Jerozolima — „miasto wielkiego Króla”

„Nie przysięgajcie (...) na Jerozolimę, ponieważ jest miastem wielkiego Króla” (MATEUSZA 5:34, 35).

1, 2. Co może intrygować niektórych, gdy mowa o Jerozolimie?

JEROZOLIMA — nazwa ta wzbudza silne emocje u wyznawców różnych religii. Prawdę mówiąc, chyba każdy z nas słyszał o tym historycznym mieście, ponieważ często wspominają o nim środki przekazu. Niestety, z wielu doniesień wynika, że w Jerozolimie nie zawsze panuje pokój.

² Okoliczność ta może zastanawiać niektórych czytelników Biblii. W przeszłości Jerozolima miała skróconą nazwę Salem, co znaczy „pokój” (Rodzaju 14:18; Psalm 76:2; Hebrajczyków 7:1, 2). Nasuwa się więc pytanie: Dlaczego w ostatnich czasach brakuje pokoju w mieście, które nosi taką nazwę?

3. Gdzie można znaleźć godne zaufania informacje o Jerozolimie?

³ Aby na to pytanie znaleźć odpowiedź, musimy cofnąć się myślą w przeszłość i dowiedzieć się czegoś o starożytnej Jerozolimie. Ktoś mógłby jednak pomyśleć: „Nie mam czasu na studiowanie zamierzchłej historii”. Jednakże dokładne poznanie dawnych dziejów Jerozolimy przyda się każdemu z nas. Biblia tak to uzasadnia: „Wszystko, co niegdyś napisano, napisano dla naszego pouczenia, abyśmy przez naszą wytrwałość i przez pociechę z Pism mieli nadzieję” (Rzymian 15:4). Zawarte w Biblii informacje o Jerozolimie mogą się stać dla nas źródłem pociechy, a także nadziei na pokój — nie tylko w tym mieście, ale na całej ziemi.

Siedziba „tronu Jehowy”

4, 5. W jaki sposób Dawid przyczynił się do tego, że Jerozolima zaczęła odgrywać kluczową rolę w realizacji zamierzenia Bożego?

⁴ W XI wieku p.n.e. Jerozolima stała się znaną na cały świat stolicą bezpiecznie żyjącego, spokojnego narodu. Na króla nad tym starożytnym narodem — Izraelem — Jehowa Bóg namaścił młodzieńca imieniem Dawid. Zarówno on, jak i jego potomkowie sprawowali władzę z Jerozolimy, zasiadając na „tronie władzy królewskiej Jehowy”, inaczej mówiąc na „tronie Jehowy” (1 Kronik 28:5; 29:23).

⁵ Bogobojny Dawid — wywodzący się z izraelskiego plemienia Judy — odebrał Jerozolimę bałwochwalczym Jebusytom. W tamtym okresie miasto zajmowało jedynie wzgórze Syjon, którego nazwa stała się synonimem samej Jerozolimy. Z czasem Dawid sprowadził do niej arkę upamiętniającą przymierze Boga z Izraelem i umieścił ją w namiocie. Wiele lat wcześniej z obłoku nad tą świętą arką Bóg przemawiał do swego proroka Mojżesza (Wyjścia 25:1, 21, 22; Kapłańska 16:2; 1 Kronik 15:1-3). Arka symbolizowała obecność Jehowy, bo właśnie On był rzeczywistym Królem Izraela. Tak więc z dwóch względów można było mówić, iż Jehowa Bóg panuje z Jerozolimy.

6. Jaką obietnicę dotyczącą Dawida i Jerozolimy dał Jehowa?

⁶ Jehowa obiecał Dawidowi, że władza królewska jego rodu, której symbolem był Syjon, czyli Jerozolima, nigdy się nie skończy. Ktoś z potomków Dawida miał zatem otrzymać prawo do wiecznego królowania w charakterze Pomazańca Bożego, a więc Mesjasza lub Chrystusa (Psalm 132:11-14; Łukasza 1:31-33).a Poza tym Biblia wyjawia, iż ów nieprzemijający dziedzic „tronu Jehowy” miał panować nad wszystkimi narodami, a nie tylko nad Jerozolimą (Psalm 2:6-8; Daniela 7:13, 14).

