Jehová herencianchik
“Noqamin qampata kasaj, herenciaykitaj kasaj israelitas ukhupi.” (NÚM. 18:20.)
1, 2. a) Josué Sumaq Jallpʼata rakʼichkaptin, ¿Levip ayllunman qurqachu? b) ¿Imatataq Jehová levitasman nirqa?
ISRAELITASQA, Sumaq Jallpʼamanta achkha jallpʼasninta japʼikapurqanku, chaymantataq chay jallpʼastaqa Josuewan, kuraq kaq sacertote Eleazarwan, sapa ayllumanta juk kuraq kaqwan ima, rakʼirqanku (Núm. 34:13-29). Sapa aylluman jallpʼata chayachirqanku, levitasmanrí mana chayachirqankuchu (Jos. 14:1-5). ¿Imaraykú?¿Qunqakapurqankuchu Levitasmanta?
2 Chayta kutichinapaqqa, imatachus levitasman Jehová nisqanta qhawarina. Jehovaqa, Levitasta mana saqirpariytachu munarqa. Astawanpis payllataq Levitasman nirqa: “Noqamin qampata kasaj, herenciaykitaj kasaj israelitas ukhupi”, nispa (Núm. 18:20). Chay rimaykunaqa chiqapuni karqa. ¿Imaynatá sientekusunman Dios ajinata niwaptinchik? Ichapis tapukusunman: “¿Tukuy Atiyniyuq Diosta herenciatajina japʼinaypaqjinachu kani? Cristianosrí, ¿pantaq runas kaspapis chayta japʼiyta atisunmanchu?”, nispa. Chay tapuykunaqa ñuqanchikpaq, familiaresninchikpaq ima. Chayrayku kay yachaqanapiqa, Jehová herencianchik kasqan imatachus ninayasqanta ukhuncharisun. Chaymantataq janaqpachapi kawsakuyta suyakuspapis chayri kay jallpʼapi kawsakuyta suyakuspapis imaynamantachus Pay herencianchik kasqanta ukhuncharisun.
Jehovaqa Leví aylluta mana saqirparirqachu
3. ¿Imaynatá levitasta sacerdotesjina sirvinankupaq Dios akllarqa?
3 Jehová, Israelitasman niraq Leyta quchkaptinqa, sacerdotep ruwananta sapa tata ruwaq. Chaywanpis Ley kasqantawanqa, Leví ayllumanta kaqkunalla chayta ruwayta atirqanku, paykunaqa sacerdotesjina chayri yanapaqkunajina llamkʼananku karqa. ¿Imaynamantá chayta ruwarqanku? Jehovaqa, Egipciospa kuraq wawasninta wañuchichkaptin, israelitaspa kuraq wawasninta payta yupaychanankupaq akllakapusqanta sutʼincharqa. Chaywanpis aswan qhipamanqa, “israelitaspa chawpinmanta sapa familiapi kuraj kaj churisninkoj cuentanmanta levitasta” akllarqa. Israelitaspa kuraq kaq churisninkuqa, levitaspa churisninkumanta nisqaqa aswan achkha karqanku. Chayrayku chay puchuqkunamanta qullqita pagakunanta kamachikurqa (Núm. 3:11-13, 41, 46, 47). Leví ayllumanta kaqkuna, chaymantapacha Diosta sacerdotesjina sirviyta qallarirqanku.
4, 5. a) ¿Imaynamantataq Jehová levitaspaq herenciankujina karqa? b) ¿Levitasta Dios saqirparirqachu?
4 Rikunchikjina, levitasqa ni ima jallpʼata japʼirqankuchu, astawanpis aswan sumaq herenciata, nisunman “Diospa sacerdotesnin kay[ta]” japʼirqanku (Jos. 18:7). Chayrayku Números 18:20 pʼitipi nisqanmanjina Jehovaqa, mana paykunata wakchayaypichu saqirparirqa (Números 18:19, 21, 24 ñawiriy). Levitasqa, israelitas puquchisqankumanta, animalesninkumantataq “sapa chunkamanta ujta” pagotajina japʼinanku karqa. Chantapis japʼisqankumantaqa, chunkamanta jukta aswan allin kaqta sacerdotesman qunanku karqa (Núm. 18:25-29).a Sacerdotestaq israelitas “tukuy sumajnin kaj ofrendasta” Diospaq tʼaqasqa kaq chiqaman apasqankuta japʼillaqtaq kanku. Arí, paykunaqa, Jehová tukuy necesitasqankuta qunanpi atienekuyta atirqanku.
