Lakhululwa Ngenxa Yomusa Omkhulu KaNkulunkulu

1, 2. Kungani kumele ucabangisise ngoRoma 5:12?

AKE SITHI ufuna ukubhala phansi amavesi aziwa ngoFakazi bakaJehova futhi abajayele ukuwasebenzisa kakhulu. Ubuzambhala yini uRoma 5:12? Phela kukanengi uwasebenzisa amazwi asevesini le athi: “Njengalokhu isono sangena emhlabeni ngomuntu oyedwa, lokufa ngesono, njalo ngale indlela ukufa kwafika ebantwini bonke, ngoba bonke benze isono.”

² Ivesi le itholakala kanengi ebhukwini elithi IBhayibhili Lifundisani Sibili? Kumele ukuthi uyake uyibale nxa ufunda ibhuku leli labantwabakho loba abanye abantu nje. Ngokwesibonelo iyatholakala kusahluko 3 lapho okukhulunywa khona ngenjongo kaNkulunkulu ngomhlaba lakusahluko 5 lapho okukhulunywa khona ngenhlawulo lakusahluko 6 okukhulunywa khona ngesimo sabafileyo. Kodwa ukucabangisisa ngevesi le kungakunceda ukuthi uhlole ubuhlobo bakho loJehova, indlela ophila ngayo kanye lethemba olalo ngekusasa.

 3. Yiliphi iqiniso okungamelanga silikhohlwe?

³ Kasingeke silibalekele iqiniso lokuthi sonke siyizoni njalo siyaphambanisa ukusa kwamalanga. Lanxa kunjalo iBhayibhili lisikhumbuza ukuthi uNkulunkulu uyakwazi ukuba sibunjwe ngothuli lokuthi uzimisele ukuba lesihawu kithi. (Hubo. 103:13, 14) UJesu wasifundisa ukuthi sithandaze kuNkulunkulu sicela ukuthi ‘asithethelele izono zethu.’ (Luk. 11:2-4) Yikho nxa uNkulunkulu angasithethelela izono esizenzileyo, akumelanga siqhubeke sizihlupha ngazo. Okwakhathesi ake sixoxe ngokuthi uNkulunkulu wenzani ukuze asithethelele izono zethu.

4, 5. (a) Kuyini okungasisiza ukuthi siwuzwisise ngcono umbhalo kaRoma 5:12? (b) Litshoni ibala elithi umusa omkhulu?

⁴ Minengi imicijo eqakathekileyo esiyithola kuzahluko eziseduzane loRoma 5:12, ikakhulu kusahluko 6. Ukuhlola izahluko lezi kuzasinceda sizwisise ukuthi uJehova usithethelela njani. Kusahluko 3 sithola amazwi la athi: “Bonke bonile . . . , njalo benziwa babe ngabalungileyo ngesihle ngomusa wakhe [“omkhulu”, NW] ngensindiso eyeza ngoKhristu uJesu.” (Rom. 3:23, 24) Wayesitshoni uPhawuli lapho ekhuluma ngomusa omkhulu? Elinye ibhuku lithi ibala lesiGiriki alisebenzisayo lilomqondo “wokwenza into ethile ngomusa ungalindelanga ukuthi ubhadalwe loba ukuthi wenzelwe umusa ofananayo.” Kanti njalo lowo owenzelwa umusa uyabe engafanelanga ukuwuthola njalo engawusebenzelanga.

⁵ Esinye isikhwicamfundo okuthiwa nguJohn Parkhurst sathi: “Lapho okusetshenziswa khona ibala leli lesiGiriki kukhulunywa ngoNkulunkulu loba uKhristu, kuyabe kutshiwo lokho abasenzela khona mahala loba umusa abasitshengisa wona ukuze basikhulule esonweni lasekufeni.” Yikho ibala elithi “umusa omkhulu” liwukhupha kuhle umqondo webala leli lesiGiriki. Kodwa uNkulunkulu wawutshengisa njani umusa omkhulu? Kanti njalo ungasinceda njani ukuthi siqinise ubuhlobo bethu laye lokuthi sihlale silethemba eliqinileyo ngekusasa? Ake sibone.