7. Jak król Dawid rozkrzewiał czyste wielbienie?

⁷ Próby zrzucenia z tronu namaszczonego przez Boga króla Dawida spełzły na niczym. Na odwrót, wrogie narody zostały podbite, a granice Ziemi Obiecanej rozszerzone do krańców przewidzianych dla nich przez Boga. Dawid wykorzystał tę sytuację, by umocnić czyste wielbienie. W wielu psalmach opiewał Jehowę jako rzeczywistego Króla na Syjonie (2 Samuela 8:1-15; Psalm 9:1, 11; 24:1, 3, 7-10; 65:1, 2; 68:1, 24, 29; 110:1, 2; 122:1-4).

8, 9. Jak prawdziwe wielbienie rozwijało się w Jerozolimie pod rządami króla Salomona?

⁸ Pod rządami Salomona, syna Dawida, wielbienie Jehowy zostało wydźwignięte na nowe wyżyny. Salomon rozbudował Jerozolimę w kierunku północnym, tak iż objęła również wzgórze Moria (gdzie obecnie znajduje się Kopuła na Skale). Na tym wzniesieniu miał przywilej wybudować olśniewającą świątynię ku chwale Jehowy. Do Miejsca Najświętszego świątyni przeniesiono Arkę Przymierza (1 Królów 6:1-38).

⁹ Dopóki naród izraelski z całego serca popierał wielbienie Jehowy, którego ośrodkiem była Jerozolima, dopóty cieszył się pokojem. Pismo Święte pięknie opisuje tę sytuację następującymi słowami: „Juda i Izrael — liczni jak ziarnka piasku, których jest mnóstwo nad morzem — jedli i pili, i się radowali. (...) A ze wszystkich stron, w każdym ze swych regionów, [Salomon] miał pokój. A mieszkańcy Judy i Izraela dalej mieszkali bezpiecznie, każdy pod swoją winoroślą i pod swoim drzewem figowym” (1 Królów 4:20, 24, 25).

10, 11. Jak archeologia potwierdza to, co o Jerozolimie za panowania Salomona mówi Biblia?

¹⁰ Odkrycia archeologiczne potwierdzają to doniesienie o dobrobycie pod rządami Salomona. W książce The Archaeology of the Land of Israel (Archeologia ziemi Izraela) profesor Yohanan Aharoni wyjaśnia: „Bogactwo, które ze wszystkich stron płynęło na dwór królewski, oraz kwitnący handel (...) spowodowały nagłą rewolucję dostrzegalną w każdej dziedzinie kultury materialnej. (...) O przemianach w kulturze materialnej (...) świadczą nie tylko przedmioty zbytku, ale przede wszystkim ceramika. (...) Zadziwiająco poprawiła się jakość wyrobów garncarskich i metoda ich wypalania”.

¹¹ Podobnie napisał Jerry M. Landay: „Za panowania Salomona dokonał się w ciągu 30 lat większy postęp w kulturze materialnej Izraelitów niż przez dwa poprzednie stulecia. W warstwach z tego okresu znajdujemy pozostałości monumentalnych budowli, wielkich miast otoczonych potężnymi murami oraz rozrastających się dzielnic mieszkalnych z kompleksami bogatych rezydencji; widać też dowody szybkiego rozwoju umiejętności garncarskich i doskonalenia metod w tym rzemiośle. Prócz tego napotykamy fragmenty wyrobów sprowadzanych z daleka, będące świadectwem ożywionego handlu i wymiany towarów na skalę międzynarodową” (The House of David).

Od pokoju do spustoszenia

12, 13. Jak doszło do tego, że w Jerozolimie zanikło czyste wielbienie?

¹² Ponieważ w Jerozolimie znajdowało się sanktuarium Jehowy, więc prośby o pokój i dobrobyt dla niej były bardzo stosownym tematem modlitw. Dawid napisał: „Proście o pokój dla Jerozolimy. Ci, którzy cię miłują, o miasto, będą wolni od zatroskania. Oby pokój trwał w obrębie twego wału obronnego, wolność od trosk — w twych wieżach mieszkalnych. Ze względu na moich braci i mych towarzyszy powiem teraz: ‚Niech będzie w tobie pokój’” (Psalm 122:6-8). Tymczasem Salomon, choć miał przywilej wybudować okazałą świątynię w tym zaznającym pokoju mieście, z czasem pojął za żony liczne poganki. Kiedy się zestarzał, nakłoniły go do oddawania czci ówczesnym fałszywym bóstwom. Odstępstwo to wywarło zgubny wpływ na cały naród, pozbawiając kraj i jego mieszkańców prawdziwego pokoju (1 Królów 11:1-8; 14:21-24).

