Hoe zijn uw telefoonmanieren?
„Draagt naast genegenheid van familie, een goede gezondheid en plezier in het werk ook maar iets zo sterk bij tot de aangenaamheid van het leven als de uitwisseling van vriendelijke woorden, wordt niet juist daardoor ons gevoel van eigenwaarde hersteld en vergroot?”
MET het stellen van die vraag kende wijlen Lucy Elliot Keeler, schrijfster en opvoedkundige van Amerikaanse origine, grote waarde toe aan het persoonlijke genoegen en de bevrediging die men kan putten uit een uitwisseling van mondelinge communicatie, een vermogen dat de mens ten tijde van zijn schepping liefdevol werd geschonken. — Exodus 4:11, 12.
Iets wat de afgelopen twaalf decennia zeer veel heeft bijgedragen tot de frequentie van gesprekken is de uitvinding van de telefoon door Alexander Graham Bell. Tegenwoordig voorziet de telefoon voor miljarden aardbewoners in een essentiële schakel tussen mensen, of dat nu voor zaken of voor het genoegen is.
De telefoon en u
Tot in welke mate verhoogt het gebruik van de telefoon de kwaliteit van uw leven? Bent u het er niet mee eens dat uw antwoord op die vraag meer wordt bepaald door de mensen die erbij betrokken zijn dan door het instrument zelf? Ja, het is terecht dat wij de vraag stellen: Hoe zijn uw telefoonmanieren?
Telefoonmanieren bestrijken terreinen als de persoonlijke instelling, de kwaliteit van de spraak en het vermogen te luisteren. Ook de manier waarop u het telefoontoestel hanteert en hoe u met telefoontreiteraars omgaat, kunnen eronder gerekend worden.
Attente consideratie met anderen
Zoals voor alle menselijke contacten geldt, spruiten goede telefoonmanieren voort uit empathie. De apostel Paulus schreef: „Houd niet alleen de belangen van uzelf in het oog, maar ook die van anderen.” — Filippenzen 2:4, Groot Nieuws Bijbel.
Toen aan een ervaren telefoniste de vraag werd gesteld: „Wat zijn volgens u de meest voorkomende voorbeelden van slechte telefoonmanieren?”, antwoordde zij dat hoog op haar lijst „de beller [staat] die zegt ’Met Annie’ (Hoeveel Annies kent u?) of, erger nog, ’Met mij’, of ’Raad eens met wie’.” Zulke onnadenkende, misschien goedbedoelde inleidingen kunnen verlegenheid en ongeduld teweegbrengen. De telefoniste vervolgde: „Waarom zou u het gesprek niet prettig beginnen door uzelf duidelijk te identificeren en daarna, uit consideratie met degene die u opbelt, te vragen of het gesprek gelegen komt?”
Bedenk dat hoewel uw gelaatsuitdrukking niet te zien is, uw innerlijke houding wel duidelijk zal zijn. Hoe dan wel? Door de toon waarop u spreekt. Ongeduld, verveling, boosheid, onverschilligheid, oprechtheid, opgewektheid, behulpzaamheid en hartelijkheid — uw stem verraadt het allemaal. Het is waar dat ergernis een natuurlijke reactie kan zijn wanneer iemand gestoord wordt. Probeer in zo’n geval, met het oog op goede manieren, even te wachten en een „glimlach” in uw stem te leggen voordat u opneemt. Het is mogelijk iets onaangenaam te vinden zonder op onaangename toon te spreken.
Een combinatie van attente consideratie en een prettige toon kan leiden tot woorden die ’goed zijn tot opbouw waar het nodig is’ en het overbrengen van „wat gunstig is voor de hoorders”. — Efeziërs 4:29.
De kwaliteit van uw spraak
Ja, de soort spraak die wij gebruiken, is belangrijk. Bent u het eens met de volgende regels en houdt u zich daaraan? Spreek natuurlijk, goed hoorbaar en duidelijk. Mompel niet. Schreeuw niet — zelfs niet bij een internationaal gesprek. Slik geen klanken in. Vermijd slordige spraak waarbij u lettergrepen samenperst of overslaat; vermijd ook storende aanwensels als „uh” zeggen of halverwege een zin opnieuw beginnen, wat verwarrend en irritant kan zijn. Vermijd saaie monotonie. Een juiste klemtoon en modulatie maken uw spraak zinvol, kleurrijk en verfrissend. Houd ook in gedachte dat eten onder een telefoongesprek de kwaliteit van de spraak niet bevordert en geen blijk is van goede manieren.
