ISIFUNDO 50
UJehova Usinika Inkululeko
“Limemezele inkululeko elizweni lonke kubo bonke abahleli kulo.”—LEVI. 25:10.
INGOMA 22 UMbuso Usubusa—Kawuze!
ESIZAKUFUNDAa
1-2. (a) Kuyini iJubhili? (Khangela ibhokisi elithi “Kwakuyini IJubhili?”) (b) UJesu wakhuluma ngani kuLukha 4:16-18?
KWAMANYE amazwe abantu bajayele ukunanza umnyaka wesi-50 wesenzakalo esiqakathekileyo. Umnyaka lo ujayele ukubizwa ngokuthi lijubhili. Amadili okunanza isenzakalo lesi angathatha ilanga elilodwa, iviki kumbe isikhathi esedlula lapho. Kodwa okukhona yikuthi ayaphela futhi kungakayi ngaphi abantu bayakhohlwa ngawo.
2 Esihlokweni lesi sizaxoxa ngejubhili elingcono kakhulu kulalelo elalinanzwa ngama-Israyeli okomnyaka wonke ngomnyaka wesi-50 ngamunye. IJubhili lama-Israyeli lalisenza athole inkululeko. Kungani kumele sifunde ngalo? Sizafunda ngalo ngoba lisikhumbuza okuhle kakhulu uJehova asenzele khona okuzasinika inkululeko engasoze iphele futhi kusincede lakhathesi. UJesu wakhuluma ngayo inkululeko le.—Bala uLukha 4:16-18.
3. Ngokwalokho okutshiwo kuLevi 25:8-12, iJubhili laliwanceda njani ama-Israyeli?
3 Sizakuzwisisa ngcono lokho uJesu ayekutsho ngesikhathi ekhuluma ngenkululeko nxa singaqala sixoxe ngeJubhili uJehova ayelenzele abantu bakhe. UJehova watshela ama-Israyeli wathi: ‘Umnyaka wamatshumi amahlanu wenzeni ube ngcwele, limemezele inkululeko elizweni lonke kubo bonke abahleli kulo. Uzakuba liJubhili kini. Lowo lalowo wenu kuzamele abuyele emzini wakhe kumbe elifeni lakhe, kwabozalo kwakhe.’ (Bala uLevi 25:8-12.) Esihlokweni esidlulileyo sifunde ngokuthi iSabatha elalisenziwa maviki wonke laliwanceda njani ama-Israyeli. IJubhili lona laliwanceda njani? Ngokwesibonelo, indoda engum-Israyeli yayingathi isilezikwelede ezinengi icine ithengisa umhlabathi wayo ukuze ibhadale izikwelede lezo. Ngomnyaka weJubhili yayibuyiselwa umhlabathi wayo. Yikho yayibuyela ‘emzini wayo’ futhi ngokuya kwesikhathi abantwabayo babezathola ilifa layo. Kanti njalo indoda yayingabhadala isikwelede esikhulu ngokuzithengisa yona kumbe umntanayo ukuthi abe yisigqili. Ngomnyaka weJubhili isigqili ‘sasibuyela kwabozalo lwaso.’ Ngakho akulamuntu owayengaba yisigqili okwempilo yakhe yonke. Lokhu kutshengisa ukuthi uJehova wayelendaba sibili labantu bakhe.
4-5. Kungani kuqakathekile ukuthi sifunde ngeJubhili lama-Israyeli?
4 IJubhili laliphinda liwancede njani ama-Israyeli? UJehova wathi: “Akungabi lomuntu oswelayo phakathi kwenu, ngoba elizweni lelo uJehova uNkulunkulu wenu alinika lona ukuze libe yilifa lenu, uzalibusisa kakhulu.” (Dute. 15:4) Lokhu kutshiyene kakhulu lalokho okwenzakala lamuhla. Sijayele ukubona abanothileyo benotha okuzwayo ikanti abayanga besiba ngabayanga bokucina.