 6. Umusa kaNkulunkulu omkhulu ubancede njani abantu?

⁶ IBhayibhili lithi isono lokufa kwangena “emhlabeni ngomuntu oyedwa” u-Adamu. Ngakho “ngesiphambeko salowomuntu oyedwa, ukufa kwabusa.” UPhawuli waphinda wathi “umusa omnengi kaNkulunkulu” wabakhona ‘ngomuntu oyedwa uJesu Khristu.’ (Rom. 5:12, 15, 17) Umusa lo omkhulu usuncede bonke abantu ukuthi benelise ukuthola izibusiso ezinengi kakhulu. Ngokwesibonelo iBhayibhili lithi: ‘Ngokulalela kwalowomuntu oyedwa [uJesu] abanengi bazakwenziwa abalungileyo.’ Kanti njalo umusa omkhulu kaNkulunkulu uzakwenza baphinde bathole “ukuphila okungapheliyo ngoJesu Khristu.”​—Rom. 5:19, 21.

 7. Inhlawulo itshengisa njani umusa omkhulu kaNkulunkulu?

⁷ UJehova kazange abanjwe ngamandla ukuthi athume iNdodana yakhe ukuthi izohlawulela abantu. Kanti njalo abantu abalesono babengakufanelanga ukuthola leyonhlawulo eyabavulela ithuba lokuthethelelwa izono. Yikho-ke ukuthethelelwa izono lokunikwa ithemba lokuphila phakade ngumusa omkhulu esiwutshengiswe nguNkulunkulu. Kumele siwuqakathekise umusa lo njalo sizimisele ukuphila ngendlela ethokozisa uNkulunkulu nsuku zonke.

 8. Yiwuphi umcabango okungamelanga sibe lawo?

⁸ Sonke siyawenza amaphutha ngenxa yokuthi silesono esasithatha ku-Adamu. Loba kunjalo akumelanga sibe lomcabango wokuthi lanxa singenza loba yisiphi isono ngabomo uJehova uzasithethelela. Nxa singacabanga ngalindlela siyabe sesidlala ngawo umusa omkhulu esiwutshengiswe nguNkulunkulu. Kuyadanisa ukuthi ngitsho langesikhathi abaphostoli besaphila amanye amaKhristu ayeselomcabango onjalo. (Bala uJuda 4.) Thina lamuhla akumelanga sivumele loba ngubani ahlanyele umcabango lo ezingqondweni zethu besesicina siwusebenzisa kubi umusa omkhulu kaNkulunkulu.

9, 10. UPhawuli lamanye amaKhristu bakhululwa njani esonweni lasekufeni?

⁹ UPhawuli wagcizelela ukuthi kumele siwulahlele khatshana sibili umcabango wokuthi uNkulunkulu uzasithethelela lanxa singaqhubeka sisenza isono ngabomo. Wabhalela amaKhristu wathi ‘selafa ngenxa yesono.’ (Bala uRoma 6:1, 2.) Wayesitshoni?

¹⁰ UNkulunkulu wasebenzisa inhlawulo ukuze athethelele uPhawuli lamanye amaKhristu ayekhona ngalesosikhathi. Ngemva kwalokho wabagcoba ngomoya wakhe ongcwele ebanika ithemba lokuyaphila ezulwini wasebakhetha ukuthi babe ngamadodana akhe. Nxa babezathembeka baze bafe babezathola umvuzo wokuyabusa loKhristu ezulwini. Kungani uPhawuli wathi kubo ‘selafa ngenxa yesono’ bona belokhu besaphila emhlabeni njalo bekhonza uNkulunkulu? Wasebenzisa isibonelo sikaJesu owafa elomzimba wenyama wasevuswa eselomzimba womoya ongafiyo. Ukufa kwakungaselamandla phezu kwakhe. Ngokufanayo amaKhristu agcotshiweyo kwakumele azibale ‘njengafileyo esonweni kodwa aphilayo kuNkulunkulu ngoKhristu uJesu.’ (Rom. 6:9, 11) AmaKhristu la ayesentshintshile ukuphila kwawo njalo ayengasalandeli izifiso zemizimba yawo elesono. Singathi ayesefile endleleni ayephila ngayo kudala.

