Familiaspaq yuyaychaykuna
¿Imaynatá suegrosniykiwan allinta apanakuwaq?
Jenny nin:a “Suegrayqa, imaymanamanta sunquyta nanachiwaq. Tatasniypis, qusay Ryanta imaymanamanta sunqunta nanachiq kanku. Tatasninta chayri tatasniyta waturikuq riptiykuqa, mayqinnillaykupis llakisqa kutimuq kayku”.
Ryan nin: “Mamayqa, ñuqapaqjina mana pi warmipis kasqanta yuyaq; chayrayku Jennywan riqsinakuyta qallarisqaymantapacha paypaq rimaq. Jinallatataq Jennyp tatasninpis ñuqapaq rimaq kanku, imallamantapis kʼamichkallawaq kanku. Mana chayllachu, astawanqa warmiyqa, tatasninman kutikuq, ñuqapis mamayman kutikullaqtaq kani, chayraykutaq phiñanakuq kayku”.
UNAYMANTAPACHA runasta asichiqkunaqa, casarasqas, suegrosninkuwan mana allinta apanakusqankumanta asikunapaqjina chanzasta ruwanku. Chaywanpis casarasqa, suegrosninkuwan mana allinta apanakusqankuqa, mana asikunapaqchu. India suyumanta juk warmi Reena sutiyuq nin: “Suegrayqa achkha watasta qhariwarmi kawsayniypi satʼikurqa. Payta ni imata niyta atispataq, qusallaywan pagachikuq kani. Qusaytaq mana ni mayqinniykuman kutikuyta atiqchu”.
¿Imaraykutaq wakin tatas wawasninkup qhariwarmi kawsayninkuman satʼikunku? Jenny, qallariypi paymanta parlarqanchik, nin: “Ichá juk mamaqa, mana pi warmipis payjina wawanta allinta qhawananta yuyan”, nispa. Reenap qusantaq Dilip, nin: “Ichapis tatasqa, yuyanku wawasninkuta allinta uywanankupaq mayta kallpachakusqankutawan, wawasninku paykunata saqirparichkasqankuta. Astawanqa, wawanku qhariwarmi kawsayninpi ñawpaqman rinanmanta ichapis iskaychakunku”.
Chaywanpis wakin kuti qhariwarmillataq juchayuq kanman tatasninku kawsayninkuman satʼikunankupaq. Michaelpa, Leannepa qhariwarmi kawsayninkumanta parlarina, paykunaqa Australiapi tiyakunku, Michael nin: “Warmiy Leanneqa, jukchasqa familiapi uywakurqa, imallatapis akllanankupaqqa tukuyninkupuni parlariq kanku. Chayrayku, casarasqa kaspaña, imatachus iskayniyku akllanaykupaq ñuqawan parlananmantaqa, tatanwanpuni ñawpaqta parlaq. Tatan allinta yuyaychaptinpis, ñuqawan ñawpaqta mana parlasqanqa, sunquyta nanachiwaq”.
Chiqamanta nisunman suegroswan mana allinta apanakuyqa, qhariwarmi kawsaypi chʼampaykunata yapasqanta. ¿Ajinapichu qamkuna rikukunkichik? ¿Imaynatá suegrosniykichikwan apanakunkichik? Ima iskay chʼampaykunapichus wakin rikukusqankuta, imaynatachus chaykunata allinchanata ima qhawarinachik.
JUK CHʼAMPAY:
Qhariwarmimanta jukninqa, qusan chayri warmin tatasninman ancha kʼaskasqa kasqanta yuyan. Españapi tiyakuq juk runa Luis sutiyuq nin: “Warmiyqa familianpa qayllitanpi tiyakunaykuta munarqa, imaraykuchus wak ladoman tiyakuq ripuspaqa, tatasninta saqirparinanta yuyaq. Chantapis wawitayku nacekusqanmantapacha tatasniy sapa kuti wasiykuman jamusqankurayku, warmiyqa mayta phiñakuq. Chayraykutaq warmiywan phiñanakuq kayku”.
