Génesis
37 Jacobqa tiyakorqa Canaán jallpʼapi, maypichus tatan forastero jina tiyakusqa chaypi.+
2 Kay jina karqa Jacobpa familianpa kausaynin.
Joseqa+ 17 watasniyoj joven kashaspa hermanosninta ovejasta michiysikamoj.+ Chay hermanosnenqa karqanku tatanpa warmisninpata wawasnin, Bilhajta+ Zilpajtawan.+ Uj kuti Joseqa tatanman willamorqa chay hermanosnin mana allintachu purishasqankuta. 3 Israelqa wawan Joseta astawan munakoj tukuy wawasninmanta nisqaqa,+ imaraykuchus chay wawantaqa machuyayninpi rejserqa. Chayrayku uj jatun kʼachitu ropata paypaj ruwachiporqa. 4 Hermanosnintaj repararqanku tatankoqa payllata astawan munakusqanta. Chayrayku Joseta chejnikuyta qallarerqanku, nitaj kʼachamanta parlapayayllatapis munajchu kanku.
5 Uj kuti Joseqa imatachus mosqokusqanta hermanosninman willarqa.+ Chaynejta paykunaqa astawanraj payta chejnikorqanku. 6 Joseqa paykunaman nerqa: “Ama jina kaspa uyariwaychej, mosqokusqayta willarisqaykichej. 7 Chajrapi trigota marqʼa marqʼata watashasqanchej. Trigo watasqaytaj cheqanta sayaykusqa. Qankunaj trigo watasqasniykichejtaj trigo watasqayman muyuykuspa kʼumuykukushasqanku”,+ nispa. 8 Chayta nejtintaj hermanosnenqa nerqanku: “Já, ¿kaywanqa niytachu munashawayku qan reyniyku kanaykita? ¿Qanchu noqaykuta kamachiwasqayku?”,+ nispa. Chayrayku paytaqa astawanraj chejnikorqanku chayta mosqokusqanmanta, paykunaman willasqanmantapis.
9 Aswan qhepaman ujtawan mosqokullarqataj, chaytapis hermanosninman willallarqataj: “Kay jinata mosqokullanitaj: Intiwan, killawan, 11 estrellaswan ima noqaman kʼumuykukushawasqanku”,+ nispa. 10 José chay mosqokusqanta tatanman, hermanosninmanwan willajtin, tatanqa payta kʼamerqa: “¿Imatataj niyta munanki chay mosqokusqaykiwanri? ¿Noqawan mamaykiwan hermanosniykiwan imachu qanman kʼumuykukuykuman kasqa?”, nispa. 11 Hermanosnintaj Josemanta envidiakorqanku,+ tatantajrí chay nisqanpi yuyashallarqapuni.
12 Uj pʼunchay hermanosnenqa tatankoj ovejasninta qhaterqanku Sichem* llajta qayllaman,+ chaypi michimunankupaj. 13 Chay qhepata Israelqa wawan Joseta nerqa: “Hermanosniykeqa Sichem llajta qayllapi ovejasta michishanku. Rerqoy wawáy, paykunata qhawarej”, nispa. Josetaj nerqa: “Ya tatáy”, nispa. 14 Tatanqa nillarqataj: “Ama jina kaspa, hermanosniykita qhawarimuy imaynachus kashasqankuta, ovejastapis qhawarimuy. Chantá kutimuspa willawanki”, nispa. Ajinata Israelqa wawan Joseta kacharqa Hebrón ura pampasmanta,+ Sichemman. 15 Sichem chaynejpi José puriykachashajtintaj, uj runa paywan tinkuspa taporqa: “¿Imata maskʼaspataj purishankiri?”, nispa. 16 Josetaj nerqa: “Hermanosniyta maskʼashani. Ama jina kaspa willariway, ¿maypitaj ovejasta michishanku?”, nispa. 17 Chay runataj nerqa: “Ripunkuña. ‘Dotanman qhatina’ ninakusqankuta uyarini”, nispa. Chayrayku Joseqa rerqa hermanosninta maskʼaj, Dotanpitaj paykunata taripamorqa.
