22 YACHAQANA
Jesusman cheqa sonqollapuni karqa
1, 2. ¿Imatataj Pedro, Jesús Capernaumpi yachachishajtin suyarqa, chantá imataj karqa?
PEDROQA, imatachus Jesús yachachishasqanmanta wakin discípulos phiñakuyta qallarisqankuta repararqa, chayraykutaj Jesusmanta tʼaqakunankumanta manchachikusharqa. Chay kutipi Capernaumpi kaj sinagogapi kasharqanku, chay llajtapitaj Pedro Galilea qochapi challwiri jina llankʼaj. Familiaresnin, amigosnin, challwiri masisnin ima, chay llajtapi tiyakorqanku. Cheqamantachá Pedroqa, Capernaummanta runas Jesús Mesías kasqanta yachanankuta suyarqa, kusiyta tarinankupaj. Chaywanpis, mana jinachu karqa.
2 Astawanpis wakenqa, manaña Jesusta uyariyta munaspa riporqanku, wakintaj Jesuspa yachachisqanta pisipaj qhawaspa rimayta qallarerqanku. Pedroqa, Jesuspa wakin discipulosninpis paypa yachachisqanta manaña kusisqachu uyarishasqankumanta llakikorqa, imaraykuchus uj jinayaspa phiñasqas kasharqanku. Chayrayku, Jesuspa nisqan ancha sinchʼi kasqanta nispa, riporqanku manañataj qhepanta rerqankuchu (Juan 6:60, 66 leey).
3. ¿Imaynatá Pedrota creeynin yanaparqa?
3 Pedropis, waj apostolespis Jesuspa yachachisqanta mana entiendeyta aterqankuchu. Jesuspa nisqan, imatachus niyta munasqan mana sutʼinchakojtintaj, ichá tukuyninkupaj may sinchʼi kanman karqa. ¿Imatataj Pedro ruwanman karqarí? Mana chay kutillapichu Jesusman cheqa sonqo kasqan pruebaman churakorqa, nitaj chay kutillapichu pruebaman churakunan karqa. Qhawarina imaynatachus sinchʼi creeeyniyoj kasqan payta yanapasqanta Jesusman cheqa sonqollapuni kananpaj.
Jesusman cheqa sonqollapuni karqa
4, 5. ¿Imaraykutaj nisunman Jesuspa ruwasqan ashkha runasta tʼukuchisqanta?
4 Ashkha kutispi Pedrotaqa, Jesuspa nisqan chayri imatachus ruwasqan, tʼukushajta saqerqa. Ñaupaj pʼunchaynillan Jesusqa, ashkha runasman sajsanankukama mikhucherqa, chayraykutaj runasqa Jesusta reyninkuta jina churayta munarqanku, Jesustaj mana munarqachu, paykunamantataj riporqa. Chantá Jesusqa, Capernaumman botepi rishanankuta discipulosninta kamacherqa. Chay chʼisi botepi rishajtinkutaj, Jesusta Galilea qochapi, sinchʼita wayrashajtin yaku patata purishajta rikuspa tʼukushaj qhepakorqanku. Chay kutillapitaj Jesusqa, iskayrayasqa kay mana allinchu kasqanta Pedroman yachacherqa.
5 Sutʼiyaytataj Jesuswan discipulosninwanqa, ashkha runas paykunaj qhepankuta risqankuta repararqanku. ¿Imatataj Jesús ruwarqa? Jesusqa, chay runasta kʼamerqa, imaraykuchus paykunaqa, tʼantata mikhuspa sajsakusqankuraykulla Jesusta maskʼasharqanku, manataj Diosmanta astawan yachakuyta munasqankuraykuchu (Juan 6:25-27). Capernaumpi kaj sinagogapitaj Jesusqa, chaymanta parlashallaspapuni, uj sumaj yachachiyta yachacherqa, chay yachachisqantaj runasta tʼukucherqa.
6. ¿Imawantaj Jesús cuerponta kikincharqa, chantá payta uyarejkuna ima nerqankutaj?
