‛Otwarły się wrota dla owocnej działalności’
„Otwarły się przede mną szerokie wrota dla owocnej działalności”. — 1 Kor. 16:9, NP.
1. Co uczynił Jehowa Bóg w pierwszym wieku n.e. w myśl Dziejów Apostolskich 14:15; 17:30; Listu do Tytusa 3:4, 5 i Listu 1 Jana 5:13? Jaki przywilej stanął więc otworem przed ludźmi?
PONAD dziewiętnaście stuleci temu nastał świt nowej ery. Otworzyły się wtedy cudowne możliwości, które pozostają otwarte do dnia dzisiejszego. Bóg Najwyższy za pośrednictwem swego pierworodnego Syna udostępnił ludziom z wszystkich plemion, narodów i ras przywilej służenia Mu z widokami na nigdy nie kończące się życie. — Dzieje 14:15; 17:30; Tyt. 3:4, 5; 1 Jana 5:13.
2. (a) Wyłącznie z kim Jehowa Bóg utrzymywał stosunki przez setki lat przed naszą erą? (b) Dlaczego tylko Żydzi znali Tego, kogo czcili?
2 Przed przyjściem Jezusa na ziemię Jehowa Bóg setki lat utrzymywał stosunki wyłącznie z Izraelitami, czyli Żydami. Tylko im „zostały powierzone wyrocznie Boże” (Rzym. 3:2, NP). Jedynie rodowici Izraelici albo poganie, którzy przyłączyli się do nich w wielbieniu Boga, mogli zrozumieć objawione zamierzenia Jehowy. Dlatego Jezus mógł powiedzieć do Samarytanki: „Wy czcicie to, czego nie znacie, my czcimy to, co znamy” (Jana 4:22). Samarytanie uznawali Pentateuch, czyli pięć ksiąg Mojżeszowych, ale odrzucali resztę natchnionych Pism Hebrajskich. Tym samym ich wiedza o prawdziwym Bogu Jehowie była fragmentaryczna. Nie znali Go w takim stopniu, w jakim sam siebie objawił. Natomiast Żydzi uznający całe Pisma Hebrajskie za natchnione przez Boga i starający się wielbić Go w taki sposób, jak to nakreślono w tych Pismach, z całą pewnością znali Tego, któremu oddawali cześć. Ośrodkiem wielbienia była zgodnie z postanowieniem Bożym świątynia w Jeruzalem. — Powt. Pr. 12:5, 6; 1 Król. 14:21.
3. (a) Na jaką zmianę w sposobie wielbienia Boga wskazał Jezus Chrystus, gdy rozmawiał z Samarytanką? (b) W jakich wersetach z Pism Hebrajskich znajdujemy dowód na to, że z czasem miały ulec zmianie postanowienia dotyczące czystego wielbienia?
3 W rozmowie z Samarytanką Jezus wskazał jednak, że wkrótce nastąpi zmiana. Powiedział: „Nadchodzi godzina, kiedy ani na tej górze [Gerazim, uważanej za świętą przez Samarytan], ani w Jerozolimie nie będziecie czcili Ojca” (Jana 4:21). Zapowiedzi takiej zmiany znalazły się już wcześniej w Pismach Hebrajskich. Jehowa Bóg przez usta swego proroka Jeremiasza oświadczył, że miejsce starego Przymierza Prawa zajmie coś nowego (Jer. 31:31-34). Najwyższy natchnął psalmistę Dawida do wyjawienia, że urząd arcykapłana zostanie powierzony mężowi nie pochodzącemu z rodu Aarona. Miał on zostać królem-kapłanem jak Melchizedek ze starożytnego miasta Szalem. W Psalmie 110:4 czytamy: „Jahwe [Jehowa] przysiągł i żal Mu nie będzie: ‛Tyś Kapłanem na wieki na wzór Melchizedeka’”. Zmiana kapłaństwa pociągała też za sobą składanie innego rodzaju ofiar. Okoliczność tę także zapowiedziano proroczymi słowami. Psalm 40:7 powiada: „W ofiarach i darach nie masz upodobania, nie żądasz całopalenia ani ofiary za grzech, lecz otworzyłeś uszy moje” [ale przygotowałeś ciało, Septuaginta]. — Poz.