¹³ W początkach panowania Rechoboama, syna Salomona, dziesięć plemion podniosło bunt i utworzyło północne królestwo Izraela. Ponieważ oddawano w nim cześć bożkom, Bóg dopuścił, by podbiła je Asyria (1 Królów 12:16-30). Jerozolima w dalszym ciągu była stolicą południowego, dwuplemiennego królestwa Judy. Niemniej i tam z czasem doszło do odstępstwa od prawdziwego wielbienia, toteż za przyzwoleniem Bożym to krnąbrne miasto zostało w roku 607 p.n.e. zburzone przez Babilończyków. Przez 70 lat żydowscy wygnańcy żyli w udręce jako jeńcy Babilonu. Potem Bóg okazał im łaskę, dzięki czemu mogli wrócić do Jerozolimy i wznowić prawdziwe wielbienie (2 Kronik 36:15-21).

14, 15. Jak Jerozolima odzyskała swą wyjątkową pozycję po powrocie Żydów z wygnania w Babilonie, co jednak się zmieniło?

¹⁴ Po 70 latach wyludnienia zrujnowane domy z pewnością zarosły chwastami. Mur otaczający Jerozolimę leżał w gruzach, a po bramach i wspierających je wieżach zostały tylko wielkie wyrwy. Mimo to powracający Żydzi byli pełni otuchy. Na miejscu dawnej świątyni zbudowali ołtarz i zaczęli składać na nim codzienne ofiary dla Jehowy.

¹⁵ Był to obiecujący początek, lecz odbudowana Jerozolima już nigdy nie miała odzyskać pozycji stolicy królestwa, na którego tronie zasiadałby potomek króla Dawida. Przeciwnie, Żydzi podlegali namiestnikowi ustanowionemu przez zdobywców Babilonu i musieli płacić podatki swym perskim władcom (Nehemiasza 9:34-37). Ale choć Jerozolima była „deptana”, Jehowa Bóg wciąż szczególnie ją wyróżniał spośród wszystkich miast na całej ziemi (Łukasza 21:24). Będąc ośrodkiem czystego wielbienia, reprezentowała Boże prawo do sprawowania powszechnej władzy nad ziemią za pośrednictwem potomka króla Dawida.

Sprzeciw okolicznych wyznawców religii fałszywej

16. Dlaczego Żydzi, którzy wrócili z Babilonu, zaprzestali odbudowy Jerozolimy?

¹⁶ Po niedługim czasie Żydzi, którzy wrócili do Jerozolimy z wygnania, założyli fundamenty pod nową świątynię. Jednakże okoliczni zwolennicy religii fałszywej wysłali oszczerczy list do perskiego króla Artakserksesa, twierdząc, iż Żydzi planują bunt. W rezultacie Artakserkses wstrzymał dalsze prace w Jerozolimie. Gdybyś mieszkał wówczas w tym mieście, z pewnością byś się zastanawiał, co mu przyniesie przyszłość. Jak się okazało, Żydzi przerwali budowę świątyni i całkowicie zajęli się własnymi sprawami materialnymi (Ezdrasza 4:11-24; Aggeusza 1:2-6).

17, 18. Jak Jehowa dopilnował, by Jerozolimę odbudowano?

¹⁷ Minęło jakieś 17 lat od powrotu z niewoli, gdy Bóg pobudził proroków Aggeusza i Zachariasza, by skorygowali sposób myślenia Jego ludu. Żydzi okazali skruchę i na nowo przystąpili do budowy świątyni. W tym czasie królem Persji został Dariusz. Potwierdził on aktualność dekretu Cyrusa, nakazującego odbudowę świątyni jerozolimskiej. Dariusz wysłał list do narodów sąsiadujących z Żydami, w którym polecił im ‛trzymać się z dala od Jerozolimy’ oraz do końca prac wspierać je finansowo z pieniędzy zbieranych na podatek królewski (Ezdrasza 6:1-13).

