Uw dochter onderwijzen in het huishouden
WELKE resultaten heeft het onderwijs dat u uw dochter in het huishouden hebt gegeven, gehad? Kan ze met de was overweg? Hebt u haar goede manieren laten zien om af te stoffen en af te wassen? Kent zij de waarde van een lijstje voor de schoonmaak?
Vele jonge bruidjes staan volkomen onvoorbereid tegenover deze taken, eenvoudig omdat zij er niet in onderwezen zijn. Zal dat ook het geval zijn als uw dochter trouwt? Waarom zou u niet, terwijl wij enige kanten van het huishouden belichten, onderzoeken wat u doet om uw dochter te onderwijzen.
Een drang tot helpen aankweken
„O, maar u kent mijn dochter niet”, zullen sommige moeders misschien zeggen. „Zij wil eenvoudig niet leren.”
Maar waarom is zij zo? Hoewel luiheid een reden kan zijn, is een dergelijke houding vaak het gevolg van gebrek aan een drijfveer. Begrijpt uw dochter waarom het huishouden belangrijk is? Hebt u uitgelegd hoe de verschillende taken ertoe bijdragen dat het huis comfortabel is en alles ordelijk functioneert? Hebt u haar werkelijk aangemoedigd te helpen?
Een moeder vertelde hoe zij dit heeft gedaan. Zij legde haar kinderen uit dat het huis ook van hen was, en dat ook zij de medeverantwoordelijkheid hadden het schoon en netjes te houden. Met deze aanmoediging waren zij snel bereid te helpen. Maar van de zijde van de moeder vergde het geduld en een strenge discipline, want de kinderen waren jong en lieten vaak het hun toegewezen werk liggen. Nu pakken zij echter allemaal aan en het werk wordt vlug gedaan.
Misschien zal bovenal uw eigen houding ten opzichte van huishoudelijk werk de houding van uw dochter beïnvloeden. Als u huishoudelijk werk geestdodend vindt en uw werk mopperend en gejaagd verricht, zal uw dochter waarschijnlijk dezelfde houding ontwikkelen. Als u het echter beschouwt als een uiting van uw liefde voor uw gezin, en er altijd op bedacht bent hen een genoegen te doen, zal zij uw belangstelling en opgeruimdheid opmerken. Dit zal voor haar werkelijk een aansporing zijn mee te willen helpen.
Het is verstandig de werkperiodes zo aangenaam mogelijk te maken. Een moeder vertelt hoe zij en haar dochter onder het werk vaak de radio aandoen of platen opzetten. Bij zo’n gelegenheid, terwijl zij samen lachten en zongen, zei haar dochter: „Weet u, moeder, ik geloof dat God bedoeld heeft dat moeder en dochter op deze wijze plezier met elkaar hebben, denkt u ook niet?” Deze moeder hoeft niet te vitten of te vleien om haar dochter te laten helpen, omdat zij het werkelijk fijn vinden met elkaar samen te werken.
Vroege opleiding
Wanneer dient een moeder met de opleiding van haar dochter te beginnen? Sommige moeders hebben gezegd: „Ik wacht tot zij wat ouder en wat handiger is.” Moeders die echter hebben gewacht, betreuren dit gewoonlijk. Als kinderen eenmaal naar school gaan en zich met andere activiteiten zoals huiswerk bezighouden, is het vaak moeilijker hun medewerking en hulp te krijgen.
Daarom is de ideale periode om met de opleiding van uw dochter in het huishouden te beginnen, de tijd voordat ze naar school gaat. Wanneer de opleiding vroeg wordt begonnen, wordt het een natuurlijk deel van de routine van het meisje. Als ze ouder wordt, is het iets dat zij als een normale zaak zal blijven doen. Meisjes die nog niet de schoolgaande leeftijd hebben, zijn er speciaal op gebrand hun moeders te behagen en na te doen. Trek daarom voordeel van deze jeugdige bereidheid tot helpen.
Een moeder die haar kinderen heel vroeg begon op te leiden, vertelt over de goede resultaten. Zij zegt dat haar kinderen geleerd hebben iedere avond voordat zij naar bed gaan, hun spullen op te bergen. En ’s morgens maken zij hun eigen bed op en doen zij andere routinekarweitjes. De moeder merkt op dat zij door het werk dat zij zelf doen, meer waardering krijgen voor de dingen die voor hen gedaan worden.
Het is voor moeders bij het opleiden van jonge kinderen belangrijk geduld te oefenen. Denk eraan dat uw dochter „in opleiding” is; dit houdt in dat ze gedeeltelijk door vallen en opstaan moet leren. Zij wordt niet bekwaam doordat u het werk voor haar doet. Laat uw dochter het dus, nadat u haar hebt laten zien hoe het gedaan moet worden, zelf doen.
Sommige moeders zijn echter erg ongeduldig. Men hoort hen soms klagen: „Zij is zo langzaam, ik zou het werk liever zelf doen.” Zo krijgen hun dochters er nooit de slag van te pakken. Andere moeders hebben op alles wat hun dochters doen, aanmerkingen. Dit ontmoedigt jongeren, in plaats dat het hen aanmoedigt. Het is verstandig deze neigingen te vermijden.
