Een toenemende uitdaging

DE REDEN waarom evolutie kortgeleden in het wereldnieuws is gekomen, kan onder andere worden gezocht in de aard van de toenemende wetenschappelijke bezwaren die ertegen worden ingebracht.

Het zijn niet slechts een paar ongeïnformeerde „religieuze fanatici” die de evolutiegedachte verwerpen. Evolutie staat thans aan kritiek bloot van de zijde van vakmensen, van welingelichte personen. Natuurgeleerden, opvoedkundigen en competente mensen op allerlei andere terreinen brengen er bezwaren tegen in.

Onderwijl hebben een aantal evolutionisten zelf in recente wetenschappelijke publikaties een bombardement van kritiek ontketend op de momenteel gangbare theorie. Hun uitspraken daarbij zijn zeer onthullend.

Wat natuurgeleerden zeggen

In het boek Man, Time, and Fossils maakte evolutionist R. Moore de opmerking: „Vanaf 1950 leiden alle wetenschappelijke feiten onvermijdelijk tot één conclusie: de mens evolueerde niet in de tijd noch op de wijze die Darwin en de moderne evolutionisten het meest waarschijnlijk achtten.”

Andere evolutionisten stemmen hiermee in. In 1971 vertolkte de evolutionist G. L. Stebbins, hoogleraar in de genetica aan de universiteit van Californië, hun gevoelens met de woorden: „Elke menselijke evolutiegeschiedenis geschreven vóór 1950 is reeds verouderd of zal weldra verouderd zijn.”

Er waren tegen 1972 nieuwere verklaringen ontwikkeld omtrent de oorsprong van de mens. De evolutionisten hadden hun oude stellingen voor het merendeel verlaten en waren vol vertrouwen dat de nieuwe verklaringen nu goed met de waarheid overeenkwamen. Nauwelijks hadden deze nieuwe ideeën echter algemeen ingang gevonden of ook deze moesten met vraagtekens worden omgeven. Eind 1972 kwamen er bewijzen aan het licht die vooral bij één tak van evolutionair onderzoek voor een koude ontnuchtering zorgden.

In november van dat jaar verschenen er heel wat krantekoppen van deze strekking: „Onthullingen van gisteren noodzaken herziening van groot deel van de menselijke evolutiegeschiedenis” (Londense Times). „Bestaande evolutietheorieën van de mens door elkaar geschopt” (The Guardian, Engeland). „Aanvaarde theorie van menselijke evolutie, slechts gebaseerd op een paar oude schedels, gemakkelijk omverwerpbaar” (Newyorkse Daily News). En volgens de Londense Daily Mail zouden de laatste gegevens „de wetenschappelijke wereld wel eens kunnen schokken op een wijze als niet meer is voorgekomen na de uitspraak van Darwin dat de mens van de apen afstamde”.

Niettemin zijn al deze verklaringen slechts het gevolg van één enkele reeks van ontdekkingen en conclusies waartoe men eind 1972 is gekomen. Aan andere reeksen van ontdekkingen en conclusies kan zelfs nog groter gewicht worden gehecht. Dit alles is voor veel mensen in de wetenschap reden genoeg geweest om de verklaringen van evolutionisten ernstig in twijfel te gaan trekken.

Het tijdschrift The American Biology Teacher stelde vast: „Diverse bekende geleerden hebben hierover hun mening geuit, variërend van wetenschappelijk voorzichtig tot twijfel aan en zelfs een directe bestrijding van de theorie.” In het Engelse tijdschrift New Scientist stond: „Het is bijzonder moeilijk gebleken tot een begrip te komen omtrent de evolutie van de mens . . . Wij weten te weinig af van het tijdselement en het mechanisme van de evolutie, terwijl er ook te weinig concreets uit het fossielenmateriaal valt te peuren om ons getheoretiseer uit het rijk van de fantasie op te heffen.”