¹⁸ Żydzi ukończyli świątynię w 22 roku po powrocie. Można sobie wyobrazić, z jak wielką radością zostało uczczone to doniosłe wydarzenie. Jednakże znaczna część Jerozolimy i jej murów dalej leżała w gruzach. Sprawie tej poświęcono należytą uwagę „za dni namiestnika Nehemiasza oraz kapłana Ezdrasza, przepisywacza” (Nehemiasza 12:26, 27). Wszystko wskazuje na to, że odbudowę Jerozolimy zakończono z upływem V wieku p.n.e. i że była ona jednym z głównych miast świata starożytnego.

Pojawia się Mesjasz!

19. W jaki sposób Mesjasz potwierdził wyjątkową pozycję Jerozolimy?

¹⁹ Przenieśmy się teraz kilka stuleci w przód, do wydarzenia o wszechświatowym znaczeniu — do narodzin Jezusa Chrystusa. Dziewicy, która miała go urodzić, anioł Jehowy oświadczył: „Jehowa Bóg da mu tron Dawida, jego ojca, (...) a jego królestwu nie będzie końca” (Łukasza 1:32, 33). Po latach Jezus wygłosił słynne Kazanie na Górze. Udzielił w nim zachęt oraz rad w wielu sprawach. Na przykład zalecił słuchaczom, by wypełniali śluby złożone Bogu, ale by nie przysięgali pochopnie. Rzekł: „Słyszeliście jeszcze, że tym w czasach starożytnych powiedziano: ‚Nie wolno ci przysięgać, a nie dotrzymać, lecz masz spłacić swe śluby Jehowie’. Ja zaś wam mówię: W ogóle nie przysięgajcie — ani na niebo, ponieważ jest tronem Boga, ani na ziemię, ponieważ jest podnóżkiem jego stóp, ani na Jerozolimę, ponieważ jest miastem wielkiego Króla” (Mateusza 5:33-35). Warto zauważyć, iż Jezus uznawał wyjątkową pozycję Jerozolimy, jaką zajmowała od wieków. Rzeczywiście była „miastem wielkiego Króla”, Jehowy Boga.

20, 21. Jaka drastyczna zmiana nastąpiła w postawie wielu mieszkańców Jerozolimy?

²⁰ Pod koniec swego ziemskiego życia Jezus przedstawił się mieszkańcom Jerozolimy jako ich prawowity, namaszczony Król. W tej podniosłej chwili wielu z radością wołało: „Błogosławiony, który przychodzi w imieniu Jehowy! Błogosławione jest przychodzące królestwo naszego ojca Dawida!” (Marka 11:1-10; Jana 12:12-15).

²¹ Nie minął jednak tydzień, gdy pod wpływem przywódców religijnych z Jerozolimy te same tłumy zwróciły się przeciwko Jezusowi. Ostrzegł on, że to miasto wraz z całym narodem utraci uprzywilejowaną pozycję przed Bogiem (Mateusza 21:23, 33-45; 22:1-7). Oświadczył między innymi: „Jerozolimo, Jerozolimo, zabijająca proroków i kamienująca tych, którzy zostali do niej posłani — jakże często chciałem zebrać twoje dzieci, jak kokoszka zbiera swe kurczęta pod skrzydła! Ale wyście tego nie chcieli. Oto wasz dom jest wam pozostawiony” (Mateusza 23:37, 38). W okresie Paschy 33 roku n.e. przeciwnicy Jezusa doprowadzili do tego, że został niesprawiedliwie skazany na śmierć i stracony za murami Jerozolimy. Mimo to Jehowa wskrzesił swego Pomazańca i wyniósł go do chwały, dając mu nieśmiertelne życie duchowe na niebiańskim Syjonie, z czego wszyscy możemy odnieść korzyść (Dzieje 2:32-36).

