Onthele Yokulilongeswa 51
Okuti Wii Nawa Siovaa?
“Vana vei enyina liove mavekuyumbu onthumbi. Siovaa, ove nalumwe moyekepo vana vekuovola.” — SAL. 9:10.
OTYIIMBO 56 Otyili Tyikale Tyove
ETYI MATULILONGESAa
1-2. Ongeleka ya Angelito itulongesa-tyi?
OKUTI ovo tate yove vafenda Siovaa? Inkha ongotyo, hinangela okuti oupanga wove na Siovaa kumoupiñgana kovo tate yove. Tyilinge ovo tate yetu vaumbila Siovaa ine hatyoko, kese umwe pu onthue oe muene una okupameka oupanga wae na Siovaa.
2 Tala ongeleka yomukuatate umwe utiwa Angelito. Oe wekulila mombunga ifenda Siovaa. Mahi puetyi omona, ankho utupu oupanga wapama na Huku. Wati: “Ame ankho ndyiumbila vala Siovaa, mokonda ankho ndyihanda vala okulinga etyi ombunga yange ilinga.” Mahi Angelito ahimbika okutanga Ombimbiliya, nokusokolola ku etyi elilongesa, nokulikuambela apeho ku Siovaa. Oityi tyatundililako? Wati: “Andyinoñgonoka okuti opo ndyikale noupanga wapama na Tate yange Siovaa, ame muene nesukisa okulinga ononkhono mbokumunoñgonoka nawa.” Ongeleka ya Angelito itulunda okulipula okuti: Oñgeni okunoñgonoka Siovaa tyelikalela nokumunoñgonoka nawa? Oityi tuesukisa okulinga opo tunoñgonoke nawa Siovaa?
3. Oñgeni okunoñgonoka Siovaa tyelikalela nokumunoñgonoka nawa?
3 Pamwe tupondola okusoka okuti twii nawa Siovaa mokonda twii enyina liae novipuka alinga. Mahi okunoñgonoka nawa Siovaa hatyoko vala. Tete, tuesukisa okulilongesa konthele yae, novituwa viae. Okulinga ngotyo, matyitukuatesako okunoñgonoka oityi tyimulunda okupopia, nokulinga otyipuka tyimwe. Konyima, matunoñgonoka oityi Siovaa asoka konthele yetyi tyikahi momutima wetu, nomatokolo etu, novipuka tulinga. Moluotyo, tyina tuamanoñgonoka etyi Siovaa ahanda tulinge, otyo umwe tuna okulinga.
4. Oñgeni okulilongesa onongeleka mbo Mbimbiliya matyitukuatesako?
4 Ovanthu vamwe vapondola okutulinga omukuele tyina tuamehimbika okuumbila Siovaa, iya pamwe vapondola okutuyala tyina tuenda komaliongiyo. Mahi inkha tuyumba onthumbi mu Siovaa, nalumwe metuyekepo. Iya oupanga wetu nae mautualako apeho. Okuti tyitavela umwe okunoñgonoka nawa Siovaa? Yoo, tyitavela! Onongeleka mbovalume ovakuankhali nga Moisesi na Daviti mbutyilekesa nawa. Matulilongesa etyi valingile iya atukumbulula omapulo aa evali: Oñgeni vanoñgonoka nawa Siovaa? Iya oityi tupondola okulilongesa kongeleka yavo?
MOISESI WAMUENE “UNA UHAMONWA”
5. Etokolo patyi Moisesi alingile?
5 Moisesi watokolele okufenda Siovaa. Etyi ankho ena omanima 40 waholovonene okuhula kovanthu va Huku, aanye “okuihanwa okuti omona womona wa Falao.” (Heb. 11:24) Moisesi ankho upondola okukala nomunkhima, mahi ehesuku natyo. Ankho utyii nawa okuti ova Isilayeli ovapika ko Isitu. Ngotyo, etyi alinga etokolo olio, ankho utyii okuti manumanesa Falao, omutumini wo Isitu iya ankho utalwa ngatyina o huku. Etokolo olio, lilekesa okuti Moisesi ankho una ekolelo liapama! Moisesi ankho uyumba onthumbi mu Siovaa. Iya onthumbi oyo, yemukuatesileko okukala noupanga wapama na Siovaa omuenyo wae auho. — Pro. 3:5.