11. Kutshoni ukuthi thina esilethemba lokuphila ePharadayisi ‘sesafa ngenxa yesono’?

¹¹ Kungenzakala ukuthi lathi singakafundi iqiniso sasiwona kanenginengi futhi singananzeleli ukuthi esasikwenza kwakukubi kangakanani kuNkulunkulu. Singathi ‘sasiyizigqili zamanyala lokuxhwala’ okutsho ukuthi ‘sasiyizigqili zesono.’ (Rom. 6:19, 20) Kodwa sathi sesifunde iqiniso eliseBhayibhilini saqalisa ukuntshintsha indlela esasiphila ngayo. Ngemva kwalokho sazinikela kuNkulunkulu sasesibhaphathizwa. Kusukela ngalesosikhathi saba lesifiso esikhulu ‘sokuyilalela ngenhliziyo epheleleyo’ imfundiso evela kuNkulunkulu kanye lezimiso zakhe. ‘Sakhululwa esonweni saba yizigqili zokulunga’ (Rom. 6:17, 18) Yikho lathi kungathiwa ‘sesafa ngenxa yesono.’

12. Yikuphi ukukhetha okumele ngamunye wethu akwenze?

¹² UPhawuli wathi: “Lingavumeli isono ukuba sibuse imizimba yenu efayo ukuba livumele izinkanuko zaso ezimbi.” (Rom. 6:12) Ubona angathi amazwi la asebenza njani kithi? Phela nxa singaphongudonswa yizifiso zemizimba yethu elesono ukuthi senze loba yini, siyabe ‘sesivumela isono sisibuse.’ Kodwa njengoba silenkululeko yokuzikhethela ukuthi sifuna ukubuswa yisono yini loba hatshi, ngamunye wethu kumele ahlole ukuthi inhliziyo yakhe ilengela kuliphi icele. Yikho zibuze imibuzo le: ‘Ngiyake ngivumele umzimba wami olesono loba ingqondo yami ingifuqe ukuba ngenze okubi? Sengazitshiya yini izenzo zemvelo yesono? Ngiphila ngendlela etshengisa ukuthi sengiphilela uNkulunkulu loJesu Khristu yini?’ Ukuzihlola ngalindlela kuzatshengisa ukuthi siyawuqakathekisa sibili umusa omkhulu uNkulunkulu asitshengise wona ngokusithethelela.

13. Yisiphi isibonelo esitshengisa ukuthi singenelisa ukusinqoba isono?

¹³ Abantu bakaNkulunkulu sebatshiya indlela ababephila ngayo bengakalazi iqiniso. Izinto ababezenza kudala ‘sebeyangeka ngazo khathesi’ futhi sebananzelela ukuthi zazizakwenza ukuthi babhujiswe. (Rom. 6:21) Kodwa okuthokozisayo yikuthi bantshintsha ngemva kokufunda ngoNkulunkulu. Ayenjalo lamaKhristu amanengi ayesebandleni laseKhorinte. Amanye ayekhonza izithombe, eyizifebe, izitabane, amasela, izidakwa lokunye nje okunenginengi. Lanxa kunjalo ‘ageziswa angcweliswa.’ (1 Khor. 6:9-11) Kungenzakala ukuthi labanye ebandleni laseRoma babenjalo. UPhawuli waphefumulelwa ukuthi abalobele amazwi la: “Linganikeli izitho zemizimba yenu esonweni, njengezikhali zobubi, kodwa zinikeleni kuNkulunkulu, njengabavuswe kwabafileyo balethwa ekuphileni; linikele izitho zemizimba yenu kuye njengezikhali zokulunga.” (Rom. 6:13) UPhawuli wayeqiniseka ukuthi amaKhristu la ayezaqhubeka esenza okuhle njalo ethola izibusiso ngenxa yomusa omkhulu kaNkulunkulu.

