Jonge mensen vragen . . .
Waarom is het leven toch zo saai?
„IK HEB een hekel aan dit saaie leven”, zei Anne Marie na een zelfmoordpoging. Ze was zeven jaar oud.
Misschien heb jij ook wel eens dat gevoel van Anne Marie gehad. Wat zou volgens jou een oplossing zijn? Anne Marie dacht dat een verandering van omstandigheden het antwoord zou zijn. „Dit is niet het soort leven dat ik wil hebben”, zei ze. „Ik wil buiten op het land wonen. Ik heb een hekel aan de stad.” Jij zegt misschien: „Als ik maar een opwindende baan, een carrière of een heleboel geld had, zou ik me nooit vervelen.”
Ligt het aan je omstandigheden?
Een jonge man, George geheten, „wist zich in een adembenemend tempo in het bedrijf omhoog te werken”, en werd vice-president. „Dat was natuurlijk prachtig voor mijn ego”, zei hij. „Aardige positie, mooier kantoor, maar wat had ik er verder aan? In zekere zin was ik ingenomen met mezelf — maar”, zo onthulde hij, „aan de andere kant verveelde het me. Toen de veroveringen eenmaal achter de rug waren en ik bewezen had dat ik het werk beheerste, viel er verder weinig meer te beleven.”
Zelfs heel rijke en beroemde mensen — die vrijwel alles kunnen krijgen wat er voor geld te koop is — hebben met verveling te kampen. Na een bespreking van de excentrieke manieren waarop de superrijken hun geld uitgeven, verklaarde Roger Rosenblatt, buitengewoon redacteur van Time: „Wat zullen de meesten van die grote jongens je vertellen, nadat ze het grote huis en de grote tuin en de grote dieren hebben verworven, nadat ze de grote feesten hebben gehouden en zich met de belangrijke mensen hebben omringd? Dat ze zich vervelen. Zich vervelen.” Dus roem, geld, een eervolle baan en ideale woonomstandigheden zijn op zichzelf niet in staat de verveling blijvend uit te bannen. Waarom niet? Omdat verveling in wezen een geestesgesteldheid is.
Een kwestie van mentaliteit
Jij zou bijvoorbeeld de baan van een moderne luchtvaartpiloot als aantrekkelijk en opwindend kunnen beschouwen. Toch is veel van zijn werk verschrikkelijk routinematig, en wanneer er op de automatische piloot gevlogen wordt, kan dat saai zijn. Door echter voortdurend te denken aan de veiligheid van de vele levens die aan zijn zorgen zijn toevertrouwd, kan de piloot eventuele verveling bestrijden.
Dus ongeacht wat onze leeftijd, onze baan of onze status in het leven ook is, doorslaggevend is hoe wij onze situatie bezien. Als wij ons vervelen, komt dat niet zozeer door onze uiterlijke omstandigheden en belangen, als wel door onze innerlijke reactie daarop.
Iemand die zich verveelt, brengt zijn of haar geest in een zelfde soort toestand als een gevangene in eenzame opsluiting. De gevangene mag geen bezoek hebben. Er zijn geen ramen. Hij heeft geen kranten of boeken, geen radio of tv en geen conversatie. Zo’n situatie leidt vaak niet slechts tot verveling, maar zelfs tot volledige verstandsverbijstering. Wat gaat er fout? Heel eenvoudig, de gevangene krijgt geen zintuigprikkels. Al zijn zinnen snakken ernaar, maar hij is niet in staat ze te bevredigen.
Jij kunt je geest in ’eenzame opsluiting’ plaatsen door jezelf af te sluiten voor die dingen om je heen die je een prikkel zouden kunnen verschaffen. Daarom moet je stappen doen om je bij dingen betrokken te voelen en je geest te stimuleren. Maar hoe kun je het aanleggen om interesses te ontwikkelen die je de benodigde prikkels zullen geven?
Juiste activiteit is een middel tegen verveling
„Ze hebben geen zin om ook maar iets uit te voeren. Ze komen thuis en zetten domweg de tv aan en gaan daar de hele tijd naar zitten kijken. Ze hebben helemaal geen hobby’s waarbij je iets moet doen. Geen wonder dat ze zeggen dat ze zich vervelen”, zei de tiener Patrick, samenvattend hoe veel van zijn vrienden leefden. Het is maar al te waar! Geen stimulerende activiteit. Het resultaat? Verveling. Maar dingen doen, zet je geest in beweging.
„Als ik me begin te vervelen”, legde Gina uit, „pak ik papier en potlood en ga ik zitten tekenen. Dat doe ik met zoveel plezier, dat ik er niet meer mee wil ophouden!” De jonge Phillip zegt: „Ik schrijf de dingen op die ik iedere dag van plan ben te doen — actieve dingen. En ik gun mezelf altijd de tijd om te lezen.”
Miljoenen hebben gekeken naar de reeks uitzendingen van het wereldkampioenschap voetbal, maar hoeveel kijkers hebben ooit het genoegen gesmaakt een balletje te trappen, al was het maar in een vriendschappelijk partijtje? Hoewel miljoenen mensen graag naar muziek luisteren, schenkt het toch oneindig veel meer genoegen zelf een muziekinstrument te bespelen! Lucinda zegt: „Ik ga tennissen als ik merk dat ik me met mijn tijd geen raad weet, en ’s avonds leer ik gitaar spelen. We studeren nu zelfs al met een klein groepje, en dat is echt enig!”