5 Thina singamaKhristu yikho kasikho ngaphansi koMthetho kaMosi. Lokhu kutsho ukuthi asilandeli umthetho weJubhili owawusithi izigqili zikhululwe, izikwelede zesulwe njalo umhlabathi ubuyiselwe kubanikazi. (Rom. 7:4; 10:4; Efe. 2:15) Lanxa kunjalo kuqakathekile ukuthi sifunde ngeJubhili ngoba lisikhumbuza lokho uJehova asenzele khona ukuze asikhulule esonweni.
UJESU WAMEMEZELA INKULULEKO
6. Abantu badinga ukukhululwa ngaphi?
6 Sonke siyakudinga ukukhululwa ngoba siyizigqili zesono esisithwalisa amagabha avuzayo. Isono lesi senza siguge, sigule futhi sife. Abanengi bayakubona ukuthi lokhu kuliqiniso nxa bezikhangela esibukweni kumbe bangaya kudokotela. Kanti njalo siyadana kakhulu nxa singenza isono. Umphostoli uPhawuli wathi ‘wayethunjwe ngumthetho wesono osemzimbeni [wakhe].’ Waphinda wathi: “Ngaze ngahawula! Kambe ngubani ozangikhulula emzimbeni lo ozangibulalisa?”—Rom. 7:23, 24.
7. Kuyini u-Isaya akuphrofethayo mayelana lenkululeko?
7 Kuyasithokozisa ukuthi uNkulunkulu wasenzela indlela yokusikhulula esonweni. Wasebenzisa uJesu ukuthi asikhulule. Eminyakeni edlula 700 uJesu engakabuyi emhlabeni, umphrofethi u-Isaya wathi esikhathini esizayo kwakuzakuba lenkululeko enkulu kakhulu kulaleyo ama-Israyeli ayeyithola ngomnyaka weJubhili. Wabhala wathi: “Umoya kaJehova Wobukhosi uphezu kwami, ngoba uJehova ungigcobile ukuba ngitshumayele izindaba ezinhle kubayanga. Ungithumile ukuba ngibophe izinhliziyo ezidabukileyo, ngimemezele ukukhululwa kwabathunjiweyo.” (Isaya. 61:1) Isiphrofetho lesi sikhuluma ngobani?
8. Isiphrofetho sika-Isaya esimayelana lenkululeko sikhuluma ngobani?
8 Isiphrofetho lesi esiqakathekileyo esimayelana lenkululeko saqalisa ukugcwaliseka ngemva kokuba uJesu eqalise inkonzo yakhe. Ngesikhathi esesinagogeni elisedolobheni lakibo eNazaretha wabalela amaJuda amazwi ka-Isaya akhuluma ngaye. Wathi: “Umoya kaJehova uphezu kwami ngoba ungigcobile ukuze ngitshumayele izindaba ezinhle kubayanga. Ungithume ukuthi ngimemezele ukukhululwa kwabathunjiweyo lokuvulwa kwamehlo eziphofu kanye lokuthi ngikhulule abacindezelweyo, ngitshumayele mayelana lomnyaka wokwamukelwa nguJehova.” (Luk. 4:16-19) UJesu wasigcwalisa njani isiphrofetho lesi?
ABAKHULULWA KUQALA
9. Abantu abanengi abaphila ngesikhathi sikaJesu babefuna ukukhululwa ngaphi?
9 Ngesikhathi sikaJesu, abantu baqala ukuthola inkululeko u-Isaya akhuluma ngayo futhi uJesu abala ngayo esinagogeni. Sitsho njalo ngoba uJesu wathi: “Umbhalo lo elisanda kuwuzwa ugcwalisekile lamuhla.” (Luk. 4:21) Kungenzeka abanengi abezwa amazwi uJesu awabalayo babelethemba lokuthi bazakhululwa embusweni wamaRoma. Mhlawumbe babecabanga njengamadoda amabili athi: “Besilethemba lokuthi umuntu lo nguye ozakhulula abako-Israyeli.” (Luk. 24:13, 21) Kodwa siyakwazi ukuthi uJesu kazange akhuthaze abalandeli bakhe ukuthi bahlamukele amaRoma ayebabusa ngendlela elesihluku. Wabalaya ukuthi babuyisele “okukaKhesari kuKhesari.” (Mat. 22:21) Manje uJesu wabakhulula njani abantu ngalesosikhathi?
