Levítico

25 Jehová Diosqa Sinaí orqopi kaytawan Moisesman nerqa: 2 “Israelitasman kayta niy: ‘May jallpʼatachus qosqaykichej chayman yaykuspañaqa,+ Jehová Diospaj samarikuna watata ruwankichej. Chay wataqa jallpʼata samarichinkichej.+ 3 Chay jallpʼaspi sojta watasta tarpunkichej, uva sachʼasniykichejpa ramasnintapis sojta watasta kʼutunkichej, jallpʼaj poqoynintapis sojta watasta oqharinkichej.+ 4 Qanchis kaj watapitajrí jallpʼata samarichinkichej. Chay wataqa Jehová Diospaj tʼaqasqa kanqa. Chay watapeqa ama imatapis jallpʼaykichejpi tarpunkichejchu, nitaj uva sachʼasniykichejpa ramasnintapis kʼutunkichejchu. 5 Chantá nillataj ruthunkichejchu chay wataspi poqoj kʼipa trigosta,* nillataj pallankichejchu uva sachʼasniykichejmanta uvastapis. Jallpʼaqa watantinta sumajta samarinan tiyan. 6 Jallpʼata samarichishankichej chay wataqa, imachus sapallanmanta poqojta mikhullankichej, jinallataj mikhonqanku qhari kamachisniykichej, warmi kamachisniykichej,* peonesniykichej, qankunawan tiyakoj forasterospis. 7 Chayta mikhullanqankutaj uywasniykichej, tukuy chay jallpʼaspi kaj kʼita animalespis. Imaschá chay jallpʼaspi poqonqa chay poqoykunaqa mikhunaykichejpaj kanqa.

8 ”’Qanchis kutita yupankichej qanchis samarikuna watasta. Jinamanta chay watasqa tukuyninpi kanqa 49 watas. 9 Phishqa chunka watapitaj, qanchis kaj killaj chunka pʼunchaynin kashajtin, wajramanta putututa sinchʼita waqachinkichej, Perdonta Tarina Pʼunchaypi.+ Chay pʼunchayqa tukuy jallpʼaykichejpi uyarikunan tiyan chay pututoj waqaynin. 10 Chay 50 wataqa Diospaj tʼaqasqa kanqa. Chay wataqa tukuyman willankichej, chay jallpʼaspi tiyakoj runas kacharichisqa kanankuta.+ Chay wataqa qankunapaj Kacharichina Wata kanqa. Sapa ujpis vendesqan jallpʼanta kutichichikaponqa, esclavo jina vendesqa kajpis familianman kutiponqa.+ 11 Chay 50 wataqa qankunapaj Kacharichina Wata sutichasqa kanqa. Chay wataqa ama imatapis tarpunkichejchu, nitaj ruthunkichejchu kʼipa trigostapis, nillataj pallankichejchu uva sachʼasniykichejmanta uvastapis.+ 12 Chay wataqa Kacharichina Wata kanqa. Qankunapajqa santo wata kanqa. Imachus jallpʼapi sapallanmanta poqon chayllata mikhunkichej.+

13 ”’Chay Kacharichina Watapeqa sapa ujpis vendesqan jallpʼanta kutichichikaponqa.+ 14 Sichus imatapis runa masiykichejman vendenkichej chayri runa masiykichejmanta rantikunkichej chayqa, ama aprovechakunkichejchu.+ 15 Runa masiykichejmanta jallpʼata rantispaqa, Kacharichina Watamantapacha mashkha watachus pasasqanman jina rantinkichej. Paytaj mashkha cosechasrajchus kanan kashan chayman jina vendesonqachej.+ 16 Qhepan kaj Kacharichina Watapaj ashkha watasraj faltan chayqa, chay jallpʼaqa astawan valenqa, pisi watasllaña faltan chaytajrí pisillaña valenqa. Jallpʼaqa vendekunan tiyan mashkha cosechasrajchus kanan kashan chayman jina. 17 Ni pipis aprovechakunanchu tiyan ni mayqen runa masinmanta.+ Diosniykichejta manchachikunaykichej tiyan,+ noqamin Jehová Diosniykichejqa kani.+ 18 Sichus kamachiykunasniyta, juiciopi nisqasniytapis kasukunkichej chayqa, ni imamanta manchachikuspa chay jallpʼapi tiyakunkichej.+ 19 Jallpʼaqa sumajta poqonqa,+ qankunataj chayta mikhunkichej sajsakunaykichejkama, ni imamanta manchachikuspataj tiyakunkichej.+