4. Dlaczego tylko przez Jezusa Chrystusa można wielbić Stwórcę w sposób cieszący się uznaniem Bożym?
4 Z Chrześcijańskich Pism Greckich dowiadujemy się, że właśnie Jezus Chrystus jest Pośrednikiem nowego przymierza, że jest Królem-Kapłanem na wzór Melchizedeka oraz że jego doskonałe ciało ludzkie stanowi ofiarę przebłagalną godną przyjęcia u Boga (Hebr. 7:15-28; 8:6; 9:15; 10:1-10). Wobec tego wszyscy pragnący wielbić Boga we właściwy sposób muszą uznać, że tylko z pomocą Jezusa Chrystusa można się przybliżyć do Ojca. Syn Boży wyjaśnił: „Ja jestem drogą i prawdą, i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze Mnie” (Jana 14:6). Wraz z tą zmianą w wielbieniu ludzie otrzymali wspaniałą sposobność zostania członkami nowego narodu: duchowego Izraela, uzyskania „obywatelstwa” Królestwa Niebios. — Filip. 3:20, NW.
5. Co musieli przedsięwziąć uczniowie Jezusa, aby inni mogli się dowiedzieć o formie wielbienia uznanej przez Boga? (Rzym. 10:10-15).
5 Jak jednak ludzie mieli się o tym dowiedzieć? Odpowiedź znajdujemy w poleceniu, które po zmartwychwstaniu Jezus Chrystus dał swoim naśladowcom: „Ruszajcie w drogę, pozyskujcie uczniów wśród wszystkich narodów (...). Uczcie ich zachowywać wszystko, co wam nakazałem” (Mat. 28:19, 20, Benedyktowicz). Tak, trzeba było wykonać dzieło polegające na głoszeniu i nauczaniu innych prawdy Bożej. W ciągu trzech i pół roku publicznego nauczania Jezus Chrystus wyszkolił apostołów oraz innych uczniów do wykonywania tego doniosłego zadania. Przed ludźmi, którzy mogli stawić się do dyspozycji i byli gotowi do służby, w związku z tą tak ważną działalnością otwarły się dalsze, szerokie możliwości.
ZBÓR CHRZEŚCIJAŃSKI ROZPOCZYNA DZIAŁALNOŚĆ
6. Kiedy powstał zbór chrześcijański? W jaki sposób Jehowa pokazał, że nie posługuje się już zgromadzeniem żydowskim?
6 Nadszedł dzień Pięćdziesiątnicy roku 33 n.e., a z nim powstanie zboru chrześcijańskiego. Został wówczas złożony przekonywający dowód na to, że zbór Boży stanowią odtąd uczniowie Jego Syna. Najwyższy za pośrednictwem Jezusa Chrystusa wylał w tym dniu ducha świętego na około 120 uczniów zgromadzonych w izbie na piętrze pewnego domu w Jeruzalem. Przed wylaniem ducha dał się słyszeć „szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru”. Szum ten zwrócił uwagę wielu Żydów i prozelitów, czyli nawróconych pogan, skutkiem czego zeszli się w pobliże domu, w którym się znajdowali uczniowie. Ci zaś dzięki mocy ducha świętego zaczęli w obcych językach ogłaszać „wielkie dzieła Boże”. Żydzi i prozelici, którzy przybyli do Jeruzalem z odległych stron, byli po prostu zdumieni, słysząc z ust Galilejczyków wyjaśnienia w swoich ojczystych językach. — Dzieje 2:1-12.
7. W jaki sposób Żydzi i prozelici mogli zostać członkami zboru chrześcijańskiego?
7 Apostoł Piotr wyjaśnił wtedy zgromadzonej rzeszy, że duch Boży został wylany w ramach spełnienia się proroctwa Joela. W dalszych słowach wskazał, że Jezus, którego przybito do pala, został wskrzeszony z martwych, i faktycznie jest Chrystusem, Panem króla Dawida, oraz że zasiadł po prawicy Boga. Jaką reakcję wywołały słowa Piotra? Sprawozdanie donosi: „Gdy to usłyszeli, przejęli się do głębi serca: ‛Cóż mamy czynić, bracia?’ — zapytali Piotra i pozostałych Apostołów. ‛Nawróćcie się — powiedział do nich Piotr — i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów, a weźmiecie w darze Ducha Świętego’”. Około 3000 osób zastosowało się do tego wezwania. — Dzieje 2:14-41.