10. UJesu wanceda abantu ukuthi bakhululwe ngaphi?
10 INdodana kaNkulunkulu yabuya ukuzenceda abantu ukuthi bakhululwe ezintweni ezimbili. Okokuqala, uJesu wanceda abantu ukuthi bakhululwe ezimfundisweni zabakhokheli benkolo ezazibathwalise nzima. Ngalesosikhathi amaJuda amanengi ayebanjwa ngamandla ukuthi alandele imikhuba yabantu njalo akholwe izinto ezingamanga. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) Abantu ababesithi banceda abanye ukuthi bakhonze uNkulunkulu babenjengeziphofu ngoba bona ngokwabo babengamkhonzi ngendlela eqondileyo. Baphika uMesiya njalo bala iqiniso ayelifundisa yikho baqhubeka benjengeziphofu futhi izono zabo azizange zithethelelwe. (Joh. 9:1, 14-16, 35-41) UJesu watshengisa abantu abathobekileyo ukuthi bangakhululeka njani ezimfundisweni zamanga ngokubafundisa iqiniso langokubatshiyela isibonelo esihle.—Mak. 1:22; 2:23–3:5.
11. Yiphi enye indlela eqakathekileyo uJesu akhulula ngayo abantu?
11 Okwesibili, uJesu wanceda abantu ukuthi bakhululwe ebugqilini besono. UNkulunkulu wasebenzisa inhlawulo kaJesu ukuthi athethelele izono zabantu abalokholo enhlawulweni njalo abatshengisa ngezenzo ukuthi balalo. (Heb. 10:12-18) UJesu wathi: “Nxa iNdodana ingalikhulula, lizakhululeka sibili.” (Joh. 8:36) Inkululeko le inkulu kakhulu kulaleyo eyayitholwa ngama-Israyeli ngomnyaka weJubhili. Ngokwesibonelo, isigqili esasikhululwa ngeJubhili sasingaphinda sibe yisigqili, ngokuhamba kwesikhathi sife njengabantu bonke. Kodwa inkululeko esiyithola ngoJesu kayipheli.
12. Ngobani abaqala ukuncedwa yinkululeko uJesu akhuluma ngayo?
12 NgePhentekhosti lika-33 C.E., uJehova wagcoba ngomoya ongcwele abaphostoli kanye lamanye amadoda labesifazana ababethembekile. Baba ngamadodana akhe ukuze esikhathini esizayo bavuswe baye ezulwini ukuyabusa loJesu. (Rom. 8:2, 15-17) Laba yibo abaqala ukuncedwa yinkululeko uJesu akhuluma ngayo esesinagogeni eNazaretha. Basebekhululiwe ezimfundisweni zamanga zabakhokheli benkolo kanye lasemikhubeni engekho eLizwini likaNkulunkulu. UJehova wayesebabona bengabantu asebekhululiwe ebugqilini besono esibangela ukufa. IJubhili lamaKhristu laqala ngokugcotshwa kwabalandeli bakaKhristu futhi lizakuma ukusebenza ekupheleni kokubusa kukaJesu kweminyaka eyinkulungwane. Yiziphi izinto ezinhle ezizakwenzakala kusukela khathesi kuze kube sekupheleni kwaleyominyaka eyinkulungwane?
UKUKHULULWA KWAMAMILIYONI ABANTU
13-14. Ngobani abanye abathola inkululeko uJesu akhuluma ngayo?
13 Lamuhla kulamamiliyoni abantu abaqotho abavela ezizweni zonke ‘abangabezinye izimvu.’ (Joh. 10:16) Bona uNkulunkulu kabakhethanga ukuthi bayebusa loJesu ezulwini. IBhayibhili lithi balethemba lokuthola ukuphila okungapheliyo emhlabeni. Lelo yilo yini ithemba olalo?
14 Zikhona ezinye izibusiso ezitholwa ngabagcotshiweyo lawe ozitholayo khathesi. Ungacela ukuthi uJehova akuthethelele izono zakho ngoba ulokholo emhlatshelweni kaJesu. Lokhu kwenza uNkulunkulu akwamukele njalo ube lomzwangedwa omuhle. (Efe. 1:7; Isam. 7:14, 15) Cabanga langesibusiso sokukhululwa ezimfundisweni zamanga. UJesu wathi: “Lizalazi iqiniso, njalo iqiniso lizalikhulula.” (Joh. 8:32) Inkululeko le iyasithokozisa kakhulu.