5 Chantapis Israelitasqa, Ley nisqanmanjina paykunapaq, sapa wata Tata Diosta yupaychanapaq fiestaspaq ima, chunkamanta jukta tʼaqanallankutaq karqa (Deu. 14:22-27). Chaywanpis wakin kutispi —sapa kimsa wata tukukuyta chantá suqta wata tukukuyta—, chay tʼaqasqankutaqa, wakchasta, levitasta ima, yanapanankupaq Diospaq tʼaqasqa kaq chiqap punkunpi saqinanku karqa. ¿Imaraykutaq levitaspis chayta japʼirqanku? “Mana jallpʼasniyoj” nitaq herenciayuq kasqankurayku (Deu. 14:28, 29).
6. ¿Maypitaq levitas ni ima jallpʼayuq kaspapis tiyakurqanku?
6 Diosqa, levitasman mana jallpʼayuq kasqankurayku, chay qayllasllapi kaq llaqtasta, jallpʼasta ima qurqa. Tukuyninpiqa, 48 llaqtasta qurqa, chaykunamantataq suqta pakakunapaq llaqtas karqanku, mana llamkʼaspaqa chayman tiyakuq riq kanku (Núm. 35:6-8). Arí, Diosqa, tukuy sunqu payta sirviqkunata ni imata pisichirqachu. ¿Imaynatá levitas Jehovata herenciankutajina qhawasqankuta rikuchinkuman karqa? Jehová tukuy necesitasqankuta qunanpi atienekuspa.
7. ¿Imatá levitas, Jehová herenciankujina kananpaq rikuchinanku karqa?
7 Wakin kutipiqa wakin israelitas chunkamanta jukta mana pagaqchu kanku. Leymanjinataq chay ruwasqankuqa, mana juchachu karqa. Chaywanpis levitasta, sacerdotesta ima, ruwasqankupi mana yanapaqchu kanku. Nehemiaspa tiemponpipis ajinallataq karqa. Chayrayku levitasqa, jallpʼasninkuman llamkʼaq ripurqanku ajinamanta Diosta manaña allintachu sirvirqanku (Nehemías 13:10 ñawiriy). Leví ayllunmanta kaqkuna tukuy imayuq kanankupaqqa, Israelitas Jehovap kamachisqanta kasukunankupuni karqa. Arí, levitasqa, Jehovapi, imaynasmantachus yanapananpi ima, atienekunanku karqa.
Jehovata herenciankutajina qhawaqkuna levitas
8. ¿Ima chʼampaypitaq Asaf levita rikukurqa?
8 Leví ayllumanta kaqkunaqa, Jehovata herenciankutajina qhawaq kanku. Chaywanpis wakinqa, Jehovap qayllanpi kasqankuta, paypi atienekusqankuta ima, rikuchinankupaq “Tata Diosqa tukuy ima noqapajqa” nispa niq kanku (Lam. 3:24). Chay Levitasmanta jukqa 73 Salmota qillqaq. Paytaq ichá Asaf kanman karqa. Chay levitaqa, takiq, takiykunatataq qillqaq, chaywanpis ichá mana paypunichu karqa, manaqa mirayninmanta juknin, pichus Rey Davidpa tiempopi takiqkunata kamachiq (1 Cró. 6:31-43). Chay salmota pipunichus qillqasqantaqa, mana yachanchikchu, chaywanpis payqa, saqra runas kusisqas kawsasqankuta rikuspa llakikurqa. Envidiakusqanraykutaq nirqa: “Llimphu sonqo kawsakusqayqa yanqhalla, jinallataj makisniyta tukuy sajramanta mayllakusqaypis”, nispa. Ichapis payqa, Jehovata sirviy, herenciatajina qhaway ima, may sumaqpuni kasqanmanta qunqapurqa. Chaywanpis “Diospa wasinman yayk[uspaqa]” manaña ajinatachu yuyarqa (Sal. 73:2, 3, 12, 13, 17).
9, 10. ¿Imaraykutaq Asaf “Diosneyqa herenciay wiñaypaj” nispa niyta atirqa?
