Zijn diamanten werkelijk „voor eeuwig”?
DE GEKROONDE staatshoofden van Europa, zowel koningen als koninginnen, sierden zich ermee. Engelands Royal Scepter (zie foto) kan bogen op ’s werelds grootste exemplaar. De Engelse rijkskroon, de Imperial State Crown, bevat de op een na grootste, omgeven door 2800 kleinere stenen. In de Russische schatkamer in Moskou heeft men er een van grote vermaardheid, die een fortuin waard is. Eens liet de Aga Khan, door Ismaïlitische moslems als een soort halfgod vereerd, zijn gewicht (110 kilo) erin uitwegen.
Eens dacht men dat de aanwezigheid van zo’n steen kon bewerken dat kwaaddoeners hun zonden zouden bekennen. Bovendien zouden ze vergiften onschadelijk maken, en waanzin en nodeloze bezorgdheid wegnemen. Gewelddadige gevoelens en moordzuchtige gedachten zouden erdoor beteugeld worden, en bovenal zouden ze de liefde sterker maken. Ze konden worden gebruikt als een nimmer falende toets op huwelijkstrouw. Door er een op de borst van de slapende partner te plaatsen zou men de slapende ertoe brengen zijn of haar diepste geheimen te onthullen. Men dacht dat ze de macht hadden boze geesten af te weren, ruzies en verschrikkingen te veroorzaken, en de dood te brengen.
Ja, het zijn diamanten die zo belangrijk worden geacht en waaraan men al deze vermogens heeft toegeschreven. Maar van alle bijgeloof en folklore waarmee diamanten omgeven zijn en waarom mensen ze blijven zoeken, blijft één reden nog steeds dezelfde — ze zijn een statussymbool.
Bezit u een diamant? Houd hem eens in het licht. Zie hoe hij fonkelt. Draai hem langzaam rond. Merk op hoe in elk van zijn facetten een brandend vuur opgesloten lijkt. Van alle door mensen ontdekte edelstenen bezit de diamant de grootste lichtbreking en kleurschifting. En wat u in uw hand houdt, is de hardste substantie die de mens kent, hetzij van natuurlijke of kunstmatige oorsprong.
Maar hier is een interessante hersenbreker: Neem de stift van een doodgewoon potlood en houd die in het licht. Fonkelt ze? Lijkt het alsof er binnenin een vuur brandt? Merkt u een diamantachtige schittering op? Bent u onder de indruk van de hardheid ervan? Toch bestaat er een heel belangrijke overeenkomst tussen de diamant en de potloodstift — ze bestaan uit hetzelfde scheikundige element — koolstof. Hetzelfde geldt ook voor grafiet, en grafiet is zelfs zo zacht dat het wordt gebruikt als smeermiddel.
Hoewel diamant de hardste substantie is die wij kennen, kan het toch verpulverd en tot poeder vermalen worden. Hoewel sommigen hebben gedacht dat het inslikken van diamantpoeder fataal zou zijn, hebben anderen er magische en helende krachten aan toegeschreven.
De toepassingen van diamant in de industrie zijn echter ongeëvenaard. Beschouw bijvoorbeeld dit eens: Met het hardste staal kan men in gewoon brons een acht kilometer lange groef trekken voordat men het staal moet slijpen. Een stuk gereedschap van wolfram-carbide zal hierbij 34 kilometer lang scherp blijven terwijl diamant een groef van 1900 kilometer lengte zal inkerven. Zwaar koperdraad dat in fijn metaaldraad moet worden veranderd, kan over een lengte van 24.000 kilometer door een klein gaatje in een diamant worden getrokken voordat dit zijn vorm gaat verliezen. Gereedschappen met diamanten snijvlakken zijn vaak de enige waarmee de hedendaagse superharde metalen kunnen worden gezaagd. De waarde van industriediamant is onbetwistbaar.
