De hersenen van de Arctische grondeekhoorn

ALS een knaagdier aan zijn winterslaap begint, daalt zijn lichaamstemperatuur. Tot hoever kan die dalen? Een aantal Arctische grondeekhoorns lijkt een record gevestigd te hebben toen hun lichaamstemperatuur tot -2,9 °C zakte! Bij die temperatuur zou je verwachten dat hun hersenen bevriezen. Hoe kunnen ze dit overleven?

Wetenswaardigheid: Tijdens hun winterslaap rillen en beven Arctische grondeekhoorns om de twee of drie weken net zolang tot ze hun normale lichaamstemperatuur van 36,4 °C hebben bereikt. Vervolgens houden ze die temperatuur twaalf tot vijftien uur vast. Onderzoekers zeggen dat deze korte opwarmperiodes een rol spelen bij het overleven van de hersenen. Tijdens de winterslaap lijkt de kop van de eekhoorn iets warmer te blijven dan de rest van het lichaam. Toen de eerder genoemde eekhoorns in het laboratorium werden onderzocht, bleek dat de temperatuur van hun nek nooit onder de 0,7 °C kwam.

Als de eekhoorn uit zijn winterslaap ontwaakt, hebben zijn hersenen binnen twee uur hun normale activiteiten hervat. Eén onderzoek lijkt zelfs uit te wijzen dat zijn hersenen na de winterslaap beter werken! Deskundigen staan versteld van dit herstellend vermogen. Ze vergelijken het met plantjes die binnen enkele dagen na een bosbrand uit de verschroeide aarde opkomen.

Onderzoekers hopen dat hun onderzoek van de Arctische grondeekhoorn meer inzicht zal opleveren in het potentieel van de menselijke hersenen. Ze willen graag meer weten over het voorkomen of zelfs omkeren van de celschade die ontstaat bij hersenziekten zoals alzheimer.

Wat denkt u? Zijn de hersenen van de Arctische grondeekhoorn door evolutie ontstaan of zijn ze ontworpen?