6. Oityi tupondola okulilongesila kongeleka ya Moisesi?
6 Etyi tulilongesilako: Atuho tuesukisa okulinga etokolo liakolela unene nga Moisesi. ‘Okuti matuholovona okuumbila Siovaa kumwe novanthu vae?’ Opo tuumbile Siovaa, pamwe matusukisa okuyekapo ovipuka vimwe. Alo umwe pamwe tupondola okuyalwa novanthu vehesukile nae. Mahi inkha tuyumba onthumbi mu Tate yetu wo keulu, metukuatesako!
7-8. Moisesi watuaileko okulilongesa konthele yatyi?
7 Moisesi watuaileko okulilongesa konthele yovituwa vya Siovaa, nokulinga ehando liae. Mongeleka, etyi Siovaa emutuma okukayovola ova Isilayeli koupika, wapopilile Siovaa ovikando ovinyingi okuti kemetyivili. Siovaa akala nokankhenda nae iya emukuatesako. (Êx. 4:10-16) Oityi tyatundililako? Moisesi etyivili okupopila Falao onondaka mba Siovaa. Konyima, Moisesi amono epondolo lya Huku etyi aipaa Falao kumwe nomafualali ae Melunga Enkhuhu opo ayovola ova Isilayeli. — Êx. 14:26-31; Sal. 136:15.
8 Etyi ova Isilayeli vayovolwa ko Isitu, apeho ankho veliyava konthele yovipuka ovinyingi. Mahi no ngotyo Siovaa ankho wapua-elundo novanthu vae ayovolele koupika. Moisesi wamuene ovipuka ovio aviho. (Sal. 78:40-43) Tupu wamuene okuti Siovaa weliola omutima. Mongeleka, nthiki imwe, Moisesi waitile Siovaa ahahanye-ko ova Isilayeli iya etavela. — Êx. 32:9-14.
9. Ngetyi tyipopia Ova Hebeleu 11:27, oñgeni oupanga wa Siovaa na Moisesi ankho ukahi?
9 Etyi ova Isilayeli ankho vekahi nokuhika Motyilongo Valaelwe, oupanga wa Moisesi na Siovaa pahe ankho wapama vali unene. Alo umwe ankho ukahi ngatyina eete Una uhamonwa, ine Tate yae wo keulu. (Tanga Ova Hebeleu 11:27.) Tala oñgeni Ombimbiliya ipopia oupanga Moisesi ankho ena na Siovaa. Yati: “Siovaa ankho upopia na Moisesi tyipala na tyipala ngetyi omunthu apopia nomunthu omukuavo.” — Êx. 33:11.
10. Oityi tuesukisa okulinga opo tunoñgonoke nawa Siovaa?
10 Etyi tulilongesilako: Opo tunoñgonoke nawa Siovaa katyituuka vala okulilongesa ovituwa viae. Tupu tuesukisa okulinga ehando liae. Pahetyino ñga, Huku uhanda “ovanthu vatyo aveho vayovolwe, nokukala nenoñgonoko liaviuka liotyili.” (1 Tim. 2:3, 4) Tyina tulongesa vakuetu konthele ya Siovaa, ngotyo tukahi nokulinga ehando liae.
11. Oñgeni okulongesa vakuetu konthele ya Siovaa tyitukuatesako okumunoñgonoka nawa?
11 Haunene tyina tulongesa vakuetu konthele ya Siovaa, no onthue tumunoñgonoka vali nawa. Mongeleka, onthue tumona nawa okuti Siovaa una okankhenda, tyina etukuatesako okuvasa ovanthu vahanda okunoñgonoka otyili. (Suau 6:44; Ovil. 13:48) Tuimbuka okuti Ondaka ya Huku ina epondolo, tyina tumona ovalongwa vetu vayekapo ovituwa ovivi iya avelivaleka ontheto omphe. (Kolo. 3:9, 10) Iya tumona okuti Huku wapua-elundo novanthu tuivisa, mokonda apeho ututuma tukevelongese otyili opo vayovolwe. — Loma 10:13-15.
12. Ngetyi tyipopia Êxodo 33:13, oityi Moisesi aitile ku Siovaa iya omokonda yatyi?
12 Moisesi ankho ukuata nawa oupanga wae na Siovaa. Moisesi walingile omahuviso omanyingi kepondolo lya Siovaa. Otyo tyilekesa okuti ankho umwii nawa. Mahi no ngotyo, waitile Siovaa emukuateseko okumunoñgonoka vali nawa. (Tanga Êxodo 33:13.) Etyi Moisesi apopia onondaka ombo, ankho una-le omanima alamba 80. Mahi ankho utyii okuti nkhele una ovipuka ovinyingi esukisa okulilongesa konthele ya Tate yae woluembia.