22. Do czego po śmierci Jezusa odnosi się wiele wzmianek o Jerozolimie?

²² Od tego czasu większość nie spełnionych proroctw o Syjonie, czyli Jerozolimie, można odnosić do dziedziny niebiańskiej lub do namaszczonych duchem naśladowców Jezusa (Psalm 2:6-8; 110:1-4; Izajasza 2:2-4; 65:17, 18; Zachariasza 12:3; 14:12, 16, 17). Wiele wzmianek o „Jerozolimie” lub „Syjonie”, poczynionych po śmierci Jezusa, wyraźnie ma sens symboliczny i nie dotyczy literalnego miasta ani miejsca (Galatów 4:26; Hebrajczyków 12:22; 1 Piotra 2:6; Objawienie 3:12; 14:1; 21:2, 10). Ostatecznym dowodem na to, że Jerozolima przestała być „miastem wielkiego Króla”, było zburzenie jej przez wojska rzymskie w 70 roku n.e., zgodnie z proroczymi zapowiedziami Daniela i Jezusa Chrystusa (Daniela 9:26; Łukasza 19:41-44). Ani Jezus, ani żaden z pisarzy biblijnych nie zapewniał, iż ziemska Jerozolima kiedyś znowu jak dawniej będzie zaznawała szczególnej łaski Jehowy Boga (Galatów 4:25; Hebrajczyków 13:14).

Przedsmak trwałego pokoju

23. Dlaczego dalej powinniśmy być zainteresowani losami Jerozolimy?

²³ Po przypomnieniu wczesnej historii ziemskiej Jerozolimy nie da się zaprzeczyć temu, że dzieje tego miasta za pokojowych rządów króla Salomona odpowiadały jego nazwie, która znaczy „posiadłość [lub: podwalina] podwójnego pokoju”. Niemniej był to zaledwie przedsmak pokoju i dobrobytu, jakiego będą zaznawać ludzie miłujący Boga na ziemi przeobrażonej w raj (Łukasza 23:43).

24. O czym nam mówią warunki panujące pod rządami Salomona?

²⁴ Do warunków panujących za czasów króla Salomona nawiązuje Psalm 72. Ale ta piękna pieśń jest też proroczą zapowiedzią błogosławieństw, jakich doświadczy ludzkość pod niebiańskimi rządami Mesjasza, Jezusa Chrystusa. Właśnie o nim śpiewał psalmista: „Za dni jego rozkwitnie prawy oraz obfitość pokoju, aż nie stanie księżyca. (...) Wyzwoli bowiem biednego wołającego o pomoc, a także uciśnionego i każdego, kto nie ma wspomożyciela. Użali się nad maluczkim i biednym, a dusze biednych wybawi. Z ucisku i gwałtu wykupi ich duszę, a ich krew będzie drogocenna w jego oczach. Mnóstwo zboża będzie na ziemi; nadmiar będzie na wierzchu gór” (Psalm 72:7, 8, 12-14, 16).

25. Dlaczego powinniśmy chętnie poszerzać swą wiedzę o Jerozolimie?

²⁵ Jakąż pociechę i nadzieję niosą te słowa osobom szczerze miłującym Boga, mieszkającym w Jerozolimie oraz w każdym innym miejscu na ziemi! Możesz znaleźć się wśród tych, którzy się będą cieszyć ogólnoziemskim pokojem pod panowaniem mesjańskiego Królestwa Bożego. Znajomość historii Jerozolimy może nam pomóc w zrozumieniu zamierzenia Bożego co do ludzkości. W kolejnych artykułach zapoznamy się z wydarzeniami, jakie rozegrały się w siódmym i ósmym dziesięcioleciu po powrocie Żydów z wygnania w Babilonie. Dzieje te stanowią pokrzepienie dla każdego, kto pragnie oddawać cześć Jehowie Bogu, Wielkiemu Królowi, w sposób cieszący się Jego uznaniem.

[Przypis]

Czy sobie przypominasz?

◻ Jak Jerozolima stała się siedzibą „tronu Jehowy”?

◻ Jaką znaczącą rolę w szerzeniu prawdziwego wielbienia odegrał Salomon?

◻ Skąd wiemy, że Jerozolima przestała być ośrodkiem wielbienia Jehowy?

◻ Dlaczego chcemy poszerzać swą wiedzę o Jerozolimie?

[Ilustracja na stronie 10]

Miasto Dawida było usytuowane na południowym wzgórzu, ale Salomon rozbudował je w kierunku północnym i wzniósł świątynię

[Prawa własności]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Prawa własności do ilustracji, strona 8]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.