15. Sizakhululeka ngaphi njalo yiziphi izibusiso esizazithola?
15 Esikhathini esizayo sizathola inkululeko enkulu. Sekuseduze ukuthi uJesu atshabalalise inkolo yamanga kanye labohulumende babantu. UNkulunkulu uzavikela “ixuku elikhulu” elimkhonzayo futhi lizakholisa izibusiso emhlabeni olipharadayisi. (Isam. 7:9, 14) Kuzavuswa abantu abanengi njalo bazakhululwa esonweni sika-Adamu kanye lalokho esikubangeleyo.—ImiSeb. 24:15.
16. Yiphi inkululeko emangalisayo ezatholwa ngabantu esikhathini esizayo?
16 Phakathi kokubusa kukaJesu kweminyaka eyinkulungwane, yena lalabo azabusa labo bazanceda abantu babe lempilakahle futhi babe ngabangane abaseduze kakhulu loJehova. Ngesikhathi leso izinto zizabuyiselwa kulokho uNkulunkulu ayekuhlosile lapho edala abantu futhi uzabanika inkululeko ehambelana leyeJubhili lama-Israyeli. Lokhu kutsho ukuthi bonke abantu abakhonza uJehova beqotho bazabe sebephelele, sebengasenzi isono.
17. Umbhalo ka-Isaya 65:21-23 uthi impilo yabantu bakaNkulunkulu izabe isinjani? (Khangela umfanekiso ongaphandle.)
17 Isiphrofetho esiku-Isaya 65:21-23 (Bala.) sichaza ukuthi impilo izabe injani emhlabeni ngesikhathi esizayo. Abanye abantu bacabanga ukuthi epharadayisi wonke umuntu uyabe ephumula nje engasebenzi. Kodwa iBhayibhili lithi abantu bakaNkulunkulu bazabe besenza umsebenzi oncedayo futhi osuthisayo. Siyaqiniseka ukuthi ekupheleni kokubusa kukaKhristu kweminyaka eyinkulungwane “okudaliweyo khona ngokwakho kuzakhululwa ebugqilini bokonakala kuthole inkululeko ekhazimulayo yabantwana bakaNkulunkulu.”—Rom. 8:21.
18. Kuyini okwenza sibe leqiniso lokuthi sizathokoza esikhathini esizayo?
18 UJehova waba leqiniso lokuthi ama-Israyeli ayasebenza futhi athole lesikhathi lesokuphumula yikho uzakwenza lokhu lasesikhathini sokubusa kukaKhristu kweminyaka eyinkulungwane. Sizabe sikhona sibili isikhathi sokwenza izinto eziphathelane lokukhonza. Ukukhonza uNkulunkulu yikho okwenza sithokoze futhi lasemhlabeni omutsha kuzabe kunjalo. Sizathokoza ngesikhathi sokubusa kukaKhristu kweminyaka eyinkulungwane ngoba sonke sizabe sisenza umsebenzi osuthisayo njalo sikhonza uNkulunkulu.
INGOMA 142 Ukubambelela Ethembeni Esilalo
a UJehova wasungula iJubhili ukuze ama-Israyeli athole inkululeko. Lanxa singasekho ngaphansi koMthetho kaMosi kuqakathekile ukuthi sifunde ngeJubhili. Esihlokweni lesi sizabona ukuthi iJubhili lakudala lihambelana njani lalokho uJehova asenzele khona lokuthi kusinceda njani.
b U-B.C.E., umela ukuthi “Before the Common Era,” okutsho isikhathi uJesu engakabuyi emhlabeni. U-C.E., umela ukuthi “Common Era” okutsho isikhathi uJesu esebuyile emhlabeni.
c OKUSEMFANEKISWENI: Ngomnyaka weJubhili amadoda ayeyizigqili ayekhululwa futhi abuyele ezimulini zawo kanye lasemizini yawo.