1 Yachaqana
¿Imataq kʼata chiqa Diosta yupaychay niyta munan?
1, 2. a) ¿Ima sumaq ruwaytaq ruwakuchkan? b) ¿Imatataq llampʼu sunqu runakuna suyachkanku?
PACHANTINPI juk sumaq ruway ruwakuchkan: waranqa waranqa runata, tukuy suyumanta, tukuy llaqtamanta, tukuy simimanta Diosta khuska yupaychanankupaq tantakuchkan. Sapa watataq astawan yapakuchkanku. Bibliaqa paykunata, Jehovamanta ‘sutʼinchaqkuna’ nispa sutichan. Paykunaqa ‘may chhika’ kanku, ‘tuta pʼunchaytaq’ Diosta yupaychachkanku (Isaías 43:10-12, Qheshwa Biblia; Apocalipsis 7:9-15). ¿Imaraykutaq? Kʼata chiqa Dios Jehovata riqsispa, pay kamachisqanmanjina kawsayta munasqankurayku. Chantapis, kay saqra pachap ‘qhipa pʼunchaykunanpi’, kawsasqankuta yachanku, Dios tukuy saqra runata chinkachispa, juk sumaq paraisota apamunantapis yachallankutaq (2 Timoteo 3:1-5, 13; 2 Pedro 3:10-13).
2 Diospa rimaynin niwanchik: “Tumpamantawanqa manaña sajra runas kanqachu [...]. Llampʼu sonqoyojkunatajrí kay pachata herenciatajina japʼenqanku, allin kawsaypitaj kusisqa kanqanku” (Salmo 37:10, 11). “Cheqan runasqa kay pachata herenciankupaj japʼenqanku, chaypitaq wiñaypaj kawsanqanku.” (Salmo 37:29.) “[Diosqa] tukuy waqayta ñawisninkumanta pichanqa, manañataj wañuy kanqachu, nitaj waqaypis, nitaj qhapariypis, nitaj nanaypis, imaraykuchus ñawpaj kaj imasqa manaña kanqachu, nispa.” (Apocalipsis 21:4.)
3. ¿Imaynatá kunan runa khuska Diosta yupaychachkan?
3 Chiqa yupaychayqa may chhika runata tantachkan, paykunataq Diospa musuq pachanpi tiyakunqanku. Diospa munayninta yachaqachkanku, tukuy sunquwantaq atisqankumanjina chayta juntʼachkanku. Jesusqa yachakusqanchikmanjina kawsayqa, may sumaq kasqanta rikuchirqa: “Kaymin chay wiñay kawsayqa: Qan kʼata chiqa Diosta rejsisunanku, kachamusqayki Jesucristotapis”, nispa (Juan 17:3). Chantapis apóstol Juan nillarqataq: “Kay pachaqa tukukapushan, jinallataj chay sajra munayninpis; Diospa munayninta ruwajrí, wiñaypaj kawsanqa”, nispa (1 Juan 2:17).
¿Imataq Diosta yupaychay niyta munan?
4. a) Chay chhika runata Diosta yupaychanapaq tantakusqan, ¿imatataq rikuchiwanchik? b) ¿Imatá Biblia chay tantakuymanta niwanchik?
4 May chhika runata Diosta yupaychanankupaq kunan pʼunchaykunapi tantakuchkan, ¿imatataq chay rikuchiwanchik? Kay saqra pachap tukukuynin chayamuchkasqanta, Diospa Reinontaq qayllapiña kasqanta. Bibliaqa, runakuna Diosta yupaychanankupaq tantakunankuta nirqa, kunantaq chayta juntʼakuqta rikuchkanchik. Bibliap juknin profecian niwanchik: “Jaqay qhepa kaj pʼunchaykunapeqa [kay tukukuq pʼunchaykunapi], maypichus Tata Diospa templon kashan, chay orqoqa [Diosta yupaychakusqanqa] aswan jatumpaj qhawasqa orqo kanqa. Tukuy orqosmanta [wak yupaychaykunamanta], aswan jatumpuni kanqa, tukuy nacionestaj chayman jamonqanku. May chhika naciones jamuspa, nenqanku: Jamuychej, Tata Diospa orqonman wicharinachej, Jacobpa Diosnimpa Templonman, pay ñankunanta rikuchinawanchejpaj, chaynintataj purisunchej, nispa” (Miqueas 4:1, 2; Salmo 37:34).