13. Oipi onkhalelo imwe yokulekesa okuti tukuata nawa oupanga wetu na Huku?
13 Etyi tulilongesilako: Katyesukisile omuvo tukahi-ale nokuumbila Siovaa, katupondola okusoka okuti pahe tuelipwa-ko. Onkhalelo imwe yokulekesa okuti tukahi nokukuata nawa oupanga wetu na Siovaa, okupopia nae momalikuambelo.
14. Omokonda yatyi tyakolela okulikuambela opo tunoñgonoke vali nawa Siovaa?
14 Opo ovanthu vakale omapanga omawa, vesukisa okutomphola. Ngotyo, likuambela apeho ku Siovaa. Uhatile owoma wokumupopila etyi tyikahi momutima wove. (Efe. 6:18) Krista ukala ko Turkia, wati: “Apeho tyina ndyipopila Siovaa etyi tyikahi momutima wange, andyiimbuka okuti wakumbulula elikuambelo liange, ohole nonthumbi ndyina nae viliyawisa. Oupanga wange na Siovaa upama vali tyina ndyitala onkhalelo akumbulula omalikuambelo ange. Siovaa o Tate yange, Epanga liange.”
OMULUME WAHAMBUKISILWE OMUTIMA WA SIOVAA
15. Oityi Siovaa apopile konthele Yohamba Daviti?
15 Potyilongo Ohamba Daviti atyitilwa ovanthu ankho vafenda Siovaa, okukutikinya-mo ovo tate yae. Mahi Daviti kafendele vala Siovaa mokonda otyo ombunga yae ankho ilinga. Walingile ononkhono mbokukala noupanga wapama na Siovaa, iya Siovaa ankho umuhole unene. Alo umwe wapopile okuti Daviti “omulume uhambukiswa omutima [wae].” (Ovil. 13:22) Oityi Daviti alingile opo akale epanga enene lya Siovaa?
16. Oityi Daviti elilongesila kovipuka Siovaa atunga?
16 Daviti welilongesilile kovipuka Siovaa atunga. Puetyi ankho omukuendye, Daviti ankho kakala meumbo mokonda ankho ulisa onongi mba tate yae. Tyafuile opo ehimbika okusokolola kovipuka Siovaa atunga. Mongeleka, oityi Daviti ankho amona tyina atala peulu kounthiki? Ankho kamono vala ononthungululu. Ankho umona ovituwa vya Siovaa, Omutungi wo nonthungululu. Otyo ahonekelele okuti: “Eulu likahi nokuivisa omunkhima wa Huku. Lipopia konthele yovilinga viomaoko ae.” (Sal. 19:1, 2) Etyi Daviti asokolola nawa konkhalelo ovanthu vatungwa, aimbuka okuti Siovaa omunongo. (Sal. 139:14) Okusokolola nawa kovipuka ovio, tyemukuatesako okuhinangela okuti kapondola okulieleka na Siovaa, mokonda omututu unene. — Sal. 139:6.
17. Oityi tupondola okulilongesa tyina tusokolola kovipuka Huku atunga?
17 Etyi tulilongesilako: Tala nawa ovipuka Siovaa atunga. Taindya omuvo wokutala ovipuka vihuvisa atunga. Iya hambukilwa ovipuka ovio! Ononthiki ambuho, sokolola oityi kese tyipuka tyikulongesa konthele ya Siovaa. Mongeleka, tala nawa omiti, novinyama, novanthu. Inkha ulinga ngotyo, ononthiki ambuho molilongesa ovipuka ovinyingi konthele ya Tate yetu woluembia. (Loma 1:20) Iya motale okuti ohole una na Siovaa, apeho mailiyawisa.
18. Ngetyi tyipopia o Salmo 18, oityi Daviti ankho ahinangela?
18 Daviti wamuene okuti Siovaa ankho ukahi nokumukuatesako. Mongeleka, etyi Daviti aipaa onkhulika, nehunyu opo ayakulile ovipako vya tate yae, netyi aipaa Goliya, wapopile okuti o Siovaa wemukuatesileko. (1 Sam. 17:37) Iya etyi ankho ena okuenda nkholo Ohamba Saulu, Daviti wapopile okuti o Siovaa wemuhupisa. (Sal. 18, onondaka mbopombanda) Omunthu wokuna omalityindailo, ñgeno wapopia okuti ovipuka ovio wevilinga nononkhono mbae. Mahi Daviti hangotyo-ko ankho ekahi. Kese otyipuka alinga, ankho uhinangela okuti o Siovaa ukahi nokumukuatesako. — Sal. 138:6.