Een statussymbool
Als u echter een diamant bezit, hetzij als sieraad of bij wijze van investering, dan is deze niet van het soort dat in de industrie wordt gebruikt. De steen werd speciaal geslepen, van facetten voorzien en gepolijst om u en anderen te verblinden met zijn flonkerende glans. Voor de meesten van de vele miljoenen vrouwen die in het bezit zijn van diamanten, kwam de verlovingsring waarschijnlijk het eerst. Aangezien jonge mannen 90 procent van alle verlovingsringen kopen, worden de meeste aankopen gedaan met de gedachte dat diamanten uit liefde geschonken worden — hoe groter en duurder de diamant, des te groter de liefde.
Sommige experts geloven dat op zijn minst 80 procent van alle verkochte verlovingsringen met een diamant bezet is. Maar waarom niet met een robijn of een smaragd? Deze zijn beslist vaak kleurrijker. Maar ja, is er ooit van robijnen of smaragden gezegd dat ze „voor eeuwig” zijn? Of dat de saffier of de topaas de „beste vriend van een meisje” is?
Het feit dat diamanten grotendeels tot een symbool van liefde, romantiek en huwelijk zijn geworden, is echt geen toevallige ontwikkeling geweest. Het is het resultaat van een groots opgezette reclamecampagne, die heel subtiel verkondigt dat het huwelijk en diamanten onverbrekelijk met elkaar verbonden zijn. Vooral sinds 1947 is deze subtiele benadering in films, tijdschriften en op de televisie gebruikt.
Met deze campagne werden verreikende doeleinden nagestreefd — zelfs de eenvoudige loontrekker tot een koper van diamant te maken. „Wij verspreidden het verhaal dat diamanten worden gedragen door sterren van het toneel en het witte doek, door vrouwen en dochters van politieke leiders, door elke vrouw die de kruideniersvrouw en het meisje van de monteur zou doen zeggen, ’Ik wou dat ik had wat zij heeft’”, zo schreef een bureau. Met de diamant aan haar vinger verwerft zelfs de „kruideniersvrouw” zich een plaatsje onder de welgestelde vrouwen wanneer zij over de markt loopt.
Maar hoe staat het met de monteur of de kruidenier die dit nieuwe statussymbool voor zijn gezellin moet bekostigen? De diamant moet als het ware een tweeledige rol spelen waardoor hij ook voor de man een fraaie bijdrage vormt tot de zo begeerde status. „Presenteer de diamant als een stoffelijk, tastbaar object dat op heel persoonlijke wijze een weerspiegeling kan vormen van iemands . . . succes in het leven”, zo werd de reclameformule aangevuld.
Terwijl het diamant-offensief in Amerika verder voortgang vond, en daar praktisch al sinds de eeuwwisseling aan de gang was, werd nu besloten dat de lange arm van de reclame zich ook overzee, naar Japan, zou uitstrekken. Tussen 1968 en 1981 steeg het aantal toekomstige Japanse bruiden die een diamanten verlovingsring kregen, van minder dan 5 procent tot 60 procent.
Wat was de werkelijke stuwkracht achter de diamantcampagne? Het was — en dat is het nog steeds — het machtigste kartel in de geschiedenis van de handel. De invloedrijke armen daarvan omspannen de hele aardbol. Vanaf het ontstaan ervan, aan het eind van de 19de eeuw, had het maar één doel — het beheersen van de aanvoer en de prijs van diamanten.
Om te beginnen zijn diamanten, in tegenstelling tot wat sommigen wellicht denken, helemaal niet zo zeldzaam. Tegenwoordig worden diamanten op drie continenten gewonnen, en met kolossale machines worden ze met tonnen tegelijk opgeschept, waarbij Afrika de leverancier is van een belangrijk percentage van de wereldopbrengst. Een nieuwe mijn in Australië kan bogen op een potentiële opbrengst van 20 tot 50 miljoen karaat per jaar. (Een karaat is een gewichtseenheid die gelijkstaat aan 200 milligram.) Industriediamanten worden tegenwoordig zelfs in enorme machines synthetisch vervaardigd.
