Qharista chiqa kaqpi ñawparinankupaq yanapanachik

“Kunanmantaqa runastañataj challwata jina japʼinki.” (LUC. 5:10.)

1, 2. a) ¿Imatá achkha qharis ruwarqanku Jesuspa willayninta uyarispa? b) ¿Imatá kay yachaqanapi ukhuncharisun?

JESUSWAN discipulosninwan Galileaniqpi willachkaptinku, boteman wichariykuspa chʼinniqman ripurqanku. Chaywanpis achkha runasqa paykunap qhipanta chakipi rirqanku. Chaykunataq “phishqa waranqa qharis karqanku, mana yupaspa warmista, nitaj wawasta” (Mat. 14:21). Wak pʼunchayqa achkha runas Jesusman qayllaykurqanku sanoyachinanta, parlasqanta uyariyta ima munaspa, chaykunaqa “tawa waranqa qharis karqanku, mana yupaspa warmista, nitaj wawasta” (Mat. 15:38). Jesusmanqa, achkha runas yachakuyta munaspa chimpaykurqanku, chaykunamantataq achkha qharis karqanku. Payqa achkhaspiwan yachakunankuta nirqa. ¿Imaynapí chayta yachanchik? Imaraykuchus discipulosnin milagroniqta challwasta japʼisqankutawan, Simonman nirqa: “Kunanmantaqa runastañataj challwata jina japʼinki”, nispa (Luc. 5:10). Chayta nispaqa discipulosninpa willasqanku, challwasta japʼiywan kikinchakusqanta nichkarqa. Ajinamantataq, achkha qharista Diosmanta yachakunankupaq yanapanankuta.

² Kay tiempopipis achkha qharis Bibliamanta willasqanchikta uyarinku, yachakuytataq munanku (Mat. 5:3). Chaywanpis achkhasqa, chiqa kaqpi mana ñawparinkuchu. ¿Imaynatá paykunata yanapasunman? Jesusqa mana wakjinamantachu qharisman willarqa, chaywanpis imaschus qharista astawan llakichisqanmanta parlarqa. Kay yachaqanapiqa imaynatachus Jesús qharista yanapasqanta, imaynatataqchus ñuqanchikpis yanapayta atisqanchikta ukhuncharisun. Kaykunamanta parlarisun: 1) familiankuta uywanankupaq qullqita maskʼasqankumanta, 2) wakkunata manchachikusqankumanta, 3) mana ruwayta atisqankuta yuyasqankumanta.

Familiankuta uywanankupaq qullqita maskʼasqankumanta

3, 4. a) ¿Imataq qharista astawan llakichin? b) ¿Imaraykutaq qharis Diosmanta yachakuymanta, llamkʼayninkutaraq ñawpaqman churanku?

³ Juk kutipi Leymanta yachachiq runa Jesusman nirqa: “Yachachej Señor, qanwan risaj, maymanchá rinki, chayman”, nispa. Chaywanpis Jesús “runaj Churimpata[qa], mana maypi samarikunallampajpis kapu[sqanta]” niptin, chay runaqa niña riysikuyta yuyarqachu. Chay runataqa, manasina allinchu rikchʼarqa maypichus mikhunanta, puñunanta ima mana yachasqanqa. Imaraykuchus Bibliapiqa Cristop discipulon kasqanta mana ninchu (Mat. 8:19, 20).

⁴ Achkha qharisqa, Bibliap yachachiykunasninta yachakuymantaqa, kapuyniyuq kayta aswan allinpaq qhawanku. Paykunapaqqa, sumaq profesionniyuq kay, sumaq llamkʼayniyuq kay ima aswan sumaq. Bibliamanta yachakuymanta, Diospa amigon kaymantaqa, qullqita ganay aswan sumaq kasqanta yuyanku. Bibliamanta yachakuyta munaspapis, “kay pachaj imasnimpi yuyaykuna, qhapajyayta munapayay” ima qunqachin (Mar. 4:18, 19). Jesusqa, discipulosninta imastachus ñawpaqman churananku kasqanta yachanankupaq yanaparqa. ¿Imaynatá?

