CAPÍTULO 109
Jesusqa payman churanakoj runasta kʼamin
MATEO 22:41–23:24 MARCOS 12:35-40 LUCAS 20:41-47
¿PEJPA WAWANTAJ CRISTO?
JESUSQA PAYMAN CHURANAKOJ PURAJ UYA RUNASTA KʼAMIN
Jesusman churanakoj runasqa, Jesusta mana pantachiyta aterqankuchu, nitaj Romamanta autoridadesman jaywaykuytapis (Lucas 20:20). Chantá Jesusqa 11 de nisán diallapitaj, templollapiraj kashaspa pichus pay kasqanmanta parlayta munarqa. Chayrayku payman churanakojkunata taporqa: “¿Ima ninkichejtaj Cristomanta? ¿Pejpa wawantaj?”, nispa (Mateo 22:42). Runasqa sumajta yacharqanku Cristo chayri Mesías Davidpa mirayninmanta kananta. Chayrayku paykunaqa nerqanku: “Davidpa wawan”, nispa (Mateo 9:27; 12:23; Juan 7:42).
Jesustaj nerqa: “Chantá, ¿imaraykutaj Diospa atiyninnejta Davidqa, Cristota ‘Señor’ nerqari? David nerqa: ‘Jehová Diosqa Señorniyta nerqa: “Pañayman tiyaykukuy, enemigosniykita chakisniyki uraman churanaykama”, nispa’. Chayrayku sichus David payta ‘Señor’ nerqa chayqa, ¿imaynapitaj Cristoqa Davidpa wawan kanmanri?”, nispa (Mateo 22:43-45).
Fariseosqa chayta uyarispa ni imata niyta aterqankuchu. Paykunaqa suyakusharqanku Davidpa mirayninmanta uj runa Cristo kananta, paykunatataj Roma nacionmanta kacharichinanta. Jesustajrí Davidpa palabrasninta oqharispa rikucherqa, Cristoqa mana kay mundomanta gobiernos jinallachu kananta (Salmo 110:1, 2). Astawanpis Cristoqa Davidpa Señornin kanan karqa. Payqa Diospaj pañanpi tiyaykukuytawan gobernamunan karqa. Fariseostaj chayta uyarispa chʼinlla karqanku.
Jesuspa parlasqantaqa yachachisqasnin, waj runas ima uyarillarqankutaj. Jesustaj paykunata yuyaycharqa fariseosmanta leymanta yachachejkunamantawan qhawakunankuta. Imajtinchus paykunaqa “imatachus Moisés yachacherqa, chayta yachachishasqankuta” yuyarqanku. Jesús payta uyarejkunaman nerqa: “Tukuy ima nisusqaykichejta kasuychej. Chaywanpis ama ruwasqankuman jinaqa ruwaychejchu. Paykunaqa parlallanku, nitaj ruwankuchu”, nispa (Mateo 23:2, 3).
Chantá Jesús paykuna puraj uya kasqankumanta nillarqataj: “Frentenkupi, lloqʼe makinkupi ima churakusqanku cajitasta jatunyachinku”, nispa. Wakin judiosqa juchʼuy cajitaspi Diosmanta Qhelqasqasta churaj kanku. Chaytataj churakoj kanku sajramanta jarkʼakunankupaj. Jinapis Leymanta yachachejkunawan fariseoswanqa, chay “cajitasta” jatunyachej kanku Leyta jatunpaj qhawasqankuta runas yuyanankupaj. Chantapis ‘ropasninkoj waychʼasninta’, flecosninta jatunyachej kanku. Israelitas ropasninkuman waychʼasta churanankupuni kajtinpis, paykunaqa aswan jatuchajta churaj kanku (Números 15:37-40). Tukuy chayta ruwarqanku “runaswan rikuchikunallankupaj” (Mateo 23:5).
Jesuspa yachachisqasninpis, ichá jatunpaj qhawachikuyta munankuman karqa. Chayrayku Jesús nerqa: “Qankunatajrí ama ‘Yachachejníy’ nichikuychejchu. Ujlla Yachachejniykichejqa, tukuyniykichejtaj hermanos kankichej. Amataj pitapis kay jallpʼapi tatáy niychejchu. Ujlla Tataykichejqa, cielopitaj kashan. Amallataj yachachejníy nichikuychejchu, imaraykuchus Yachachejniykichejqa ujlla, chaytaj Cristo. Qankunamanta kurajpaj qhawasqa kajqa, sirvisunaykichej tiyan. Jatunchakojqa kʼumuykachachisqa kanqa, kʼumuykukojtajrí jatunchasqa kanqa”, nispa (Mateo 23:8-12).
Chantá Jesusqa puraj uya fariseosta, leymanta yachachejkunatawan nerqa: “¡Ay qankunamanta leymanta yachachejkuna, fariseos, puraj uyas! Qankunaqa cielopi kaj Gobiernoman yaykunata wisqʼaykunkichej runas mana yaykunankupaj. Qankunaqa mana yaykunkichejchu, nitaj yaykuyta munajkunatapis yaykojta saqenkichejchu”, nispa (Mateo 23:13).
Jesusqa paykunata kʼamerqa munasqankuman jina kamachiykunata churasqankumanta, imachus Jehová Diospaj aswan sumaj kajmantataj qonqapusqankumanta. Jesús nerqa: “¡Ay qankunamanta runasta pusaykachaj ciegos! Qankunaqa ninkichej: ‘Templorayku jurajqa mana jurasqanta juntʼananpunichu tiyan, temploj qorinrayku jurajrí juntʼananpuni tiyan’, nispa”. Leymanta yachachejkunawan, fariseoswanqa ciegos jina karqanku. Diospa wasinta aswan jatunpaj qhawanankumantaqa, templopi kaj qorita aswan jatunpaj qhawarqanku. Leymanta aswan allin kajtataj qonqaporqanku: “cheqan kajta, khuyakuyta, Diosta mana wasanchayta ima” (Mateo 23:16, 23; Lucas 11:42).
Chantá Jesusqa fariseosta nerqa: “¡Pusaykachaj ciego runas, chʼuspita chʼumankichej, camellotataj oqoykullankichej!”, nispa (Mateo 23:24). Fariseosqa vinota colaj kanku mana chʼuspiyojta tomanankupaj. Imajtinchus chʼuspeqa Leyman jina chʼichipaj qhawasqa karqa. Jinapis Diospa Leyninmanta aswan allin kajta pisipaj qhawarqanku. Chayta ruwaspataj uj camellotapis oqoykushankuman jina karqa. Camelloqa Leyman jina chʼichipaj qhawasqa karqa. Jinapis chʼuspimanta nisqaqa aswan jatun karqa (Levítico 11:4, 21-24).