Uw woordkeus is ook het overdenken waard. U hebt oordeel des onderscheids nodig. Gebruik duidelijke, eenvoudige woorden die goed te verstaan zijn. Woorden hebben gevoelswaarde. Ze kunnen vriendelijk of wreed zijn, kalmerend of hardvochtig, aanmoedigend of ontmoedigend. Verder kan iemand grappig zijn zonder kwetsend te zijn, openhartig zonder lomp of grof te zijn, en tactvol zonder ontwijkend te zijn. Beleefde uitdrukkingen als „alstublieft” en „dank u” zijn altijd welkom. Paulus dacht aan woorden die vriendelijk en attent zijn en van goede smaak getuigen toen hij schreef: „Uw spreken zij altijd minzaam, gekruid met zout, opdat gij weet hoe gij een ieder een antwoord behoort te geven.” — Kolossenzen 4:6.
Wees een goed luisteraar
Er is een verhaal van een jonge man die zijn vader vroeg hem te vertellen wat het geheim was van het voeren van een goed gesprek. „Luister, mijn zoon”, was het antwoord. „Ik luister”, zei de zoon. „Vertel me meer.” „Dat is alles”, antwoordde de vader. Ja, een geïnteresseerd, meelevend luisteraar zijn, is een essentieel ingrediënt in het recept voor goede telefoonmanieren.
Nalatigheid om een eenvoudige regel in acht te nemen, kan ertoe leiden dat men het vervelend vindt u aan de telefoon te krijgen. Welke regel is dat? Voer niet constant alleen het woord. Ga bijvoorbeeld niet helemaal op in een eindeloos, woordelijk verslag van een onbetekenend gesprek dat u hebt gehad of een uitvoerig persoonlijk relaas over kleine pijntjes. Ook op dat punt beschikken wij over een praktische, beknopte bijbelse regel, deze keer van de discipel Jakobus. ’Wees vlug in het horen, maar langzaam in het spreken.’ — Jakobus 1:19, Willibrordvertaling.
Slotoverwegingen
Laten wij nu tot slot twee vragen bespreken die ook onder het chapiter telefoonmanieren vallen. Wat valt er te zeggen over de techniek van het telefoongebruik? Zijn er ook richtlijnen te geven voor het omgaan met onwelkome telefoontjes?
Hebt u als u aan de telefoon was, ooit gemerkt dat de stem aan de andere kant van de lijn af en toe in de verte verdween? U moet er dus altijd op letten in de hoorn te spreken, die u een centimeter of twee van uw lippen houdt. Daarnaast is het beleefd iets aan achtergrondgeluiden te doen. Kies wanneer u een telefoongesprek wilt voeren het nummer met zorg, om te vermijden dat u een verkeerd nummer krijgt; en leg wanneer u uw gesprek beëindigt de hoorn zachtjes op het toestel terug.
Krijgt u wel eens onaangename telefoontjes? Helaas blijken die toe te nemen. Onfatsoenlijke, suggestieve of obscene taal verdient slechts één reactie — het gesprek beëindigen. (Vergelijk Efeziërs 5:3, 4.) Hetzelfde zou gelden wanneer een opbeller weigert zich te identificeren. Mocht u reden hebben om een gesprek te wantrouwen, dan verdient het volgens de publikatie How to Write and Speak Better aanbeveling „niet te antwoorden als een onbekende stem vraagt: ’Met wie spreek ik?’” en een vreemde niet te vertellen wat uw plannen zijn.
Wat heerlijk te weten dat er alles welbeschouwd geen lange lijst regels of voorschriften nodig is voor goede telefoonmanieren! Zoals bij alle contacten met mensen vloeien prettige en waardevolle relaties voort uit het toepassen van wat algemeen wordt aangeduid als de Gulden Regel. Jezus Christus zei: „Alle dingen dan die gij wilt dat de mensen voor u doen, moet ook gij insgelijks voor hen doen” (Mattheüs 7:12). Voor de christen is er dan nog de wens Hem te behagen die de mens de gave van het spreken geschonken heeft. Daarom bad de psalmist: „Laten de woorden van mijn mond en de meditatie van mijn hart welgevallig worden voor uw aangezicht, o Jehovah, mijn Rots en mijn Verlosser.” — Psalm 19:14.