Netheid, een waardevolle les
De huishouding kan voor uw dochter niet alleen eentonig lijken, maar ook tamelijk nutteloos. „Waarom moet ik mijn bed opmaken?”, kan ze vragen. „Ik ga er vannacht weer in slapen.” Of: „Waarom moet ik mijn speelgoed opruimen? Ik ga er straks weer mee spelen.”
Een bijbels beginsel kan uw dochter helpen te beseffen waarom bepaalde werkjes steeds weer opnieuw gedaan moeten worden. Er staat: „Voor alles is er een vastgestelde tijd, ja, een tijd voor elke aangelegenheid onder de hemel” (Pred. 3:1-8). En dat is ook het geval met de huishouding. Er is een tijd om de bedden op te maken en een tijd om erin te slapen. Er is een tijd om het noodzakelijke gerei voor het genieten van een maaltijd te voorschijn te halen en een tijd om af te wassen en al deze dingen op hun juiste plaats terug te zetten. Er is een tijd om bepaalde kledingstukken te gebruiken en een tijd om ze netjes op hun plaats op te bergen, enzovoort.
Uw dochter dient er de waarde van te leren kennen het huis netjes en ordelijk te houden. Zij moet bijvoorbeeld begrijpen dat alles veel makkelijker te vinden is als het op een juiste plaats wordt gehouden. U kunt erop wijzen dat zij niet naar de tandpasta of melkfles hoeft te zoeken, is het niet? Nee, deze voorwerpen hebben een vaste plaats en iedereen in huis weet waar ze zijn. Op deze wijze kan haar worden getoond dat als deze eenvoudige regel ook op andere dingen wordt toegepast, dat heel aangenaam zal zijn!
U kunt haar er ook op wijzen dat als kleren netjes worden weggeborgen of opgehangen, ze langer meegaan en schoner blijven. En wat ziet een kamer er niet veel beter uit als het bed opgemaakt is en alles netjes en aan kant is! De meeste vrouwen erkennen dat het niet het vuil zelf is, dat hen zenuwachtig maakt. Het is de rommel en wanorde in het huis. Zoals één moeder het uitdrukte: „Zolang alles netjes en op de juiste plaats wordt gehouden, kun je beter zien wat er precies gedaan moet worden. Als het huis op orde is, zul je niet het idee hebben dat je te veel werk te doen hebt en al moe zijn voor je begint.”
Netheid moet natuurlijk niet ontaarden in overdreven preciesheid. In sommige huizen staat alles zo nauwkeurig op orde dat je bijna bang bent een deuk in de bank te maken als je gaat zitten, of om een voetafdruk achter te laten als je op het vloerkleed loopt. Een juist evenwicht is hierin gewenst; men dient een huis te hebben waarin alles netjes en ordelijk is, maar waar het gezin toch nog gemakkelijk en ontspannen kan wonen.
Andere dingen die geleerd moeten worden
Er zijn nog zo veel andere dingen die u uw dochter kunt leren en die voor haar van werkelijke waarde zullen zijn. Op wasdag bijvoorbeeld kan zij veel leren. Hebt u haar geleerd hoe de was uit te zoeken, de kleren schoon te krijgen en ze op te vouwen als ze droog zijn? Hebt u haar laten zien hoe ze vlekken uit haar vaders overhemden en boorden kan halen? Misschien zal zij het eens voor haar man moeten doen. Heeft zij verstand van de werking van was- en bleekmiddelen en wat hun uitwerking op bepaalde stoffen is? Hebt u het voordeel ervan uitgelegd de kleren in de zon te drogen in plaats van in een droogmachine?
U zult uw dochter ook willen leren op welke plaatsen het stof het huis binnenkomt en wat zij eraan moet doen. De deuren, ramen en de onmiddellijke omgeving daarvan behoren tot de plekken waar men in de eerste plaats moet kijken voor vuil. Andere plekken liggen niet zo voor de hand: in kasten, in hoeken van de kamer, onder de meubels en in keukenkastjes en keukenladen die vaak worden gebruikt. Deze plaatsen moeten regelmatig schoongemaakt worden, wil men niet dat er zich zo veel vuil ophoopt dat er later een extra grote schoonmaakbeurt nodig is.
Afstoffen is nodig omdat er steeds vuil binnenkomt. Weet uw dochter dat dit een hele kunst is? Men kan het vuil verwijderen of men kan het alleen maar verplaatsen. Het verschil ligt in het feit hoe het wordt gedaan en waarmee. Als er een vochtige doek wordt gebruikt, zal deze het stof inderdaad van het meubelstuk of van de vloer opnemen en verwijderen.
Waarom laat u dit uw dochter niet zelf ervaren? Laat haar een gewone stofdoek gebruiken en zien wat er gebeurt. Laat haar de stofdoek dan vochtig maken en zien hoe de stof van het meubelstuk verdwijnt en aan de doek blijft hangen. Als ze eenmaal het verschil ziet, zult u deze instructies niet behoeven te herhalen. Zij zal het begrijpen.