5, 6. ¿Imataq Andresta, Pedrota, Santiagota, Juanta ima, imachus kawsayninkupi aswan sumaq ruway kasqanta reparanankupaq yanaparqa?

⁵ Andreswan hermanon Simón Pedrowanqa challwiris karqanku. Juanwan hermanon Santiagowan tatan Zebedeowanpis challwirisllataq karqanku. Llamkʼayninkupiqa, allintasina ganakuq kanku, chayrayku wak runastawan minkʼaq kanku (Mar. 1:16-20). Andreswan Juanwanqa, ñawpaq kutirayku Jesusmanta Juan Bautistaniqta uyarispa, Mesiasta tarisqankuta nirqanku. Andresqa hermanon Simón Pedroman willarqa. Ichá Juanpis hermanon Santiagoman willallarqataq (Juan 1:29, 35-41). Qhipan killasninmanqa Jesús Galileapi, Judeapi, Samariapi ima willachkaptin tawantin paywan khuska rirqanku. Chaywanpis llamkʼayninkuman kutipurqanku. Paykunaqa Diosmanta yachakuyta munaspapis, Diosmanta willaytaqa mana ñawpaqman churayta munarqankuchu.

⁶ Aswan qhipaman Jesusqa, Pedrota Andrestawan paywan rinankuta, “runa japʼej challwiris[mantaq]” tukunankuta nirqa. ¿Imatá paykuna ruwarqanku? “Paykuna[qa] chay ratopacha chʼipasninkuta saqerpayaspa, Jesuspa qhepanta rerqanku”. Santiagopis Juanpis “chay ratopacha[...] boteta, tatankutawan saqerpayaspa, Jesuspa qhepanta rillarqankutaj” (Mat. 4:18-22). ¿Imataq paykunata astawan Diosmanta willanankupaq yanaparqa? Chayta ruwanankupaqqa sumaqtachá tʼukurirqanku. Ñawpaq killaspiqa Jesusta uyarirqanku, milagrosta ruwaqta rikurqanku, chiqan kaqta sunqu kʼajaywan ruwasqanta, willasqanta sumaqta runas uyarisqankuta rikullarqankutaq. Chayrayku Jehovapi astawan creerqanku, atienekurqanku ima.

 7. ¿Imaynatá Bibliamanta yachakuqkunata Jehová yanapasqanpi atienekunankupaq yanapasunman?

⁷ ¿Imaynatá Jesusjina Bibliamanta yachakuqkunata Jehovapi atienekunankupaq yanapasunman? (Pro. 3:5, 6.) Imaynatachus yachachisqanchikwan allinta yanapayta atisunman. Bibliamanta yachachichkaspaqa, Diospa Reinonta ñawpaqman churaptinchik Pay bendecinawanchiktapuni yachachinanchik tiyan (Malaquías 3:10; Mateo 6:33 ñawiriy). Bibliapi Dios llaqtanta yanapasqanta rikuchiptinchikpis, imaynatachus kawsasqanchik paykunata astawan yanapanman. Chantá imaynatachus yanapawasqanchikta paykunaman willariptinchikqa, Jehovapi astawan atienekunankupaq yanapasun. Publicacionesninchikpi, wak hermanospa kawsayninkumanta rikhurisqantapis willarisunman.a

 8. a) ¿Imaraykutaq Bibliamanta yachakuq, Jehová “kʼacha kasqanta” reparanan tiyan? b) ¿Imaynatá Bibliamanta yachakuqta pay kikin, Jehová kʼacha kasqanta reparananpaq yanapasunman?

