„De meest vernietigende pandemie in de menselijke geschiedenis”

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN ZUID-AFRIKA

„Geen oorlog op aarde is zo verwoestend als de aidspandemie.” — COLIN POWELL, AMERIKA’S MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN.

HET eerste officiële rapport over aids (verworven immunodeficiëntiesyndroom) verscheen in juni 1981. „Niemand van ons die in die beginjaren bij het aidsprobleem betrokken was, had zich de omvang kunnen indenken van de epidemie die zich heeft ontwikkeld”, zegt Peter Piot, directeur van de VN-organisatie voor aidsbestrijding (UNAIDS). In twintig jaar is aids de grootste pandemie geworden die de mensheid ooit heeft gekend, en er zijn aanwijzingen dat de ziekte zich zal blijven uitbreiden.

Men schat dat meer dan 36 miljoen mensen met hiv (menselijk immunodeficiëntievirus) zijn geïnfecteerd, en dat er nog eens 22 miljoen mensen aan de gevolgen van aids gestorven zijn.a In 2000 zijn er wereldwijd 3 miljoen mensen aan aids gestorven, het hoogste jaartotaal sinds het begin van de epidemie. Dit ondanks het toepassen van antiretrovirale therapieën, vooral in rijkere landen.

Aids maakt zich meester van Afrika

Het deel van Afrika dat beneden de Sahara ligt is met naar schatting 25,3 miljoen geïnfecteerden het epicentrum van de pandemie geworden. Alleen al in dit gebied zijn in 2000 2,4 miljoen mensen aan de gevolgen van aids gestorven, wat tachtig procent is van het wereldtotaal. Aids is de voornaamste doodsoorzaak in dat gebied.b

Zuid-Afrika heeft het hoogste aantal geïnfecteerden van alle landen ter wereld, een aantal dat op 4,7 miljoen wordt geschat. Elke maand worden daar 5000 hiv-positieve baby’s geboren. Nelson Mandela, de voormalige president van Zuid-Afrika, zei in zijn toespraak tot het dertiende internationale aidscongres, dat in juli 2000 in Durban gehouden werd: „We waren geschokt te horen dat in Zuid-Afrika een op de twee, dat is de helft, van onze jonge mensen aan aids zal sterven. Het meest beangstigende is dat al deze besmettingen waarover de statistieken ons vertellen, en het ermee samenhangende menselijk lijden . . . te voorkomen waren en te voorkomen zijn.”

De snelle verspreiding van aids in andere landen

De besmettingscijfers nemen ook in Oost-Europa, Azië en het Caribisch gebied snel toe. Eind 1999 bedroeg het aantal geïnfecteerden in Oost-Europa 420.000. Eind 2000 was dat aantal volgens een voorzichtige schatting opgelopen tot 700.000.

Uit een onderzoek in zes grote Amerikaanse steden bleek 12,3 procent van de jonge homoseksuele mannen hiv-geïnfecteerd te zijn. Verder bleek slechts 29 procent van de hiv-positieven te weten dat ze geïnfecteerd waren. De epidemioloog die het onderzoek leidde, zei: „We waren erg ontmoedigd te ontdekken dat zo weinig hiv-positieve mannen wisten dat ze geïnfecteerd waren. Dat betekent dat nieuwe geïnfecteerden het virus overdragen zonder het te weten.”

Op een bijeenkomst van aidsdeskundigen die in mei 2001 in Zwitserland werd gehouden, werd deze ziekte tot „de meest vernietigende pandemie in de menselijke geschiedenis” verklaard. Zoals opgemerkt heeft aids vooral in de landen ten zuiden van de Sahara hard toegeslagen. In het volgende artikel wordt bekeken hoe dat komt.

[Voetnoten]

[Inzet op blz. 3]

„Het meest beangstigende is dat al deze besmettingen . . . en het . . . menselijk lijden . . . te voorkomen waren en te voorkomen zijn.” — NELSON MANDELA

[Illustratie op blz. 2, 3]

Veel mensen die met hiv besmet zijn, weten dat niet

[Illustratieverantwoording op blz. 3]

UN/DPI Photo 198594C/Greg Kinch