5, 6. a) ¿Imaynatá suyukuna Jehovaman jamuchkanku? b) ¿Imatataq tapukunanchik tiyan?
5 Kunanqa, manapis suyusmanta tukuy runachu Diosta yupaychanku, chaywanpis sapa suyumanta, waranqa waranqa runakuna Diosta yupaychachkanku. Paykunaqa Jehová Diosta riqsispa, munayninta yachaspa, tukuy sunquwan Diosta pachis niyta munanku. Kʼumuykukuywan imatachus paykunamanta Diosninchik munasqanta yachayta munanku. Chayrayku kay Salmota qillqaqjina mañakunku: “Munayniykita ruwayta yachachiway, qanqa Diosniy kasqaykirayku”, nispa (Salmo 143:10).
6 Rikuchkanchikjina, Diosninchik payta yupaychanankupaq may chhika runata tantachkan. Qamri, ¿paykunawanchu kachkanki? ¿Bibliamanta yachakusqaykimanjinachu kawsachkanki? ¿Jehová Diostapunichu sumaq yachachiqtajina rikunki? ¿Allintapunichu Diospa ñanninpi puriyta munanki?
¿Imaynatá runa khuskachakuchkan?
7. a) ¿Pikunataq Diosta yupaychanqanku? b) ¿Imaraykutaq kunan usqhayta Jehovata yupaychananchik tiyan, imaynatataq wak runatapis chayta ruwanankupaq yanapasunman?
7 Jehová Diosqa, kay pachapi janaqpachapipis tukuy yuyayniyuq kaqkuna, llimphu yupaychaypi khuska kanankuta munan. ¡Tukuy ñuqanchik, kʼata chiqa Diosta yupaychanapaq pʼunchay chayamunanta maytapuni munanchik! (Salmo 103:19-22). Chay pʼunchay chayamunanpaqqa, Jehová mana kasukuqkunata chinkachinan tiyan. Chaywanpis, runa millay ruwayninmanta tikrakunanpaq, Diosninchik munakuwasqanchikrayku imatachus ruwananmanta willawanchik (Isaías 55:6, 7). Chayrayku “tukuy llajtasman, ayllusman, waj parlayniyojkunaman, tukuy nacionesman ima” jinata nin: “Diosta manchachikuychej, sutintataj jatunchaychej, imaraykuchus juicio pʼunchaynin chayamushanña; yupaychaychej pichus janaj pachata, kay pachata, mama qochata, yaku juturista ima ruwajta, nispa” (Apocalipsis 14:6, 7). ¿Qam chayta kasukuchkankichu? Jina kaptinqa, wak runamanpis chiqa Diosta riqsinankupaq, yupaychanankupaq ima, willariyta atinki.
8. Bibliamanta yachakuytawan, ¿imastataq tukuy sunquwan ruwananchik tiyan?
8 Diosqa chiqnikun pikunatachus, “Diosta yupaychani” nispa, paykunallapaq tukuy imata maskʼanku, chaykunata. Mana chaymanjinataq, Diosqa, ‘munayninta riqsispa’, munayninmanjina kawsananchikta munan (Colosenses 1:9, 10). Chayrayku pipis Bibliamanta yachakuchkaspaqa, Diosta pachis ninanpaq, Diospa llaqtanpi astawan ñawparinan tiyan. Chay runaqa Jehovata astawan riqsiyta munanqa, Biblia yachachisqanta ukhuncharispataq, kawsayninpi astawan chayta ruwayta munanqa. Chantapis, Jehová yuyasqanmanjina yuyayta munanqa, paymantaq rikchʼakuyta munanqa. Chantapis runa mana wañunanpaq imaymanamanta runaman Diospa munayninta willamunqa. Qampis, ¿chayta ruwayta munankichu? (Marcos 13:10; Hebreos 5:12–6:3).
