuthi baphenduke. (Rom. 2:4) Manje abadala bangabancedisa njani ukuthi baphenduke?

2-3. Kumele senzeni nxa singabakwazi ukuthi omunye umuntu wenze isono esikhulu futhi kungani kumele senze njalo?

² Nxa umuntu eyenze isono esikhulu, abadala kumele babekwazi ukuze benelise ukumncedisa. Pho kumele senzeni nxa singabakwazi ukuthi omunye umuntu useyenze isono esikhulu, esingabangela ukuthi acine esusiwe ebandleni? Kumele simkhuthaze ukuthi acele ukuncediswa ngabadala.—Isaya. 1:18; Imiseb. 20:28; 1 Phet. 5:2.

³ Manje singenzani nxa angayala ukuyakhuluma labadala? Kuyabe sekumele thina sibatshele ukuze umuntu lo ancediswe. Singenza njalo siyabe sitshengisa ukuthi siyamthanda ngoba siyabe sikwazi ukuthi abadala bazamncedisa. Phela nxa engancediswanga, ubungane bakhe loJehova bungacina buphela. Kanti njalo angenza ukuthi abanye bacine bekhuluma kubi ngabantu bakaJehova. Yikho lanxa kungaba nzima kumele siqunge isibindi siyebikela abadala. Singenza njalo siyabe sitshengisa ukuthi siyamthanda uJehova lalowomuntu oyabe enze isono.—Hubo. 27:14.

ABADALA BAMNCEDISA NJANI UMUNTU OYENZE ISONO ESIKHULU?

 4. Abadala bayabe behloseni nxa bexoxa lomuntu oyenze isono esikhulu?

⁴ Nxa kungaba lomuntu owenze isono esikhulu ebandleni, iqula labadala liyakhetha abazalwane abathathu phakathi kwabo abazabumba ikhomithi ezancedisa umuntu lo.a Amadoda la kumele kube ngamadoda athobekileyo njalo azwisisayo. Ngesikhathi encedisa umuntu oyenze isono esikhulu kumele ananzelele ukuthi ngeke ambambe ngamandla ukuthi atshintshe. (Dute. 30:19) Abadala kumele bananzelele ukuthi ayisibo bonke abavuma ukuncediswa baphenduke, njengalokho okwenziwa yiNkosi uDavida. (2 Sam. 12:13) Abanye abayabe bewonile bangephulela izigodo endlebeni bayale ukulaywa. (Gen. 4:​6-8) Lanxa kunjalo, abadala benza konke okusemandleni abo ukuze bancedise umuntu owonileyo ukuthi aphenduke. Manje yiziphi izimiso eziseBhayibhilini okumele bazilandele nxa bencedisa umuntu owonileyo?

 5. Kuyini okumele abadala bakukhumbule nxa bexoxa lomuntu oyenze isono? (U-2 Thimothi 2:​24-26) (Khangela lomfanekiso.)

⁵ Abadala kumele babone umuntu oyenze isono njengemvu eligugu esilahlekile. (Luk. 15:​4, 6) Lokhu kuzabanceda ukuthi nxa sebexoxa lomuntu lo, bangabi lolaka kodwa babe lomusa. Abadala akumelanga bacabange ukuthi umsebenzi wabo ngowokubuza imibuzo nje kuphela bedingisisa ngendaba. Kodwa kumele benze lokho okuku-2 Thimothi 2:​24-26. (Bala.) Kumele babe mnene, babe lesineke njalo babe lomusa ukuze bancedise umuntu oyenze isono ukuthi atshintshe indlela acabanga ngayo.

