Wij moeten dromen

HEBT u dromen? U kunt gerust aannemen dat u ze inderdaad hebt, want dromen doen wij allemaal als wij slapen, ook al beweren wij misschien dat dit bij ons niet het geval is. Naar schatting wordt meer dan 95 procent van alle dromen niet onthouden. Welke onthoudt u? De feiten wijzen uit dat de dromen die wij ons herinneren gewoonlijk die zijn welke wij vlak voor het ontwaken hebben.

Droomonderzoekers hebben ontdekt dat de slaap een progressief proces is, dat in de eerste paar uur het diepst is en dan later lichter wordt. Dromen gebeurt vooral in de periodes van snelle oogbeweging die REM-slaap genoemd worden. Deze worden afgewisseld met non-REM-slaap. Iedere cyclus van non-REM/REM-slaap duurt ongeveer negentig minuten, en deze cyclussen herhalen zich in de loop van de nacht vijf of zes keer, de laatste vlak voordat wij wakker worden.

Het is een vergissing te denken dat uw hersenactiviteit tijdens de slaap op een laag pitje staat. Men heeft ontdekt dat tijdens de dromen de hersenen actiever zijn dan in sommige waaktoestanden. Alleen bepaalde neuronen in de hersenstam die te maken hebben met aandacht en geheugen vormen hierop een uitzondering. Deze schijnen tijdens de REM-slaap te rusten. Maar over het algemeen onderhouden de zenuwcellen in de hersenen een voortdurende intercellulaire communicatie.

Onze hersenen vormen een verbazingwekkend complex deel van het lichaam, met miljarden elementen die bij benadering zo’n honderd tot twee- of driehonderd signalen per seconde produceren. Eén menselijk brein bevat meer elementen dan er mensen op aarde zijn. Sommige onderzoekers schatten dat het twintig miljard tot ruim vijftig miljard elementen bevat. De complexiteit ervan bevestigt wat de bijbelschrijver David over het menselijk lichaam zei: „Ik zal u prijzen omdat ik op een vrees inboezemende wijze wonderbaar ben gemaakt. Uw werken zijn wonderbaar.” — Psalm 139:14.

De wereld der dromen

Wanneer wij wakker zijn, geven onze vijf zintuigen voortdurend inlichtingen en beelden aan de hersenen door, maar tijdens de slaap is dit niet het geval. De hersenen vormen beelden in zichzelf zonder enige prikkels van buitenaf. Wat wij in dromen zien en de handelingen die wij erin beleven, lijken daarom soms op hallucinaties. Daardoor lijken wij in staat dingen te doen die in strijd zijn met de natuurwetten, zoals vliegen als een vogel of ongedeerd van een steile rots vallen. Het kan zijn dat de tijd niet klopt, zodat het verleden gezien wordt alsof het zich heden afspeelt. Of als wij proberen weg te rennen, lijkt het of wij geen macht over onze bewegingen hebben — onze benen weigeren dienst. Sterke indrukken en belevenissen in de uren dat wij wakker zijn, kunnen onze dromen natuurlijk beïnvloeden. Velen die de verschrikkelijke gruwelen van een oorlog hebben meegemaakt, kunnen die niet gemakkelijk vergeten, noch kunnen sommigen vergeten hoe het is om door een misdadiger te worden overvallen. Zulke ontwrichtende ervaringen die wij in waaktoestand hebben doorgemaakt, kunnen in onze dromen de kop opsteken en nachtmerries veroorzaken. Alledaagse dingen die ons bezighouden wanneer wij gaan slapen, kunnen in onze dromen naar boven komen.

Soms, als wij proberen een probleem op te lossen, vinden wij de oplossing in onze slaap. Dit zou een aanwijzing kunnen zijn dat niet de hele slaap uit dromen bestaat. Een deel ervan is denken.

Een boek over dromen en onze hersenen merkt op: „De meest voorkomende vorm van mentale activiteit in de slaap is niet dromen maar denken. Het denken in de slaap gaat niet vergezeld van zintuiglijke illusies en is niet bizar. Het heeft de neiging alledaags te zijn, gaat dikwijls over de werkelijke gebeurtenissen van gisteren of morgen, en is gewoonlijk banaal, oncreatief en herhaalt zich.”

Sommige mensen denken dat de onderwerpen van hun dromen bijzondere boodschappen voor hen inhouden. Om de dromen te laten interpreteren, hebben zij een aantekenboekje naast hun bed liggen zodat zij ze kunnen opschrijven als zij wakker worden. Over het nut van boeken die proberen betekenis te hechten aan droomsymbolen zegt The Dream Game, door Ann Faraday: „Droomboeken waarin u de betekenissen opzoekt van droomthema’s en -symbolen zijn allemaal even nutteloos, of ze nu op traditie berusten of op een of andere moderne psychologische theorie.”

Aangezien dromen naar het schijnt hun oorsprong hoofdzakelijk in de hersenen vinden, is het niet redelijk te denken dat ze bijzondere boodschappen voor ons inhouden. Wij dienen ze te beschouwen als een normale functie van de hersenen, die helpt ze in een gezonde conditie te houden.

Maar hoe zit het dan met degenen die zeggen dat zij van de dood van een familielid of een vriend hadden gedroomd en de volgende dag vernamen dat die persoon gestorven was? Blijkt daar niet uit dat dromen de toekomst kunnen voorspellen? In het volgende artikel zullen wij beschouwen wat er achter profetische dromen schuilt.