Hoe ontstaan erupties?

WIJ worden met ontzag vervuld als wij beelden zien van vulkaanuitbarstingen. Terzelfder tijd vragen wij ons af: ’Wat speelt er zich beneden allemaal af?’

Geofysici weten niet met zekerheid wat er zich allemaal onder ons afspeelt. Maar volgens de theorie van de schollentektoniek is de hele oppervlakte van de aarde verdeeld in een aantal grote schollen of platen. Deze schollen bewegen zich als een transportband naar de grens met andere platen, waar de ene plaat onder de andere schuift. Als een oceaanplaat onder een landplaat schuift, stijgen de druk en de temperatuur. Doordat het water uit de oceaanplaten wordt geperst, wordt het smeltpunt van het gesteente lager. Is de temperatuur hoog genoeg, dan zal het gesteente smelten en in magma veranderen.

Het gesmolten gesteente of magma wordt omhooggeperst en verzamelt zich in een reservoir op enkele kilometers onder het aardoppervlak. Wanneer de druk in het magmareservoir toeneemt, zoekt het magma een uitweg via erupties. Afhankelijk van de soort van gesmolten gesteente en de daarin opgesloten gassen, wordt bij erupties de top van een berg weggeblazen, een explosie van stoom en gas veroorzaakt of lava uitgespuwd.

Hoewel geofysici uitgebreid onderzoek verricht hebben naar de werking van vulkanen, weten zij nog steeds niet tot in detail hoe magma wordt gevormd. Wanneer het op kennis aankomt van de wijze waarop de bergen zijn geformeerd, hebben wij nog steeds geen antwoord op de uitdaging die de Schepper Job voorhield: „Waar bevondt gij u, toen ik de aarde grondvestte? Vertel het mij, indien gij werkelijk over verstand beschikt.” — Job 38:4.

[Illustratieverantwoording op blz. 31]

Inzetfoto’s: C. W. Stoughton/National Park Service