 6. Abadala bangalungiselela njani bengakahlangani lomuntu oyenze isono? (URoma 2:4)

⁶ Abadala bayazinika isikhathi sokulungiselela ukuze bazwisise lokho uJehova afuna bakwenze. Bayazama ukulingisela uJehova kukho konke abayabe bekwenza bekhumbula amazwi kaPhawuli athi: “Ngomusa lowo [uNkulunkulu] uzama ukukunceda ukuthi uphenduke.” (Bala uRoma 2:4.) Abadala kumele bakhumbule ukuthi umsebenzi wabo oqakathekileyo ngowokwelusa njalo kumele balandele lokho abakutshelwa nguKhristu nxa besenza umsebenzi lo. (Isaya. 11:​3, 4; Mat. 18:​18-20) Ikhomithi yabadala ingakahlangani lomuntu oyenze isono, iqala ithandaze kuJehova njalo ixoxe ngokuthi bangamncedisa njani lowo owonileyo ukuthi aphenduke. Bayachwayisisa besebenzisa iMibhalo kanye lamabhuku ethu njalo bathandaze becela ukuthi uJehova abancedise benelise ukuyihlola kuhle indaba yomuntu oyenze isono. Kanti njalo bayadingisisa ngomuntu lo ukuze bazwisise izinto ezingabe zibangele ukuthi acabange ngendlela acabanga ngayo njalo enze isono leso.—Zaga. 20:5.

7-8. Abadala bangatshengisa njani ukuthi bayabekezela njengoJehova nxa bencedisa umuntu owonileyo?

⁷ Abadala kumele babekezele njengoJehova. Kumele bahlale bekhumbula indlela uJehova ayephatha ngayo abantu ababesenza izono kudala. Ngokwesibonelo uJehova wambekezelela uKhayini. Wamxwayisa ngalokho okwakuzakwenzakala engawona njalo wamtshela lokuthi wayengalungisisa izinto. (Gen. 4:​6, 7) UJehova wathuma umphrofethi uNathani ukuthi ayekhuza uDavida. UNathani wafika wasebenzisa umzekeliso owathinta inhliziyo yeNkosi uDavida, wayinceda ukuthi iphenduke. (2 Sam. 12:​1-7) UJehova ‘waqhubeka ethuma’ abaphrofethi bakhe ‘ephindaphinda’ ukuthi bayencedisa isizwe sako-Israyeli esasesiphambukile. (Jer. 7:​24, 25) Kazange alindele ukuthi abantu bakhe baqale baphenduke kodwa wahle wazama ukubancedisa ebakhuthaza ukuthi baphenduke kuye.

⁸ Abadala balingisela uJehova nxa bezama ukuncedisa umuntu owenze isono esikhulu. Nxa bencedisa umuntu owonileyo bakwenza ‘ngokubekezela konke’ njengoba kutshiwo ku-2 Thimothi 4:2. Ngakho abadala kumele bazibambe, bambekezelele umuntu owonileyo njalo bamncenge ukuthi abe lesifiso sokwenza okulungileyo. Nxa umdala angazonda amcaphukele umuntu owonileyo, angacina engasalaleli njalo acine engasaphendukanga.

9-10. Abadala bangamncedisa njani umuntu oyenze isono ukuthi acabangisise ngalokho akwenzileyo?

⁹ Abadala bayazama ukudingisisa ukuthi kuyini okwenze umuntu wenza isono. Bangazibuza imibuzo elandelayo: Ulalapho akade esesilela khona yini ekukhonzeni, mhlawumbe engasataditshi loba engasatshumayeli? Ubelokhu esathandaza kuJehova zikhathi zonke yini njalo ethandaza ngenhliziyo yonke? Ubezama yini ukulwisana lezifiso ezimbi kumbe ubesezivumela? Ubezilibazisa ngani futhi abangane bakhe ngabantu abanjani? Lokhu abekwenza kuyitshintshe njani indlela abecabanga ngayo? Uyakunanzelela yini ukuthi akwenzileyo kumzwisa ubuhlungu uBaba wakhe osezulwini, uJehova?

¹⁰ Abadala kumele babuze umuntu oyenze isono imibuzo ezamenza akhiphe okusenhliziyweni yakhe njalo acabangisise ngalokho akwenzileyo. Nxa besenza lokho kumele bananzelele bangabuzi izinto ezingelani labo. (Zaga. 20:5) Bangasebenzisa lemizekeliso ukuze bancede umuntu oyenze isono acabangisise ngalokho akwenzileyo njengalokho okwenziwa nguNathani kuDavida. Mhlawumbe umuntu lo angazisola ngalokho ayabe ekwenzile, ahle aphenduke ngesikhathi abadala bexoxa laye okokuqala.