6 Jesusqa, runasrayku kausayninta qonanpaj, Diospa kachamusqan kasqanta tukuy chay runas reparanankuta munarqa. Chayrayku Jesusqa, cuerponta, Moisespa tiemponpi kaj Maná nisqa tʼantawan kikincharqa. Chayta uyarispa wakinkuna Jesuspa contranta parlayta qallarerqanku, Jesustaj chayta reparaspa, wiñay kausayta tarinankupaj aychanta mikhunankuta, yawarnintataj ujyanankuta nerqa. Chay kutipi, qallariypi nerqanchej jina, ashkha runas Jesuspaj phiñakuspa chaymanta riporqanku, nerqankutaj: “Chay nisqasnenqa ancha sinchʼi. Pitaj chayta ruwayta atinmanri?”, nispa. Jinallataj wakin discipulosninpis ñaupa kausayninkuman kutiporqanku (Juan 6:48-60, 66).a
7, 8. 1) ¿Imatataj Pedro manaraj repararqachu? 2) ¿Imaynatá Pedro Jesuspa tapuyninman kuticherqa?
7 Apóstol Pedrorí, ¿jinallatatajchu ruwarqa? Ichapis payqa, Jesuspa nisqanta mana entiendellarqatajchu, imaraykuchus manaraj repararqachu Diospa munayninta juntʼananpaj Jesús wañunan kasqanta. Chaywanpis Pedroqa mana chay runas jinachu ruwarqa, imaraykuchus payqa uj jina karqa.
8 Jesús chunka iskayniyoj apostolesninta taporqa: “Qankunapis ripuyta munankichejchu?”, nispa (Juan 6:67). Chunka iskayniyoj apostolesninmantataj Pedrolla chay tapuyman kuticherqa, ichá tukuyninkumanta astawan kuraj kasqanrayku chayri imatachus yuyasqanta willajpuni kasqanrayku. Imatachus kutichisqantaj may sumaj karqa, pay nerqa: “Pimantaj riykumanri? Qampallata tiyapusunki wiñay kausay palabra”, nispa (Juan 6:68).
9. ¿Imaynamantataj Pedro Jesusman cheqa sonqo kasqanta rikucherqa?
9 ¿May sumajcharí ajinata kutichisqan? Jesuspi creesqan, payman cheqa sonqo kanallanpajpuni yanaparqa. Pedroqa, Dios kachamusqan Jesusllapi Salvacionta tarinanta yacharqa, chantá wiñay kausayta tarinanpaj, Jesuspa yachachisqanta japʼikunan kasqanta yachallarqataj. Jesuspa yachachisqanmanta mana tukuynintachu entiendespapis, nisqanta kasukuspallapuni Diospa ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa kananta, wiñay kausayta tarinanta ima yacharqa.
Jesuspa yachachiykunasninman, cheqa sonqos kananchej tiyan, mana yuyasqanchejman jina kajtinpis
10. ¿Imaynatataj Pedro jina cheqa sonqo kasqanchejta rikuchisunman?
10 ¿Pedro jinallatajchu qanpis yuyanki? Kunan tiempopi ashkha runas Jesusta munakusqankuta ninku, chaywanpis mana Jesusman cheqa sonqochu kanku. Pedro jina Jesusman cheqa sonqo kananchejpajqa, Jesuspa yachachiykunasninta rejsinanchej, entiendenanchej, chayman jina kausananchej ima tiyan, wakin kuti kamachiykunasninta juntʼayta mana atillajtinchejpis chayri mana munasqanchejman jina kajtinpis. Cheqa sonqo kaspalla wiñay kausayta japʼiyta atisunchej (Salmo 97:10 leey).
Jesuswan kʼamichikuspapis cheqa sonqollapuni karqa
11. ¿Maymantaj Jesús rerqa discipulosninwan? (Sutʼinchayninta qhawariy.)
11 Pisi tiempoman, Jesuswan apostolesninwan Cesarea Filipoj ranchosninkama riporqanku. Chaymanta astawan patanejpitaj Hermón orqo kasharqa. Chay orqoj puntantaj, Galilea qochamantapacha rikukun. Chayrayku, Cesarea Filipoj ranchosninman rishasqankuman jina, chay orqotaqa astawan jatuntaña rikorqanku.b Cesarea Filipoman chayaspataj Jesusqa, discipulosninta tapurerqa.