Imaspichus tʼukurinaykichik kasqanta:
Qhariwarmi kawsaymanta parlaspa Biblia nin: “Qhareqa tatanta mamantawan saqenqa, warminwantaj ujchakonqa, iskayninkutaj uj runa jinalla kanqanku”, nispa (Génesis 2:24). ¿Imatataq ‘juk runajinalla kasqanku’ niyta munan? Mana iskayninku khuska tiyakunallankutachu niyta munan, manaqa wak familiaña kasqankuta niyta munan, chaytataq sapa jukninku familiasninkumanta astawan ñawpaqman churananku tiyan (1 Corintios 11:3). Chaywanpis tatasninkutaqa, jatunpaq qhawanallankupuni tiyan, imatachus necesitasqankutapis qunallankupuni tiyan (Efesios 6:2, 3). Chaywanpis qusayki chayri warmiyki chayta ruwachkaptin, saqirparisqajina sientekuptiyki, ¿imatá ruwawaq?
Wakin yuyaychaykuna:
Kaykunapi allinta tʼukuriy, ¿chiqamantapunichu warmiyki chayri qusayki tatasninman anchata kʼaskakun, chayri tatasniykiwan wakjinamanta apanakusqaykiraykullachu ajinata yuyachkanki? ¿Tatasninta munakusqanmantachu celoso chayri celosa kachkanki? (Proverbios 14:30; 1 Corintios 13:4; Gálatas 5:26.)
Chiqamanta kay tapuykunaman maychus kasqanta kutichiyqa, mana atikullanchu. Chaywanpis chay tapuykunapi tʼukurinanchik tiyan. Suegrosniykichikrayku sapa kuti siminakunkichik chayqa, ichapis qamkunalla chaymanta juchayuq kankichik, manataq suegrosniykichikpunichu.
Qusayki chayri warmiyki imaynatachus yuyasqanta mana entiendeptiykiqa, chʼampaykuna rikhurinman (Filipenses 2:4; 4:5). Ajina chʼampaypi Adrián rikukurqa, payqa Mexicopi tiyakun, nintaq: “Imaynatachus warmiy tatasninwan kawsakusqanqa, warmiyta llakichiq. Chayrayku warmiyta tatasninmanta karuman pusakapurqani. Achkha watasta paykunawan mana parlarqanichu. Chaywanpis warmiyqa tatasninta, astawanraq mamanta mayta faltachaq”, nispa.
Tiempo pasasqanmanjina Adrianqa, suegrosninmanta maychus kasqallanta yuyanan kasqanta reparakurqa, nirqataq: “Tatasninwan achkha tiempota kasqanqa, warmiypaq mana allinchu, chaywanpis paykunamanta karunchasqa kasqan manallataq paypaq allinchu. Chayrayku suegrosniywan allinyakapurqani, atisqaymanjinataq paykunawan allinta apanakuni”.b
¿KAYTA RUWAWAQCHIK CHAYRI? Sapa jukniykichik, sunqusniykichikta mana nanachinakunaykichikpaqjina suegrosniykichikmanta imatachus yuyasqaykichikta qillqaychik. Chantá imatachus qillqasqaykichikta rikuchinakuychik, imaynatachus yanapanakunaykichikpitaq tʼukuriychik.
WAK CHʼAMPAY:
Suegrosqa, tullqankuta chayri ñuqchʼankuta imallamantapis yuyaychallaptinkupuniqa, chʼampaykuna rikhurillanmantaq. Kazajistán suyumanta Nelya nin: “Casarakusqaykumantapacha suegrosniywan khuska tiyakurqayku. Paykunataq imaynatachus waykʼusqayta, imaynatachus wasita llimphuchasqayta, imaynatachus wawasniyta uywachkasqayta ima qhawarawaq kanku. Qhasilla qusaywan, suegraywanpis parlaq kani. Astawanqa chayta ruwaspa chʼaqwallata rikhurichiq kani”, nispa.
Imaspichus tʼukurinaykichik kasqanta:
Pillapis casarakuspaqa, manaña tatasninpa kamachiyninkupichu kachkan. Bibliaqa “[Cristo] sapa qharipajqa kamachej uma jina kasqanta, qharitaj warmimpajqa kamachej uman jina” kasqanta nin (1 Corintios 11:3). Chaytaq mana ninayanchu paykuna tatasninkuta manaña jatunpaq qhawanankuta. Proverbios 23:22 nin: “Pichus yumasoj tataykitaqa allinta uyariy, mamaykitapis payayajtenqa, ama pisipaj qhawaychu”, nispa. Chaywanpis, tatasniyki chayri suegrosniyki munasqankumanjinapuni ruwanaykichikta munaptinku, ¿imatataq ruwawaqchik?