9. ¿Imaynamantataq Diosta khuska yupaychasunman?
9 Bibliaqa Diosta yupaychaqkuna jukchasqa llaqta kanankuta niwanchik (Efesios 4:1-3). Kay tʼaqasqa pachapi kawsaspa, chayri juchasapa runas kaspapis, Diospa llaqtanqa khuska kawsakun. Jesusqa tukuy sunqunwan Diosmanta mañakurqa, tukuy yachachisqasnin juklla kanankuta, khuskataq kakunankuta. ¿Imatataq chaywan niyta munarqa? Qallarinapaq paykunaqa Jehovawan, Jesuswan ima allinta apanakunankuta. Chantapis paykunapura khuska kanankuta (Juan 17:20, 21). Kunantaq cristiano qutuchakuyniqta Jehová chayta llaqtanman yachachichkan.
Diosta khuska yupaychanapaq yanapaykuna
10. a) Tapuykunaman Bibliawan kutichiptinchik, ¿imataq kapuwasunchik? b) Ama tʼaqanakunapaq yanapaykunata ñawiriy, tapuyninmantaq kutichiy.
10 Kunanqa Diosninchikta khuska yupaychananchikpaq, qanchis yanapaykunata qhawasunchik. Kay tapuykunaman kutichichkaptiyki, tʼukuriy imaynachus chay kutichisqayki Diosman astawan kʼaskachisunkiman. Chantapis imaynatachus runa masiykiwan allinta apanakunaykipaq yanapasunkiman. Kay tapuykunapi tʼukurispa, Bibliap pʼitinkunata maskʼarispa ima, Diosjina yuyayta yachanki, astawan yuyayta japʼinki, allintataq umallikunki. ¿Manachu chayta tukuypis munasunman? (Proverbios 5:1, 2; Filipenses 1:9-11.) Kaykunata jukmanta juk tʼukurispa ñawiriy.
1) Jehovalla imachus allin, mana allin kasqanta niwananchikta munanchik. “Tukuy sonqoykiwan Tata Diospi atienekuy; ama qampa yachasqallaykipeqa atienikuychu. Tukuy ima ruwasqaykipi Tata Diosmantaqa yuyarikuy. Paymin cheqan ñanta pusasonqa” (Proverbios 3:5, 6).
Imatapis ruwanapaq, ¿imaraykutaq Jehová Dios nisqanta, yuyaychasqanta ima, maskʼananchik tiyan? (Salmo 146:3-5; Isaías 48:17.)
2) Diospa rimaynin imatachus ruwananchikta niwanchik. “Imaraykuchus Diospa Palabranta qankunaman willajtiyku, qankunaqa uyariytawan, tukuy sonqo chay Palabrata japʼikorqankichej, mana runaj palabranta jinachu, manachayqa cheqamanta Diospa palabranta jina. Kunantaj chay Palabra qankuna creejkunapi trabajashan” (1 Tesalonicenses 2:13).
¿Imaraykutaq mana allinchu kanman ñuqanchik rikusqanchikmanjinalla imatapis ruway? (Proverbios 14:12; Jeremías 10:23, 24; 17:9.)
Biblia yachachisqanta mana yachaspaqa, ¿imatataq ruwasunman? (Proverbios 2:3-5; 2 Timoteo 3:16, 17.)
3) Diosninchikqa tukuyman kikillantataq yachachiwanchik. “Tukuynin churisniykiman Tata Diosqa yachachipusunqa” (Isaías 54:13). “Purajmanta kallpachanakuspa yanaparinakunachej, munanakuypi kawsananchejpaj, allin ruwaykunata ruwananchejpajtaj. Chaypajqa Diosta yupaychana tantakuytaqa ama saqeychejchu, imaynatachus wakin saqenku, ajinata. Astawanqa kallpachanakuspa ujkuna ujkunata sonqosninchejta oqharinakuna, astawampis Señorpa jamunan pʼunchay qayllapiña kasqanta reparaspa” (Hebreos 10:24, 25).