12, 13. 1) ¿Imaraykutaj Jesús yachayta munarqa imatachus runas paymanta yuyasqankuta? 2) Jesusman kutichishaspa, ¿imaynatá Pedro creeyninta rikucherqa?
12 Jesusqa discipulosninman jinata taporqa: “Runasqa pi kasqaytataj ninkuri?”, nispa. Ichapis chay kutipi Pedroqa, tʼukushajchá Jesusta qhawarqa, may yuyayniyoj kasqanta yachasqanrayku. Jesusqa, pichus pay kasqanmanta imatachus runas nisqankuta yachayta munarqa. Discipulosnintaj paymanta imatachus runas nisqankuta willarqanku. Chantapis Jesusqa, imatachus discipulosnin paymanta yuyasqankuta yachayta munallarqataj. Chayrayku ujtawan tapullarqataj: “Qankunarí, pi kasqaytataj ninkichej?”, nispa (Luc. 9:18-20).
13 Ujtawan Pedroqa, usqhayllata jinata kuticherqa: “Qanqa Cristo kanki, kawsaj Diospa Churin”, nispa. Waj apostolespis jinallatataj yuyarqanku. Chay kutipi Jesusqa, kusiywanchá Pedroman nerqa allinta kutichisqanta. Chantapis Jehová Dioslla chayta kamachisninman sutʼinchayta atisqanta nerqa. Arí, Jehovaj yanapaynillanwan Pedroqa, Jesuspuni Mesías chayri Cristo kasqanta repararqa (Mateo 16:16, 17 leey).
14. ¿Ima llankʼayta ruwananpajtaj Jesús Pedrota churarqa?
14 Bibliaqa, Cristo “wasi perqajkunaj qhesachasqanku ru[mi]” kasqanta nerqa (Sal. 118:22; Luc. 20:17). Kay profecía, waj profeciaspis nisqanman jina, Jesusqa, chay rumi patapi Jehová cristiana qotuchakuyta sayarichinanta nerqa, Pedrotaj Jesús chay rumi kasqanta repararqa. Chantá Jesusqa, qotuchakuypi uj sumaj llankʼayta Pedroman qorqa, mana aswan kurajpaj qhawasqa kananpajchu, manaqa uj sumaj llankʼayta ruwanallanpaj. Bibliaqa, “janaj pacha reinoj llavesninta” Pedroman qosqanta nin (Mat. 16:19). Arí, Pedroqa, Diospa Reinonman yaykunankupaj ñaupajta judiosta, chantá samaritanosta, chaymantataj mana judíos kajkunata yanapanan karqa.
15. ¿Imaraykutaj Pedro Jesusta kʼamerqa, chantá imatataj nerqa?
15 Chaywanpis Jesús nerqa: “Pimanchus ashkhata jaywasqamantaqa ashkhallataj mañasqa kanqa” nispa. Uj chhikanmantawantaj Pedroqa, Jesuspa nisqan cheqapuni kasqanta rikorqa (Luc. 12:48). Jesustaj Jerusalenpi Mesiasta anchatapuni ñakʼarichinankuta, wañuchinankuta ima sutʼincharqa. Chayta uyarispataj Pedroqa, aswan jaqayman Jesusta pusaspa jinata nerqa: “Señor, Dios Tataqa amapuni chayta munachunchu. Ama chaytaqa parlallaypischu”, nispa (Mat. 16:21, 22).
16. ¿Imaynatá Jesús Pedrota kʼamerqa, imatataj Jesuspa kutichisqanmanta yachakusunman?