8. Jakie poczynania umożliwiały przybyłym do Jeruzalem z odległych okolic pozostanie tam dłużej w celu skorzystania z nauk apostołów?
8 Ci nowo pozyskani dla wiary oraz wielu innych, którzy potem przyłączyli się do zboru chrześcijańskiego, musieli się dużo nauczyć. Apostołowie, których osobiście szkolił Jezus Chrystus, z pewnością najlepiej mogli służyć pouczeniami. Ale apostołowie nie byli w stanie dotrzeć do każdego odległego zakątka ziemi, z którego Żydzi i prozelici przybyli do Jeruzalem. Dla przyswojenia sobie nauki apostolskiej mnóstwo nowo nawróconych przedłużyło swój pobyt w tym mieście. Umożliwili im to współwyznawcy, którzy dobrowolnie sprzedawali swe mienie, a zdobyte fundusze przekazywali apostołom do podziału wśród potrzebujących. — Dzieje 2:44, 45; 4:34, 35.
9. Jakich zamianowań dokonano, gdy zbór w Jeruzalem się powiększył, i dlaczego?
9 Stały rozrost zboru jeruzalemskiego otworzył przed jego członkami spoza grona apostołów sposobność usługiwania przez zajęcie się potrzebami ogółu. Już bardzo wcześnie w dziejach zboru czytamy o młodzieńcach, którzy wyświadczali apostołom rozmaite posługi. Możliwe, że byli stale do ich dyspozycji, aby spełniać podręczne zadania (Dzieje 5:6, 9, 10). Jakże wspaniałe wyszkolenie na przyszłość otrzymywali ci młodzi ludzie w bliskiej styczności z apostołami! Z czasem niesienie pomocy przybrało takie rozmiary, że wyrosło poza możliwość nadzorowania go przez samych apostołów. Kiedy wyłonił się problem w związku z rozdzielaniem żywności ubogim wdowom, apostołowie uznali, że nie byłoby rzeczą właściwą, gdyby doglądali tych mniej ważnych spraw kosztem obowiązków w zakresie nauczania. Poprosili więc braci w zborze o wyłonienie spośród siebie siedmiu odpowiednio wykwalifikowanych mężczyzn, którzy by się zajęli codziennym rozdzielaniem żywności. Pomodliwszy się najpierw, apostołowie zamianowali ich, kładąc na nich ręce. Każdy z tych siedmiu mężów odznaczał się wybitnymi kwalifikacjami duchowymi, był ‛pełen Ducha i mądrości’ (Dzieje 6:1-6). W miarę rozrastania się zboru apostołowie musieli również mianować zdolnych mężczyzn „pełnych Ducha i mądrości” do usługiwania wraz z nimi w charakterze starszych, troszczących się o duchowe potrzeby uczniów.
KONTAKT Z NOWYMI ZBORAMI
10. (a) Jaki wpływ na rozprzestrzenianie się „Dobrej Nowiny” miały surowe prześladowania, rozpętane przeciw zborowi w Jeruzalem? (b) W jaki sposób grono starszych w Jeruzalem utrzymywało kontakt z innymi zborami?
10 Zaledwie powstał zbór w Jeruzalem, a już spotkał się z zaciekłym prześladowaniem, skutkiem czego większość uczniów musiała opuścić miasto. Rozproszeni, nie zaniedbywali sposobności, by rozprzestrzenić „Dobrą Nowinę”. W następstwie tego powstały zbory w takich miastach, jak Samaria i Antiochia (Dzieje 8:1, 4-8; 11:19-21). Kiedy o tych zborach i ich potrzebach usłyszano w Jeruzalem, postarano się, a ściślej mówiąc niewątpliwie postarało się tamtejsze grono starszych, by zapewnić im duchową pomoc. Wysłano do Samarii apostołów Piotra i Jana. W drodze powrotnej do Jeruzalem udało im się przedstawić „Ewangelię” w wielu wioskach samarytańskich (Dzieje 8:14-17, 25). Czytamy również, że później Piotr odwiedzał zbory w Liddzie i Jafie (Dzieje 9:32-43). To właśnie z Jafy wiedziony duchem Bożym udał się Piotr do Cezarei, gdzie po raz pierwszy nieobrzezanym poganom — Korneliuszowi, jego domownikom i bliskim przyjaciołom — dał sposobność stania się uczniami Chrystusa. — Dzieje 10:23-48.