14, 15. Kuyini okumele uzibuze khona mayelana lezono ezikhanya zizincane?

¹⁴ Labanye abafowethu labodadewethu esilabo lamuhla bangabe babesenza njengabazalwane baseKhorinte. Kodwa labo sebantshintsha batshiya imikhuba emibi ababeyenza njalo ‘sebageziswa.’ Kungelani lokuthi wawunjani kudala, umbuzo osalayo yikuthi bunjani khathesi ubuhlobo bakho loNkulunkulu? Njengoba uNkulunkulu ekutshengise umusa wakhe omkhulu ngokukuthethelela, uzimisele yini ‘ukunganikeli umzimba wakho esonweni’ kodwa ‘ukuwunikela kuNkulunkulu njengovuswe kwabafileyo’?

¹⁵ Ukuze wenelise ukwenza lokhu kufanele ubalekele ukwenza izono ezinkulu ezazisenziwa ngabaseKhorinte bengakabi ngamaKhristu. Kuqakatheke kakhulu ukuthi ukwenze lokhu nxa ufuna ukutshengisa ukuthi ‘isono kasisabusi’ phezu kwakho lokuthi usuwamukele umusa omkhulu kaNkulunkulu. Kodwa zikhona ezinye izono ezingakhanya zizincane kakhulu kwabanye. Wena uzimisele yini ‘ukulalela ngenhliziyo epheleleyo’?—Rom. 6:14, 17.

16. Sazi njani ukuthi akumelanga sitshiye izono ezinkulu kuphela?

¹⁶ Sileqiniso ukuthi umphostoli uPhawuli wayengazenzi izono ezinkulu eziqanjwe ku-1 Khorinte 6:9-11. Lanxa kunjalo wavuma ukuthi sikhona isono ayelwisana laso. Wathi: “Kangisuwomoya, ngathengiswa esonweni njengesigqili. Engikwenzayo angikuzwisisi. Ngoba lokho engifuna ukukwenza angikwenzi, kodwa lokho engikuzondayo ngiyakwenza.” (Rom. 7:14, 15) Amazwi la atshengisa ukuthi zikhona izinto uPhawuli ayezibona ziyizono njalo wayelwisana lazo. (Bala uRoma 7:21-23.) Kumele simlingisele uPhawuli, sizimisele ‘ukulalela ngenhliziyo epheleleyo.’

17. Kungani ukuthembeka kuqakathekile?

¹⁷ Ngokwesibonelo cabanga ngendaba yokuthembeka. Wonke amaKhristu akhangelelwe ukuthi athembeke. (Bala uZaga 14:5 lo-Efesu 4:25.) Khumbula ukuthi uSathane ‘nguyise wamanga’ lokuthi u-Ananiya lomkakhe bafa ngenxa yokuqamba amanga. Yikho lathi kumele sikwenyanye ukuqamba amanga, singalingiseli abantu laba. (Joh. 8:44; ImiSeb. 5:1-11) Kodwa phela ukungathembeki akutsho ukuqamba amanga kuphela. Iqiniso yikuthi nxa sithembekile kuzo zonke izinto siyabe sitshengisa ukuthi siyawuqakathekisa sibili umusa omkhulu kaNkulunkulu.

18, 19. Kutshoni ukuthembeka?

¹⁸ Ukuqamba amanga yikukhuluma into engasiqiniso. Kodwa uJehova kalindelanga ukuthi abantu bakhe benyanye ukukhuluma amanga kuphela. Watshela abako-Israyeli wathi: “Yibani ngcwele ngokuba mina uJehova uNkulunkulu wenu ngingcwele.” Ngemva kwalokho wabatshela izinto okwakungamelanga bazenze ukuze kukhanye ukuthi bangcwele. Wathi kubo: “Lingebi. Lingaqambi amanga. Lingakhohlisani.” (Levi. 19:2, 11) Kuyadanisa ukuthi lanxa umuntu engazimisela ukungaqambi amanga, kwesinye isikhathi angaqalisa ukuqila abanye abantu loba ukubakhohlisa.