18 Hermanosnintaj karumanta Joseta rikorqanku jamushajta. Manaraj paykunaman qayllaykushajtintaj yachachinakorqanku payta wañuchinankupaj. 19 Ninakorqankutaj: “Qhawariychej á, sumajta mosqorikoj runa jamushan.+ 20 Kunanqa payta wañuchinachej, chaymantataj uj pozoman wijchʼuykusunchej. Nisuntaj ‘uj phiña animalchá paytaqa mikhuykun’ nispa. Chanta qhawasunchej chay mosqokusqan juntʼakonqachus manachus chayta”, nispa. 21 Rubentajrí+ chayta uyarispa, Joseta paykunamanta librayta munaspa nerqa: “Ama wañuchinachu”,+ nispa. 22 Chantá nillarqataj: “Kay chʼinnejpi pozoman wijchʼuykunachej, ama paytaqa imananachu”,*+ nispa. Rubenqa chayta nerqa Joseta librananrayku, tatanman kutichipunanpaj.
23 José paykuna kasharqanku chayman chayajtinkama, hermanosnenqa chay kʼachitu jatun ropanta lluchʼorqanku.+ 24 Japʼiytawantaj paytaqa chay pozoman choqaykorqanku. Chay pozoqa chaypacha chʼakilla kasharqa, mana yakuyoj.
25 Chantá paykunaqa mikhoj tiyaykukorqanku. Ujta qhawarispataj rikorqanku ismaelitas+ sinrulla* Galaadmanta jamushasqankuta. Paykunaqa camellosninkupi apasharqanku sumaj qʼapaj sachʼa waqayta, balsamota,* sachʼa qarasta ima.*+ Egiptomantaj uraykusharqanku. 26 Chantá Judaqa hermanosninman nerqa: “¿Ima allintataj ruwasun hermanonchejta wañuchispari, chay ruwasqanchejtataj pakaykuspari?+ 27 Chayta ruwanamantaqa ismaelitasman vendeykunachej.+ Ama paytaqa imananapischu, payqa hermanonchej, yawar masinchejtaj”,* nispa. Hermanosnintaj chay nisqanta kasorqanku. 28 Ranqhero madianitasqa+ chaynejta jamusharqanku. Hermanosnintaj Joseta pozomanta orqhoytawan, chay ismaelitasman 20 qolqespi* vendeykorqanku.+ Chay runastaj Joseta Egiptoman apakaporqanku.
29 Chaymanta Rubenqa kutimuspa, pozota qhawaykorqa, manataj Joseta tarerqachu. Chayrayku llakiywan ropasninta llikʼirakorqa. 30 Maypichus hermanosnin kasharqanku chayman kutispataj qhaparispa nerqa: “Hermanitonchej mana kanchu. ¿Kunan imanasajtajri?”, nispa.
31 Chantá uj chivota wañucherqanku, yawarninmantaj Josej ropanta chhapuykorqanku. 32 Chaymantataj paykunaqa chay ropanta tatanman apachispa nicherqanku: “Kayta tariyku. Ama jina kaspa qhawariy, wawaykej ropanchus manachus kasqanta”,+ nispa. 33 Jacobtaj chay ropanta rejsikapuspa nerqa: “Kayqa wawaypa ropan. Uj phiña animalchá wawaytaqa mikhuykun. Ima llakiytachus Joseytaqa mitharpanpis* ari”, nispa. 34 Jinapi Jacobqa ropasninta llikʼirakorqa, llakiy qhashqa telatataj cinturanman wataykukorqa. Jacobqa unayta chay llakiy telata churakorqa wawanmanta waqaspa. 35 Tukuy qhari wawasnin, warmi wawasnin payta sonqocharqanku. Jacobtajrí manapuni sonqochakuyta aterqachu, nerqataj: “Noqaqa wañupunaykama*+ wawaymanta waqasaj”, nispa. Ajinata tatanqa unayta Josemanta waqallarqapuni.
36 Madianitasqa Egiptoman chayaspa Joseta Potifarman vendeykorqanku. Potifarqa karqa faraonpa* kuraj kamachejnin,+ guardiaspa kamachejninkutaj.+