11. UJesu wayeziphatha njani izoni?

¹¹ Abadala kumele bazame ngamandla ukulingisela uJesu. Ngesikhathi uJesu encedisa uSawuli waseThasu, wambuza umbuzo owamnceda wananzelela ukuthi ayekwenza kwakungaqondanga. Wathi: “Sawuli, Sawuli, kanti ungihlukuluzelani?” (Imiseb. 9:​3-6) Kanti njalo wathi ekhuluma ‘ngowesifazana okuthiwa nguJezebheli’ wathi: “Ngamnika isikhathi sokuphenduka.”—Isam. 2:​20, 21.

12-13. Abadala bangamnika njani umuntu owonileyo isikhathi sokuphenduka? (Khangela lomfanekiso.)

¹² Abadala balingisela uJesu ngokungagijimeli ukucabanga ukuthi umuntu owenze isono kasoze aphenduke. Abanye bangahle baphenduke behlangana lekhomithi yabadala okokuqala nje kodwa abanye kungabathatha isikhathi eside. Yikho abadala bangahlela ukuthi baxoxe lomuntu owonileyo izikhathi ezinengana. Mhlawumbe bangathi sebexoxe laye okokuqala asale ecabangisisa ngalokho abadala abamtshele khona. Angazithoba athandaze kuJehova ecela ukuthi amthethelele. (Hubo. 32:5; 38:18) Lokhu kungenza ukuthi nxa abadala sebephinda ukuxoxa laye, abesetshintshile njalo esezwisisa.

¹³ Nxa abadala bencedisa umuntu oyenze isono ukuthi aphenduke, bayazama ukumzwisisa futhi babe lomusa. Bayathandaza kuJehova becela ukuthi abusise lokho abazakwenza njalo babe lethemba lokuthi umuntu abamncedisayo uzacabangisisa ngalokho akwenzileyo aphenduke.—2 Thim. 2:​25, 26.

14. Ngubani okumele adunyiswe nxa isoni siphenduka futhi kungani?

¹⁴ Sonke siyathokoza kakhulu nxa isoni siphenduka. (Luk. 15:​7, 10) Kodwa ngubani okumele adunyiswe ngalokho? Ngabadala yini? Khumbula ukuthi umphostoli uPhawuli wathini ngezoni. Wathi: “Mhlawumbe uNkulunkulu angabavumela ukuthi baphenduke.” (2 Thim. 2:25) NguJehova kuphela oncedisa umKhristu ukuthi atshintshe indlela acabanga ngayo lezenzo zakhe, hatshi abantu. UPhawuli uphinda asitshele okunye okuhle okwenzakala nxa umuntu angaphenduka. Uthi umuntu lo angathola ulwazi oluqondileyo lweqiniso, kuthi dlwe engqondweni yakhe abesephunyuka emijibileni kaSathane.—2 Thim. 2:26.

15. Kuyini okungenziwa ngabadala ukuze baqhubeke bencedisa umuntu osephendukile?

¹⁵ Nxa umuntu owonileyo angaphenduka, ikhomithi yabadala iyahlela ukuthi ibe imvakatshela imelusa. Lokhu kuzanceda ukuthi umuntu owonileyo enelise ukulwisana lemijibila kaSathane njalo enzele inyawo zakhe indlela eziqondileyo. (Heb. 12:​12, 13) Lanxa abadala bengasoze bahambe betshela abantu okwenziwe yisoni, kukhona yini okuyabe kumele kutshelwe ibandla?

“BAKHUZE PHAMBI KWABANTU BONKE”

16. Ku-1 Thimothi 5:20, nxa uPhawuli wayesithi umuntu owenze isono kumele akhuzwe “phambi kwabantu bonke” wayesitsho obani?