⁸ Bibliamanta yachakuq, ¿Diospa bendicionninta japʼiq runasmanta ñawirispallachu chayri uyarispallachu sinchi sayasqa creeyniyuq kanqa? Mana. Pay kikin, Jehová kʼacha kasqanta reparanan tiyan. Salmista nirqa: “Qhawaychej, yachaychejtaj Tata Diosqa kʼacha kasqanta. Kusikuyniyojmin paypi atienekoj runaqa”, nispa (Sal. 34:8). ¿Imaynatá Bibliamanta yachakuqta Jehová kʼacha kasqanta reparananpaq yanapasunman? Kaypi tʼukurina, ichá Bibliamanta yachakuqqa, qullqimanta pisisqa kachkan, chantapis ichá manaña pukllananpaq, pitananpaq chayri alcoholta ukyananpaq kallpachakuchkan (Pro. 23:20, 21; 2 Cor. 7:1; 1 Tim. 6:10). Chay ruwaykunata saqinanpaqqa, Jehovamanta kallpata mañakunanta yachachinanchik tiyan. Ajinamanta Jehová kʼacha kasqanta reparananpaq yanapasunchik. Chantá kawsayninpi Jehovata yupaychayta ñawpaqman churananta yachachina. Chantapis Bibliata sapa semana ukhuncharinanpaq, tantakuykunapaq wakichikunanta, Tantakunapaq Wasiman rinanpaq ima tiempochakunanta yuyarichisunman. Ajinamanta pay kikin kallpachakusqanrayku Jehová bendecisqanta reparaspaqa, creeynin astawan kallpachasqa kanqa.

Wakkunata manchachikusqankumanta

9, 10. a) ¿Imaraykutaq Nicodemo, Arimatea llaqtayuq José ima Jesuspi creesqankuta pakarqanku? b) ¿Imaraykutaq wakin qharis mana Jesuspa discipulosnin kayta munankuchu?

⁹ Wakinqa, runaspa yuyasqankuta manchachikusqankurayku, Cristota mana qhatinkuchu. Nicodemomanta, Arimatea llaqtayuq Josemanta ima parlarina. Paykunaqa, imatachus judíos ninankuta chayri ruwanankuta manchachikusqankurayku Jesuspi creesqankuta ni piman willarqankuchu (Juan 3:1, 2; 19:38). Mana qhasimantachu manchachikuq kanku. Imaraykuchus religionta kamachiqkunaqa, Jesusta maytapuni chiqnikurqanku, pillapis paypi creesqanta niptintaq sinagogamanta wikchʼuq kanku (Juan 9:22).

¹⁰ Wakin lugarespiqa, juk qharita Diosmanta, Bibliamanta, chayri religionmanta yachayta munaptin llamkʼayninmanta compañerosnin, amigosnin chayri familiaresnin qhawaranku. Wakin lugarespitaq wak religionman ripunankuta niptinku mana allinpaq qhawasqachu kanku. Chantapis ejercitopi, politicapi, chayri autoridadjina llamkʼaspaqa aswan churanakuypi rikukunman. Sutʼincharinapaq, Alemania suyumanta juk runa nirqa: “Qamkuna Jehovamanta sutʼinchaqkuna Bibliamanta yachachisqaykichikqa chiqapuni. Jehovamanta sutʼinchaqman tukuptiyrí, tukuy yachankuman. Llamkʼayniypi, vecinosniy, riqsisqasniyku ima, ¿ima ninqankutaq? Maytachá llakichiwanman”, nispa.

11. ¿Imaynatá Jesús discipulosninta mana runata manchachikunankupaq wakichirqa?

¹¹ Jesuspa apostolesninqa mana manchalischu karqanku, chaywanpis tukuyninku runata mana manchachikunankupaq kallpachakurqanku (Mar. 14:50, 66-72). ¿Imaynatá Cristo discipulosninta sinchi churanakuypi kaptinkupis, chiqa kaqpi ñawparinallankupaqpuni yanaparqa? Payqa chay churanakuyta atipanankupaq wakichispa yanaparqa. Jesús nirqa: “Kusikuyniyojmin kankichej runas chejnisojtiykichej, qharqosojtiykichej, rimasojtiykichej, sajra runasta jina qhesachasojtiykichej Runaj Churinrayku”, nispa (Luc. 6:22). Chay rimaykunawanqa, “Runaj Churinrayku” chiqnisqas kanankuta nirqa. Chantapis Diosmanta mañakuptinku, sunquchasqas, kallpachasqas ima kanankuta nirqa (Luc. 12:4-12). Chantá niraq unaychu uyariqkunatapis discipulosninwan masichakunankuta nirqa (Mar. 10:29, 30).