11. Z jakim celem Barnaba udał się do Antiochii? W jaki sposób uzyskał pomoc w umacnianiu tamtejszego zboru?
11 Zbór jeruzalemski wysłał ucznia Barnabę do Antiochii, gdzie zdziałał dużo dobrego starając się dodać otuchy współwyznawcom (Dzieje 11:22-24). Ponieważ była mu potrzebna pomoc w umacnianiu prawdziwego wielbienia w tym mieście, więc udał się do Tarsu, odszukał tam Pawła i zaprosił go, by przyłączył się do działalności na terenie Antiochii. Prawdopodobnie upłynęło do tego czasu już około dwunastu lat od chwili, gdy Paweł uwierzył w Chrystusa, choć poprzednio prześladował jego uczniów. Paweł i Barnaba wspólnie poświęcili zborowi w Antiochii okrągły rok (Dzieje 11:25, 26). W tym czasie zbór ten odwiedzali prorocy z Jeruzalem (Dzieje 11:27). Jeden z nich, imieniem Agabos, przepowiedział wielki głód. Skłoniło to zbór w Antiochii do zorganizowania akcji pomocy dla braci w Judei, a następnie do wysłania Pawła i Barnaby z datkami do Jeruzalem (Dzieje 11:28-30). Potem razem z Janem Markiem, kuzynem Barnaby, wrócili obaj do Antiochii. — Dzieje 12:25.
12. (a) Dlaczego Paweł i Barnaba opuścili Antiochię, udając się na nowe tereny? (b) Jak doszło do tego, że w nowo założonych zborach działały grona starszych? (c) Jak zbór w Antiochii dowiedział się o działalności Pawła i Barnaby?
12 Następnie duch Boży sprawił, że Paweł i Barnaba zostali skierowani do specjalnej pracy (Dzieje 13:1, 2). Pod kierownictwem tego ducha przemierzyli Cypr i różne okolice Azji Mniejszej, głosząc „dobrą nowinę” oraz zakładając nowe zbory. Podczas ponownych wizyt w tych zborach mianowali starszych, którzy mieli troszczyć się o duchowe potrzeby uczniów (Dzieje 14:21-23, NP). Po powrocie do Antiochii „zgromadzili zbór, opowiedzieli, jak wielkich rzeczy dokonał Bóg z nimi i jak poganom drzwi wiary otworzył”. — Dzieje 14:27, NP.
13. (a) Dlaczego w zborze antiocheńskim pojawił się problem dotyczący wyznawców pochodzenia pogańskiego? (b) Dlaczego zgodnie z logiką decyzję w tej sprawie miał powziąć zbór jeruzalemski?
13 Wyniknął wtedy pewien problem. Niektórzy bracia z Judei przybyli do Antiochii; obstawali przy tym, że należy obrzezywać ludzi pochodzenia nieżydowskiego, którzy przyjęli chrystianizm, i zobowiązać ich do przestrzegania Prawa Mojżeszowego. W przeciwnym razie nie mogą dostąpić zbawienia (Dzieje 15:1). Gdzie mogłaby ta sprawa zostać rozstrzygnięta? Logicznie rzecz biorąc, tylko w Jeruzalem, gdyż tam znajdował się zbór, z którym byli związani apostołowie. Ponadto właśnie stamtąd dzieło głoszenia i pozyskiwania uczniów rozprzestrzeniło się do wszystkich tych miejsc, gdzie się wówczas pojawiły zbory. Dlatego starsi ze zboru jeruzalemskiego tworzyli centralne grono, do którego inni starsi mogli się zwracać z zapytaniami. I dlatego Pawła z Barnabą wysłano „w sprawie tego sporu [o obrzezanie] do Jerozolimy, do Apostołów i starszych”. — Dzieje 15:2.