Wakin yuyaychaykuna:
Imaraykuchus tatas wawasninkup qhariwarmi kawsayninkuman satʼikuyta munasqankupi tʼukuriy. Ryan nin: “Wakin kuti tatasqa, wawasninkuta yanapayta atisqankutaraq yachayta munanku”, nispa. Allinniykichikta munaspalla suegrosniyki qhariwarmi kawsayniykiman satʼikun chayqa, ichá Colosenses 3:13 pʼiti nisqanmanjinalla ruwawaq, chaypi nin: “Ujkuna ujkunawan paciencianakuspa, purajmanta perdonanakuychej, sichus pipis wajpa contrampi imatapis ruwan chayqa”, nispa. Chaywanpis suegrosniykichik qhariwarmi kawsayniykichikman anchata satʼikusqankurayku wakin kuti phiñanakunkichik chayqa, ¿imatá ruwawaqchik?
Wakinkunaqa, tatasninkuman rikuchinku imatachus mana ruwanankuta. Kikinta ruwanaykipaqqa, mana kʼamichkaspajinapunichu imatachus mana ruwanankuta tatasniykiman ninayki tiyan.c Astawanqa ruwasqasniykiwan rikuchiwaq warmiyki chayri qusayki astawan ñawpaqpi kasqanta. Japonmanta juk qusa Masayuki sutiyuq nin: “Tatasniyki imallatapis yuyaychasuptinku, nisusqankumanjina usqhayta ruwanaykimantaqa, warmiykitaraq chayri qusaykitaraq tapuriy imatachus yuyasqanta. Imaraykuchus kunanqa, warmiyki chayri qusayki familiaykiqa”, nispa.
¿KAYTA RUWAWAQCHIK CHAYRI? Tatasniykichik ima chʼampaykunatachus qhariwarmi kawsayniykichikpi rikhurichisqankumanta parlariychik. Chantá kawsayniykichikman mana anchata satʼikunankupaq imatachus ruwayta munasqaykichikta qillqaychik, imaynatachus tatasniykichik chayta juntʼanankutapis.
Imaraykuchus suegros wawasninkup kawsayninkuman satʼikusqankuta entiendenaykichik, paykunawan mana allinta apanakuspapis qhariwarmijina allinta kawsakunaykichik imaqa, kusisqallapuni kanaykichikpaq yanapasunkichikman. Jenny nin: “Qusaypa tatasninmanta chayri tatasniymanta siminakuspaqa sapa juk tatasniykuman kutikuq kayku. Chayrayku tatasnin chayri tatasniy imatachus mana allinta ruwasqankuta ninakuspa, mana ni imata allinchasqaykuta rapararqayku. Astawanqa, sunqusnillaykuta nanachinakuq kayku. Chayrayku, tatasniyku imapichus pantasqankuta ninakunaykumantaqa, chʼampayniykuta allinchanaykupaq astawan kallpachakurqayku. Chaytaq yanapawarqayku, imaraykuchus kunanqa,qusaywan astawan jukchasqa kawsakuyku”.
a Mana chaychu sutin.
b Tatasninmanta juknin juchallikullanpuni chayqa, manataq pesachikunchu chayqa, wawan, qusanwan chayri warminwan khuska paymanta karunchakuyta munasqan, entiendenapaqjinalla (1 Corintios 5:11).
c Wakin kuti sutʼita tatasniykiwan chayri suegrosniykiwan parlarinayki kanqa. Chaywanpis paykunata jatunpaq qhawaspa, kʼachamanta parlarinayki tiyan (Proverbios 15:1; Efesios 4:2; Colosenses 3:12).
TʼUKURINAPAQ TAPUYKUNA
¿Ima kʼacha kaykunasniyuqtaq suegrosniy kanku?
¿Imaynatá warmiyta chayri qusayta mana saqirparisqatajina sientechispalla tatasniyta jatunpaq qhawayman?