20 ”’Ichapis qankuna tapukunkichej: “¿Imatá mikhusun chay qanchis kaj watapi mana tarpuspari, nitaj cosechastapis oqharispari?”,+ nispa. 21 Noqa bendicionniyta apachimusqaykichej sojta kaj watapi. Chay watapi jallpʼaqa sumajta poqonqa, kinsa wata juntʼata mikhunaykichejpaj jina.+ 22 Pusaj kaj watapi tarpushajtiykichejqa, mikhushankichejraj sojta kaj watamanta rezago mikhuykunata. Chaytataj mikhullankichejpuni jisqʼon kaj watapi cosechanaykichejkama.

23 ”’Jallpʼataqa ama wiñaypaj vendenkichejchu,+ imaraykuchus noqajtamin jallpʼaqa.+ Qankunaqa forasteroslla noqapaj kankichej, jallpʼaypi tiyakoj forasteros jina.+ 24 Chayrayku ima jallpʼapis makiykichejman chayajtaqa saqenaykichej tiyan ñaupa dueñon watejmanta rantikapunanta.

25 ”’Sichus mayqen llajta masiykipis wajchayaspa jallpʼanta vendenman chayqa, aswan qaylla familian jamuspa, chay vendesqan jallpʼata watejmanta rantipunan tiyan.+ 26 Pejpatachus mana qaylla familian kanchu chay jallpʼanta rantipunanpaj, chaywanpis sichus pay kikin qhapajyanman, qolqentaj tiyapunmanña chay jallpʼanta watejmanta rantikapunanpaj chayqa, 27 maykʼajchus venderqa chay watamantapacha yupanqa mashkha watasñachus pasasqanta. Chantá mashkha watasrajchus qhepan kaj Kacharichina Watapaj faltan chay watasllamantaña qolqeta kutichenqa, pimanchus venderqa chayman. Ajinamanta rantikaponqa chay jallpʼanta.+

28 ”’Sichus mana qolqen kapunchu chay jallpʼanta watejmanta rantikapunanpaj chayqa, chay jallpʼaqa pichus rantikojpa makinpi qhepakonqa Kacharichina Watakama.+ Kacharichina Watapitaj chay jallpʼataqa ñaupa dueñon japʼikaponqa.+

29 ”’Sichus pipis wasinta perqawan muyuykusqa llajtapi vendenman chayqa, vendesqanmanta watankamalla atin watejmanta rantikapuyta.+ Vendesqanmanta uj wata juntʼakunankamalla atin watejmanta rantikapuyta. 30 Sichus chay wasita vendej runa mana chay watapi watejmanta rantikapunchu chayqa, chay waseqa pichus rantikojpa makinpi qhepakaponqa, paypata, mirayninpatawan kanqa unay wataspaj. Manataj kutichiponqachu Kacharichina Watapipis. 31 Chaywanpis mana perqawan muyuykusqa ranchospi wasistaqa maykʼajllapis watejmanta rantikapuyta atenqanku, imaynatachus jallpʼata watejmanta rantikapuyta atinku ajinata. Kacharichina Watapitaj chay waseqa dueñonman kutichisqa kanqa.

32 ”’Chaywanpis levitasqa* llajtasninku+ ukhupi wasisninkuta watejmanta rantikapuyta atillanku maykʼajllapis. 33 Sichus uj levita chay llajtasninku ukhupi wasinta mana watejmanta rantikapuyta atinchu chayqa, chay wasita rantejqa Kacharichina Watapi payman kutichipunan tiyan,+ imaraykuchus levitaspataqa chaylla kapun israelitas ukhupi tiyakunankupaj.+ 34 Levitaspa llajtasninkoj muyuyninpi pasto jallpʼasninkoqa+ mana vendeyta atikunchu. Chayqa levitaspaj wiñaypaj kanqa.