Het Britse medische tijdschrift On Call berichtte: „Evolutie kan niet worden ondersteund met argumenten die ter beschikking staan van de beginnende student in de biologie . . . en aangezien er van vooraanstaande geleerden bekend is dat ze haar verworpen hebben, is de wijdverbreide gewoonte haar als een feit te presenteren, onverdedigbaar.” Hieraan kunnen we nog de uitspraak toevoegen van professor J. Moore, verbonden aan de staatsuniversiteit van Michigan, die zei: „De karakteristieke evolutionaire verklaring der dingen is in het licht van onze huidige kennis zinledig.”

Wat andere onderzoekers zeggen

Na een bestudering van het beschikbare feitenmateriaal, zijn mensen uit andere vakgebieden van de wetenschap tot soortgelijke conclusies gekomen. Van de historicus Arnold Toynbee is bijvoorbeeld de uitspraak: „Mijns inziens heeft het Darwinisme geen positief alternatief geboden voor de wijze waarop het universum tot bestaan kan zijn gekomen.”

De in Harvard afgestudeerde rechtsgeleerde N. Macbeth schreef na jaren nauwkeurig en onbevooroordeeld onderzoek het boek Darwin Retried met daarin de resultaten van zijn bevindingen. Over dit in 1971 gepubliceerde boek gaven de uitgevers als commentaar: „De schrijver suggereert dat er een geheel nieuwe aanpak op komst is en er wat de huidige stand van zaken betreft, geen enkele theorie de voorkeur verdient boven de thans bestaande.”

Macbeth vond de bewijzen voor evolutie zo zwak dat hij na lezing van een doorsnee-boek over evolutie van de hand van een bekende evolutionist, verklaarde: „Als die man in een rechtszaak mijn tegenpartij zou zijn, kon ik hem de das omdoen.” Na daarentegen een uitgave van het tijdschrift Ontwaakt! over evolutie te hebben gelezen, moest hij toegeven dat de daar gedane beweringen een gezonde, wetenschappelijk nauwkeurige basis hadden, wat hem ertoe bracht evolutionisten te waarschuwen niet langer vol te houden dat degenen die geen geloof in de evolutietheorie stellen, „onbekend zijn met de wetenschappelijke feiten”. Eveneens van Macbeth, die tussen twee haakjes geen scheppingsaanhanger is, zijn de volgende woorden:

„Bij een beschouwing van de afzonderlijke onderdelen van het klassieke Darwinisme, moest ik tot de conclusie komen dat ze allemaal wat hun deugdelijkheid betreft droevig aangetast waren. . . . Van aangetaste stukjes is geen gaaf geheel te maken; de hele theorie moet derhalve aangetast zijn . . .

Ik heb ook geen bezwaar tegen verklaringen, als het maar goede verklaringen zijn. Ongelukkigerwijs zijn de meeste verklaringen die men op het terrein van de evolutie tegenkomt, niet goed. Als het erop aankomt, komen ze nauwelijks voor de naam verklaringen in aanmerking; het zijn veronderstellingen, ideeën, hallucinaties, nauwelijks waard hypothesen genoemd te worden. . . .

Dit is niet louter een woordspeling. De vakbroeders zelf hebben zich in een onmogelijke positie gewerkt toen Sir Julian Huxley voor de televisie zijn kijkers „ten eerste moest duidelijk maken dat Darwins theorie niet langer een theorie maar een feit is”, terwijl bijna tegelijkertijd professor Mayr, zich tot een ernstig gehoor van studenten richtend, zei: ’De basistheorie is in vele opzichten niet meer dan een postulaat.’

Zulk een enorm uiteenlopen van meningen bij twee leidinggevende figuren . . . is slecht voor het aanzien van het vak. Het publiek zou terecht van mening kunnen zijn dat er maar wat omheen wordt gedraaid.”

In een woordenboek wordt „eromheen draaien” gedefinieerd als „niet eerlijk voor zijn bedoeling uitkomen”, en dit is precies wat er naar het gevoel van veel mensen gebeurt als er verklaringen inzake evolutie worden gedaan.