Verveel jij je?
Nuttige feiten die jonge mensen dienen te weten
VERVELING is een algemeen probleem onder jongeren. Dit wil niet zeggen dat ouderen er niet eveneens mee te kampen hebben. Maar jongeren laten zich er vaak over uit dat zij het leven thuis — of zelfs het leven in het algemeen — saai en oninteressant vinden. Waarom? Wat kan hieraan worden gedaan?
Het huidige samenstel van dingen op aarde heeft het leven weliswaar van veel van zijn verscheidenheid en aangenaamheid beroofd, vooral in de grote steden. Toch zijn er altijd mensen die erin slagen van het leven te genieten, terwijl anderen, onder precies dezelfde omstandigheden, gekweld worden door verveling. Hieruit blijkt dat verveling hoofdzakelijk een kwestie van iemands instelling is.
Neem het leven thuis bijvoorbeeld eens. Elk gezin heeft een persoonlijkheid. Net zo min als een persoon een gezin kan vormen, wordt ook de persoonlijkheid van een gezin niet door een enkele persoon gevormd maar doordat elk gezinslid iets tot de samengestelde persoonlijkheid van het gezin bijdraagt. Hoe is het gezin waar jij toe behoort? Heerst er bij jullie thuis een hartelijke, opgewekte sfeer? Mogen jullie elkaar graag, hebben jullie interessante gesprekken aan tafel en vinden jullie het prettig om dingen samen en voor elkaar te doen? Of gaat ieder zijn of haar aparte weg, zonder zich al te veel om de anderen te bekommeren? Waaraan zou je de voorkeur geven?
Het is gemakkelijk om anderen de schuld te geven als de dingen niet zo gaan als wij het graag zouden zien. Maar waarom vraag je je, voordat je begint te klagen, niet eerst af: „Wat draag ik tot de gezinspersoonlijkheid en de gezinsgeest bij? Hoeveel moeite doe ik om verbetering in de situatie te brengen?” Als een schip met moeite tegen een stormachtige zee optornt, zal het een matroos niet veel helpen als hij in een hoekje gaat zitten mokken. Het is veeleer „alle hens aan dek” geblazen, terwijl iedereen een handje meehelpt om het schip door de woeste baren de gewenste bestemming te doen bereiken.
Jongeren die zich vervelen, zien dikwijls eenvoudig de waarde niet in van datgene wat hun te doen wordt gegeven. Analyseer je schoolwerk en het werk dat je thuis wordt opgedragen eens. Zie eens waarom het belangrijk is door te trachten te ontdekken hoe het zowel nu als in de toekomst van invloed is op je leven (en het leven van anderen). Als je dit kunt, zul je het jou opgedragen werk met een doel verrichten. Dit kan het verschil betekenen tussen levensvreugde en verveling.
In werkelijkheid is het zo dat juist de werkjes die wij vervelend zouden kunnen vinden, zeer belangrijke hoedanigheden en gewoonten in ons kunnen opbouwen, die uiteindelijk de belangrijkste rol in ons toekomstige succes in het leven zullen spelen. Wij zullen dit nader toelichten. Heb jij als jongeman wel eens een vliegtuigmodel gebouwd? Zo ja, dan heb je eerst de vele stukken van het geraamte aan elkaar moeten bevestigen en daarna dat geraamte moeten bekleden. Het geraamte is misschien niet eens meer te zien in het eindprodukt. Maar zonder de stevigheid en het ontwerp van het geraamte zou het vliegtuigje waardeloos zijn geweest. Of heb je als jonge vrouw wel eens een jurk genaaid? De naden die je hebt genaaid, waren misschien niet te zien toen de jurk klaar was. Maar zonder die verborgen steekjes zou er geen jurk zijn geweest.
Zo is het ook met heel veel dingen die wij op school of door de karweitjes die wij thuis moeten doen, leren. Ze maken deel uit van een algeheel patroon en kunnen ertoe bijdragen het fundament voor toekomstig succes te leggen. Door eenvoudige en vaak niet-opwindende werkjes of karweitjes te doen, en die zelfs herhaaldelijk te doen, kunnen wij volharding en vastberadenheid leren en innerlijke kracht verwerven.
