Sesusi Utyopola Ononkhalelo Mbokumulola

Ovanthu vonongeleya onondyale mba Sesusi ankho vanumana. Wapopia ononthengele-popia mbalekesa okuti, onondingavivi. Pahe ova Faliseu ankho vahanda okumupita kohi. Vahanda apopie otyipuka tyimwe opo akuatwe, atualwa komutumini wo Loma, avafete vamwe povalongwa vavo opo vemupite kohi. — Luka 6:7.

Ovalongwa ovo avemupulu okuti: “Mulongesi, onthue tutyii okuti ove upopia nawa, ulongesa nawa iya utupu okapungulula, mahi ulongesa ondyila ya Huku monkhalelo yelikuata notyili: Tyaviuka onthue tufete elilimu ku Sesale ine katyaviukile?” (Luka 20:21, 22) Sesusi ahayeke vemupite kohi, ankho utyiete okuti vena emphinia iya vahanda okumukuatela monondaka mbae. Okuti, ‘Au, katyaviukile okufeta elilimu,’ ankho vapondola okumutendeleya okuti uhongiliya ovanthu vatyitukilepo ovatumini vo Loma. Okuti, ‘Yoo, tyaviuka okufeta,’ ovanthu ankho mokonda valingwa onya nova Loma, kamavanoñgonoka etyi apopia, avemutyitukilapo. Naina ankho mevekumbulula ñgeni?

Sesusi ati: “Omokonda yatyi mumphitila kohi onwe vomaandambeyo? Etei ndyitale ombongo ifetwa elilimu.” Avemuetela ondenaliu ike, evepulu okuti: “Otyipala etyi nenyina eli ovialie?” Avati: “Ovia Sesale.” Sesusi evepopila okuti: “Fetei ku Sesale ovipuka vya Sesale, mahi ovipuka vya Huku, viavelei Huku.” — Mateusi 22:18-21.

Ovanthu ovo avahuvu unene nonondaka mba Sesusi. Etyi vatala vetupu vali etyi vapopia, mokonda ankho ukahi nokuvekumbulula nounongo, avaende. Mahi ankho kakunenthikovele, tupu ankho nkhele mavemulolo vali. Etyi ova Faliseu vehetyivilile okumulola, ononkhalamutwe mbongeleya onkhuavo aveya ku Sesusi.

Ova Sanduseu ankho vokuti kutupu etutilo, avemulingi epulo konthele yetutilo nokulinepa pounawa. Avati: “Mulongesi, Moisesi wati: ‘Inkha omulume umwe amanyimi tyihena ovana, una velikwai nae una okunepa omukai oo, opo atyitile ovana mukuavo wanyima.’ Iya ankho kuna ovalume epandu-vali velikwai. Wo tete anepe, mahi anyimi ahasi-po ovana, iya omukai wae esala na una velikwai nae. Iya otyo atyiende no wa vali no wa tatu, alo aveho epandu-vali vanyima. Okuhulilila-ko omukai nae anyimi. Ngotyo, petutilo omukai oo, makakala walie? Mokonda aveho epandu-vali vanepele omukai oo.” — Mateusi 22:24-28.

Sesusi apopi ovihonekwa vya Moisesi, evi ova Sanduseu ankho vetavela, evepopila okuti: “Hatyo-ko omalusoke enyi apengela? Mokonda kamuanoñgonokele Ovihonekwa, nii epondolo lya Huku. Mokonda tyina vamapindulwa-po kononkhia, nii ovalume kavakanepa nii ovakai kavakanepwa vali, mavakakala ngo noandyu keulu. Konthele yetutilo lyo vokuankhia, kamunetange ehipululo Moisesi ahoneka lipopia konthele yotyinkhondo, etyi Huku emupopila okuti: ‘Ame, ame Huku ya Ambalaiau, Huku ya Isake, Huku ya Sakoo?’ Ha Huku yo vokuankhia, mahi o Huku yo vokuna omuenyo. Omalusoke enyi apenga unene.” (Maluku 12:24-27; Êxodo 3:1-6) Ovanthu aveho avahuvu nonkhalelo akumbulula epulo olio.

Ova Faliseu nova Sanduseu ankho vetupu vali natyike vapopia, tyetyi Sesusi wevekumbulula, ngotyo onondyale mbae ombo avelihonyeka opo vemulole vali monkhalelo onkhuavo. Omuhoneki umwe wovitumino ati: “Mulongesi, otyipi otyitumino otyinene vali Povitumino viapelwe Moisesi?” — Mateusi 22:36.

Sesusi emupopila okuti: “Tyo tete otyetyi: ‘Tehelela Ove Isilayeli, Siovaa Huku yetu, wike vala Siovaa. Iya ove una okukala nohole na Siovaa Huku yove nomutima wove auho, nohande yove aiho, nonondunge mbove ambuho, nononkhono mbove ambuho.’ Tya vali, otyetyi: ‘Una okukala nohole na munthele yove ngetyi ulihole ove muene.’ Kutupu otyitumino otyikuavo otyinene vali tyipona ovio.” — Maluku 12:29-31.

Etyi eiva okuti onkhalelo akumbulula yaviuka, omuhoneki wovitumino ati: “Mulongesi, wapopia nawa, wapopia otyili, ‘Huku Wike vala, kutupu vali nawike kombanda yae.’ Iya okukala nohole nae nomutima auho, nenoñgonoko aliho, nononkhono ambuho, nokukala nohole na munthele yove ngetyi ulihole ove muene, tyakolela vali tyipona oviawa aviho viokuyokwa novilikutila.” Ngotyo, etyi Sesusi etyimona okuti wapopia nawa, emupopila okuti: “Ove kukahi kokule Nouhamba wa Huku.” — Maluku 12:32-34.

Mokueenda kuononthiki ononthatu (onthiki 9, 10, no 11 ya Nisan) Sesusi ankho ukahi mondyuo ya Huku, nokulongesa. Ovanthu vamwe ngomuhoneki oo wovitumino, ankho vapanda etyi Sesusi alongesa. Mahi ononkhalamutwe mbonongeleya, vana “ankho pahe vena owoma okumupula,” kavetyipandele.