Laten wij het nu eens hebben over je werk of school. Als je ijverig bent en je mentaal betrokken voelt bij je onderwijs of je baan, kun je daar echt persoonlijke voldoening uit putten. Misschien levert het je ook wel erkenning op — en dat zal je vast niet vervelen! De bijbel zegt: „Hebt gij een man aanschouwd, vaardig in zijn werk? Voor het aangezicht van koningen zal hij zich stellen” (Spr. 22:29). Doe daarom je best zolang je verplicht op school zit. Maak je de basisvaardigheden eigen die je kunnen helpen bij je vakbekwaamheid. Als je een baan hebt, kweek daar dan belangstelling voor aan. Prestaties geven je het gevoel dat je jezelf kunt waarmaken, en bezorgen je geen gevoel van verveling. Zoals echter aan het eerder genoemde voorbeeld van George te zien is, gaat dat niet altijd op. Er is iets meer voor nodig dan alleen activiteit en prestaties, om de verveling blijvend te verdrijven.
De werkelijk lonende levenswijze
„Sommige succesvolle mensen hebben ontdekt dat, hoewel extrinsieke [uitwendige] factoren zoals geld, vakantie en goederen ontevredenheid verminderen . . . ze niet tevredenheid vermeerderen”, zo schrijft Sol Landau, een adviseur voor mensen die op de helft van hun carrière zitten, op basis van de studie die hij heeft gemaakt van mensen „die hun dromen verwezenlijkt hebben”. Hij besluit: „Slechts intrinsieke [innerlijke] factoren, die de geest voeden, kunnen tevredenheid vermeerderen.” Ja, een zinvol leven moet een geestelijke dimensie hebben.
Je kunt alle moderne apparatuur van deze tijd bezitten, en dan nog kan het zijn dat de verveling je aangrijnst. Jezus Christus zei: „Ook al heeft iemand overvloed, zijn leven spruit niet voort uit de dingen die hij bezit” (Luk. 12:15). Je moet het gevoel hebben dat je met je leven iets bereikt dat de moeite waard is.
Jezus nodigde zijn volgelingen uit om deel te nemen aan een activiteit die nu juist daarin voorziet. „Komt achter mij”, zei hij, „en ik zal u vissers van mensen maken” (Matth. 4:19). Samen met hem moesten zij mensen helpen door het goede nieuws van Gods koninkrijk met hen te delen. Deze boodschap bezat werkelijk de kracht om het leven van degenen die haar aanvaardden, te verbeteren. Wat een onmetelijke vreugde beleefden zij, toen zij de uitwerking van hun boodschap zagen op mensen die „gestroopt en heen en weer gedreven waren als schapen zonder herder”! Stel je de emotionele voldoening eens voor als je ziet hoe dronkaards, dieven, grofheden uitbrakende schimpers en seksueel verdorven, perverse lieden veranderen in reine, betrouwbare personen met zelfrespect. — Matth. 9:36; 1 Kor. 6:9-11.
Thans wordt datzelfde ’visserswerk’ over de hele wereld verricht door Jehovah’s Getuigen. Onder hen zul je tienduizenden jonge mensen aantreffen, van wie er velen tot wel 90 uur per maand als vrijwilliger werken, alleen maar om deze machtige boodschap met anderen te delen. Dat is zowel stimulerend als de moeite waard.
Sommige jonge mensen in deze tijd komen werken op een van de vele bijkantoren van het Wachttorengenootschap, waar bijbelse lectuur, zoals dit tijdschrift, wordt gedrukt. In Engeland is dat bijvoorbeeld het geval met de 19-jarige Andrew. Hij maakt deel uit van de vijf man sterke bedieningsploeg van de offsetpers, een 23 meter lang gevaarte dat honderdduizenden exemplaren drukt van Ontwaakt! en het zustertijdschrift De Wachttoren. Hoe beziet Andrew zijn werk, het wegpakken van de tijdschriften als die met een tempo van 32.000 per uur van de pers rollen?
„Het werk kan vreselijk saai zijn, als ik dat toelaat”, erkent hij. „Maar het is een belangrijk en lichamelijk veeleisend werk. En het allerbelangrijkste is dat het uiterst zinvol is, tijdschriften te drukken om anderen te helpen de weg naar het leven te vinden. Dikwijls denk ik erover na waar de tijdschriften terecht zullen komen en hoeveel goeds ze tot stand zullen brengen.” Ja, de juiste mentaliteit ten opzichte van de uitermate belangrijke, levenreddende functie van zijn werk verhindert dat het saai wordt.
Natuurlijk, misschien kun jij niet zulk werk krijgen als Andrew mag doen. Maar de christelijke activiteit omvat vele interessante facetten. Waarom vraag je er Jehovah’s Getuigen niet eens naar? Je hoeft het leven niet saai te vinden. Gezonde christelijke leefgewoonten en activiteiten zullen de verveling verjagen.
[Illustratie op blz. 25]
De juiste instelling verdrijft de verveling bij het werk