Kule, March 28
Ɛbazia wɔahɔ ndɛtɛlɛ nu.—Gyn. 3:19.
Yɛngulo kɛ yɛbayɛ nvonleɛ ko ne ala mɔɔ Adam nee Yive yɛle la bie fee. Saa yɛkɔ zo yɛsukoa Gyihova anwo debie, yɛ nye die ye subane ne mɔ anwo na yɛbɔ mɔdenle yɛte kɛzi ɔdwenle ninyɛne nwo la abo a, mɔɔ dole bɛ la bie ɛnrɛdo yɛ. Saa yɛyɛ ye zɔ a, ɛlɔlɛ mɔɔ yɛlɛ yɛmaa Gyihova la bayɛ kpole. Maa yɛnlea Ebileham. Ɛnee ɔkulo Gyihova kpalɛ. Mekɛ mɔɔ ɛnee ɔyɛ se bɔbɔ kɛ Ebileham bade Gyihova kpɔkɛzilɛ ne mɔ abo la, yeande atua. Emomu, ɔbɔle mɔdenle kɛ ɔbanwu Gyihova kpalɛ. Kɛ neazo la, mɔɔ Ebileham dele kɛ Gyihova ɛbɔ kpɔkɛ kɛ ɔkazɛkye Sodɔm nee Gomɔla la, mɔlebɛbo ne, ɛnee ɔsulo kɛ “azɛlɛ ye kɔsɔɔti Ndɛnebuavolɛ ne” bazɛkye tenlenema aboka amumuyɛma anwo. Wɔ Ebileham afoa nu, ɛnee ɔze kɛ Gyihova ɛnrɛyɛ ɛhye ɛlɛ, ɔti ɔvile mɛlɛbɛnwoaze nu ɔbizale Gyihova kpuya bie mɔ. Gyihova zile abotane buale ye. Awieleɛ bɔkɔɔ ne, Ebileham ranwunle kɛ Gyihova neɛnlea sonla dasanli ko biala ahonle nu na ɔndwe mɔɔ ɛnze nwolɛ bie la anzo ɔmboka mɔɔ di fɔlɛ la anwo ɛlɛ.—Gyn. 18:20-32. w22.08 28 ¶9-10
Yalɛ, March 29
Sonla mɔɔ bɛdie ye bɛdi la fa edwɛkɛ sie.—Mrɛ. 11:13.
Wɔ 455 K.Y.M., mekɛ mɔɔ Amɛnlado Nihɛmaya dole Gyɛlusalɛm bane ne wiele la, ɔkpondɛle mrenyia mɔɔ bɛbahola bɛava bɛ nwo bɛado bɛ nwo zo mɔɔ bɛbanlea suakpole ne boɛ la. Ɔkpale Hananaya mɔɔ nea Aranemgbole ne azo la ɔbokale bɛ. Baebolo ne hanle Hananaya anwo edwɛkɛ kɛ, ɔle “sonla mɔɔ bɛdie ye bɛdi kpalɛ yɛɛ ɔsulo nɔhalɛ Nyamenle ne ɔtɛla menli dɔɔnwo.” (Nih. 7:2) Kɛmɔ ɛnee Hananaya kulo Gyihova na ɔngulo kɛ ɔbayɛ debie mɔɔ ɔ nye ɛnlie nwolɛ la ati, ɔvale gyima biala mɔɔ bɛvale bɛmaanle ye la anyebolo zo. Subane ɛhye mɔ baboa yɛdayɛ noko yeamaa yɛayɛ menli mɔɔ bɛkola bɛfa bɛ nwo bɛto yɛ nwo zo wɔ yɛ Nyamenle ne ɛzonlenlɛ nu a. Suzu Tekekɛse, ɛzoanvolɛ Pɔɔlo agɔnwo bie mɔɔ ɔdie ye ɔdi la neazo ne anwo. Pɔɔlo vale ɔ nwo dole Tekekɛse anwo zo, na ɔhanle kɛ ɔle “sonvolɛ mɔɔ di nɔhalɛ.” (Ɛfɛ. 6:21, 22) Tɛ ngɛlata angomekye a ɛnee Pɔɔlo maa ɔfa ɔkɔmaa mediema mɔɔ wɔ Ɛfɛsɛse nee Kɔlɔsae la, emomu eza Pɔɔlo maa ɔkɔmaa bɛ anwosesebɛ na ɔkyekye bɛ rɛle. Tekekɛse maa yɛkakye mrenyia nɔhavoma mɔɔ yɛkola yɛfa yɛ nwo yɛto bɛ nwo zo mɔɔ bɛdi yɛ sunsum nu ngyianlɛ nwo gyima ɛnɛ la.—Kɔl. 4:7-9. w22.09 9-10 ¶5-6
Folɛ, March 30
Ɛlɔlɛ keda ɛtane dɔɔnwo azo. —1 Pita 4:8.
Dwosefi yiale sɔnea ngakyile mɔɔ anu yɛ se la wɔ asɛɛ ɛvolɛ 13 anu. Anrɛɛ Dwosefi bahola anyia adwenle kɛ Gyihova ɛngulo ye anzɛɛ yekpo ye wɔ mekɛ mɔɔ ɔhyia moalɛ la. Noko Dwosefi anva mɔɔ zile la nwo ɛya. Emomu, ɔziele ɔ nwo dii na ɔmaanle ɔ nye lale ɛkɛ. Mɔɔ ɔnyianle nwolɛ adenle kɛ ɔbali ɔ mediema ne mɔ nzenralɛ la, yeanyɛ ye zɔ, emomu ɔlale ɛlɔlɛ ali ɔhilele bɛ na ɔvale ɔhyɛle bɛ. (Gyn. 45:4, 5) Kɛmɔ Dwosefi holale dwenlenle ninyɛne nwo kpalɛ la ati a ɔholale ɔyɛle zɔ a. Yeanva ye adwenle yeanzie ye ngyegyelɛ ne mɔ azo, emomu ɔvale ɔziele debie mɔɔ hyia kpalɛ—Gyihova bodane ne azo. (Gyn. 50:19-21) Duzu a yɛsukoa yɛfi nu a? Saa awie nee wɔ anli ye boɛ a, mmafa Gyihova anwo ɛya anzɛɛ ɛnyia adwenle kɛ yekpo wɔ. Emomu, dwenledwenle kɛzi ɔlɛboa wɔ yeamaa wɔagyinla sɔnea ne anloa la anwo. Bieko, saa awie mɔ nee wɔ anli ye boɛ a, bɔ mɔdenle kɛ ɛbamaa bɛ nwo ɛlɔlɛ mɔɔ ɛlɛ la aheda bɛ nvonleɛ ne mɔ azo. w22.11 21 ¶4