12. ¿Imaynasmantá Bibliamanta yachakuqta runata manchachikuyta atipananpaq yanapasunman?

¹² Ñuqanchikpis Bibliamanta yachakuqkunata, runata mana manchachikunankupaq yanapananchik tiyan. Yachakuqtaqa, churanakuypi rikukuspa imatachus ruwanan kasqanta yachananpaq yanapasunman (Juan 15:19). Arí, tapusqankuman Bibliawan pisillata parlaspa, allin yuyaywantaq kutichinanpaq yachachisunman. Chantapis mana ñuqallanchikchu amigon kasunman, qutuchakuymanta chayjina chʼampaypi rikukuq hermanosta riqsichisunman. Astawanqa mana saqispa, tukuy sunqutaq Diosmanta mañakunanta yachachisunman. Ajinamanta Jehovaman qayllaykunqa, Pakakunanpaq Chhankatajinataq qhawanqa (Salmo 94:21-23; Santiago 4:8 ñawiriy).

Mana ruwayta atisqankuta yuyasqankumanta

13. ¿Imaraykutaq wakin qharis qutuchakuypi ruwanasta mana ruwayta atisqankuta yuyaptinku mana ñawparinkuchu?

¹³ Wakin qharisqa mana allinta ñawirisqankurayku, mana sutʼinchayta atisqankurayku, chayri manchachikusqankurayku qutuchakuypi ruwanasta mana ruwayta munankuchu. Wakintaq yachakusqankumanta mana wakkunap ñawpaqinkupi sutʼinchayta atinkuchu. Chayrayku Bibliata ukhunchayta, tantakuykunapi parlayta, wakkunaman yachachiyta ima, mana munankuchu. Juk hermano nirqa: “Wawa kachkaspaqa, juk wasiman chimpaytawan punkup timbrenta ñitʼichkaymanpisjina ruwaq kani, mana pi rikunawanpaq nitaq uyarinawanpaqtaq usqhayllata karunchakuq kani. Wasimanta wasi rispaqa unquykuq kani”, nispa.

14. ¿Imaraykutaq Jesuspa discipulosnin supayniyuq waynata mana sanoyachiyta atirqankuchu?

¹⁴ Jesuspa discipulosnin juk waynuchumanta supayta mana qharquyta atisqankurayku iskaychasqas kachkasqankupi tʼukurina. Chay waynap tatanqa Jesuspaman rispa nirqa: “Churiyta [...] tʼuku onqoy anchata [...] ñakʼarichin. Ashkha kutita ninaman urmaykun, yakumampis. Yachachisqasniykiman pusamorqani, manataj sanoyachiyta aterqankuchu”, nispa. Cristoqa chay waynamanta supayta qharquspa sanoyachirqa. Aswan qhipaman discipulosninqa, Jesusta tapurqanku: “Imaraykutaj noqayku, mana qharqoyta aterqaykuchu chay supaytari?”, nispa. Jesustaq kutichirqa: “Pisita creesqaykichejrayku. Cheqatapuni niykichej: Sichus mostaza muju chhikallampis creesqaykichej kanman chayqa, kay orqota niwajchej: Kaymanta jaqayman ithiriy, nispa, rinmantaj. Mana imapis qankunapaj kanmanchu mana atikojqa”, nispa (Mat. 17:14-20). Arí, Jehovapi creeyqa, mana ruway atinasta ruwanapaq yanapawanchik. Payllapi atienekuspa, yuyasqanmanjinallataq chʼampaykunata allinchayta munaqtaqa, mana allinchu rin. Ajinamantataq Jehovata mana yupaychananpaqjinachu kasqanta yuyanman.