9 Asafqa, Diospaq tʼaqasqa chiqapi kaspaqa, Diospa yuyasqanmanjina qhawarqa. Achkha cristianospis, chay levitajina yuyaspa, Diospaq llamkʼanankuta pisipaq qhawaspa, kapuyniyuq kayta maskʼarqanku. Chaywanpis Diospa Palabranta ukhunchaspa, llaqtanwan tantakuspa imaqa, manaña ajinatachu yuyanku. Asafqa, saqra kaqta ruwaqkunata mana allinchu rinanta repararqa. Chantapis ima bendicionestachus japʼisqanpi tʼukurispaqa, Jehová payta yanapananta, pusananta ima reparallarqataq. Chayrayku Jehovaman nirqa: “Qanwan kaspaqa, kay pachapi mana imatawampis munaniñachu”, nispa (Sal. 73:23, 25). Chantapis ima llakiypi kaspapis ajinata niq: “Diosneyqa herenciay wiñaypaj”, nispa (Salmo 73:26 ñawiriy). Payqa, Jehová amigon kasqanmanta, payta sirvisqanmanta ni jaykʼaq qunqakunanmanta yuyarikuspa, mayta kusikurqa (Ecl. 7:1). Chayrayku ajinata takirqa: “Noqarí Diosman qayllakusaj. Noqapajqa chaymin aswan sumajqa. [Jehová] Tukuy Atiyniyoj [...] qanmin pakakunay kanki”, nispa (Sal. 73:28).
10 Asafqa, Jehová herencian kasqanta nirqa, chayta nispataq mana levita kasqanrayku qusqallanmantachu parlachkarqa. Manaqa, Diospaq tʼaqasqa chiqapi llamkʼasqanmanta, amigon kasqanmanta ima parlachkarqa (Sant. 2:21-23). Amigon kanallanpaqpunitaq Jehovapi iñinan karqa, kasukuptintaq allin rinanpi atienekunan karqa. Ñuqanchikpis Asafjina Tukuy Atiyniyuq Diospi atienekusunman.
11. ¿Imataq Jeremiasta llakichirqa, chantá Jehová uyarirqachu?
11 Jeremiasqa levitallataq karqa, payqa “Tata Diosqa tukuy ima noqapajqa” nirqa. Imatachus niyta munasqanta qhawarina. Payqa Anatot llaqtapi tiyakurqa Jerusalén llaqtap qayllanpi (Jer. 1:1). Jeremiasqa juk kutipi, saqra runas kusisqas kawsakusqankumanta, kʼacha runastaq ñakʼarisqankumanta mayta llakikurqa (Jer. 12:1). Payqa, Jehová chiqan kaqta ruwasqanta yacharqa, chayrayku Jerusalenpi, Judapi ima, imaschus kasqanta rikuspa mana allinpaqchu qhawasqanta Diosman nirqa. Jehovaqa, Jeremiasta uyarirqa chayrayku runasman wañuchisqa kanankuta willananta kamachirqa, chaytataq juntʼarqapuni. Mana kasukuqkunaqa, wañurqanku kasukuqkunataqrí “salva[kurqanku]” (Jer. 21:9).
12, 13. a) ¿Imaraykutaq Jeremías: “Tata Diosqa tukuy ima noqapajqa”, nispa nirqa, chantá imatataq chaywan rikuchichkarqa? b) ¿Imaraykutaq Israelpa ayllusnin suyakuyniyuq kananku karqa?
12 Jerusalén llaqtaqa, laqaya laqayallaña, chʼinpachataq qhipakurqa. Jeremiasqa chayjinata rikuspa may llakisqa, laqhapipis purichkanmanjina kachkarqa. Payqa, “unay wañusqa[...] jina” kachkarqa (Lam. 1:1, 16; 3:6). Jerusalenwan Judawanqa, israelitas saqra kawsayninkuta mana saqisqankurayku, Jehovata mana kasukusqankurayku ima, thuñisqa karqanku. Jeremiastaq mana juchayuq kaspapis mayta llakikurqa. Chaywanpis mana tukuyninchu thuñisqa kasqanqa, “Tata Diospa khuyakuyn[inraykulla]” kasqanta repararqa. Chay khuyakuynintaq sapa paqarin musuqyarqa. Chayrayku Jeremiasqa, profeta ruwayninta jatunpaq qhawaspa nirqa: “Tata Diosqa tukuy ima noqapajqa”, nispa (Lamentaciones 3:22-24 ñawiriy).
13 Jeremiasqa, “Tata Diosqa tukuy ima noqapajqa” nispa, Jehovap khuyakuyninpi atienekusqanta rikuchichkarqa, chaytaq “payllapi suyaku[nanpaq]” yanaparqa. Israelpa tukuy ayllusninqa, Jeremiasjinallataq suyakunanku karqa. Mana jallpʼasniyuq qhipakusqankurayku, chay suyuqa chʼinlla, saqirparisqataq qhipakunan karqa (Jer. 25:11). Arí, Jehovallapi suyakunanku karqa. Israelitastaqa, 70 watasmanta llaqtankuman kutichirqa, chaypitaq Jehovata watiqmanta sirviyta atirqanku (2 Cró. 36:20-23).
Chay herenciaqa mana levitasllapaqchu karqa
14, 15. ¿Pitaq Jehovata herenciantajina qhawallarqataq, imaraykú?