Wat willen wij hiermee zeggen? Dat er feitelijk niets aan het huidige samenstel dat door deze wereld is opgebouwd mankeert en dat het louter een kwestie van zich aanpassen is? Beslist niet. In werkelijkheid kan juist de in de bijbel verschafte hoop dat er binnenkort een eind aan het huidige samenstel zal komen en een verkwikkend, rechtvaardig nieuw samenstel onder de regering van Gods Zoon zijn intrede zal doen, ons de aansporing geven te volharden. Jongeren kunnen een beter vooruitzicht hebben dan slechts een ’radertje in een machine’ van de huidige wereldopzet te worden. Deze hoop op een beter samenstel weerhoudt ook veel christelijke ouders ervan hun dagelijkse werk als een vervelende en saaie sleur te beschouwen, want ook zij voelen de druk van de huidige levenswijze.
INITIATIEF EN EEN UITGESTREKT TERREIN VAN INTERESSE
Een dikwijls gehoorde klacht in verband met vrijetijdsbesteding is: „Er is niets te doen.” Meestal is het probleem niet dat er geen interessante en waardevolle dingen te doen zijn, maar een gebrek aan initiatief, fantasie en ideeën. Of het kan een zeer bekrompen terrein van interesse verraden.
Het huidige samenstel doet niet veel om tot initiatief aan te moedigen. De mensen van tegenwoordig zijn veeleer gewend toeschouwers te zijn dan daders. Zij kijken naar films in de bioscoop of naar televisieprogramma’s, luisteren naar muziek op grammofoonplaten of kijken toe hoe anderen in sportwedstrijden spelen.
Dit is heel wat gemakkelijker dan zelf dingen te doen of te leren hoe je dingen moet doen. Maar op de duur draagt het ook bij tot verveling. Het maakt dat je zeer afhankelijk bent van anderen om aangenaam beziggehouden te worden; het maakt dat je niet in staat bent zelf dingen te doen om je leven interessant te maken. Dit kan wel goed zijn voor baby’s — maar niet voor opgroeiende jonge mannen en vrouwen.
Hoe uitgestrekt is jouw terrein van interesse? De lijst van deugdelijke activiteiten en van waardevolle terreinen van kennis die verkend kunnen worden, is heel groot. Lezen kost meer inspanning dan het kijken naar de televisie. Maar het werpt veel grotere voordelen af. Er is geen terrein van activiteit, geen vak of beroep, geen plaats of volk of dier waarover je niet in boeken kunt lezen. En hoe meer je leest, hoe prettiger je het vindt te lezen en hoe bekwamer je wordt om kennis in je op te nemen. Maar lezen louter om ’de tijd te doden’ is niet genoeg. Je moet bepalen wat waardevol zal zijn. Dan kun je lezen met een doel voor ogen, een doel dat de voor je liggende dagen in je leven kan verrijken en je kan toerusten om dingen te doen.
Natuurlijk zijn wij allemaal afzonderlijke persoonlijkheden. Niet iedereen doet graag wat anderen graag doen. Sommigen vinden het heerlijk om met hout, leer of metaal te leren werken, terwijl anderen misschien de voorkeur geven aan fotografie of tuinieren in een moestuin. Sommige meisjes zijn misschien dol op koken en bakken, terwijl anderen liever naaien of kappen. Maar nieuwe dingen leren doen en dan de bekwaamheid ontwikkelen om kwaliteitswerk te leveren, schenkt ware voldoening en maakt het leven interessant.
Als je het moeilijk vindt enthousiast te worden over iets wat je in je eigen belang doet, waarom dan niet iets voor anderen doen? Iets wat misschien onaantrekkelijk lijkt als je het voor jezelf moest doen, kan werkelijk interessant worden als je het voor iemand anders doet, voor een gezinslid, een vriend of, beter nog, voor iemand die het nodig heeft. Dit is zeer voldoeninggevend en er is geen eind aan gelegenheden. Misschien zal die persoon voor wie je het doet, het niet verwachten. Deze extra omstandigheid dat het een verrassing is, zal je nog meer vreugde schenken het te doen.