16 Pedroqa, Jesuspa allinninta munaspa chayta nerqa. Chayrayku tʼukushajchá qhepakorqa yachachisqasninman kutirispa Jesús kayta nisqanmanta: “Kepayman ripuy, Satanás: miscʼanamin ñokapajka canqui; imaraycuchus mana Diospa imasninpika yuyanquichu, mana chai runaspa imasnillanpi”, nispa (Mat. 16:23; Mar. 8:32, 33, Mosoj Testamento, 1922). Jesuspa kutichisqanmanta mayta yachakusunman. Imaraykuchus ichá wakin kuti mana reparakuspalla runaspa yuyasqankuman jinalla yuyayta qallarisunman. Diospa munaynin juntʼakunanpaj yanapayta munanchej, chaywanpis mana allinta yuyaychakuspalla imatapis parlarparejtinchejqa, Satanasman kutirikushasunman. Pedroj kausayninmanta parlarinallapuni, Jesuspa nisqanman imaynatachus Pedro kutichisqanta qhawarinapaj.
17. ¿Imatá Jesús niyta munasharqa ‘qhepayman ripuy Satanás’, nispa?
17 Jesusqa, ‘qhepayman ripuy Satanás’ nispa Pedrota nishaspa, mana nisharqachu Pedro, Satanás kasqanta, Pedrotaj chayta sutʼita yacharqa, imaraykuchus Jesusqa, Satanasman kutichishaspa: “Riy kaymanta, Satanás” nispa nej, chaywanpis Jesusqa, “Kepayman ripuy, Satanás” nispa Pedrota nerqa (Mat. 4:10). Chayrayku mana nisunmanchu Jesús, Pedrota qhesachashasqanta, imaraykuchus Jesusqa, Pedro kʼacha sonqoyoj kasqanta, sumaj cristiano kananta ima yacharqa. Jesusqa, imatachus yuyasqanta cheqanchanallanpaj Pedrota kʼamirerqa. Arí, Jesusqa, Diospa munayninta juntʼajta saqenanta, paypa qhepanta rinanta ima Pedrota nisharqa.
Yuyaychayta llampʼu sonqowan japʼikuspaqa Jehovaman, Jesusmanwan qayllaykuyta atisun
18. ¿Imaynatataj Pedro cheqa sonqo kasqanta rikucherqa, imaynatataj noqanchej pay jina ruwasunman?
18 Pedrotaj chay nisqanmanta mana phiñakorqachu, astawanqa llampʼu sonqowan Jesuspa kʼamisqanta japʼikorqa. Pedromanta sumajta yachakusunman, ¿icharí? Tukuypis, wakin kuti yuyaychanawanchejta, kʼamirinawanchejta ima necesitanchej. Jehovaman, Jesusman ima qayllaykuyta munanchej chayqa, yuyaychawasqanchejta llampʼu sonqowan japʼikunanchej tiyan (Proverbios 4:13 leey).
Cheqa sonqo kasqanmanta bendicionesta japʼisqan
19. ¿Imatataj Jesús nerqa, chantá imatá Pedro ichá tapukorqa?
19 Pisi tiempoman Jesusqa, tʼukunapaj jina discipulosninman kayta nerqa: “Wakin kaypi kajkunamanta mana wañonqankuchu, Runaj Churinta reinompi jamojta rikunankukama”, nispa (Mat. 16:28). ¿Pikunataj paykuna karqankumanrí? Pedroqa, pikunachus paykuna kasqankuta yachaytachá munarisharqa. Chaywanpis Jesuswan kʼamichikusqanrayku ichá tapukorqa: “¿Paykunamanta ujnin kaymanchu?”, nispa.
20, 21. 1) Imatachus Pedro rikusqanta sutʼinchay. 2) Jesuswan iskay runas parlasqankuta uyarisqan, ¿imaynatá Pedrota yanaparqa yuyasqanta allinchananpaj?
20 Chaywanpis uj semanamantawan Jesusqa, Pedrota, Santiagota, Juanta ima wajyarqa. Paykunata pusariykukuspataj, “uj jatun orqoman [ichá Hermón orqoman] wicharerqa”, chaytaj qayllitapi kasharqa. Chʼisiñachá karqa, imaraykuchus chay kinsa apostolesnenqa puñuywan atichikusharqanku. Chaywanpis Jesús, Diosmanta mañakushajtin, manaña puñuywan atichikorqankuchu. ¿Imarayku? (Mat. 17:1; Luc. 9:28, 29, 32.)