Jehová yachachisqanmanta allinta yachakuqkuna, ¿ima tʼinkakunatataq japʼikunku? (Isaías 65:13, 14.)
4) Mana juk runachu kamachiwanchik manaqa Jesús. “Ama Yachachej Señor nichikuychejchu, imaraykuchus ujlla Yachachej Señorniykichejqa. Qankunaqa tukuyniykichej hermanos kankichej. Kay pachapi ama pitapis ninkichejchu: Tatáy, nispa, imaraykuchus ujlla Tataykichejqa, paytaj janaj pachapi kashan. Ama nichikuychejchu: Yachachej Señor, nispa, imaraykuchus yachachej Señorniykichejqa ujlla, chayqa Cristo” (Mateo 23:8-10).
¿Pillapis wakkunamanta astawan sumaq kasqanta ninmanchu? (Romanos 3:23, 24; 12:3.)
5) Diospa Reinonlla runata yanapananta yachachinchik. “Chayrayku qankunaqa kay jinata mañakunkichej: janaj pachapi kashaj Tatayku, sutiyki jatunchasqa kachun. Reinoyki jamuchun, munayniykitaj ruwasqa kachun, imaynachus janaj pachapi, ajinallatataj kay pachapipis. Ñawpajtaqa Diospa reinonta, cheqan kaynintawan maskʼaychej” (Mateo 6:9, 10, 33).
¿Imaynatá ‘Diospa Reinonta ñawpaqta maskʼay’ khuska kananchikpaq yanapawanchik? (Miqueas 4:3; 1 Juan 3:10-12.)
6) Santo espirituqa Diosta yupaychaqkuna khuska kanankupaq kʼacha kaykunata puquchin. “Espirituman jina kawsaj runapirí kay imas poqoy jina rikukun: Munakuyniyoj kay, kusikuyniyoj kay, sonqo tiyaykusqa kay, pacienciayoj kay, khuyakuyniyoj kay, kʼacha kay, nisqanta juntʼaj kay, llampʼu sonqo kay, sajra munayninwan mana atipachikoj kay ima” (Gálatas 5:22, 23).
¿Imatataq ruwananchik tiyan Diospa espiritun ñuqanchikpi kʼacha kaykunata puquchinanpaq? (Hechos 5:32.)
¿Imaynatá cristianopura apanakusunman Diospa espiritun kapuwaptinchik? (Juan 13:35; 1 Juan 4:8, 20, 21.)
7) Chiqamanta Diosta yupaychaqkuna Diospa Reinonmanta willanku. “Janaj pacha reinomanta evangelio tukuynejpi willasqa kanqa, tukuy runas yachanankupaj; chaypachamá tukukoyqa jamonqa” (Mateo 24:14).
¿Imataq tanqanawanchik tiyan tukuy sunquwan runaman willamunanchikpaq? (Mateo 22:37-39; Romanos 10:10.)
11. ¿Imaynatá Biblia nisqanmanjina kawsakuy yanapawanchik?
11 Khuska Jehovata yupaychaspaqa, astawan payman qayllaykunchik, cristianopurataq astawan masichakunchik. Salmo 133:1 niwanchik: “Mayjina sumajpuni wawqepura uj sonqolla kʼachata kawsanankoqa”, nispa. Kay pachap chhuqunakuyninmanta, khuchichakuyninmanta, maqanakuyninmanta ima, karunchakuspa, Jehová Diosta munakuq runakunawan, khuskachakuyqa mayta kusichiwanchik.
Tʼaqaqkunamanta jarkʼakuna
12. ¿Imaraykutaq kay pachap yuyayninmanta karunchakunanchik tiyan?