Belangstelling voor anderen te hebben, is een krachtig wapen tegen verveling. Velen om ons heen hebben een verrassende voorraad kennis en ervaring in hun hoofd, alsook voortreffelijke hoedanigheden in hun hart — maar dit zul je nooit te weten komen als je er geen moeite voor doet erachter te komen. De spreuk zegt: „Raad in het hart van een man is als diepe wateren, maar de man van onderscheidingsvermogen, díe zal hem naar boven halen” (Spr. 20:5). Toon belangstelling, stel vragen, dring tactvol door, vooral als je met mensen spreekt die jarenlange ervaring hebben in het doen van waardevolle dingen. Je zult rijkelijk beloond worden en de tijd zal maar al te vlug omgaan. — Spr. 27:9, 17.
Maar wat kun je, behalve datgene wat je op het gebied van voordeel van anderen kunt krijgen, zelf geven? Uit jij je, deel je met anderen wat in je geest en je hart leeft?
Jongeren die oprecht verheugd zijn over Gods belofte van een nieuwe ordening en die dit goede nieuws met anderen delen, bemerken dat dit hun leven zinvoller maakt. Mensen te vinden, zowel jong als oud, die hongeren naar waarheid en in staat te zijn hen te helpen, werpt rijke beloningen af. En zelfs het feit dat zulke personen in aantal worden overtroffen door hen die de waarheid verwerpen, dooft de stimulerende uitwerking van deze activiteit niet. Het vormt veeleer een extra uitdaging en maakt dit werk zelfs spannend.
Goede metgezellen dragen er ook toe bij verveling te bestrijden. Maar als je metgezellen hebt die zichzelf gauw vervelen omdat zij geen waardevol doel in het leven hebben, zullen zij een blok aan je been zijn en een belemmering voor je vormen initiatief en innerlijke kracht te ontwikkelen. Zij zijn als de verstandelozen over wie in Spreuken 17:24 wordt gesproken, die hun ogen „aan het uiteinde der aarde” hebben en dagdromen over verre dingen, terwijl zij met hun gedachten her en der dwalen zonder een vastgesteld doel voor zich te hebben.
Behalve initiatief zijn volharding en geloof grote factoren om verveling te overwinnen. De apostel Paulus zegt over onze dienst voor God en voor degenen die hem dienen: „Laten wij het derhalve niet opgeven te doen wat voortreffelijk is, want te rechter tijd zullen wij oogsten indien wij het niet moe worden” (Gal. 6:9). Zo dienen ook wij wanneer wij bekwaamheden trachten te ontwikkelen die een werkelijk doel en werkelijke waarde hebben, volhardend te zijn totdat wij enkele van de vruchten van onze arbeid beginnen te oogsten.
Vervolgens kunnen wij, naarmate de tijd voortschrijdt, onze verkenning uitbreiden door, onder juiste ouderlijke leiding en met hun goedkeuring, nog andere bekwaamheden te gaan ontwikkelen, en wij zullen als gevolg daarvan betere en meer interessante en waardevolle personen worden. Met een schitterende toekomsthoop zal het leven niet saai of vervelend zijn.
„Moge uw hart mijn woorden stevig vasthouden. Onderhoud mijn geboden en blijf leven. Verwerf wijsheid, verwerf verstand. Vergeet niet, en wijk niet af van mijn mond. Verlaat haar niet, en ze zal u behoeden. Heb haar lief, en ze zal u beveiligen. Wijsheid is het voornaamste Verwerf wijsheid; en bij alles wat gij verwerft, verwerf verstand. Schat haar hoog, en ze zal u verhogen. Ze zal u verheerlijken omdat gij haar omhelst. Aan uw hoofd zal ze een bekoorlijke krans geven, een luisterrijke kroon zal ze u schenken.” — Spr. 4:4-9.