15, 16. ¿Imaynatá Bibliamanta yachakuqkunata mana allin yuyaykunata atipanankupaq yanapasunman?

¹⁵ Bibliamanta yachakuq Jehovata mana yupaychayta atisqanta yuyaptinqa, Jehovapi atienekunanpaq yanapasunman nitaq payllapichu. Pedro qillqarqa: “Kʼumuykukuychej atiyniyoj Diospa makimpi kaspa, paytaj maychus tiempopi qankunata jatunchaspa pataman oqharisonqachej. Diosman saqeychej tukuy phutikuyniykichejta”, nispa (1 Ped. 5:6, 7). Chaypaqtaq Jehovata munakunanta, yuyaychasqanta kasukunanta ima yachachinanchik tiyan. Ajinata ruwaqqa, Diospa yachachisqanta, Bibliata ima jatunpaq qhawan, kawsayninpitaq “Espiritu[p] [...] poqoy[ninta]” rikuchin (Gál. 5:22, 23). Diosmanta mana saykʼuspa mañakun (Fili. 4:6, 7). Jehovamantataq kallpata mañakun chʼampaykunata atipananpaq, ruwanasninta juntʼananpaq ima (2 Timoteo 1:7, 8 ñawiriy).

¹⁶ Wakin Bibliamanta yachakuqkunaqa, mana allinta ñawiriyta, wakkunawan parlayta chayri wakkunap ñawpaqinkupi parlayta atinkuchu. Wakkunataq niraq Jehovata riqsichkaspa saqra imasta ruwasqankurayku, mana Diosta yupaychanankupaqjinachu kasqankuta yuyanku. Ajinata sientekuptinkuqa, kʼachamanta, pacienciawantaq yanapananchikta necesitankuman. Jesús nirqa: “Sano kajkunaqa jampejta mana wajyanankuchu tiyan, manachayqa onqosqa kajkunalla”, nispa (Mat. 9:12).

Aswan achkha qharista yanapana

17, 18. a) ¿Imaynatá aswan achkha qharisman Bibliamanta willasunman? b) ¿Imatá qhipan yachaqanapi ukhuncharisun?

¹⁷ Aswan achkha qharis Bibliamanta yachakunankuta munanchik (2 Tim. 3:16, 17). Chayrayku, ¿imaynatá aswan achkha qharisman Bibliamanta willasunman? Ichapis chʼisiyaypi, sábado chayri domingo tardesninpi, feriadospi ima willaq risunman. Atikuptinqa, tatamanta watusunman. Chantapis atikusqanmanjina callespi qharisman willanallapuni. Wakin hermanaspa qusasninkuqa, mana Jehovamanta sutʼinchaqkunachu kanku, paykunawanpis parlarinallataq.

¹⁸ Tukuy runasman Diosmanta willanallapuni, llampʼu sunqu runas chiqa kaqta uyarinankuta yachaspa. Chantapis chiqamantapuni yachakuyta munasqankuta rikuchiqkunataqa, pacienciawan yanapana. Chaywanpis, ¿imaynatá aswan achkha bautizasqa qharista Diospa llaqtanpi sumaq ruwaykunata ruwayta atinankupaq yanapasunman? Chaytaqa qhipan yachaqanapi ukhuncharisun.

[Sutʼinchaynin]

¿Imatá kutichisunman?

• Diospa ruwanasninta ñawpaqta ruwanankupaq, ¿imataq qharista yanapanman?

• ¿Imaynatá Bibliamanta yachakuqkunata churanakuyta atipanankupaq wakichinchik?

• ¿Imataq wakin qharista mana allin yuyaykunata atipanankupaq yanapanqa?

[25 paginapi dibujo/foto]

¿Imaynasmantataq allin willaykunata qharisman willasunman?

[26 paginapi dibujo/foto]

¿Imaynatá Bibliamanta yachakuqkunata churanakuyta atipanankupaq wakichinchik?