Weet uw dochter hoe ze een bed moet opmaken? Er bestaan verschillende manieren om dit te doen en vaak is de ene manier net zo goed als de andere. U kunt haar de manier leren die u zelf thuis toepast. Als ze erg klein is en het moeilijk vindt de lakens en dekens mooi recht te krijgen, kunt u misschien in het midden een gekleurde draad naaien als aanwijzing. Dit zal het voor haar makkelijker maken de lakens en dekens recht op bed te krijgen.
Een essentieel onderdeel van de huishouding is de dagelijkse afwas, iets dat u uw dochter goed wilt laten leren. Beseft zij dat het in de week zetten van vuile schalen het werk vaak gemakkelijker kan maken? En weet zij hoe zij een aantal voorwerpen tegelijk moet schoonmaken? Leer haar al het bestek in één keer af te wassen en daarna tegelijk af te spoelen, in plaats dat iedere lepel en vork apart gedaan wordt. Hetzelfde geldt voor andere voorwerpen. Het is op deze wijze veel eenvoudiger en sneller.
Het schoonmaken van het fornuis is een tijdrovend en moeilijk karwei, waar veel vrouwen tegen opzien. Hebt u uw dochter een makkelijke manier geleerd? Laat haar alle afneembare delen wegnemen en die een nacht in een afwasbak of teil met een reinigingsmiddel in de week zetten. De volgende morgen zal het vuil en roet er veel makkelijker afgaan. Als uw dochter ouder is en haar eigen huis heeft, zal zij er dankbaar voor zijn deze les te hebben geleerd.
Het werk leren indelen en organiseren
Een van de belangrijkste lessen die u uw dochter kunt leren, is hoe zij het werk moet indelen en organiseren. Leer haar te denken voordat zij iets doet. Leer haar dat niet alle handelingen iets tot stand brengen. Dit is de reden waarom sommige vrouwen in dezelfde tijd zoveel meer presteren dan andere, èn met minder moeite en inspanning.
Help haar dus als ze haar eigen kamer moet schoonmaken, te onderzoeken wat er gedaan moet worden. Bepaal bijvoorbeeld wat er in de kasten of laden opgeborgen moet worden; welke dingen naar een andere kamer moeten worden gebracht, waar ze thuishoren; welke spullen weggegooid kunnen worden, enzovoort. Wanneer het werk eerst overdacht is, zal het makkelijker en sneller gedaan kunnen worden.
Misschien kunt u uw dochter helpen door haar te laten zien hoe zij tijd kan besparen. U ziet misschien dat zij, bij het van kamer tot kamer gaan, herhaaldelijk heen en weer loopt om dingen weg te gooien. Geef haar de aanmoediging een grote prullenmand mee te nemen als zij schoonmaakt, en daar de dingen in te doen. Dit zal zowel tijd als energie sparen.
Een goede organisatie houdt ook in dat ze verschillende karweitjes kan bundelen, dat zij ze als één geheel kan beschouwen. Leer haar hoe ze dit moet doen. Na het ontbijt kunnen bijvoorbeeld de schalen en pannen voor zover dit nodig is in de week worden gezet en ondertussen kunnen de bedden die de gelegenheid hebben gehad te luchten, worden opgemaakt. Dan kan zij alles aan kant brengen, de kleden stofzuigen of vegen en daarna de schalen doen. Het huis is nu op orde en klaar voor onverwacht bezoek.
Of leer haar andere karweitjes in de keuken te doen terwijl eetschalen in de week staan. Er kunnen bijvoorbeeld vingerafdrukken van de muren, de koelkast en keukenkastjes worden verwijderd; het fornuis en de oven kunnen worden nagekeken op vetspatten en gemors; breng het keukenvuil weg; doe in de afvalemmer een plastic zak of papier om hem vrij te houden van vuil en luchtjes, enzovoort. Nadat de schalen zijn gedaan, kan ze tot slot een vochtige dweil over de vloer halen. Heeft ze deze dingen al geleerd?
Het beheren van de keuken is een bijzondere uitdaging. Een goed systeem is beslist noodzakelijk. Een moeder vermeldt dat het in haar huis regel is dat iedereen die, buiten de maaltijden om, een bord of glas gebruikt het moet afwassen en wegzetten. In een ander huisgezin worden één avond per week, als iedereen op een bepaalde tijd weg moet, papieren borden en koppen gebruikt. Hierdoor wordt het afwassen vermeden en ook ontstaat er een feestelijke sfeer aan tafel. Sommige grote gezinnen vinden het praktisch de tafel de avond tevoren te dekken als ze de volgende morgen vroeg uit huis moeten. Welk systeem er echter ook wordt gevolgd, het is belangrijk dat het praktisch is en ertoe dient het werk te verlichten.
Het is misschien niet makkelijk het huis netjes, schoon en gerieflijk te houden, evenals het niet makkelijk is dit aan iemand anders te leren, maar het loont de moeite. U zult het genoegen beleven uw dochter te zien opgroeien tot een bekwame en doeltreffende bestuurster van het huishouden.