¹⁶ Bala u-1 Thimothi 5:20. UPhawuli wabhala amazwi asevesini le ewabhalela uThimothi laye owayengumdala, emtshela ukuthi abaphathe njani labo “abalomkhuba wokwenza isono.” Nxa uPhawuli wayesithi umuntu lo akhuzwe “phambi kwabantu” wayesitsho bonke ababesazi isono esenziwe ngumuntu lo. Mhlawumbe bambona esenza okubi, kumbe owenze isono wabatshela. Ngakho abadala bayatshela abantu laba ukuthi indaba ilungisiwe njalo lesoni sancediswa.

17. Nxa isono esikhulu esenziweyo sisaziwa ebandleni kumbe sizacina sisaziwa, yisiphi isaziso okumele senziwe njalo kungani?

¹⁷ Ngezinye izikhathi abanye ebandleni bayabe bekwazi ukuthi umuntu lo ubesenza isono, loba kungenzakala ukuthi abekwenza kuzacina sekusaziwa. Nxa kunjalo ‘abantu bonke’ abatshiwo ku-1 Thimothi 5:20 kuyabe sekulibandla lonke. Yikho abadala bayabe bezakwenza isaziso ebandleni esokuthi umfowethu kumbe udadewethu othile ukhuziwe. Kungani kumele kwenziwe isaziso lesi? UPhawuli wathi, “ukuze kube yisixwayiso kwabanye,” labo bangacini bewela esonweni.

18. Abadala bangamncedisa njani umntwana obhabhathiziweyo oyenze isono esikhulu? (Khangela lomfanekiso.)

¹⁸ Manje abadala kumele benzeni nxa kuyikuthi owenze isono ngumntwana obhabhathiziweyo, oleminyaka engaphansi kwengu-18? Iqula labadala liyakhetha abadala ababili abazahlangana lomntwana lowo kanye labazali bakhe abangoFakazi.b Abadala kuyabe kumele badinge ukuthi kuyini osekwenziwe ngabazali bomntwana lo ukuze bancedise umntanabo aphenduke. Nxa umntwana ezisola futhi abazali bakhe bemncedisa ukuthi atshintshe, abadala laba ababili bangakhetha ukuthi kungabi lekhomithi ebunjwayo. Phela uNkulunkulu unike abazali umlandu wokuthi balaye abantwababo. (Dute. 6:​6, 7; Zaga. 6:20; 22:6; Efe. 6:​2-4) Ngemva kwalokho abadala bazabe belokhu bexoxa labazali bomntwana besizwa ukuthi lokhu bemncedisa yini? Kodwa kumele kwenziweni nxa umntwana obhabhathiziweyo engaphenduki, eqhubeka esenza okubi? Nxa kunjalo ikhomithi yabadala izahlala laye phansi ndawonye labazali bakhe abangoFakazi.

“UJEHOVA ULOZWELO OLUKHULU FUTHI ULESIHAWU”

19. Abadala bamlingisela njani uJehova nxa bencedisa umuntu oyenze isono esikhulu?

¹⁹ Abadala abakhethwa ukuthi babe kukhomithi yokuncedisa umuntu owenze isono balomlandu wokugcina ibandla likaJehova lihlanzekile. (1 Khor. 5:7) Benza konke okusemandleni abo ukuthi bancedise umuntu owenze isono ukuthi aphenduke. Yikho abalilahli ithemba lokuthi umuntu angatshintsha. Kungani? Ngenxa yokuthi balingisela uJehova uNkulunkulu’ olozwelo olukhulu futhi olesihawu.’ (Jak. 5:11) Umphostoli uJohane laye wayebathanda abazalwane. Wabhala wathi: “Bantwanyana bami, ngilibhalela izinto lezi ukuze lingasenzi isono. Kodwa nxa loba ngubani angenza isono silomsizi kuBaba, umsizi lo nguJesu Khristu olungileyo.”—1 Joh. 2:1.

20. Sizaxoxa ngani esihlokweni esilandelayo?

²⁰ Kodwa kuyadanisa ukuthi kwezinye izikhathi umuntu owonileyo uyabe engafuni ukuphenduka. Nxa sekunjalo, kuyabe sekumele asuswe ebandleni. Abadala bayiphatha njani indaba yomuntu oyabe engafuni ukuphenduka? Sizaxoxa ngalokho esihlokweni sokucina se-Nqabayokulinda le.