HOSZEA

(skrócona forma imienia Hoszajasz).

1. Jeden z 12 zwiadowców wysłanych przez Mojżesza w r. 1512 p.n.e. w celu przeszpiegowania Ziemi Obiecanej; syn Nuna z plemienia Efraima. Mojżesz wolał go jednak nazywać Jehoszuą, co znaczy „Jehowa jest wybawieniem” (Lb 13:8, 16). W greckiej Septuagincie imię to brzmi Iesoús (Jezus). Kiedy został następcą Mojżesza, na ogół używano w odniesieniu do niego imienia „Jozue”, co odpowiada hebrajskiej skróconej formie imienia Jehoszua (Joz 1:1).

2. Książę plemienia Efraima za panowania Dawida; syn Azazjasza (1Kn 27:20, 22).

3. Hebrajska forma imienia Ozeasz. Nosił je prorok Jehowy żyjący na przełomie IX i VIII w. p.n.e., za panowania królów judzkich: Uzzjasza, Jotama, Achaza i Ezechiasza (Oz 1:1; zob. OZEASZ).

4. Ostatni król północnego królestwa Izraela, które dobiegło kresu w r. 740 p.n.e.; syn Eli. Czynił to, co złe w oczach Jehowy, choć nie w takim stopniu, jak jego poprzednicy (2Kl 17:1, 2). Hoszea nie miał dziedzicznego prawa do tronu ani nie został powołany na to stanowisko przez Boga. Był uzurpatorem — dla zdobycia władzy uknuł spisek przeciwko królowi Pekachowi i go zamordował. W 2 Królów 15:30 powiedziano, że Hoszea zabił Pekacha i „zaczął w jego miejsce panować w dwudziestym roku Jotama”. Ponieważ judzkiemu królowi Jotamowi przypisuje się tylko 16 lat sprawowania władzy (2Kl 15:32, 33; 2Kn 27:1, 8), być może chodzi o 20 rok liczony od czasu, gdy został królem, czyli w rzeczywistości czwarty rok panowania Achaza, jego następcy (zob. JOTAM 3).

Wydaje się jednak, że jeszcze przez jakiś czas nie wszyscy uznawali Hoszeę za króla nad Izraelem. Według 2 Królów 17:1 został on „na dziewięć lat królem izraelskim w Samarii” w 12 roku panowania Achaza. Może więc dopiero wtedy zaczął ze stolicy w pełni kontrolować sytuację. Mogli mu w tym pomóc Asyryjczycy, gdyż asyryjski król Tiglat-Pileser III twierdzi w swych inskrypcjach, że to on osadził Hoszeę na tronie (zob. tabelę „Daty najważniejszych wydarzeń z dziejów królów Judy i Izraela” w haśle CHRONOLOGIA).

Salmanasar V, następca Tiglat-Pilesera III, zmusił Hoszeę do płacenia daniny, ale ten wkrótce wysłał posłańców do So, króla Egiptu, z prośbą o pomoc i przestał płacić daninę Asyryjczykom. Gdy Salmanasar V dowiedział się o tym spisku, zamknął Hoszeę w areszcie i obległ Samarię. W r. 740 p.n.e., po trzyletnim oblężeniu, miasto zostało zdobyte, jego mieszkańcy dostali się do niewoli, a dziesięcioplemienne królestwo Izraela przestało istnieć (2Kl 17:3-6).

5. Jeden z naczelników ludu, którego potomek, jeśli nie on sam, poparł zaproponowaną przez Lewitów „wiarogodną umowę” za czasów Nehemiasza (Neh 9:5, 38; 10:1, 14, 23).