14. (a) W jaki sposób centralne grono starszych w Jeruzalem rozstrzygnęło kwestię obrzezania? (Dzieje 15:6-21). (b) Jaką drogą poinformowano inne zbory o zapadłej decyzji? (Dzieje 15:22-29)
14 Centralne grono starszych, do którego między innymi należeli apostołowie, dokładnie rozpatrzyło tę sprawę. Przedstawiono dowody na poparcie faktu, że sam Bóg przyjął nie-Żydów w ich nieobrzezanym stanie i wylał na nich swego ducha. Okazało się przez to, że wprowadzenie pogan do zboru chrześcijańskiego było spełnieniem proroctw z Pism Hebrajskich. Rozstrzygnięto więc sprawę i decyzję utrwalono na piśmie w formie listu (Dzieje 15:6-21). Treść jego brzmiała:
„Apostołowie i starsi bracia przesyłają pozdrowienia braciom pogańskiego pochodzenia w Antiochii, w Syrii i w Cylicji. Ponieważ dowiedzieliśmy się, że niektórzy bez naszego upoważnienia wyszli od nas i zaniepokoili was naukami, siejąc zamęt w waszych duszach, postanowiliśmy jednomyślnie wybrać mężów i wysłać razem z naszymi drogimi: Barnabą i Pawłem, którzy dla imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa poświęcili swe życie. Wysyłamy więc Judę i Sylasa, którzy powtórzą wam ustnie to samo. Postanowiliśmy bowiem, Duch Święty i my, nie nakładać na was żadnego ciężaru oprócz tego, co konieczne. Powstrzymujcie się od ofiar składanych bożkom, od krwi, od tego, co uduszone, i od nierządu. Dobrze uczynicie, jeżeli powstrzymacie się od tego. Bywajcie zdrowi!” — Dzieje 15:23-29.
15. Jaką pomocą dla zborów były postanowienia centralnego grona starszych w Jeruzalem oraz wizyty wiernych braci?
15 Dzięki takim listom od centralnego grona starszych w Jeruzalem oraz wizytom różnych wiernych braci zbory budowały się i umacniały do dalszego głoszenia „dobrej nowiny” oraz do utwierdzania w wierze pozyskanych współwyznawców (Dzieje 15:30-32; 16:4, 5). Prócz tego wielkim pokrzepieniem duchowym dla uczniów były natchnione listy Pawła, Piotra, Jakuba, Judy i Jana.
16. (a) Jakie możliwości służby otworzyły się przed wszystkimi uczniami — mężczyznami i niewiastami — z nastaniem ery chrześcijańskiej? (Mat. 28:19, 20; Gal. 2:9; 6:10; 1 Tym. 5:10; Tyt. 2:3-5). (b) Jakie dalsze sposobności służenia nadarzały się zdolnym braciom, którzy stawiali siebie do dyspozycji?
16 Istotnie więc nastanie ery chrześcijańskiej otworzyło wspaniałe możliwości służby. Wszystkim uczniom — zarówno mężczyznom, jak i niewiastom — przypadł w udziale zaszczyt głoszenia „dobrej nowiny” i dodawania otuchy współwyznawcom oraz wspomagania ich w powszednich kłopotach lub pod względem duchowym. Dla dotarcia z „dobrą nowiną” na nowe tereny byli potrzebni ewangelizatorzy. Niezbędni byli też zdolni bracia, którzy by nie szczędzili czasu na odwiedzanie zborów i współpracowanie z nimi przez pewien okres, aby je umocnić oraz uczestniczyć w mianowaniu starszych i sług pomocniczych. Ponieważ tych podróżujących braci obarczał znaczny ciężar odpowiedzialności, więc pomagali im młodsi ludzie, którzy mogli załatwiać dla nich pewne sprawy i wyświadczać różne osobiste przysługi. A jak to wygląda dzisiaj? Czy nadal stoją otworem tego rodzaju sposobności?
[Ilustracja na stronie 3]
Piotr opowiada zgromadzonym Żydom i prozelitom o spełnieniu się proroctwa Joela
[Ilustracja na stronie 5]
Kiedy do zboru chrześcijańskiego przyjęto pogan, centralne grono starszych ogłosiło postanowienia mające na celu zachowanie jedności