19. Oityi tupondola okulilongesa kongeleka ya Daviti?
19 Etyi tulilongesilako: Katyituuka vala okuita Siovaa etukuateseko. Tupu tuesukisa okuimbuka onalupi iya oñgeni etyilinga. Inkha tuliola omutima, matuimbuka okuti pena ovipuka tuhevili okulinga kononkhono mbetu muene. Otyo matyitupepukila okuhinangela okuti o Siovaa ukahi nokutukuatesako. Iya apeho tyina tuamaimbuka okuti Siovaa ukahi nokutukuatesako, oupanga wetu nae upama vali. Omukuatate umwe wo ko Fiji utiwa o Isaac, wamona okuti otyo otyili. Wati: “Tunde apa nahimbika okulilongesa Ombimbiliya alo hono, Siovaa wankhuatesako unene. Ndyiovola okuimbuka oñgeni ankhuatesako. Iya mokonda yotyo, ndyina oupanga wapama nae.”
20. Oityi tulilongesila koupanga Daviti ankho ena na Huku?
20 Daviti wahetekelele ovituwa vya Siovaa. Siovaa wetutunga nounongo wokumuhetekela. (Gên. 1:26) Inkha tulilongesa nawa ovituwa viae, matyitupepukila vali okumuhetekela. Daviti ankho wii nawa Siovaa. Otyo tyemukuatesileko okumuhetekela monkhalelo atekula vakuavo. Tala ongeleka imwe. Daviti wakuatele onkhali ku Siovaa etyi alinga oumbalehi na Bateseba iya aipaesa omulume wae. (2 Sam. 11:1-4, 15) Mahi Siovaa akala nokankhenda na Daviti iya emuevela. Omokonda yatyi? Omokonda nae wakalele nokankhenda na vakuavo. Mokonda Daviti ankho una oupanga wapama na Siovaa, (1) ova Isilayeli ankho vemuhole unene, (2) Siovaa apopi okuti ongeleka ongwa pala ono Hamba mbo Isilayeli. — 1 Reis 15:11; 2 Reis 14:1-3.
21. Ngetyi tyipopia Ova Efesu 4:24 no 5:1, ouwa patyi tupolako tyina tuhetekela Huku?
21 Etyi tulilongesilako: Tuesukisa okukala “ovahetekeli va Huku.” Okulinga ngotyo, tyituetela ouwa. Mahi hatyoko vala. Tupu tyitukuatesako okumunoñgonoka vali nawa. Tyina tukala novituwa ngo vya Huku, tulekesa okuti tuvana vae. — Tanga Ova Efesu 4:24; 5:1.
LINGA ONONKHONO MBOKUNOÑGONOKA VALI NAWA SIOVAA
22-23. Inkha tuendela muetyi tulilongesa konthele ya Siovaa, oityi matyimoneka-po?
22 Ngetyi tuamona, tupondola okunoñgonoka nawa Siovaa tyina tutala ovipuka atunga, na tyina tulilongesa Ondaka yae Ombimbiliya. Tupondola okuhetekela onongeleka mbovanthu ovakuatyili vapopiwa mo Mbimbiliya, ngetyi o Moisesi na Daviti. Siovaa walinga-le onthele yae. Pahe no onthue tuesukisa okulinga onthele yetu. Tuesukisa okuikula omaiho etu, nomutima wetu, atupatula omakutwi etu opo tulilongese konthele yae.
23 Nalumwe matuyekepo okulilongesa konthele ya Siovaa. (Ecl. 3:11) Mahi otyipuka tyakolela vali, hakunoñgonoka ovipuka ovinyingi konthele ya Siovaa. Tuesukisa okulipula okuti: ‘Ovipuka ndyii konthele yae, vimpha ondundo yokulinga-tyi?’ Inkha tuendela muetyi tulilongesa konthele ya Tate yetu woluembia, atulingi ononkhono mbokumuhetekela, nae matualako okufuena ku onthue. (Tia. 4:8) Mondaka yae, Siovaa wapopia okuti nalumwe mayekepo vana vemuovola.
OTYIIMBO 80 “Makelei Opo Mutale Okuti Jeova Ukahi Nawa”
a Ovanthu ovanyingi vetavela okuti kouye kuna Huku, mahi kavemwii nawa. Oityi tyihangununa okunoñgonoka nawa Siovaa? Oityi tulilongesila ku Moisesi, no Kohamba Daviti konthele yokukala noupanga wapama na Siovaa? Onthele ei maikumbulula omapulo oo.