Dit is echter niet altijd zo geweest. Dertig jaar voor de eeuwwisseling waren diamanten inderdaad zeldzaam — druppelsgewijs werden er diamanten gevonden in India en Brazilië. Toen er in een afgelegen deel van Zuid-Afrika grote diamanten werden gevonden, bracht dat een stormloop van fortuinzoekers naar dat gebied, waar praktisch van de ene dag op de andere 50.000 man aan het delven waren naar diamanten. Mettertijd groeven zij ’s werelds grootste door mensen gemaakte krater — de Kimberley-mijn, 463 meter in diameter en 1098 meter diep. Vervolgens werden andere diamantmijnen gevonden, en deze eens zo zeldzame stenen werden met tonnen tegelijk omhooggehaald. Beleggers in diamanten zagen hoe hun rijkdom als een zeepbel uit elkaar dreigde te spatten. De prijs van diamanten zou beslist kelderen.
Mannen met een vooruitziende blik zagen echter dat er één enkel distributiekanaal voor de hele diamantproduktie in de wereld moest komen. Zo’n monopolie zou alle beschikbare diamanten moeten opkopen, de aanvoer ervan naar de handelaren reguleren, en aldus de prijs beheersen. De centrale organisatie die met dit doel werd opgericht, werd De Beers Verenigde Mijnbouwondernemingen van Zuid-Afrika genoemd. Tegenwoordig verhandelt De Beers 80 procent van de wereldopbrengst van ruwe diamanten.
Toen Rusland in 1960 in Siberië diamanten ontdekte en ze op grote schaal begon te delven — tien miljoen karaat per jaar — besefte De Beers hoe de prijzen zouden dalen als Rusland zijn diamanten plotseling op de wereldmarkt zou dumpen. Zij overtuigden Moskou van de noodzaak vrijwel alle ruwe diamant te verkopen aan het De Beers-syndicaat. Men kwam ook tot een overeenkomst met de nieuwe diamantmijn in Australië.
Maar wanneer het kartel voor het behoud van zijn monopoliepositie meer diamanten opkoopt dan er worden verkocht, dreigt het in ernstig gevaar te komen. Sommige deskundigen geloven dat dit het geval is en vrezen dat de ondergang van het verbazingwekkende kartel snel naderbij komt. Zij wijzen erop dat de overvloed aan diamanten de prijzen omlaag zal dwingen, en dan zal de eens kostbare diamant niet meer zijn dan een halfedelsteen.
Niet de verwachte belegging
Velen hebben diamanten en diamanten ringen gekocht met de gedachte dat ze te vergelijken waren met een bank- of spaarrekening waarop rente werd bijgeschreven. In financiële moeilijkheden hebben velen zich genoodzaakt gezien te proberen hun ringen te verkopen, en hebben dan bemerkt dat hun ring van $250 een diamant van $20 in een zetting van $100 bevatte.
Net als in het geval van alle andere dingen die worden verkocht om winst te maken, is er sprake van een winstmarge. In geval van diamanten kan de winstmarge variëren van 100 tot 200 procent. Veel vooraanstaande juweliers houden zich aan een strakke richtlijn om geen diamanten terug te kopen. Vaak willen zij niet in verlegenheid worden gebracht door te moeten toegeven dat de diamant niet zo’n goede belegging was als zij hadden beweerd.
De meeste in ringen gevatte diamanten bevatten onzuiverheden, en één vrijwel onzichtbare onzuiverheid kan de waarde van de diamant met de helft verminderen. Eventuele kopers zullen hier snel de aandacht op vestigen. Als u echter een kostbare diamant hebt en overweegt die te verkopen, laat de steen dan door een betrouwbare diamantair taxeren. Maar het kan moeilijk zijn de steen voor de getaxeerde waarde te verkopen.
Als u erover denkt te gaan trouwen en overweegt een diamanten verlovingsring aan te schaffen, koop deze dan omdat u de schoonheid, de glans en de vurige flonkering van de diamant werkelijk mooi vindt en niet omdat hij vandaag een statussymbool is. Morgen kan hij misschien heel weinig waard zijn.