35 ”’Sichus qayllaykipi tiyakoj llajta masiyki wajchayanman, kausakunanpajtaj mana ganakuyta atinmanchu chayqa, qan yanaparinayki tiyan+ uj forasterota jina chayri llajtaykipi tiyakoj forasterota jina,+ ajinamanta qankunawan tiyakunallanpajpuni. 36 Paymantaqa ama interesta mañankichu, nitaj paymanta aprovechakunkichu,+ manachayqa Diosniykita manchachikunki.+ Ajinamanta chay llajta masiykeqa qankunawan tiyakullanqapuni. 37 Qolqeta manusqaykimantapis ama interesta mañankichu,+ ima mikhunata manuspapis ama kurajta mañakapunkichu. 38 Noqamin kani Jehová Diosniykichejqa, noqa Egiptomanta orqhomorqaykichej+ Canaán jallpʼata qosunaykichejpaj, Diosniykichejtaj kanaypaj.+

39 ”’Sichus mayqen llajta masiykipis wajchayaspa qanman vendekusunkiman chayqa,+ ama esclavota jina trabajachinkichu.+ 40 Paytaqa qhawanki peonniykita jina+ chayri qankunawan tiyakoj forasterota jina. Payqa qanpaj trabajanqa Kacharichina Wata chayamunankama. 41 Chay watataj wasiykimanta riponqa wawasninwan.* Kutiponqataj familianman, ñaupa tatasninmanta japʼisqan herencia jallpʼanman.+ 42 Tukuy israelitasqa noqaj esclavosniy kanku, noqa paykunata Egiptomanta orqhomorqani.+ Chayrayku ama wajman vendekuchunkuchu esclavos kanankupaj. 43 Chantapis ama paykunata ñakʼarichinkichu,+ manachayqa Diosniykita manchachikunki.+ 44 Sichus munankichej esclavosniyoj kayta chayri esclavasniyoj kayta chayqa, paykunaqa kananku tiyan muyuyniykichejpi kaj nacionesmanta. Chay nacionesmanta rantikuyta atinkichej uj esclavota chayri uj esclavata. 45 Chantapis esclavosta rantikuyta atillankichejtaj qankunawan tiyakoj forasteros kajkunamanta,+ jinallataj llajtaykichejpiña miraj familiasninkumantapis. Paykunata rantikuyta atinkichej qankunajta kanankupaj. 46 Qankuna wañupojtiykichejtaj, chay esclavosniykichejtaqa wawasniykichej japʼikaponqanku herenciata jina. Ajinamanta paykunaqa wawasniykichejpa esclavosnillanpuni kanqanku. Chaywanpis israelita masiykichejtaqa amapuni ñakʼarichinkichejchu.+

47 ”’Sichus mayqen forasteropis chayri qankuna ukhupi tiyakoj forasteropis qhapajyanman, ujnin israelita masiykichejtaj wajchayaspa vendekunman chay forasteroman, chayri qankuna ukhupi tiyakoj forasteroman, chayri forasteroj familianman chayqa, 48 vendekusqanmantaña derechoyojllapuni kanqa watejmanta rantisqa kananpaj. Mayqen hermanonpis rantikapuyta atin.+ 49 Rantikapuyta atillantaj tion, tionpa wawan chayri mayqen qaylla familianpis.*

”’Sichus pay qhapajyan chayqa, pay kikin pagaspa rantikuyta atin.+ 50 Chaypajqa rantejninwan khuska allinta yupanqanku ima watapichus vendekusqanmantapacha Kacharichina Watakama.+ Mashkhapichus vendekusqanqa chay watasman jina kanqa.+ Chay tiempopi mashkha diastachus trabajasqanmanta precioqa uj peón mashkhatachus ganan chayman jina kanqa.+ 51 Sichus ashkha watasraj Kacharichina Watapaj faltan chayqa, chay faltasqan watasman jina qolqeta pagapuchun llojsipunanpaj. 52 Sichus pisi watasllaña Kacharichina Watapaj faltan chayqa, mashkha watachus faltasqanta yupaspa chayman jina pagapuchun llojsipunanpaj. 53 Patronninpaj trabajashajtenqa uj peón jina qhawasqa kanan tiyan. Amataj saqenkichu patronnin ñakʼarichinanta.+ 54 Sichus kay leyman jina mana pay kikinmanta pagakuyta atinchu llojsipunanpaj chayqa, Kacharichina Watallapiña llojsiponqa wawasninwan.*+

55 ”’Israelitasqa esclavosniy kanku, paykunaqa esclavosniypuni kanku, noqa paykunata Egiptomanta orqhomorqani.+ Noqamin Jehová Diosniykichejqa kani.