12 Jallpʼantinpi juklla kasqanchikta mana chinkachinapaq, tʼaqaqkunamanta jarkʼakunanchik tiyan. ¿Mayqinkunataq chaykuna kanku? Jukninqa, kay pachap mana kasukuyta munaq yuyaynin, chaytaq Diosmanta, kamachisqanmanta ima karunchawasunman. Chayrayku Jehovaqa jarkʼakunanchikpaq, Kuraq Supay kay pachata yuyaychasqanta willawanchik (2 Corintios 4:3, 4; Apocalipsis 12:9). Supayqa Diosta mana kasunankupaq Adanta, Evatawan chʼawkiyarqa. Chayrayku, paykuna mana Diospa kamachisqanta kasukuspa may llakiyman urmarqanku, jinamanta ñuqanchiktapis llakiyman churawanchik (Génesis 3:1-6, 17-19). Kunanqa tukuypis munasqankuta ruwanku, paykunap chawpinpitaq kawsanchik, chayrayku kay yuyaymanta jarkʼakunanchik tiyan.
13. ¿Imaynatá kunanmantapacha Diospa musuq pachanpi kawsanapaq wakichikuchkasqanchikta rikuchisunman?
13 Jehová saqra runata chinkachiytawan, musuq cielota, musuq Jallpʼatawan churanqa. Chaypitaq, ‘chiqan kawsaylla kanqa’ (2 Pedro 3:13). ¿Manachu chayta yachaspa, chaypi kawsanapaq kunanmantapacha wakichikusunman? Wakichikunapaqqa, kay Bibliap kʼamiriyninta kasukunanchik tiyan: “Kay pachaj yuyayninmanjina kawsayta ama munaychejchu nitaj kay pachapi kaj imastapis. Pichus kay pachaj yuyayninman jina kawsayta munakojqa Dios Tatata mana munakunchu” (1 Juan 2:15). Chayrayku kay pachap yuyayninmanta —tʼaqanakuyta, chhuqunakuyta, maqanakuyta, khuchichakuyta yuyasqanmanta ima— karunchakunanchik tiyan. Jehová Diostataq, pantaq runa kaspapis tukuy sunquwan kasukuyta amañananchik tiyan. Diospa munaynin juntʼakunanta munasqanchikta, tukuy kawsayninchikwan, yuyayninchikwan, sunqunchikwan ima rikuchinanchik tiyan (Salmo 40:8).
14. a) ¿Imaraykutaq kunan usqhayta Diospa, kamachisqanta riqsinanchik tiyan, chaymanjinataq kawsananchik tiyan? b) ¿Imatataq sapa jukman kay Bibliap pʼitinkuna rikuchiwanchik?
14 Jehová Dios, saqra runata, saqra ruwayta ima, chinkachinanpaq pʼunchaynintaqa mana suchuchinqachu. Nitaq kamachisqanta tikranqachu, iskay sunquwan payta yupaychaqkunata salvananpaq. Chayrayku usqhayta tikrakuna tiyan (Lucas 13:23, 24; 17:32; 21:34-36). Kunanqa may chhika runa usqhayta Jehovap llaqtanniqta, rimayninniqta ima, yachachisqanta maskʼaspa mayta kusikunku. Paykuna musuq pachaman Diospa ñanninta jukchasqa purichkanku. Astawan Jehová Diosninchikmanta yachakuptinchik, astawan payta munakusunchik, chantapis astawan payta kasukuyta munasunchik.
Yuyarinapaq
• ¿Imaynatá Jehová payta yupaychananchikta munan?
• Biblia yachachisqanta yachakuytawan, ¿imatataq kawsayninchikpi tukuy sunquwan ruwananchik tiyan?
• ¿Imatataq sapa juk ruwasunman Jehovata yupaychaqkunawan khuska kanapaq?
[4 paginapi dibujo/foto]
‘Llampʼu sunquyuqkunataqrí kay pachata herenciatajina japʼinqanku, allin kawsaypitaq kusisqa kanqanku’