21 Imaraykuchus Jesuspa uyanpa rijchʼaynin, waj jinaman tukorqa pʼachanpis yuraj lliphipejman tukullarqataj. Chantá Moisesman, Eliasman rijchʼakoj iskay runas rikhurimorqanku. Iskayninkutaj, Jesuswan parlasharqanku “Jerusalenpi wañunanmanta”, kausarinpunanmanta ima. Cheqamanta Pedroqa, mayta pantaykorqa Jesusman mana ñakʼarinanta nispa (Luc. 9:30, 31).
22, 23. 1) ¿Imaynatá Pedro rikucherqa kʼacha runa kasqanta, yanapaysikuyta munasqanta ima? 2) ¿Imatawantaj chay chʼisi Pedro, Santiago, Juan ima rikorqanku?
22 Chay kutipi Moiseswan, Eliaswanqa, Jesuswan parlaytawan karunchakusharqanku, chayta rikuspataj Pedroqa, jinata Jesusman nerqa: “Yachachej Señorníy, walejpuni kaypi kananchej. Kinsa chʼujllasta ruwasqayku: Ujta qampaj, ujta Moisespaj, ujtataj Eliaspaj”, nispa. Moisés, Elías ima, uj mosqoypi jinalla rikhurimorqanku, imaraykuchus paykunaqa may unayña wañuporqanku, chayrayku mana chʼujllastachu necesitarqanku. Pedroqa, mana allinta yachaspalla parlasharqa. Chaywanpis, Pedro may kʼacha runa kasqanmanta, yanapaysikuyta munasqanmanta ima, mayta yachakusunman (Luc. 9:33).
23 Chay chʼisillapitaj Pedro parlashajtin, phuyoqa paykunata pʼampaykorqa, mancharerqankutaj chay phuyu ukhupi rikhurispa. Chantá phuyu ukhumanta Jehová Diosqa nimorqa: “Kaymin munasqa Chureyqa, ajllakusqaytaj; payta uyariychej”, nispa. Chay kutipi, ¡Jehová kikinpuni parlarqa! Jehová manaña parlamojtintaj Jesusllataña rikorqanku (Luc. 9:34-36).
24. 1) ¿Imaynatá Pedrota yanaparqa, Jesuspa uyan, pʼachasnin ima lliphipirisqanta rikusqan? 2) Jesuspa uyan, pʼachasnin ima lliphipirisqanmanta yachay, ¿imaynatá noqanchejtapis yanapawanchej?
24 Pedroqa, chay chʼisipi Jesuspa uyan, pʼachasnin ima lliphipirejta rikusqanmanta maytachá kusikorqa, noqanchejpis chay chʼisi imachus pasasqanmanta yachaspa mayta kusikullasunmantaj. Astawan qhepaman, apóstol Pedro nerqa: “Noqaykupuni rikorqayku paypa jatun kayninta”, nispa. Arí Pedroqa, Jesusta janaj pachapi Kamachejta jinaña rikorqa. Chaytaj, Jesusmanta profetaspa nisqanku jinapuni kasqanta rikucherqa, chantapis Pedroj creeyninta kallpacharqa, jinamanta aswan qhepaman creeyninrayku qhatiykachasqa kajtin, cheqa sonqollapuni kananpaj (2 Pedro 1:16-19 leey). Apóstol Pedro jina ruwasunchej chayqa, Jehová Diosninchej noqanchejtapis bendecillawasuntaj. ¿Imaynatá Pedro jina ruwayta atisunman? Jesusman cheqa sonqo kaspa, paymanta yachakuspa, yuyaychaykunasninta japʼikuspa, sapa pʼunchay nisqanman jina kausakuspa ima.
a Chay runas Jesusta saqerpasqankoqa, tʼukunapaj jina karqa, imaraykuchus chay pʼunchaykunallapi Jesús, Jehová Diospa kachamusqan profetan kasqanta nerqanku (Juan 6:14).
b Galilea qochamantapacha chay ranchoskamaqa, 50 kilometrosta jina (10 leguasta jina) purerqanku 560 metrostataj wicharerqanku.