14 Jeremiaswan Asafwanqa, levitas karqanku, chaywanpis ¿levitasllachu Diosta sirviyta atinkuman karqa? Mana. Imaraykuchus Davidpis niraq Israelpa reynin kachkaspa, Jehovaman nirqa: “Kay kawsaypi tukuy kapuyneyqa qanlla kanki”, nispa (Salmo 142:1, 5 ñawiriy). Kay salmota qillqachkaspaqa, mana kamachina wasipichu, nitaq juk wasipichu kachkarqa, manaqa chhanka juskʼuspi enemigosninmanta pakakuchkarqa. Ichapis Davidqa, iskay kutitajina juskʼuspi pakakurqa, juktaqa Adulam llaqtaq qayllanpi, juktataq En-gadi chʼin pampapi. Juknin juskʼupi kachkaspataqchá 142 salmota qillqanman karqa.
15 Rey Saulqa, wañuchiyta munaspa Davidta qhatiykachachkarqa, paytaq ayqikuspa juk chhanka juskʼupi pakakurqa (1 Sam. 22:1, 4). Chaypiqa, mana piniyuq, nitaq pipis payman kutikuq karqachu (Sal. 142:4). Chayraykutaq Diosmanta yanapayninta mañakurqa.
16, 17. a) ¿Imaraykutaq David may llakisqa kachkarqa? b) ¿Pitaq Davidta yanaparqapuni?
16 Davidqa, 142 salmota qillqachkaspa, Ahimélec wañupusqanmanta yacharqañachá. Sacerdote Ahimelecqa, mana ayqichkasqanta yachaspalla Davidta yanapasqa. Chayraykutaq Saulqa, Ahimelecta familianta ima wañuchichirqa (1 Sam. 22:11, 18, 19). Davidqa, pay juchayuq kasqanta yuyarqa, paypis wañuchinmanjinataq sientekurqa. Davidjina rikukuspa, ¿manachu payjina yuyawaq karqa? Chantapis rey Saúl qhatiykachasqanrayku llakisqallapuni kachkarqa.
17 Chantapis aswan qhipamanqa, profeta Samuel wañupurqa, pichus Davidta rey kananpaq akllarqa (1 Sam. 25:1). Davidqa aswan llakisqaraqchá kachkarqa, chaywanpis Dios yanapananpi atienekurqa. Yachanchikjina payqa, mana levitasjinachu llamkʼanan karqa, chaywanpis aswan qhipaman Israel suyuta kamachinanpaq akllasqa karqa (1 Sam. 16:1, 13). Chayrayku tukuy sunquwan Diosmanta mañakurqa, yanapaynintataq maskʼarqa. Ñuqanchikpis payjinallataq Jehovata herencianchiktajina, pakakunanchiktajinataq qhawasun chayqa, tukuy sunqu payta sirvinanchikpaq yanapawasun.
18. ¿Imaynamantataq Diospa achkha kamachisnin Jehovata herenciankutajina qhawarqanku?
18 Kay yachaqanapiqa, David, levitas, Diospa wak kamachisnin ima, Jehovata herenciankutajina qhawasqankumanta yachakurqanchik. Paykunamanqa, sapa jukman imatachus ruwanankuta kamachikurqa, paykunataq chayta juntʼanankupaq Dios yanapananpi, jarkʼananpi ima atienekurqanku. Ñuqanchikpis Jehovata herencianchiktajina qhawasqanchikta nisunman. Chayrayku qhipan yachaqanapiqa, imatachus chaypaq ruwayta atisqanchikta ukhuncharisun.
[Sutʼinchaynin]
a Astawan kaymanta yachanapaqqa, Perspicacia para comprender las Escrituras, volumen 2, nisqa librota páginas 890 y 891 qhawariy.
¿Imatá kutichiwaq?
• ¿Imaraykutaq levitas, Jehová herencianku kasqanta nirqanku?
• ¿Imaynamantá Asaf, Jeremías, David ima, Jehová herencianku kasqanta rikuchirqanku?
• Dios herencianchik kananta munanchik chayqa, ¿ima kʼacha kaytataq rikuchinanchik tiyan?
[8 paginapi sutʼinchaynin]
Levitaspa herenciankuqa, mana jallpʼaschu karqa, astawanpis Jehovata sirvisqanku karqa
[7 paginapi dibujo/foto]
¿Imaynamantataq sacerdotespaq, levitaspaq ima, Jehová herenciankujina karqa?
[9 paginapi dibujo/foto]
¿Imataq Jehovata herenciantajina qhawananpaq Asafta yanaparqa?