CAPÍTULO 110
Jesusqa uj diallatawanña templopi yachachin
MATEO 23:25–24:2 MARCOS 12:41–13:2 LUCAS 21:1-6
JESUSQA PAYMAN CHURANAKOJKUNATA JUCHACHALLANPUNI
JESUSQA TEMPLO THUÑISQA KANANTA NIN
WAJCHA VIUDA ISKAY QOLQESITUSTA CHURAN
Jesusqa templopi último diata yachachishaspa, leymanta yachachejkunata, fariseostawan uyankupi niporqa: “Puraj uyas” nispa. Chantá pay nerqa: “Qankunaqa vasota, platotapis jawallanta mayllankichej, ukhuntataj mana. Ajina qankunapis kankichej, ukhuykichejqa juntʼa kashan tukuy imata munapayaywan, munaynillaykichejta ruwaywan ima. Ciego fariseo, ñaupajtaqa vasoj ukhunta, platoj ukhuntawan mayllay. Ajinamanta jawanpis llimphullataj kananpaj”, nispa (Mateo 23:25, 26). Fariseosqa Moisespa Leyninman jinapuni llimphuchakoj kanku, wajkunawantaj allinpaj qhawachikuyta munaj kanku. Jinapis sonqonkoqa sajra imaswan juntʼa kasharqa.
Paykunaqa “profetasta wañuchejkunaj wawasnin” karqanku. Jinapis tatasninku wañucherqanku chay profetaspa sepulturasninkuta, mana pʼenqarikuspa allinchaj kanku (Mateo 23:31). Chantapis paykunaqa Jesusta wañuchiyta munasharqanku (Juan 5:18; 7:1, 25). Arí, paykunaqa puraj uyas karqanku.
Chantá Jesusqa, mana pesachikojtinku imachus paykunawan kananta willarqa. Pay nerqa: “Katari uñas, ¿imaynatataj juzgasqa kanaykichejmanta, Hinón Wayqʼoman wijchʼusqa kanaykichejmantapis ayqenkichejri?”, nispa (Mateo 23:33). Hinón Wayqʼoqa qʼopata ruphachinapaj wayqʼo karqa. Chayrayku Jesusqa fariseoswan leymanta yachachejkunawan chayman wijchʼusqa kanankuta nispa, wiñaypaj chinkachisqa kanankuta nisharqa.
Jesuspa yachachisqasnenqa, paypa sutinpi parlananku karqa ‘profetas’ jina, ‘yachayniyojkuna’ jina, ‘yachachejkuna’ jinataj. Judiospa religionninkuta ñaupajman apajkunarí, mana paykunatapis kasunkumanchu karqa. Chayrayku Jesús nerqa: ‘Yachachisqasniymanta wakintaqa wañuchinkichej, wakinta kʼaspiman warkhuykunkichej, wakintataj sinagogasniykichejpi jasutʼinkichej, wakintataj llajtamanta llajta qhatiykachankichej. Ajinamanta tukuy cheqan runaspa yawarnin kay jallpʼa patapi jichʼakusqanmanta qankuna juchayoj rikhurinkichej, Abelpa yawarninmantapacha Zacariaspa yawarninkama, pitachus qankuna wañucherqankichej, chaypata’, nispa. Chantapis Jesús nillarqataj: “Kay tiempo runasqa chay tukuy imasmanta castigasqa kanqanku”, nispa (Mateo 23:34-36). Chaytaj karqa 70 watapi, maypachachus Romamanta soldados Jerusalenta chinkacherqanku, may chhika judiostataj wañucherqanku, chaypacha.
Chayrayku Jesús llakikuspa nerqa: “Jerusalenpi tiyakojkuna, qankunaqa profetasta wañuchiyta yachankichej, qankunaman kachamusqastapis rumiswan chʼanqayta yachankichej. Mashkha kutitachus qankunata tantayta munarqaykichej, imaynatachus wallpa chillwisninta lijrasnin uraman tantaykun, ajinata. Qankunataj mana munarqankichejchu. Qhawariychej, Diosqa wasiykichejta saqerpayanqa”, nispa (Mateo 23:37, 38). Jesusta uyarejkunaqa “ima wasimanta parlashanri” nispachá nerqanku. Jesustajrí Diospa wasinmanta parlasharqa.
Chantá Jesús nerqa: “Kunanmantaqa manaña rikuwankichejchu: ‘Jehová Diospa sutinpi jamojqa bendecisqa kachun’, ninaykichejkama”, nispa (Mateo 23:39). Jesusqa uj salmomanta parlasharqa. Chaypi nin: “Jatunchasqa kachun Tata Diospa sutimpi jamojqa. Tata Diospa yupaychana wasinmantapacha qankunata bendecimuyku”, nispa (Salmo 118:26). Arí, Jerusalén templo chinkachisqa kajtenqa, manaña pipis chayman Diosta yupaychaj rinmanchu karqa.
Chantá Jesusqa tiyaykukorqa qolqe churana cajas qayllapi. Runasqa chayman chimpaspa juskʼitunta qolqeta churaj kanku. Jesustajrí qhawasharqa “runas chay cajasman qolqeta churashasqankuta. Qhapaj runasqa ashkha qolqeta churasharqanku. Uj wajcha viudapis jamuspa iskay qolqesitusta churaykorqa, chay qolqesitusqa may pisi valorniyojlla karqa” (Marcos 12:41, 42). Jinapis Jesusqa yacharqa, Jehová Dios mayta kusikusqanta chay wajcha viudaj churasqanwan.
Chantá Jesusqa yachachisqasninta wajyaspa nerqa: “Cheqatapuni niykichej: Kay wajcha viudaqa qolqe churana cajasman aswan ashkhata churan, tukuy churajkunamanta nisqaqa. Tukuypis puchojllataña churanku, kay viudatajrí wajcha kayninpi tukuy kapusqanta churaykun”, nispa (Marcos 12:43, 44). Chay wajcha viudaqa mana judiospa religionninkuta ñaupajman apajkuna jinachu yuyarqa, nitaj paykuna jinachu ruwarqa.
Jesusqa 11 de nisán pʼunchaypi templomanta llojsiytawan riporqa. Niñataj ujtawan temploman kuterqachu. Ripushajtin ujnin yachachisqan payta nerqa: “Yachachejníy, qhawariy kay perqasta, kay chhikachachaj rumisnintapis”, nispa (Marcos 13:1). Temploqa jatuchaj rumiswan perqasqa kasharqa, chayraykutaj mana jaykʼaj urmaykunanpaj jina karqa. Jesustajrí nerqa: “¿Temploj jatuchaj perqasnintachu qhawashanki? Kaypeqa manapuni uj rumillapis rumi patapeqa qhepakonqachu, thuñisqapuni kanqa”, nispa (Marcos 13:2).
Jesusqa chayta niytawan, apostolesninwan Cedrón wayqʼonta chimpaspa Olivos orqoman wicharerqa. Wicharishaspataj uj cheqapi tawa apostolesnillanwan qhepakorqa. Paykuna karqanku Pedro, Andrés, Santiago, Juan ima. Chaymantataj Jerusalén templo sutʼisitu rikukoj.