¹⁹ Ngokwesibonelo indoda ingatshela umqhatshi wayo ukuthi izaphangisa ukutshayisa emsebenzini ngelanga elilandelayo loba ukuthi kayisoze ibuye ngoba ifuna ukuyabona udokotela. Kodwa okukhona yikuthi ifuna ukudlula nje ithenga umuthi efamasi kumbe ibhadala imali kudokotela. Isizatho sayo esikhulu sokungabuyi emsebenzini loba esokuphangisa ukutshayisa yikuthi ifuna ukuyalungiselela uhambo lokuyavakatsha lemuli yayo. Ikhona sibili inhlansi yeqiniso kulokho indoda le ekukhulumileyo mayelana lokuyabona udokotela, kodwa singathi ithembekile yini? Kayibakhohlisanga yini abanye? Mhlawumbe lawe sewake wabona umuntu ekhohlisa abanye emini libalele! Kwezinye izikhathi abantu bayakwenza lokhu ukuze baceze ukujeziswa loba ukuze bathole inzuzo. Kodwa kumele sikhumbule ukuthi lanxa singabe singaqambanga amanga, iLizwi likaNkulunkulu lisitshela ukuthi ‘singakhohlisi.’ Liphinda lithi kuRoma 6:19: “Zinikeleni ngobugqili ekulungeni okuholela ebungcweleni.”

20, 21. Kumele umusa omkhulu kaNkulunkulu usifuqe ukuthi senzeni?

²⁰ Siyakwenyanya sibili ukudakwa, ubufebe kanye lezinye izono ezinkulu. Kodwa ukuqakathekisa kwethu umusa omkhulu kaNkulunkulu kumele kusifuqe lokuthi sibalekele loba yikuphi ukuzilibazisa okungcolileyo. Ukuzimisela kwethu ukuba yizigqili zokulunga kumele kusenze singazondi ukudakwa kuphela kodwa sibalekele lokunatha size siphose sidakwe. Lanxa ukulahla imikhuba le kudinga ukuthi sisebenze gadalala, iqiniso yikuthi singanqoba empini le.

²¹ Kufanele sizimisele ukubalekela zonke izono kungaba ngezinkulu loba ezinye nje ezingakhanya zizincane. Kodwa iqiniso elikhona yikuthi kasingeke senelise ukukubalekela ngokupheleleyo lokhu ngoba silokhu silesono. Lanxa kunjalo kumele sibambe ziqine, silingisele uPhawuli owabhalela amanye amaKhristu wathi: “Lingavumeli isono ukuba sibuse imizimba yenu efayo ukuba livumele izinkanuko zaso ezimbi.” (Rom. 6:12; 7:18-20) Ngakho nxa singazimisela ngamandla wonke ukulwisana lezono kungelani lokuthi zinkulu loba zincane, siyabe sitshengisa ukuthi siyawuqakathekisa umusa omkhulu esawutshengiswa nguNkulunkulu ngoKhristu.

22. Yiwuphi umvuzo ozatholwa yilabo abatshengisa ukuthi bayawuqakathekisa umusa omkhulu kaNkulunkulu?

²² UNkulunkulu wasithethelela izono zethu ngomusa wakhe omkhulu futhi uzaqhubeka esithethelela. Yikho ukuze sitshengise ukuthi siyawubonga umusa lo, kasizameni ukuyinqoba yonke imikhuba engalunganga engakhanya iyizono ezincane kwabanye. UPhawuli waveza ukuthi sizathola izibusiso nxa singenza njalo. Wathi: “Njengoba khathesi selikhululwe esonweni laba yizigqili kuNkulunkulu, umvuzo eliwutholayo uholela ebungcweleni, lesiphetho yikuphila okungapheliyo.”​—Rom. 6:22.